W
MOGELIJK VIER PERCENT
NEDERLANDERS ANALFABEET
AKTUEEL
BIJOU
üf i -tor
HELMO
1IIDAVAIIME
ZONDAG VOOR HET WERELDDIAKONAAT
139-
FASHION
82e jaargang no. 5 - woensdag 30 januari 1980
Verfijnde tafelsfeer'
HAYMANMARKT
KOFFIECONCERT
KUIPERSPOORTGE
BOUW
CURSUS
HARTMASSAGE
IN MIDDELBURG
leren lezen en
schrijven
voor volwassenen
CV-, CASVERWARIVIINGS- en
LOODGIETKRSBEDRIJF
DE GAS- EN SANITAIR SPECIALIST
met de grootste sortering in Middelburg
Steeds sterk concurrerende prijzen o.a.
SANITAIR
VAILLANT
KEUKENGEISER
van 335,50
NU TIJDELIJK
290,
AFZUIGKAP
met verlichting
en 2 standenscha
kelaar, tijdelijk
195,-
ELEKTRO
Automatische C.V.
pompschakelaar
NU 135,-
ETNA FORNUIS
met grill, draaispit en
vonkontsteking, gas
koken en elektrische
oven, van 1195,
tijdelijk
1045,-
DOE-HET-ZELVERS KUNNEN BIJ ONS TE
RECHT VOOR AL HUN MATERIALEN OP
SANITAIR-, GAS-, CV-, ELEKTRO- EN DAK-
BEDEKKINGSGEBIED
Domburgs Sclmitvlol 21 - Middelburg - lel. 12330
K0FFIEC0NTACT-
M0RGEN START
CURSUS DRAM;
EXPRESSIE
DEREK BRIMSTONE
IN MIDGARD
Try-out
Jasperina de Jong
DERDE WINTERSERIE
WANDELTOCHT
BIJZONDERE
KERKDIENST
INFORMATIEBIJEEN
KOMST
ASSERTIVITEITS-
TRAINING
Overheersing
NU NOG
WINTERSPORTAANBIEDING
TEGEN OPRUIM INGSPRIJZEtf
Koffers van 75 cm voor 56,-
70 cm voor 53,-
65 cm voor 49,-
SPECIALE AANBIEDING
NU ALLE DRIE VOOR
TASSENZAAK
Uitputting
Cursus solliciteren
in Middelburg
Faam
'WAARIN OPGENOMEN "GROOT WALCHEREN"
IN COMBINATIE MET DE VLISSINGER HUIS-AAN-Hl IS OP GEHEEL WALCHEREN
WEDGWOOD
SERVIEZEN
At
MIDDELBURG - Het bestaat echt: volwassenen die nauwelijks lezen of schrijven
kunnen. De universiteit van Nijmegen becijferde zelfs dat het om een groep Neder
landers moet gaan tussen de 1 en 4 percent. Welhaast ondenkbaar en als enige jaren
geleden een televisieploeg van Brandpunt dit fenomeen niet op het spoor kwam, was
de bekendheid over analfabetisme voorlopig nog onder de oppervlakte gebleven.
Naar aanleiding van die uitzending kreeg de afdeling volwassemeneducatie van de
Zeeuwse culturele raad tekens dat er zich ook binnen haar werkterrein analfabeten
bevonden die iets aan dit handicap wilde doen.
Analfabeten schamen zich voor hun
handicap, met als gevolg dat de vindin
grijkheid om het te verbergen zeer groot
is. Het excuus van de vergeten leesbril is
daar slechts een simpel voorbeeld van en
wordt alleen bij voor hen onbekenden
gebruikt. Voor naasten gelden andere
regels waarin het vernuft om het gebrek
te verbergen zéér groot is. Het is zelfs
voorgekomen dat een man al enige jaren
bij een baas werkte alvorens het gebrek
van de werknemer opviel.
Vanuit de Zeeuwse culturele raad is er
sinds enige tijd een actie aan de gang om
het analfabetisme goed en gestructu
reerd aan te pakken. Een team van vrij
willigers in Vlissingen en Middelburg
helpen thans al een groep om lettertjes
tot een woord te kunnen maken. Een
werkgroep, wordt gecoördineerd door
Han van Poelje, medewerker van de
culturele raad. De overigen zijn vrijwil
ligers. Over de werkwijze van de groep
vertelt Han van Poelje:"Naar aanleiding
van de telefoontjes die ons bereikten na
die bewuste Brandpunt uitzending zijn
we met een enquete gestart onder een
aantal sleutelfiguren zoals huisartsen,
maatschappelijke werkers, dominees en
pastoors.
