u
Het succes van de jaren80
toot bii ons inde showroom.
AUTOSHOP BOOGAARD*
H00GERHEIJDE
Isoleren: AMBACHTELIJK WERK MET PERSPECTIEF
Bij firma Hertel
plaats voor ruim
20 mensen
Automobielbedrijf Van Fraassën B.V.
o IjllljB *1 lil S
G-Keur Occasions.
3 Maanden volledige Garantie
op onderdelen en arbeidsloon
zonder kilometerbeperking.
O
O
anra full auto eject 1
VF
Woensdag 5 maart 1980
WONDERGEM-MELSE
Industrieweg 31
VLISSINGEN - tel. 01184-15220
EEN
AUTO
KOPEN
BEGINT
HIER
VOLVO
Servicepunten te Vlissingen en Middelburg,
Showroom: Pres. Rooseveltlaan 768,
Vlissingen, tel. 01184-16679, b.g.g. 01184-67481.
AUTORADIO'Svan 39,- tot 800,-
AUTOBOXENvan 12,50 tot 100,-
SCANNERSvan 279,- tot 1298,-
o.a.: Philips - Sharp - Handic - Audio-Sonic enz.
KRISTALLEN KRISTAL
10,- LEN
Nu in de Seheldestraat 18
VLISSINGEN Tel. 01184 - 17072
•UITDEUKEN»SPUITEN+MOFFELEN»UITDEUKEN#SPUITEN#
2 al VI II AO m
F0CWA
CRUQUIUSSTRAAT 35
VLISSINGEN
°A# OT1Q4'
Ikenmerk!
voor
vakwerk!
DZ
•N3iindS«N3>in3aiin*N3i3ddoiAi*Niiinds«N3>in3aiin»
Ambachtelijk
Slecht
Geschiedenis
OFF/VOL
m BALANCE TUNING
UTO-AKTUEEL
Saab 99 aut. 4-drs.. rood. 46.000 km
Range Rover, beige 20.000 km
Rover 2600 zilver. 35.000 kmnov.
Rover 3500 zilver, 75.000 kmdec.
Rover 3500 zilver. 40.000 km
Saab 96 rood. 42.000 km
Saab 99 EMS zilver. 60.000 km
Ford Capri 2300S rood, 30.000 km.....
Ford Capri 2000S groen. 36.000 km
VW Scirocco GLI rood. 38.000 km
Citroen GSJ220 Break beige, 24.000 km
Princess 1800 HL rood. 40.000 kmnov.
Austin Allegro 1100 - 1300 div. kleuren.... 1975 -
Morris Marina 1.3 rood. 70.000 km
Mini 1000 blauw, 27.000 km
Mini 850 rood, 19.000 km
BMW 528 met gas, rood 110.000 kmdec.
BMW 2002 groen 90.000 kmdcc.
l ord Escort 1.3 GL aut. brons 10.000 km
1978
1979
1978
1977
1978
1978
1977
1978
1978
1978
1978
1978
1978
1976
1978
1978
1976
1972
.1979
Het succes van de
Volvo 343 mag dan wel
opvallend zijn; ver
wonderlijk is het niet.
Want van meet af aan is
het een auto geweest die
- in zijn prijsklasse - erg
veel te bieden heelt. Daar
is het dan ook een Volvo
voor. Dus veilig en
betrouwbaar. Degelijk en
sterk. Verrassend com
pleet. Uiterst comfortabel.
Ruim en economisch.
Z'n geavanceerde techniek
die garant staat voor uit
stekende remmen. Succes
werkt vaak aanstekelijk.
Dat geldt zeker voor de
Volvo 343: een blijver met
toekomst.
Probeer'm eens uit.
Maak een proefrit. U hebt
de keuze uit de Volvo 343
automaat, handgeschakeld
of de Volvo 345, de
gastvrije vijfdeurs versie.
Als u dóórdenkt
AUTO
SCHADE?
autorichtspecialist
L. im
VLISSINGEN-OOST Voor de isolatiebedrijven
is het ondanks de enorme werkloosheid zeer moeilijk
om aan personeel te komen. Een prominent bedrijf
als de firma Hertel dat al vele jaren in de Zeeuwse
industriegebieden opereert, ervaart deze desinteresse
als een blok aan het been. Er zijn weliswaar vol
doende onderaannemers die de leemte in het perso
neelsgebrek voor korte of langere tijd kunnen op
vangen, maar liever nog zou de isolatiefirma werken
met een zo optimaal mogelijke vaste kern.
