FNVspreekt oyer vijfploegendienst
Diensten Pinkstergemeente
Tros programma in Middelburg
Film over Walcheren
in Bachten Poorte
VLIEGFEEST 'DA VINCI' OP
LUCHTHAVEN ROTTERDAM
DRIE MAAL RECHT IS
SCHEEPSRECHT
ZAKENRUBR1EK
DAG VAN HET
BROOD OP
9 OKTOBER
Rabobank S
Laatste concert in Grote Kerk
door harp en fluit
Woensdag 10 september 1980
De Vlissinger - De Faam
RSI-Programma
26 Levensverzekeringen
u weet allang welke u kiestof niet?
EURITHMIE
VA W kreeg nieuwe trainingsjacks
AUTEUR ELEUTERIOSANCHEZ(ELLUTE)
KOMT NAAR ONS LAND
Luchtvaarthistorie
in vogelvlucht
MEER BEWEGEN VOOR OUDEREN KOMT WEER OP GANG
Ook in Zeeland sbjgc&s
Voor motorcrosser Van Dommelen geldt zondag:
Echt
Steeds sneller
MIDDELBURG - Het Rijn Schelde Instituut aan de Dam in Middelburg houdt op
vrijdag 12 september een bijeenkomst waar gesproken zal worden over het thema-
5-ploegendienst.
Het thema wordt ingeleid door de Zeeuwse districtsbestuurder Thjeu Strous van het
FNV. Deze avond is een van de velen, die de komende tijd iedere 14 dagen wordt
gehouden.
Strous zal op deze avond, die overigens
om 20.00 uur begint!dieper ingaan op de
problematiek rond de invoering van een
vijfde ploeg in de volcontinubedrijven.
Sinds het begin van de jaren zeventig
stijgt het aantal werkers in volcontinu-
diensten weer.
Dat is onder meer het gevolg van de
toenemende mechanisatie en automati
sering in het bedrijfsleven, waardoor de
apparatuur s'nachts en in de weekenden
niet onbewaakt mag blijven. Ook is het
afstellen van processen (vooral chemi
sche) een dusdanig langdurige klus, dat
er bij een weekendloze werkweek nau
welijks nog geproduceerd kan worden.
Een gegeven waar de bonden niet om
heen kunnen. Voor de werknemersor
ganisatie is het nu zaak om de bezwaren
tegen deze werkwijze, waarin met vier
ploegen wordt gewerkt voor een deel
weg te nemen. Als mogelijke verlichting
van de ploegenwerkers ziet de vakbond
een vorm van een vijfde ploeg, waarin in
een etmaal weliswaar met drie ploegen
wordt gewerkt, maar twee ploegen vrij
zijn. In het huidige vierploegensysteem
is slechts één ploeg per etmaal vrij.
De ondernemers zien niets in deze vorm
van verlichting voor de werknemers, om
dat dit met name de loonkosten enorm
opdrijft en de concurrentiepositie tegen
over goedkoper producerende landen
danig afzwakt.
Strous nam zich voor om op alle facetten
van deze problematiek in te gaan.
Na de avond over vijfploegendienst
wordt veertien dagen later een informa
tieavond gehouden over de internatio
nale anti-atoomactie die in Doel en Mol
in België wordt gehouden. Hans Ban-
nink, de voorzitter van de Zeeuwse mi
lieuorganisatie VMZ spreekt vervolgens
DEN HAAG - Voor de vijfde maal in
successie wordt weer de jaarlijkse Dag
van het Brood georganiseerd en wel op
donderdag 9 oktober. De organisatie is in
handen van het Genootschap voor de
Bakkerij, een niet-commerciële organi
satie van bakkers,bakkerijleraren en an
deren die dooLbcmep of funktie met de
bakkerij te maken hebben.
over de gevaren van het vervoer en op
slag van LPG.
Vuilnisstortplaatsen is het onderwerp
wat weer veertien dagen later aan de
orde komt. Het is inmiddels 24 oktober
geworden als iemand uit Axel (naam
was bij het RSI nog niet bekend) zijn
zegje doet over de omstreden vuilnis
stortplaatsen in de Zeeuws-Vlaamse
plaats in het bijzonder en vuilnisstort
plaatsen in het algemeen.