Van de 200 ondervraagden reageerden
ongeveer de helft. Uit die reacties kon
den we afleiden dat er ook in Zeeland
sprake is van een dusdanig aantal anal-
fabetendat er voldoende voorwaarde
was om te kunnen starten' Vanaf sep
tember is al een groep van zo'n man of
vijf-zes aan de gang.
"Ook de verschillende grote bedrijven
zijn benaderd. Teleurstellend was de re
actie van Pechiney die stelde dat er bij
hun geen analfabeten in dienst waren en
dus eventuele medewerking niet nood
zakelijk was. Hoechst en De Schelde
sloot het niet uit en beloofde een affiche
op te hangen". Van Poelje stelt nog dat
geen specifieke bevolkingsgroep is aan
te wijzen waar het analfabetisme het
grootst is. "Je zou kunnen stellen dat het
door de gehele bevolking heen loopt. Er VrÜwilliQCrS
zijn zelfs mensen bij ons bekend die al J SJ
hun hele leven een eigen bedrijf hebben.
Het is wel duidelijk dat het vaak mensen
betreft die niet voldoende aandacht op
school hebben gehad. Zo vanuit de
sfeer: Och die gaat toch de fabriek in als
de schooljaren erop zitten. Jantje of
Marietje die achter in de klas werd gezet
vanwege de mindere leerkwaliteiten"
Uitdrukkelijk stelt Van Poelje dat in de
groepen die de werkgroep wil bereiken
niet eens de buitenlandse arbeiders zijn
betrokken.
Adri van der Meulen„Peter Wolf en An
nie Schroevers zijn vrijwilligers binnen
het project. Geheel belangeloos zijn zij
enige uren per week actief om mensen
een dusdanig steuntje te geven dat ze
zich wat zelfverzekerder kunnen bewe
gen, zonder weer dagelijks te moeten
tasten in de smoezenbuidel.
Hoe zijn deze mensen bij het project
betrokken geraakt? Adri van der Meu-
len hoorde het van een kennisje die al in
de werkgroep in Vlissingen zat. "Ik ging
eens een keertje mee en raakte er toen zo
door geinteresseerd dat ik me gelijk heb
opgegeven. Ik ben huisvrouw van be
roep en kan me als zodanig nog op enige
wijze zinvol bezighouden
Peter Wolf had voordat hij bij de werk-
MIDDELBURG - De sectie cultureel
werk de Hayman van de stichting sociaal
cultureel werk Middelburg organiseert
op zaterdag 9 februari in het ontmoe
tingscentrum Dauwendaele een mani
festatie die hei rk van de Hayman wat
meer ol de aandacht moet brengen.
De manifestatie heeft een "kijk en doe
idee" karakter en heeft van de organi
satie de naam "Haymanmarkt" ge. kre
gen.
MIDDELBURG - Zondagochtend 3
februari, half twaalf, treedt in het Kui
perspoortgebouw het Boccherini-Strijk-
trio op. Dit in 1975 gevormde ensemble
(Heieen Koppe, viool - Eric van der
Wel, altviool - John van den Beemt,
cello) staat onder supervisie van de altist
van het wereldvermaarde Haydnkwar-
tet: Erwin Schiffer.
Het Boccherini-Strijktrio, speelt een
programma met muziek van Boccherini,
Ernst von Dohnanyi, Hanns Eisler en,
als première, het strijktrio van de in
Brabant wonende componist Henk van
der Vliet.
MIDDELBURG - Binnenkort beginnen
cursussen inzake reanimatie voor hart
patiënten (beademing/hartmassage) in
het ziekenhuis te Middelburg, georga
niseerd door de afdeling Middelburg
van de Vereniging van Vrienden van de
Nederlandse Hartstichting. Elke cursus
omvat twee avonden, telkens van 19.30 -
21.30 uur, en wordt gegeven op de
woensdagen en donderdagen. Op de
eerste woensdag/donderdag wordt de
theorie behandeld; op de tweede
woensdag/donderdag wordt de praktijk
met behulp van een speciaal daarvoor
door de Hartstichting beschikbaar ges
telde pop beoefend. Na afloop van de
cursus kan een diploma worden ver
worven.
Voor deelname aan een cursus kan men
zich schriftelijk of mondeling opgeven bij
één der volgende bestuursleden: Mevr.
E.J. de Beijl-Snijder, Herengracht 116 te
Middelburg, tel. 01180-25017 of mej. z.r.
A. J asperse, Mosselkreekstraat 34 te
Middelburg, tel. 01180 - 12919.
^OSTCMEQlJe. c ii
iron C,"ODI€NST
POSTCHïOUt. EN GIRODIENST
win V.N lion TINC
«llllN GIIDMS INCMN CIHIW.D
GW C.
t
groep zat al enige ervaring met het werk.
