seniorenkrant
W.
D
VAN DE REE
brillen
I
Ook Walcheren krijgt deel
toekomstige bosbeplanting
MEuBeHjQ@[u camasm
HELMO
ZUIDZANDE
l}ó^3
FASHION
attentie:
WEEK VAN BOS EN NA TUUR
m
W Bang&Olufsen
in deze Faam
vindt u de
e voordeur is nauwelijks achter ons gesloten of we zitten
aan tafel en zetten de pionnen op. ,,Kijk, die pionnen zijn de
ruiters en die dikke, dat zijn de officieren. Het gaat erom de
hindernissen en tegenstanders te omzeilen. Wie het eerste een
officier en vijfmanschappen thuis heeft, is winnaar". Dan staat
hij op en maakt in een lege glazen (mosterd) bierpul koffie. Ik
woon hier nog maar net. De eigenaars zitten voor een paar jaar
in het Midden-Oosten. Het is voor mij nog wat behelpen". De
koffie smaakt en na een half uur wordt het bittere, maar op
peppende goedje, opnieuw langs een filter de bierpul inge-
druppeld. De stand op het bord is hopeloos. En niet zonder een
sprankel trots in zijn ogen veegt hij na anderhalf uur mijn
resterende pionnen van het vord. Hij rust tevreden kijkend over
zijn overwinning. „Ik durf te wedden dat ik de eerste vijf spel
letjes van je win. Daarna wordt het moeilijkergeniet hij
met geknepen stem.
PAND-, SPAARBRIEF OF DEPOSITO,
60% NA V/i JAAR!!!
Maniak
Geen oorlogsspel
DERTI
In eigen hand
83e jaargang no. 42 - woensdag 21 oktober 1981
Faam
W AARIN I NOMI N '(.ROOI AI.CHKRKN"
IN OMBIYATIE VII I l)K USSINGFR Hl IS-AAN-Hl IS I III I I III RI N
e zitten midden in de week van
bos en natuur, waarin Staatsbosbeheer
speciale belangstelling vraagt voor het
beheer van bossen. Nederland is name
lijk - op Ierland n - het bosarmste land
van Europa. En het is een vurige wens
van Staatsbosbeheer om in Nederland
wat meer bos aan te planten.
De Nederlandse regering is in die wens
tegemoet gekomen. Want de komende
jaren zullen er 30.000 hectare bos bijko
men. Een derde deel daarvan is in de
Randstad gedacht, omdat daar nog het
minste bos is te vinden, terwijl er de
meeste mensen per vierkante meter wo
nen. Maar ook de Zeeuwen zijn bepaald
niet overbedeeld met bosaanplant. Het is
daarom niet uitgesloten dat er rond de
Zeeuwse duinen en tussen Middelburg
en Vlissingen in de jaren tachtig nog wat
bos wordt geplant.
"De georganiseerde landbouw heeft in
middels een aanvraag ingediend", weel
ir. Theo Vette, consulent natuurbehoud
van Staatsbosbeheer in Zeeland. "De
georganiseerde landbouw, waarin ver
tegenwoordigd zijn de ZLM, CBTB en
NCB, hebben op de eerste plaats als
achtergrond een verbeterde inrichting
van de landbouw bij die aanvraag ge
had. Niettemin zullen de landschapsbe-
langen er een rol in gaan spelen", voor
spelt Vette.
Voorlopig ligt die aanvraag echter nog
bij de Centrale Cultuurtechnische
Commissie. Die brengt een rapport uit.
waarna een voorbereidingsschema
wordt gemaakt en een commissie wordt
geïnstalleerd, die de ideeën verder gaat
uitwerken. Daarna wordt advies ge
haald bij de Openluchtrecreatie. Land
schapsbouw. Provinciale Raad Bedrijf
sontwikkeling en de Natuurweten
schappelijke Commissie Natuurbe-
schermingsraad. Uit wat die adviseurs
zeggen komt dan uiteindelijk vast te
staan of de voorgestelde landschapshe
rinrichting in het belang is van de agra
rische bedrijven, of dat er in zijn totaal
aan het landschap wordt gesleuteld.