In november komt de gezondheidszorg
in Zeeuws-Vlaanderen aan de orde door
een lid van het comité aan de overkant
van de Westerschelde en eveneens in
november introduceert de eindredac
teur -van het tijdschrift Arbeid en Mi
lieu, drs. Jan de Vries het vierde num
mer van dit periodiek verschijnend blad.
2 december komt Green-Peace naar het
Middelburgse instituut. Dan is het de
laatste avond van de informatiebijeen
komsten in 1980 in het RSI.
VEERE - In de Grote Kerk van Veere wordt op zaterdag 13 september een concert voor
harp en fluit gegeven door Egbertine Korfmacher - De Vente (harp) en J. de Vente fluit.
Het concert van dit muzikale echtpaar begint om 20.00 uur.
Oorspronkelijk is de Dag van het Brood
een Duits initiatief om het oude oogst
feest, waarop de dankbaarheid voor het
binnenhalen van de oogst tot uitdruk
king werd gebracht, op een moderne
manier in ere te herstellen. In totaal zijn
er nu 12 landen die deze dag vieren.
Het thema voor de "Dag van het Brood"
in Nederland is dit jaar "Ons dagelijks
brood, wat een variatie". Daarbij wordt
de aandacht gevestigd op de sterke uit
breiding in de laatste jaren van het Ne
derlandse broodassortiment. Deze uit
breiding wordt ten dele verklaard door
de vraag naar meer keuzemogelijkhe
den, maar ook door het toegenomen
verbruik van bruinbrood, waardoor ou
de broodsoorten en modellen weer wor
den gebakken en nieuwe soorten zijn
ontstaan. Er bestaan in ons land meer
dan 200 broodsoorten.
De meeste Nederlandse bakkers dragen
op de een of andere wijze bij aan de
viering van de Dag van het Brood door
plaatselijke akties of speciale etalages,
terwijl er in Zeist een grote manifestatie
voor een groot aantal genodigden en
met vooraanstaande sprekers wordt
georganiseerd.
Met het concert door harp en fluit hoopt
de Stichting Delta-Cultureel op waardi
ge wijze haar eerste lustrum van exposi
ties, manifestaties en concerten af te
sluiten.
Voor deze avond staan de volgende
werken voor fluit en harp op het pro
gramma: Sonates van Donizetti, J.B.
Krumpholtz en F.W. Rust; Le petit
chevrier corse van H. Tomasi; Green-
sleaves to a ground (componist ano
niem) en Habanera van Ravel.
Na de pauze wordt het programma af
gewisseld met een harpsolo La Gitana
van A. Hasselmans en een fluitsolo Sy
rinx can C. Debussy.
De harpiste Egbertine Korfmacher-de
Vente kreeg haar opleiding bij Rosa
Spier en vervolgens bij Mary Schroe-
der-Ragetli, beiden harpiste bij het Ra
dio Philharmonisch Orkest. Zij volgde
de theoretische opleiding voor het
staatsexamen en werkte enige jaren mee
in orkesten in Nederland en Duitsland,
n.l. Opera Forum, radio Hilversum en
radio Keulen en de West-Berlijnse
Opera. Momenteel is zij lerares harp in
de omgeving van Keulen.
Na een zeer lange loopbaan die al op
zeer jeugdige leeftijd begon, kan Jan de
Vente terugzien op een zeer druk bezet
muzikaal leven. Invallen is misschien
een specialiteit van hem geworden, want
als men de enorme lijst bekijkt van vrij
wel alle orkesten in ons land waarbij hij
in ziektegevallen geassisteerd heeft, dan
moet men zeer veel kennis en ervaring
opgedaan hebben om zoiets te kunnen
presteren. Zijn beroemde leermeesters
zoals Jan Sevenstern staan daar garant
voor. Na een periode gewerkt te hebben
in theaters, bij operette en film, maakte
fïïj tot 1974 deel uit van het Radio Phil
harmonisch Orkest. Zijn kennis heeft hij
ook over kunnen dragen als leraar aan
het Goois Muzieklyceum te Hilversum
en de Streekmuziekschool te Harder
wijk.
