irjlMIPAVAINE
KOPER GALJOEN
KAMPIOEN TWEEDE KLAS
VADERDAG KADO-IDEEËN
BIJOU DE ZAAK OP DE HOEK
roovers speciaalzaken
ROOVERS
IJZER
ROOVERS LEER
HELMO
OVERS SCH0EHEH
Film in het Zeeuwse museum
middelburg
MODE
SCHOENEN
FASHION
Het allernieuwste in
SUEDE en LEREN
KLEDING, TASSEN
en KOFFERS
COWBOY JEANS,
MET RITSJES IN
SPIJKERSTOF
en de nieuwste modekleuren
EEST LOIS en LEVIS
OVERHEMDEN 1
in veel nieuwe modellen]
^SPIJKERBROEKEN]
;in alle bekende merken
82e jaargang no. 24 - woensdag 11 juni 1980
„Njms,
FNV-bestuurder Tjeu Strous over gezondheidszorg:
Eerste lijn.
Gezondheidscentra
Cijfers.
CV-, GASVERWARMINGS- en
LOODGIETERS BEDRIJF
CV-INSTALLATIE EN ONDERHOUD
Tevens levering van ZELFBOUWPAKKETTEN
Steeds sterk concurrerende prijzen o.a.
SANITAIR
ELEKTRO
DOE-HET-ZELVERS KUNNEN BIJ ONS TE
RECHT VOOR AL HUN MATERIALEN OP
SANITAIR-. GAS-, CV-, ELEKTRO- EN DAK-
BEDF.KKINGSGEBIEI)
Domhurgs Schuitvlot 21 - Middelburg - tel. 12330
Verfijnde tafelsfeer
J.P.A. R0SSEL
KUNSTGEBITTEN
REPARATIE
Cursussen Nederlands voor buitenlanders
Zomeravondvoetbal Middelburg beëindigd
Handig voor vader. Combitas voor foto-appara-
tuur, reis en sportspullen. Vanaf 17,-
EXCLUSIEVE TUINMEUBELEN
in beuken, meranti en grenenhout.
Tuinmeubelafdeling 1e etage
Lange Delft 31.
voor iedereen bij
L. DELFT 46 Middelburg
*7
5
LANGE URPT 61
MIDDELBURG
e Faam
WAARIN OPGENOMEN "GROOT WALCHEREN"
IN COMBINATIE MET DE VLISSINGER IH IS-AAN-Hl ISOPGEHEII M.CHEREN
De Faam en de Vlissinger ma
ken deel uit van de Zuidwester
combinatie. Huis-aan-huis in
Zeeland en West- Brabant,
totaal oplage 215.335 exem
plaren.
Bastion met scheurtjes
Naast de zorg om arbeidsvoorwaarden bemoeien de vakbonden zich de laatste jaren
zeer nadrukkelijk met zaken, die "de kwaliteit van het bestaan" omvatten. Goede
woningen, milieu en energievraagstukken, allemaal probleemgebieden, waarin de
vakbeweging duidelijk roert en alternatieven aandraagt.
Nu zetten velen vraagtekens bij deze bemoeienissen en de vraag in hoeverre de bond
zich daarbij op het terrein van bijvoorbeeld de politieke partijen begeeft, is meer dan
één keer gesteld.
Toch zag de vakbond het eerste levenslicht toen mensen in privésïtuaties, behoefte
hadden om menswaardiger in de maatschappij te staan. De oorspronkelijke vakbe
weging bemoeide zich pas met arbeidsvoorwaarden, nadat arbeiders een soort be
grafenisvereniging stichtte en in de gezondheidszorg voor wat meer garanties zorg
den. Dat gebeurde op het eind van de vorige eeuw.
Hoe gek dat ook mag klinken, maar juist de gezondheidszorg is de laatste tijd
mikpunt van kritiek, waarbij de vakbonden alleminst in de achterste gelederen
vertoeven.
"Een onontgonnen terrein", noemt vak
bondsbestuurder Tjeu Strous van de fe
deratie Nederlandse vakbeweging (FNV)
district Zeeland, de gezondheidszorg.
Het FNV maakt duidelijk niet gechar
meerd te zijn van de "ondemocratische
structuren" waarbinnen de gezondheids
zorg reilt en zeilt. Nu lijkt de kritiek van
het FNV op het eerste oog wat overdre
ven. Immers, iedereen kan toch rekenen
op medische behandeling als dat nood
zakelijk is.