Vette: "Moeten er uitsluitend beslissin
gen worden genomen die de landbouw
raken, dan beslissen de boeren er zelf
over. In het andere geval beslist het
provinciebestuur. Maar voordal het zo
ver is, zullen nog wel wat jaartjes voorbij
gaan".
Echte natuurbossen waarde natuur haar
gang kan gaan kennen we in Nederland
niet. Eens was het grootste deel van Ne
derland bedekt met wat is te noemen
Europees oerbos. De schamele resten
daarvan zijn nu nog slechts in het
grensgebied van Polen en Rusland te
vinden. Daar is het nog een 'oerwoud',
zoals we dat in Nederland niet kennen.
De bomen groeien er schots en scheef
door elkaar. Dood hout blijft liggen,
waardoor een rijk schimmel- en insek-
tenleven ontstaat. Er zijn grote open
plekken waar wisenten (bisons) boom
opslag verhinderen. Het is een en al af
wisseling in zo'n bos....
Staatsbosbeheer, onder andere opge
richt om woeste gronden te bebossen
lerwille van de houtproductie heeft na
de Tweede Wereldoorlog ook als taak
gekregen bossen geschikt te maken voor
de recreant en voor bosbewonende
planten en dieren. Bossen dienen dus
drie bazen: de economie, de natuur en
de recreant.
Het bos dat Nederland rijk is. is over het
algemeen betrekkelijk jong en zo om
streeks de eeuwwisseling aangeplant op
arme gronden die nergens anders ge
schikt voor waren. In duinen en zand
verstuivingen werden naaldbossen aan
gelegd om de grond vast te leggen.
Vooral onze naaldhoutbossen vertonen
een nogal eentonig beeld, vooral als ze
nog jong zijn. Omdat de bomen dicht op
elkaar staan bereikt de zon de bosbodem
niet wat,betekent dal daar weinig krui
den groeien.
Maar ook de recreatie heeft een grote
druk op de bestaande natuur gelegd.
Theo Vette weet er alles van. Twee jaar
geleden kon hij nog met veel moeite
motorcrosswedstrijden tegenhouden,
die jaarlijks werden gehouden in een
beschermd natuurgebied nabij Oostka-
pelle. "Er is echter tussentijds heel wat
veranderd", constateert hij nu.
"Als je in de jaren zestig een gebied
wilde onttrekken aan het tourisme.
kreeg je de hele recreatiesector over je
heen. Daar is gelukkig nu een eind aan
gekomen. In de duinen vooral zijn we
gebieden gaan afbakenen. We noemen
dat zóncren. De eerste resultaten zijn al
merkbaar. Waar aanvankelijk veel ve
getatie verloren ging en kritische vogel
soorten verdwenen, zie je dat alles zich
nu weer gestaag ontwikkelt. De tapuit
bijvoorbeeld is zo'n kritische vogelsoort,
die zich weer nestelt in gebieden waar de
vegetatie nu niet meer wordt vertrapt
door toeristen of dagjesmensen".
De Staatsbosbeheer-consulent is van
mening dat er wat betreft het zoneren
van gebieden nog niet alles in kannen en
kruiken is. "Er is nog een plaats achter
Westhove die naar ons oordeel niet meer
toegankelijk mag zijn voor publiek, be
halve op de daarvoor aangegeven pa
den".
Het gebied Westhove zelf moet naar de
mening van de heer Vette weer worden
hersteld in de oude stijl. Er was ooit een
prachtige Engelse tuin, maar ook het
minder speelse Barokke gebied zou wat
meer naar de oorspronkelijke vorm
moeten worden teruggebracht, is de
mening van Vette.
Staatsbosbeheer heeft in de week van
bos en natuur ook aandacht gevraagd de
duinen. De organisatie heft de waar
schuwende vinger op over onder meer
het gebruik van het drinkwater uit de
duinen. De opbouw van deze natuur
lijke kustverdediging is echter voorbij.