De Rabobank helpt u
kiezen. De Rabobank zet
u op het goede spoor. Zéér
belangrijk daarbij is, dat onze
experts alléén bemiddelen en er
geen belang bij hebben een
"eigen" merk aan te prijzen,
'n Objektief advies dus. Laat voor
de zekerheid uw héle verzeke
ringspakket eens door ons
bekijken. Gratis hoor, dus wat
let u
VLISSINGEN - Er start weer een cursus
Sociale Eurithmie (Bewegingskunst)
voor iedereen die daar belangstelling
voor heeft, of er mee kennis wil maken.
Iedere maandagavond van 19.00-20.00
uur, W. Arondeusstraat 59 (Klaren-
beek), gebouw Vrije School. Aanvang 15
september. Informatie/opgaven: Joke
Clouder-Spaan, tel. 01103-1578.
VLISSINGEN - De enormde brand, die de kapel van de Pinkstergemeente in Vlissingen volledig verwoeste, heeft lot gevolg dat de
gelovigen voorlopig naar een andere locatie moeten gaan om de dienst bij te wonen.
Die werd gevopden in de Johanneskerk aan de Bonedijkestraat te Vlissingen, waar-iedere woensdagavond een opwekkingsbijeen
komst wordt gehouden met zang, muziek en getuigenissen.
Bij de foto is te zien hoe de Vlissingse brandweermensen alles in het werk stellen om, overigens tevergeefs, zoveel mogelijk van de door
brand aangevreten kapel te redden (foto Ruben O reel).
MIDDELBURG - Het Tros-programma "Per Provincie" besteedt op zaterdag 13
september aandacht aan de provincie Zeeland. Naast een gesprek met de Commissa
ris van de Koningin dr. C. Boertien is het thema van de week: rampenbestrijding op de
grote rivieren en de waterrecreatie.
Over deze twee voor Zeeland zeer ac
tuele onderwerpen wordt gepraat met
zowel deskundigen als politici.
De reeks "Per Provincie" omvat twaalf
uitzendingen waarin elke week een van
de elf provincies centraal staat en een
programma over het gebied van de IJs-
selmeerpolders. Evenals zijn voorganger
(Minister De Gaay Fortman in het Ka
binet Den Uyl) werkt ook de huidige
Minister van Binnenlandse Zaken,
Wiegel, aan de realisering van de bes
tuurlijke herindeling van ons land. In
veel gevallen vormen de huidige pro-'
vinciegrenzen ernstige barrières voor
inter-gemeentelijke samenwerkingsver
banden, gemeenschappelijke regelingen
en dat leidde tot de komst van een vierde
bestuurslaag in ons land: de gewesten,
naast gemeente, provincie en het rijk.
Met deze ontwikkeling werd de nood
zaak om te komen tot een bestuurlijke
herindeling van ons land aangetoond.
Het was voor AktuaiRadio ook een van
de redenen om de serie lPer provincie"
op te zetten.
In de zomerserie 1980 vanuit de ver
schillende provincies en de IJsselmeer-
polders veel aandacht dus voor die re
gio's, maar daarnaast is per uitzending
ook steeds een thema besproken dat aan
de ene kant nauw verbonden is met de
betrokken provincie^ maar aan de an
dere kant ook interessant is voor de
luisteraars in de rest van het land.
Het programma wordt op donderdag II
september opgenomen in restaurant de
Twee Compagniën in Middelburg.
VLISSINGEN - Het eerste team van de zomeravond- en zaal-voetbalvereniging VA W
(Van Alles Wal) uit Vlissingen heeft nieuwe trainingsjacks gekregen van sponsor het
Rotterdams Zandstraal Bedrijf (RZB) filiaal Vlissingen. RZB-directeur J. Roelofs
bood donderdagavond de sportkleding aan voor het begin van een oefenwedstrijd zaal
voetbal tussen VA W en een team van het zandstraalbedrijf in de sporthal te Souburg.
De heer Roelofs verrichtte ook de aftrap van de wedstrijd. VA W-voorzitter A. de
Nodijer dankte namens zijn vereniging de gulle gever.
Foto: de VA W-spelers in de nieuwe trainingsjacks; geheel links RZB-directeur Roe
lofs.