Vakbondsbestuurder Strous zegt daaro
ver: "Dat is wel zo maar de invloed die
de patiënt op zijn behandeling heeft, en
alles wat daaromheen gebeurt is mini
maal. Dat geldt in het bijzonder voor
Zeeland. Wij zijn in Zeeland op dat ge
bied een achtergebleven gebied. Twee
jaar geleden bijvoorbeeld, stelde een re
geringscommissie vast, dat besturen van
ziekenhuizen gedemocratiseerd moes
ten worden. Er is echter geen enkel zie
kenhuis in Zeelland, dat gevolg heeft
gegeven aan deze oproep".
Toch blijft overeind, dat een ieder be
handeld kan worden. "Daar is dan in
feite ook alles mee gezegd", legt Tjeu
Strous uit. "Er schieten niet voor niets
her en der patiëntenverenigingen uit de
grond. De wachttijden zijn vaak on
voorstelbaar lang, er is nauwelijks een
klachtenrecht en in de contacten tussen
medicus en patiënt is in vele gevallen
nagenoeg géén sprake van een persoon
lijke relatie. Het is in feite dan ook lo
gisch dat de discussie over vertegen
woordiging van patiënten en gebruikers
in instellingen van de gezondheidszorg
steeds meer op gang komt". Strous ver
volgt: "Met name het vrije onderne
mersschap is mijns inziens volkomen in
strijd met de ethiek, waarin gezond
heidszorg wordt uitgevoerd.
Ook de provinciale staten van Zeeland
achtte het onlangs wenselijk om de ge
zondheidszorg te democratiseren, met
uitzondering van het CDA. "het is dui
delijk wie er op de bres staat voor de
gevestigde belangen", stelt Strous. "Ook
het humanistisch verbond krijgt nog
nauwelijks toegang, terwijl het een van
zelfsprekende zaak is dat de kerk wél
toegang heeft". Strous vertelt verder dat
het FNV anderhalf jaar geleden om een
bestuurszetel in het psychiatrisch zie
kenhuis in Goes heeft gevraagd. Het
antwoord van de Goese kliniek was vol
gens de Zeeuwse FN V-bestuurder, dat
men niet noodzakelijk vond een medebe
stuurslid uit de FNV-gelederen te recru-
teren" omdat de statuten een vertegen
woordiging uit de bevolking waarbor
gen".
Het FNV kreeg nog meer afwijzingen.
De Stichting regionale ziekenzorg
Zeeuws Vlaanderen antwoordde even
eens negatief aan het adres van de vak
beweging. "We kregen botweg te horen,
dat de statuten geen vertegenwoordiging
van de vakbeweging toestaat". Volgens
Strous kreeg het CNV op een aantal
verzoeken eveneens nul op het rekest.
Strous noemt de gezondheidszorg een
"bastion met scheurtjes". De raad voor
ziekenhuizen (RAVOZ) kreeg destijds
van gedeputeerde staten het verzoek om
in het bestuur een plaats in te ruimen
voor maatschappelijke groeperingen.
"De RAVOZ gaf taal noch teken", stelt
de vakbondsman.
Omdat de gezondheidszorg zo'n geslo
ten geheel vormt, acht de vakbond het
wenselijk inspraak te krijgen. De voor
delen zijn volgens Strous dat er structu
reel dan zoveel kan veranderen, dat de
ziektekosten aanzienlijk kunnen zak
ken. Planmatiger moet.ook de eerste lijn
gezondheidszorg (artsen, wijkverpleeg
sters, tandartsen etc.) worden aange
pakt. Over de reden waarom zegt de
heer Strous: "De eerste lijn gezond
heidszorg zit erg dicht bij de mensen.
Dat betekent, dat de plannenmakers
ook daar moeten beginnen. Niet alleen
het FNV denkt er zo over ook staatsse
cretaris mevrouw Veder-Smit. "Het is
alleen jammer dat zij niet uitvoert wat
zij met de mond belijdt. Momenteel
wordt begonnen bij de ziekenhuizen
(tweede lijn) en dat betekent, dat de
eerste lijn er later tegenaan wordt ge
plakt". Het instituut voor maatschappe
lijk gericht onderzoek (IMGO) in Mid
delburg kreeg onlangs van het FNV de
opdracht de relatie tussen de eerste lijns
gezondheidszorg en de ziekenhuizen(t-
weede lijn) te onderzoeken.