Uit een onderzoek naar de reden waarom zo weinig mensen zich tot
deze bedrijfstak voelen aangetrokken constateert Cor Roos, perso
neelsfunctionaris van de 600 werknemers tellende Nederlandse
Hertel-vestiging, dat onbekendheid en slecht image van de isolatie
bedrijven als hoofdoorzaak gezien moeten worden. "Veel mensen
denken als ze met een isolatiebedrijf geconfronteerd worden aan de
man in de televisie-spot die een steen uit de muur haalt en met een
slang de spouw opvult met schuim zodat het huis deugdelijk geïso
leerd is. Maar in deze tak van industrie komt toch iets meer kijken
dan dat. We zijn op vele fronten bezig. Geluidsisolatie in concert
zalen of krachtcentrales, maar ook in zwembaden om bijvoorbeeld
de nagalm die zo specifiek voor dit soort ontspanningscentra is.
tegen te gaan", meent de heer Roos.
Toch blijkt dat de meeste werknemers, als ze eenmaal het isolatie
vak onder de knieën hebben met veel plezier voor hun boterham op
weg gaan. Voor wat meer inzicht bezoeken we de isolatie-afdeling
van de Zeeuwse poot van de Hertel onderneming bij het chemische
bedrijf Hoechst Holland NV in het Sloegebied in Vlissingen.
Daarnaast werkt Hertel in nagenoeg alle chemische bedrijven in
"het Sloe" en is eveneens de kerncentrale vaste afnemer van het
Hertel vakwerk.
Bij Hoechst werken, net als op nagenoeg alle andere Zeeuwse be
drijven, twee ploegen. Eén die de verschillende onderdelen op de
juiste wijze aanmaakt, terwijl de ander er voor zorgt dat de kappen,
schalen of bochten op de juiste wijze op het apparatuur worden
aangebracht, teneinde duizenden kilo-caloriën warmte vast te hou
den, geluid te dempen of juist afkoeling tegen te gaan.
Dat betekent dat er met uitgekiend materiaal enorm veel geld en
energie wordt bespaard. Nuttig en zinvol vakwerk, dat volgens de
Zeeuwse bedrijfsleider Piet van der Steen puur ambachtelijk is.
Met relatief eenvoudig gereedschap worden vaak ware kunstwerk
jes gefabriceerd. In het bijzonder geldt dit voor de "aanmaak-af-
deling". Uit zo maar een platte aluminium-plaat kunnen de meest
vreemde en grillige vormen worden getoverd. En juist daaruit
blijkt hoe precies en vakkundig de isoleerder-plaatwerker werkt.
In de golfplaten-hal heerst een rustige maar bedrijvige sfeer. Het
ploegje van vijf mensen werkt al drie jaar onafgebroken samen
terwijl ze individueel veel langer in dienst van de Hertel onderne
ming zijn. Henk van Elteren uit Breda is al tien jaar in dienst en
komt elke dag met plezier naar Vlissingen om met de passer, het
lineaal. snijmachine en puntlasmachine fraaie passende modellen
af te leveren. Over zijn werk zegt Henk van Elteren: "Het is na
tuurlijk niet iedere dag brullen, gieren, lachen, naar dat vind je
natuurlijk nergens. Daartegenover slaat, en dat is de belangrijkste
reden dat ik in deze onderneming en zeker in defce tak van de
metaal-arbeid blijf werken, dat je heel zelfstandig je werkstuk
maakt, waarbij toch veel van je creativiteit en improvisatievermo
gen wordt vereist
Een andere werknemer die net uit een grote aluminium-plaat een
soort vis probeert te halen, nodig voor een bochtstuk. zoals later
blijkt, is de Joegoslaaf Jovan Markovió. Hij is een van de weinige
gediplomeerde vakmensen bij de Firma Hertel omdat er in Joego
slavië wél al jaren geleden een vakopleiding bestond, in tegenstel
ling tot Nederland waar pas sinds cén jaar voor dit werk na de
LTS-opleiding plaatwerken een Bemetel opleiding mogelijk is. Jo
van Markovió: "Toen ik in 1971 via een Joegoslavisch arbeidsbu
reau hoorde dat in Nederland isolatie-vakmensen gevraagd wer
den. heb ik daar onmiddellijk op gesolliciteerd. Ik begon (om pre
cies te zijn op 15 januari 1971) meteen bij de firma Hertel en ik werk
daar nog steeds", meldt de Joegoslaaf trots. "Bij een koppelbaas of
op montage kan ik wellicht méér verdienen, maar bij Hertel heb ik
sociale zekerheid. En dat heb ik nodig, want mijn vrouw en kinde
ren wonen ook in Nederland. Bovendien kun je niet stellen dat
Hertel slecht betaalt. Ik heb het best naar mijn zin en kan naar
hartelust mijn vak uitoefenen".