VLISSINGEN - In de grote zaal van het dienstencentrum Bachten Poorte in Oost
Souburg vertoont de heer L.ACijsouw uit Vlissingen op dinsdag 16 september een
film over rijkdommen van het prachtige schiereiland Walcheren. De film begint
om 14.30 uur.
De organisatie, de stichting welzijn voor ouderen, is bijzonder in de nopjes met de
komst van deze inventieve filmamateur, die naast de film Walcheren samen met
zijn vrouw vele films en diaproducties samenstelde over verschillende landen.
Voor de film Walcheren speurde het echtpaar Cijsouw met de fiets heel het eiland
af en vond zodoende de mooiste plekjes, die dinsdag op het witte doek van het
bejaardencentrum te zien zullen zijn.
Het is ook mogelijk dat anderen dan de bewoners van het dienstencentrum de film
bijwonen.
Bij Elsevier en de E.C.I. verschijnt deze maande het door Eleuterio Sanchez geschreven
boek EL LUTE.
El Lute (vorig jaar nog bezongen door Boney-M) is een begrip in Spanje. Tijdens het
Franco-regime werd hij tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld voor een misdaad,
waarmee hij zijdelings te maken had. Hij is het laatste slachtoffer van de Wet tegen het
Banditisme en Terrorisme, die - na de dood van Franco - goeddeels werd afgeschaft.
Vijftien jaar lang zat LI Lute in talloze
gesloten en zwaar bewaakte gevange
nissen. Verschillende keren wist hij te
ontsnappen.
Thans bevindt hij zich in een open ge
vangenis ten noorden van Madrid.
Overdag kan hij min of meer gaan en
staan waar hij wil, maar om 8 uur 's
avonds dient hij zich weer te melden.
Stiptheid is daarbij een belangrijke
zaak. 'n Kwartiertje te laat betekent een
uitgebreide vloerdweilbeurt. Zou El
Lute een nachtje wegblijven, dan gaat
hij voor onbepaalde tijd regelrecht terug
naar een 'normale' gevangenis. De be
slissing om Sanchez naar een open ge
vangenis te sturen is immers slechts een
geste van de Spaanse autoriteiten. De tol
levenslang veroordeelde kan daar geen
enkel recht aan ontlenen.
Eleuterio Sanchez leeft in de schaduw
van de vrijheid en het is niet duidelijk
wanneer aan deze toestand een einde za!
komen.
In de gevangenis heeft de quinqui San
chez zich opgewerkt van analfabeet tol
student in de rechten. Op het ogenblik
loopt hij stage bij een Madrilecns advo-
katenkantoor. Over twee jaar hoopt hij
af te studeren.
EL LUTE (een bijnaam die de publici-
retismachrnrvan de Spaanscpolitie hem
toedacht, ten einde het misdadige ka
rakter van Sanchez te benadrukken)
schrijft boeken. Het relaas over de meest
markante periode in zijn leven legde hij
vast in het boek dat eind september in
Nederland verschijnt onder de litel EL
LUTE.
Naar aanleiding van deze publikatie is
het de uitgeversmaatschappij Elsevier
gelukt toestemming te verkrijgen om El
Lute voor een beperkte tijd naar Ne
derland te halen om zijn bock bij de
Nederlandse pers toe te lichten en te
vertellen wat hem in de afgelopen jaren
is overkomen.
Vliegen is vandaag de dag de gewoonste
zaak van de wereld, maar het heeft lang
Tïcfd/Y&ZCjffS-
September, de R is weer in de maand, en voor ruim 3000! ouderen in Zeeland wil dit <£gjj/ZojwA4'2Z£
zeggen dat ze zich weer gaan begeven naar sportzaal, dorpshuis, zwembad enz. voor
hun wekelijkse uurtje gymnastiek, volksdansen, zwemmen e.d.
Hopelijk voegen tal van nieuwe deelnemers zich in hun gezelschap, omdat dit het
ideale moment is om zich aan te sluiten bij een groep. Iedereen is van harte welkom
om eens een keert je te komen kijken of vrijblijvend mee te doen.
Mocht u meer willen weten over deze
kursussen en de M.B.v.O.-lessen in uw
omgeving, dan kunt u zich wenden tot
de konsulent M.B.v.O. tel. 01100-15892.