Om echter tot een goed functionerende
eerste lijn te komen, acht het FNV het
noodzakelijk, dat ook daar de organisa
tie fiks wordt gewijzigd. Tjeu Strous:
"Als een aantal disciplines bij elkaar
gaan zitten, in bijvoorbeeld van ge
zondheidscentrum, hoeft er minder snel
doorgestuurd te worden. Nu is het ook
logisch dat artsen, met name zieken
fondspatiënten doorverwijzen naar zie
kenhuizen en dergelijke, want daar valt
niet zo bar veel op te verdienen. Per pa
tiënt krijgen de huisartsen een vast be
drag. Maar particuliere patiënten beta
len per beurt. Het is dus zaak om zo veel
mogelijk aan over te houden". In dat
verband spreekt Strous - en dus het FNV
- zich uit vóór een eerstelijnsgezond
heidszorg waarin mensen in loondienst
werken. Een oud discussiepunt, waaro
ver de meningen nogal uiteenlopen.
Strous daarover: "Er valt over die zaak
een aantal dingen te zeggen. Op de eer
ste plaats zijn de kosten voor de ge
zondheidszorg onrustbarend gestegen.
In_ 1963 betaalden wij nog driemiljard
gulden aan onze geneeskundige hulp
tegen zesentwintig miljard dit jaar. In
zeventien jaar een stijging van 850 pro
cent. De grootste koek wordt weggehapt
door de tweedelijnsgezondheidszorg. In
die sector hebben enorme investeringen
plaatsgevonden, in kostbaar apparatu-
ren, behandelingsmethodiek, gebouwen
eazovoorts. De kostenverhouding eer
stelijns - tweedelijnsgezondheidszorg is
als gevelg daarvan gestegen van in 1968
1 1,6 en in 1978 1 op 2,2. In 1958 ver
deelde de beide lijnen de koek nog
evenredig. Uit die gegevens en cijfers
valt dus af te leiden dat naarmate spe
cialisme groter is, een arts ook eerder
geneigd is om een patiënt door te ver
wijzen".
Volgens het FNV moeten we in Neder
land naar artsen in loondienst. Een goed
uitgerust gezondheidscentra is volgens
hen een redelijk alternatief. Eenvoudige
poliklinische behandelingen hoeven dan
niet meer in een ziekenhuis te worden
gedaan. Ook vindt het FNV dat door het
overleg tussen de verschillende werkers
in gezondheidscentra (fysiotherapeut,
maatschappelijk werker, arts etc.) eerder
conclusies kunnen worden getrokken als
nu het geval is. "Hoeveel mensen lopen
niet met pijn in de rug, en later blijkt dat
het een kwaal was die niets met je li
chaam maar met je geest heeft te ma
ken", meent Tjeu Strous.
Een voordeel van de gezondheidscentra,
met artsen in loondienst, is volgens de
vakbeweging ook dat pas beginnende
artsen niet gebukt gaan onder een enor
me financiële schuld, vanwege de ge
weldige kosten die het overnemen of
starten van een praktijk met zich mee
brengt. Ook stelt Strous dat artsen dan
onderling niet meer bepalen of er zich al
dan niet een nieuwe collega in de regio
vestigt. "Als een pas afgestudeerde arts
zich ergens wil vestigen, zal hij met zit
tende collega's overeenstemming moe
ten bereiken. Komt hij zomaar zonder
toestemming, wordt zo iemand volko
men genenegeerd. In den lande zijn
voldoende voorbeelden van hoe dan dat
dan in zijn werk gaat. De man of vrouw
wordt gewoon weggepest. Op die wijze
houden de zittende medici de spoeling
dun en houden voor zichzelf zoveel mo
gelijk patiënten",aldus Strous, die daar
bij cijfers noemt hoe dun bevolkt Zee
land is met eerstelijns praktirerende
medici.
Het wenselijk geacht minimum voor
huisartsen is 2200 patiënten. Op Wal
cheren heeft één huisarts gemiddeld
2452, terwijl dat op Zeeuws Vlaanderen
rond de 3200 is. Op Walcheren zijn rond
de 30 wijkverpleegkundigen. Dit getal is
Bij foto: De heer Tjeu Strous.
redelijk aan de norm. want uitgegaan
wordt van 3450 inwoners per wijkver
pleegster.