In sommige gevallen is het vak isoleerder niet altijd rozengeur en
maneschijn. De herinneringen aan het verleden stemmen niet tot
vrolijkheid. Zeker niet uit de periode dat nog met asbest werd ge
werkt. Velen die destijds het vak isoleerder uitoefenden moesten dat
met desastreuze gevolgen bekopen. Bij de firma Hertel is asbest
tegenwoordig echter taboe, hetgeen bedrijfsleider Van der Steen
ontlokt dat hij er volledig achter zou staan indien arbeiders weigeren
te werken met deze stof.
Tegenwoordig wordt veel gewerkt met glas- of steenwol: een pro
duct dat ook niet altijd even plezierig aandoet. Een werknemer van
Hertel weet te melden dat een goede warme douche echter een en
ander oplost. "De huidporiën gaan dan verder open en de haartjes
vallen er dan vanzelf wel uit. Bovendien ben ja na veertien dagen
wel gewend aan de kriebels en dan valt het reuze mee".
Aanleiding tot de oprichting van isoleerbedrijven was, toen het
stoomschip definitief van de zeilschepen had gewonnen. De be
hoefte om de warmte, die nodig is om de turbine aan te drijven via
stoom op die plaats te houden waar ze hoort, werd onderkend en
daarmee de behoefte om te isoleren geboren. Het ging daarbij niet
uitsluitend om puur financiële redenen, want zo'n grote factor was
dat in die tijd nog niet, maar vooral technische redenen om niet
teveel warmteverlies te hebben, maar ook de stokers en machinisten
die urenlang in het hete ruim zware arbeid moesten doen, dienden
beschermd te worden.
Isoleren is in die periode echter nog nauwelijks volwassen te noe
men en in vele gevallen de sluitpost in een begroting.
Er werd in die beginfase uitsluitend met betrekkelijk eenvoudige
composities van stoffen gewerkt die nat aangebracht enige isole
rende betekenis hadden.
Thans is de isolatie-industrie een volwassen onderneming die, ge
zien de energieschaarste en milieubewustzijn maximaal onder de
aandacht staat.
De firma Hertel, met ondernemingen in Engeland, België, Duits
land, in het Midden Oosten, Zuid Amerika en Indonesië, neemt in
hel rijtje isolatiebedrijven een belangrijke plaats in. Het bedrijf dat
in 1895 door een meneer Hertel is opgericht, heeft al voor vele hete
vuren gestaan en deze tot volle tevredenheid van de besteller op
gelost.
De komende decennia wordt veel van de isolatiebedrijven verwacht.
Dat betekent dat er in die snelle opmars, de erkenning van en
waardering voor het vak isolecrder dezelfde tred moet blijven hou
den. Mede door initiatieven van de firma Hertel is nu een degelijke
opleiding aan de gang waar mensen met een LTS-opleiding in de
metaalvakken, bijvoorbeeld plaatwerker, voor nu en de toekomst een
goed en terdege vak kunnen leren op Bemetel niveau, met de nodige
waarborgen.
Isoleren staat qua vakkennis in de kinderschoenen en zal snel moe
ten groeien. Deze tijd vraagt goed geschoolde krachten, maar die
zijn er (nog) niet voldoende. De firma Hertel geeft echter aan hen die
dat willen, een stevige basis om in deze onzekere tijd, alsnog met
perspectief een vak te leren waar nog jaren behoefte aan bestaat.
Geschoolde en ongeschoolde mensen die isoleerder willen
worden kunnen contact opnemen met:
de heer Piet van der Steen
Kuipersweg 25a
Middelburg - tel. 01180-16087.