Op nog maar enkele plekjes ontstaan
dankzij de wind en het zeezand spon
taan duinen.
Geologisch gezien zijn de duinen piep
jong. Toen de Romeinen onze lage lan
den binnentrokken' zagen ze een duin
landschap dat sindsdien alweer afge
broken is.
Maar de mens was er al aan het werk. Er
werd gejaagd op zwijnen, edelherten en
reeën en er werd akkerbouw en veeteelt
in de duinen bedreven. De grond mocht
dan uit aröelijk zand bestaan, er groeide
toch genoeg dankzij de hoge vochtig
heidsgraad. Mens en vee waren er
dankzij de hoge ligging veilig legen
overstromingen.
Nog in het begin van deze eeuw waren
grote stukken duin in gebruik als wei
degrond. Vanwege door de eeuwen
voortgezette begrazing ontstond een af
wisselend patroon van grazige stukken,
struikgewas, natuurlijk bos en in de
duinvalleien moerasgebieden.
De mens werkte vroeger verrijkend op
het duinlandschap. Variatie in uiterlijk
brengt ook variatie in levensgemeen
schappen mee. In deze eeuw pleegde de
mens echter een ingreep die een verar
ming van landschaps en planten- en
dierenwereld betekende. Ten behoeve
van de drinkwatervoorziening begon
men duinwater weg te pompen. Dat was.
dankzij het grote filerende zandpakket,
lekker en schoon water en vrij van ziek
tekiemen. De duinen verdroogden en tal
van planten en dieren die het juist van
het natte duin moesten hebben, verd
wenen.
De natuurlijke aanvoer van water in de
duinen (hemelwater) kon de vraag naar
drinkwater niet bijhouden. De oplossing
leek het inlaten van rivierwater. Helaas
is de ene waterkwaliteit de andere niet.
Rivierwater is verrijkt met slib (voedsel
voor planteh) en afvalstoffen. Dat heeft
in de omgeving van de inlaten en bek
kens ruigtes geschapen waar riet en
brandnetels domineren. De oorspron
kelijke tere plantenwereld van de voed-
selarme natte duinvalleien is niet terug
gekomen. Het probleem is onderkend.
Men neemt nu proeven met liet infiltre
ren van rivierwater tot op grote diepte.
Dat water kan niet aan de oppervlakte
komen omdat het lot onder het kleipak-
ket wordt gepompt waar onze duinen op
rusten. Als alle Nederlanders wat minder
water zouden gebruiken, zou dat natuur
lijk ook helpen.
PATROUILLE
Een bezoek aan Boudewijn Goud
zwaard. Geschatte leeftijd 42 jaar („Het
gaat niemand aan hoe oud ik ben"), en
werkt als verslaggever bij de Provinciaal
Zeeuwse Courant en is uitvinder van het
spel 'Patrouille'.
Het spel wordt gespeeld met vijftien
plastieken kleine en drie houten grote
pionnen. De grote zijn officieren en de
kleine soldaten. Het verhaal is dat een
patrouille met zo min mogelijk verlies
het fort moet bereiken. De tegenstander
kan daarbij hindernissen opgooien en
pionnen elimineren (vergelijkbaar met
procent ontlopen. En dat is dan het ver
schil tussen de uitersten.
Het wordt langzaam oorlog op het hord.
Ik raak geprikkeld en probeer slim een
tegenaanval te openen. Helaas.....hij heeft
het door.
„Ik speel eigenlijk al mijn hele leven. In
de tijd dat ik in Amerika woonde speel
de ik 'War Game', een spel dat gespeeld
wordt met tinnen soldaatjes. Thuis had
ik een tafel van 1.25 bij 2,5 meter. Soms
duurde zo'n spel wel zes weken. We
bootsten de Tweede Wereldoorlog na.
Hoeveel rente houdt U over na belasting op Uw
en hoelang staat Uw geld dan vast???