Onder leiding van de vakkrachten
M.B.v.O. worden dan weer de spieren
losgemaakt, nieuwe bewegingen ge
leerd, en vooral veel plezier gemaakt.
Want gezelligheid en plezier in de lessen
staat voorop bij alle M.B.v.O. aktivitei-
ten.
Voor vele ouderen betekent hun gym
nastiek, volksdans-, of zwemuurtje een
van de hoogtepunten van de week,
waaruit blijkt, dat ook voor oudere
mensen bewegingsaktiviteiten een bron
van vreugde kunnen zijn.
De deelname van ouderen aan deze ak-
tiviteiten wordt mogelijk gemaakt door
het specifieke karakter van de M.B.v.O.
aktiviteiten. De aard en inhoud is na
melijk aangepast aan de mogelijkheden
en behoeftes van oudere personen.
Deelname is mogelijk in vrijwel elke
kern in Zeeland en nog steeds komen er
nieuwe groepen bij, waaruit blijkt dat de
belangstelling voor deze aktiviteiten nog
steeds groeiende is.
De koördinatie van al deze aktiviteiten
is in handen van de Dienst" Meer Be
wegen voor Ouderen" van Het Zeeuwse
Kruis, met name de konsulent M.B.v.O.
Deze dienst organiseert ook kursussen
voor de vakkrachten, o.a. staat er dit
najaar een kursus "Leider M.B.v.O." op
hel programma, waar nog opgave voor
mogelijk is. Ook zal bij voldoende be
langstelling een cursus "Leider Dansen
voor Ouderen" georganiseerd worden.
Ter gelegenheid van haar 7e lustrum houdt de Vliegtuigbouwkundige Studievereni
ging 'Leonardo da Vinei' op zaterdag 13 september het Vliegfeest Da Vinei op de
Luchthaven Rotterdam.
Met dit vliegfeest, dat, plaats vindt in het kader van de manifestatie Rotterdam
geduurd, voordat de mens alle proble
men meester was om zich vrij in de lucht
te kunnen voortbewegen. In de 18e eeuw
kon men zich al van de grond verheffen
met behulp van hetelucht- en gasbal-
ionnen, maar met deze vaartuigen was
men afhankelijk van de wind.
In de 19e eeuw werden vele op vogels
gelijkende vehikels (vaak met klappen
de vleugels) en door stoomkracht aan
gedreven propellers uitgeprobeerd, wel
ke pogingen tot niets leidden. Gecon
troleerd motorvliegen was toen nog een
droom, totdat de gebroeders Wright op
17 december 1903 op Kitty Hawk
(North Carolina, V.S.) vier vluchten
maakten, waarvan de laatste 260 meter
bedroeg in precies 59 seconden.
Wilbur en Orville Wright waren de eer-
Thuishaven, trachten de organisatoren de luchtvaart in een positief daglicht te stellen
door te wijzen op de ontwikkeling van het vliegtuig. Niet alleen in mechanische zin,
maar tegenwoordig ook op het gebied van beperking van geluidhinder en van ener
gieverbruik en milieubederf.
VLISSINGEN - Voor de tweede keer dit jaar organiseert de
motorsportvereniging De Uitlaat op het zeer fraaie motorcross
circuit aan de Engelandweg in Vlissingen-Oost een wedstrijd
motorcross voor nationale junioren. Op zondag 14 september
rijden er de nationale cracks in de 125 en 250 cc voor wedstrijden
voor de juniorencup. Bovendien zullen vijfentwintig crossers
starten voor wedstrijden, die eveneens meetellen voor de junio
rencup, in de klasse XT 500, een formule van 500cc Yamaha-
motoren, die ook aan wegraces kunnen deelnemen. Deze
XT500-motoren bieden een zeer spectaculair schouwspel.
Onder de 300 coureurs in de 125cc en
250cc een aantal Zeeuwen, die op eigen
bodem beslist niet kansloos zullen zijn.