Volgens Strous is het met de apothekers
zeer droevig gesteld. De norm is 8000
inwoners per apotheek. In Vlissingen en
Middelburg zijn zeven apotheken op
107.000 inwoners op Walcheren. Dat is
bijna 6000 boven de norm. Ook de tan
dartsen hebben meer patiënten dan
wenselijk is. De overheid geeft als
streefgetal één tandarts Óp de 3700 in
woners. De Walcherse tandartsen ver
zorgen bij gemiddeld 4600 mensen het
gebit.
Het FNV voert thans her en der actie
voor betere voorzieningen in de ge
zondheidszorg. Wenselijk acht Tjeu
Strous het dat er op zijn minst een ves
tigingsbeleid komt voor eerstelijnswer-
kers. Verder moeten deze verplicht
worden tot samenwerking. In ieder ge
val als ze zich vestigen. Lelie Jieeft al een
gemeenteverordening, die in deze rich
ting vestigende gezondheidswerkers
verplichtingen voorschrijft. Strous be
richt ook dat het FNV is aangesloten bij
een werkgroep, die als doelstelling heeft
gezondheidscentra op te richten. In deze-
groep - stichting algemene gezond
heidsvoorzieningen (STAG) - hebben
naast de vakbonden ook ziekenfondsen
zitting. Het is deze groep al gelukt om
een niet-commerciëel gezondheidscen
trum van de grond te krijgen in Spijke-
nisse, terwijl in Delft op korte termijn
zo'n centrum wordt geopend. Volgens
de Zeeuwse vakbondsbestuurder is ook
het ziekenfonds: in Zeeland (ZMZ)
geïnteresseerd in het werk van de
STAG. In september vindt een gesprek
plaats, waarbij de vraag over het al of
niet toetreden van het Zeeuwse zieken
fonds lot de STAG aan de orde komt.
DUO BLOK in kleur vanaf 269.-
\VAS TAFELS in kleur vanaf ...89,—
BADKUIP in kleur vanaf.149,-
WASTAFELMENGKRAAN ...39.-
BADMENGKRAAN69.-
DOL'CHF.WAND, alum149.-
VOl WDEUJR. alum269.-
MASSAGFDOl lil 24,90
KI OSETZITTING in kleur ....14.90
AFZUIGKAP195.-
TOrl. ET VENTILATOR69.-
TOILETKAST149.-
VERLICHTE SPIEGEI139.-
TI.IDSCHAKELKLOK49.90
GASGEISER295.-
BUISISOLATIE, 3 mtr. vanaf.12.-
CV KRAAN11.75
IIIE R M OS IA A IK R AA N39,-
MIDDELBURG -In het Zeeuwse mu
seum te Middelburg wordt vanaf maan
dag 16 juni de film "Terug naar het ei
land" vertoond. De film betreft opnamen
van Walcheren in volle schoonheid vóór
de oorlog; het bombardement en de
daarop volgende overstroming van het
eiland. Het dichten van de dijken, het
weer in cultuur brengen van het land, de
wederopbouw en de eerste oogst. (1948)
De duur van de film is ongeveer 20 mi
nuten. Tot vrijdag 29 augustus is van
maandag tot en met vrijdag om 11.00
uur 14.00 uur en 15.00 uuf een voor
stelling ingelast.
De film wordt ook voor scholen en
groepen het gehele jaar door vertoond.
TAN DPROTl IFTICUS
Spoedig klaar
l el. afspraken 01184-14533
Hobcinstraat 52. Vlissingen
ROYAL
JALBERT
PORSELEINEN
(GESCHENKARTIKELEN
SEfcVIEZEN
Lange Delft 50 - Tel. 01180-1 3221
Middelburg
Kwaliteit - service - garantie
VLISSINGEN - De Zeeuwse dag- en
avond scholengemeenschap zal in het
nieuwe cursusjaar van start gaan met een
tweetal cursussen speciaal voor buiten
landers die de Nederlandse taal nauwe
lijks of nog niet voldoende machtig zijn.
De eerste cursus is een echte beginners
cursus.