U maakt vast geen kans op
Inl. Adviesbureau Boogaard, Postbus 237,
4330 AE Middelburg, Tel.: 01 180-36850
Korte Geere 9-13 Middelburg Tel. 01180-15860
Boudewijn Goudzwaard legt zijn spel 'Patrouille' uit.
Een spelletje met de uitvinder
mens erger je niet). Minstens één officier
moet het fort bereiken. Zo niet dan is dc
groep stuurloos en vormt zij geen pa
trouille meer.
„Ik heb zo'n zes weken aan dit spel ge
sleuteld. tijdens mijn vakantie in 1979.
Het is echter niet het eerste spelletje dat
ik uitvond. Ik ben een echte spelletjes
maniak", zegt hij bij het begin van het
spel zonder schroom. Zijn troepen ruk
ken inmiddels in gelid op. Zelf ben ik
wat onbehouwen en tracht de pionnen
één voor één thuis te krijgen. Een bijna
onzichtbaar lachje om zijn mond ver
raadt dat het oerstom moet zijn om de
pionnen zo snel 'thuis' te laten komen.
Boudewijn Goudzwaard bouwt verder
er rustig aan zijn offensief naar de
thuishaven, haalt soms met één enkele
pion uit (mompelt „Dat is gevaarlijk")
en plaatst de buit keurig in een rij achter
elkaar - vlak voor zich.
„Spelletjes met uitsluitend geluk boeien
me niet. Het moet een combinatie zijn
van geluk en intelligentie. Geluk is
overigens een relatieve factor. Ik heb
wel eens een kansberekening gemaakt
met dobbelstenen. Het blijkt dat de
worpen elkaar qua punten slechts tien
Het mooiste is daarbij als je met meer
mensen in één ploeg speelt. Je kiest dan
een hoofdman, dus zeg maar Stalin,
Churchill of Hitler. De leider heeft on
dergeschikten met wie hij de strategie
bepaalt en die de bevelen uitvoeren. Je
geeft tijdens zo'n spel (daar pikt hij weer
een pion van me) brie-fjes door. Stel ik
ben Stalin en laat een briefje bezorgen
aan Churchill. Daar kan (bijvoorbeeld)
opstaan welke flank ik ga aanvallen of
gewoon 'de groeten'. De tegenstanders
worden dan oplettend. Ze worden zeker
uiterst kritisch op de plekkeiï waar troe
pen van Churchill en van mij kort bij
elkaar staan. In Amerika, waar ik ook
journalist was, heeft een verslaggever
van een weekblad me eens geïnterviewd.
We hebben een halve dag dat spel ges
peeld. Hij raakte helemaal in de ban. In
Engeland worden trouwens hele com
petities op deze manier gespeeld".
Hel spelletje'Patrouille' tussen Boude
wijn Goudzwaard en mij raakt in de slot
fase. Hij praal rustig en speelt welover
wogen merk ik. Eén voor één pakt hij een
strijder van mij en brengt zijn pionnen
'thuis'.
'Patrouille' zou je kunnen omschrijven
i-iUlS daahmodje gmzest
TUSSEN OOSTBURG en CADZaKidJ
Telefoon: 011 70-21 61 Zondags geopend van 2 tof 6 uur Woensdag koopavond van 7 tot 9 uur.
als een combinatie van halma en scha
ken. Het is beslist geen oorlogsspel.
Maar een spel waarin de climax wordt
opgevoerd. Als je wilt kun je zelfs ruzie
krijgen, (en nu neem ik eindelijk een pion
van hem) Je kunt het spel met zijn vieren
spelen. Interessanter is het echter als je
het met zijn tweeën doet. Dan namelijk
wordt de toevalsfactor kleiner".
Die ene pion winst blijkt een farce. Ik
probeer een vertragingstactiek en vraag
om koffie uit de mosterdpol. Nu kan ik
nog even nadenken over de volgende
stappen.
„Monopoly is een leuk spel. maar per
soonlijk vind ik dat de kans te groot is.