Onder meer Floor Van Dommelen, de
gedoodverfde clubkampioen in de 250cc
van De Uitlaat wordt weer een favorie-
tenrol toebedeeld, hoewel de Souburger
tijdens de twee vorige wedstrijden in
Vlissingen-Oost - één georganiseerd
door De Uitlaat en de ander door MAC
Scheldegouwen - enigszins teleurstelde.
Nu heeft hij echter de kans om zijn fa-
vorietenrol waar te maken. Drie maal
recht zou ook voor Van Dommelen
scheepsrecht kunnen zijn.
Naast Van Dommelen is Sjaak Meul-
meester uit Koudekcrke in staat groots
voor de dag te komen en kunnen de
Vlissingers Ad Meerman. Piet Visser en
Hans van de Sande behoorlijk uit de
voeten met het Grand-Prix-waardige
crossterrein.
In de 125cc rijden een viertal Zeeuwen.
Bennie Poppe uit Meliskerke, Marcus
van Kempen uit Souburg, Wim Kerk-
hove uit Middelburg en Peter Hoender-
vanger uit Vlissingen.
De wedstrijden in Vlissingen-Oost, waar
de toeschouwers een fraai overzicht heb
ben van de wedstrijden vanaf de verschil
lende "bulten" beginnen om 11.00 uur.
Vanaf 09.00 uur rijden de coureurs hun
trainingsrondjes.
sten die het probleem van het vliegen op
een wetenschappelijke wijze oplosten.
Zij bestudeerden eerst de bevindingen
van andere pioniers, bouwden vervol
gens een eigen windtunnel om het ge
drag van vleugels in de luchtstroming te
onderzoeken, experimenteerden daarna
met zweeftoestellen en bouwden ten
slotte hun eigen motor voor de voort
stuwing van hun eerste vliegtuig.
In 1908 was hun ontwerp dermate ge
perfectioneerd, dat zij volledig gecon
troleerde vluchten van ruim een uur
maakten. Zij demonstreerden hun toe
stel - de Wright Flyer - in Europa, waar
men nog niet verder gekomen was dan
enkele sprongetjes. Na deze demonstra
lie werd de Wright Flyer dan ook veel
vuldig nagemaakt..Het vliegtuig was een
tweedekker van hout en linnen met het
hoogteroer vóór de vleugels en het rich
tingsroer erachter geplaatst. De twee
boven elkaar geplaatste vleugels met er
tussen de steunspijlen en bespanningen
van pianodraad gaf een lichtere en stij
vere constructie dan een ééndekker met
hetzelfde vleugeloppervlak. Deze con
structie zou tot 1935 gehandhaafd blij
ven.
Later kwam Blériot met een ander ont
werp: een vliegtuig met een echte romp
van hout, waaraan aan de voorkant de
motor met trekschroef en aan de staart
het hoogte- en richtingsroer. Dit zou het
toekomstige beeld van het vliegtuig be
palen.
In de Eerste Wereldoorlog zag men dat
het vliegtuig een belangrijk wapen kon
zijn. Men ontwikkelde verkenners, ja
gers, bommenwerpers en vliegboten.
Het motorvermogen werd van 50 pk
voor de oorlog vergroot tot zo'n 300 pk
zodat de vliegtuigen sneller, hoger en
verder vlogen en ook meer lading kon
den vervoeren.
Tijdens deze oorlog is de constructiewij-
ze niet veranderd. Op een paar uitzonde
ringen na gebruikte men in 1918 nog
steeds hout, linnen en pianodraad. De
uitzonderingen waren Anthony Fokker
en Hugo Junkers. Fokker kwam in 1918
met zijn DVII jager. Dit vliegtuig had
een romp van gelaste stalen buizen met
een nagenoeg zelfdragende houten vleu
gel. Fokker zou deze constructie ten
volle benutten in zijn na-oorlogse ver-
keerstoestellen. De stalen buizen-con
structie is zelfs nog na de 2e Wereldoor
log toegepast in de Fokker S-ll, welk
toestel aanwezig zal zijn op het vlieg
feest.
Hugo Junkers bouwde in 1918 geheel
metalen jagers en verkenners met vrij-
dragende vleugels, maar door de slechte
presentatie zijn deze toestellen nooit in
dienst geweest. Na de oorlog ontwikkel
de hij uit deze toestellen zijn geheel me
talen verkeersvliegtuigen, waarvan de
Ju52 (Tante Ju) de beroemdste is ge
worden, vooral door de troepentran
sporten in de 2e Wereldoorlog.