Zoveel mogelijk ingedeeld in groepen
naar de moedertaal der cursisten wordt
1 avond per week twee uur les gegeven
in de Nederlandse taal.
Tegelijkertijd start er voor meer gevor
derden een Internationale Schakelklas
voor volwassenen. Deze opleiding is te
vergelijken met de opstapcursus, maar is
speciaal gericht op anderstaligen.
ledereen die Nederlands kan verstaan
en redelijk kan spreken en bovendien
(in de eigen taal) de lagere school door
lopen heeft, kan met deze cursus begin
nen. Bovendien kunnen, als men dat wil.
tegelijk ook de lessen in reke
nen/voorbereidende wiskunde en stu
die/ algemene ontwikkeling worden ge
volgd. Na deze cursus kan men dan
desgewenst verder gaan met de Mavo
studie voor volwassenen.
Inlichtingen en aanmeldingen: bij de
school, Marconiweg I, Vlissingen (MTS-
gebouw), Telefoon 01184-66186 op
maandagavond, dinsdagavond en don
derdagavond tussen 19.00 en 21.00 uur.
MIDDELBURG- Het team van het Ko
per Galjoen is kampioen geworden van
de tweede klas van het Middelburgs zo
meravondvoetbal. De laatste wedstrijd
van de competitie, tegen Brandweer,
werd met 6-1 gewonnen. De titel was al
een avond eerder behaald, toen naaste
concurrent FC Dauwendaele een 1-0 ne
derlaag opliep tegen Middelburg Zuid.
De spelers van het Koper Galjoen wer
den na afloop van de wedstrijd tegen
Brandweer in de bloemetjes gezet.
In de kantine van de sporthal aan de
Nassaulaan werden daarna de prijzen
uitgereikt aan de kampioenen van beide
klassen. De voorzitter van de Middel
burgse zomeravondvoetballers, de heer
C.W.Janse, reikte de prijzen uit. Hij be
dankte tevens de scheidsrechters en het
kantinepersoneel voor hun bijdragen
aan het welslagen van de competitie.
Voorzitter Piet Polderman van FC Lau
rens sprak namens alle elftallen toen hij
het bestuur bedankte voor hun inzet aan
het goede verloop van de competitie.
De uitslagen van de laatste wedstrijden
en de eindstand is: le klas: VPV-FC
Laurens I I-II, Hoechstboys -FC Lau
rens II 2-0, Blauw Wit-Streekschool 2-2.
De eindstand lc klas:
FC Laurens I
Combinatie
FC Streekschool 12
Hoechstboys 12
Blauw Wit' 12
FC Laurens II 12
VPV 12
12 12 0 0 24 55- 4
12 9 1 2 19 34- 9
5 2 5 12 24-17
40 8 8 11-30
327
3 1 8
309
8 18-32
7 16-32
6 14-48
Uitslagen 2e klas: Brandweer-Hermicl
1-3, Hermid-FC Laurens III 2-1, FC
Total-Kraaien 2-3, Dauwendaele-Mid-
delburg Zuid 0= 1, BrandWeer -Koper
Galjoen 1-6.
De eindstand 2e klas:
Koper Galjoen 14 11 2 124 50-11
FC Dauwendaele 14 9 3 2 2128-11
Kraaien 14 8 3 3 19 30-20
FC Total 14 6 2 6 14 30-37
Hermid 14 4 4 6 12 20-27
FC Laurens lil 14 4 4 6 12 16-23
Middelburg Zuid 14 3 2 9 8 28-32
BrandweeM4 1 0 13 2 13-54.
Bij fbto: Het kampioensteam FC Koper-
Galjoen.
Documentenkoffers vanaf 39,- tot 250,-
Documentenmappen vanaf 12,- tot 40,-
In leer van 39,- tot 150,-
Clippertassen vanaf 24,- tot 250,-
IJzersterke lederen portemonnees vanaf 8,- tot
45,-.
Met ritssluiting vanaf 10,- tot 65,-.
Billfolds vanaf 19,- enz. tot 100,-
Sleuteletuis, rijbewijsetuis, portefeuilles, he-
renriemen.
Herenparaplu vanaf 10,-
Opvouwbare herenparaplu vanaf 20,- tot 55,-
Lange Delft 44/Segeersstraat, Middelburg
Lange Delft 17,
L™
u