Kom je drie- of viermaal achter elkaar
op Kalverstraat, en die kans is niet
denkbeeldig, dan ben je de pineut.
Vroeger op school in Middelburg speel
de ik schaak in wedstrijdverband. Kor
tom: ik ben altijd enorm geïnteresseerd
geweest in spelletjes. Door veel te spelen
vroeg ik me op een bepaald moment af,
waarom niet een eigen spel te verzinnen.
Naast dit spel ontwierp ik er nog één.
Dat gaat over de autoverkoop in de
wereld. Ook werk ik aan een spel over
ontdekkingsreizen".
Mijn veld is helemaal uil elkaar gesme
ten. Er zit geen enkel verband meer in.
Boudewijn Goudzwaard schuift zijn
pionnen doelbewust naar zijn fort. Zijn
pralen wordt steeds levendiger, alsof hij de
overwinning al vooruit viert.
„De tijdsduur is verschrikkelijk belang
rijk. Een spel mag niet langer duren dan
twee uur. Mijn spelen duren ongeveer zo
lang. Ik durf te voorspellen dat spelletjes
spelen weer helemaal in komt. Uitslui
tend tv kijken, daar is toch niets aan. Je
ziet het ook bij vrienden, die elkaar al zo
lang ontmoeten, dat ze niets meer te
vertellen hebben. Het is toch prachtig
dat ze zich via het spel nog vriend
schappelijk verbonden kunnen voelen".
Ik heb verloren. Met de zekerheid van een
generaal breekt hij mijn laatste weer
stand. Met een zucht gevolgd door 'zo',
schuift hij hei spel terzijde. Het wordt
even stil.
"verfijnde tafelsfeer"
NIET DUURDER - WEL BETER
SEDERT 1810
n
5
KEUZE UIT 80 MODELLEN
Lange Delft 50-Tel. 01180-1;
Middelburg
Kwaliteit - service - garar
5221 -
itie
De Deense ^Tge^s var oee*J e" gekxi
3iaai garantie
c
Nieuwendijk 35-39
VLISSINGEN
„Mensen die niet tegen hun verlies
kunnen, zijn moeilijke mensen. Het spel
is een afspiegeling van het dagelijkse
leven. Voor mij is het spel een uitdaging.
Ik wil winnen. Ik heb een kennis die
nooit van me wint. Toch komt hij steeds
weer om te spelen. Met de spelletjes leer
je overigens ook de mensen kennen. Dc
één is behoudend de ander neemt meer
risico's, is aanvallend enzovoorts. Dit
spel bijvoorbeeld, kun je honderd keer
spelen en honderd keer speel je een an
dere variatie. Maar het speltype, dat past
bij de persoon, blijft. 'Patrouille' goed
spelen is een kwestie van inzicht. De
spelregels zijn niet moeilijk. Het span
nende is de climax die wordt opgevoerd.
Een spelletje moet zo dicht mogelijk bij
de werkelijkheid staan. Monopoly, om
dat nog maar eens als voorbeeld te noe
men, heeft zoveel succes vanwege de
elementen die mensen aanspreken.
Geld, handel en scharrelen. Dat soord
soort dingen geeft mij een kick en ik ga
er helemaal in op. Ik baal trouwens van
mensen die niet serieus spelen.
Het spel 'Patrouille' is uitgegeven bij
BCF-Flamingo. De auteursrechten
evenwel heeft Boudewijn Goudzwaard
in eigen hand gehouden. Met de goklust
die hem als speler zo kenmerkt, zegt hij
tenslotte: „Als dat een succes wordt,
blijven de opbrengsten in ieder geval bij
mij. Ik geloof in dit spel en dat geloof is
versterkt na de positieve reacties die ik
van mensen kreeg, die het speelden, Het
is alleen jammer dat de uitgever pas
volgend jaar echt de markt opgaat met
dit spel. Voorlopig promolen ze nog een
andere uitgave. "Patrouille' is nu in
Middelburg te koop in de speelgoed
winkel van mijn broer". Ad Hanneman