Na de oorlog begon de burger zich te
interesseren voor het vliegtuig. Het
vliegtuig zou post en passagiers veel
sneller kunnen vervoeren dan het tran
sport over land. Vele luchtvaartmaat
schappijtjes werden er uit de grond ges
tampt, maar velen moesten ook weer het
onderspit delven door verschillende cri
sisjaren en fel(e concurrentie.
Aanvankelijk vlogen zij met omge
bouwde militaire vliegtuigen (met name
bommenwerpers) uit de le Wereldoor
log, maar geleidelijk aan werden er
echte verkeersvliegtuigen ontworpen en
gebouwd. Ook voor de gewone man
werden er vliegtuigjes gebouwd. Deze
toestelletjes trachtte men zeer eenvoudig
te houden en in het gebruik net zo be
taalbaar te maken als de auto. Zo ont
stond er in 1925 de Havilland Moth
waaruit later in 1931 de erop gelijkende
Tiger Moth ontwikkeld werd. De Tiger
Moth is ook aanwezig op het vliegfeest.
Tijdens de 2e Wereldoorlog werd het
uiterste uit het jachtvliegtuig met zui
germotoren en propellor gehaald om
nog sneller te vliegen dan de vijand. In
1945 vlogen de jagers zo'n 650-750
km/uur met 2100 pk zoals de Superma-
rina Spitfire Mkl4 (die een regelrecht
afstammeling van de S6B racer is) en de
Hawker Sea Fury, die beiden op het
vliegfeest te bezichtigen zijn.
Voorts werden er zware lange afstands
bommenwerpers en patrouillevliegtui
gen gebouwd. De B-17 Flying Fortress
bijvoorbeeld kan zo'n 6 ton aan lading
meevoeren over 2000 km. Eén zo'n toe
stel zal aanwezig zijn op het vliegfeest,
samen met een Lockheed Neptune, een
maritiem patrouillevliegtuig dat in de
oorlog ontworpen is.
Tijdens de oorlog ontwikkelden de con
structeurs zowel in Engeland als in
Duitsland de straalmotor, die na de
oorlog het beeld van de luchtvaart danig
veranderde. Met straalvoortstuwing kan
men veel sneller vliegen dan met pro
pellervoortstuwing. Men paste deze het
eerst toe in jachtvliegtuigen die rond
zo'n 800 km/uur haalden. Er deden zich
echter bij zulke snelheden, waarbij de
luchtstroming langs het vliegtuig op be
paalde plaatsen de geluidssnelheid be
reikte, problemen voor. Door hel ont
staan van schokgolven ontstond een
enorme weerstandsverhoging en onsta
biliteit. Men sprak toen van een ge
luidsbarrière, waar men moeilijk door
heen zou kunnen komen. Na veel re
search kwam men erachter dat men zeer
dunne profielen, pijlstelling van de
draagvlakken en een versmalling van de
romp ter plaatse van de vleugels moest
toepassen om met straalaandrijving vei
lig rond of boven de geluidssnelheid te
kunnen vliegen. Sinds 1960 ontwerpt
met met deze verbeteringen Mach-2
straaljagers, waarvan de Lockheed
F-104 Starfïghter en B.A.C. Jaguar op
het vliegfeest hel tastbare bewijs zullen
zijn.
In de burgerluchtvaart werd de zuigmo-
tor ook verdrongen door de straalmotor.
In 1956 verscheen de Fokker F-27
Friendship (met turboprops) voor het
vervoer op korte afstanden. De eerste
DC-8 en Boeing 707 werden rond 1960
in gebruik genomen. De maximale
snelheid van deze toestellen is zo'n 960
km/uur. In de burgerluchtvaart legt
men zich vooral toe op het vergroten van
de passagierscapaciteit en vooral de
laatste jaren op de beperking van hel
geluid en brandstofgebruik. Hiervan
vormen de "wide-body's" een sprekend
voorbeeld.
Het vliegfeest Da Vinei vindt plaats op
zaterdag 13 september 1980 van
9.30-16.00 uur.