"In de tijd dat ik nog onderwijzer was
heb ik wel eens een analfabeet gehol
pen. Toen de culturele raad een adver
tentie zette heb ik er meteen op gerea
geerd".
Annie Schroevers zit nog maar kort bij
de werkgroep. Via het vormingswerk
jongvolwassenen, VJV, in Vlissingen
hoorde ik van dit project en heb me er
toen voor aangemeld". Over de wijze
waarop de volwassenen lezen en schrij
ven leren zegt Peter de Wolf: Je hebt
verschillende manieren om met de
mensen van start te We beginnen hier, in
Middelburg en Vlissingen met datgene
wat het beste bij de cursist past. Iemand
die bijvoorbeeld wil leren autorijden zul
je op die basis het meest kunnen leren.
ER zijn wel bepaalde principes, maar
uitgaan van de eigen wereld verhoogt de
motivatie'
De werkgroepleden vertellen verder dat
iedereen individueel behandeld wordt
en daar waar de mensen geen schaam
tegevoel hebben om met lotgenoten sa
men te leren er per groep onderwezen
wordt. Volgens de werkgroep heeft dit
laatste het voordeel dat de deelnemers
ontdekken dat ze niet alleen met hun
probleem zitten.
INFORMA T1E:(NAAST CENTRAAL
NUMMER OP AFFICHE:
VLISSINGEN 01184 - 17819 EN
MIDDELBURG 01180
-16278
O
bespaart ca. 650 KWH
per jaar 105,
aanmelden: tel. 01180-16794
MIDDELBURG - Tijdens de koffie-
contactmorgen van woensdag 6 februari
waar iemand van het medisch opvoed
kundig bureau aanwezig zal zijn om in
formatie te geven over dat bureau kan
men zich opgeven voor voor een cursus
dramatische expressie. Voorts kunnen
de deelneemsters die iedere eerste
woensdag van de maand bij elkaar ko
men zich aanmelden voor diverse acti-
viteitsgroepen, waarbij de groep die zich
bezig gaat houden met een voorjaars-
kledingbeurs eveneens nieuw is.
Aanvang van de koffieconlacten is half
tien in het Zuiderbaken in Middelburg
-Zuid. Voor kinderen is een apart zaaltje.
MIDDELBURG - Als laatste van een
serie folkconcerten door buitenlandse
artiesten, organiseert jongerencentrum
Midgard op vrijdagavond (1 februari) een
optreden van de Engelse zanger/gitarist
Derek Brimstone. Derek's repertorie ligt
vooral op het vlak van luisterliedjes,
deels traditioneel, deels modern.
Deze zanger behoort tot de groep ar
tiesten die in eigen land al een zekere
naam hebben opgebouwd, en nu "on the
continent" aan de weg timmeren. Voor
de folkliefhebbers opnieuw een moge
lijkheid om kennis te maken met een
artiest uit het land waar de folkmuziek
kan bogen op een rijke traditie.
Het optreden in Midgard (Kuiperspoort
12, Middelburg) begint om negen uur.
MIDDELBURG - Tot grote verrassing
van de organisatie Uit in Zeeland gaf
Jasperina de Jong te kennen om één van
haar laatste Try outs van haar nieuwe
show "tussen zomer en winter" in de
Middelburgse schouwburg te geven op 17
maart. Het bijzondere van deze show,
waarvoor nog geen kaarten verkocht
zijn, is dat Eric Herfst, echtgenoot van
Jasperina de Jong, weer meespeelt nadat
hij een aantal jaren uitsluitend achter de
coulissen een functie vervulde.
Het is de gewoonte geworden om grote
shows voordat ze in productie gaan eerst
op een aantal plaatsen als proef te spelen
waarna de reacties van het publiek en de
spelers in het werk worden opgenomen.
Deze show heeft al een aantal try-outs
gehad en is dus al goed op weg een de
finitieve vorm te krijgen. Volgens Jan de
la Mar, directeur van Uit in Zeeland, is
hier weliswaar sprake van een" try out",
maar de productie is zo goed als klaar
zodat in dit geval van een volwaardige
voorstelling gesproken kan worden".
VLISSINGEN - De wandelsportvereni
ging willen is kunnen WIK, organiseert
op 2 februari haar derde wintterseriewan-
deltocht over de afstanden 10 en 15 kilo
meter.
Ook deze keer starten de wandelaars
vanaf de jeugdherberg de Scheldest-
room om 13.30 uur. Het Rode Kruis zal
hierbij zorgen dat een en ander vlekke
loos verloopt. Onderweg krijgen de
wandelaars weer iets warms aangebo
den.
MIDDELBURG - Op zondag 3 febr.
om 14.30 uur wordt weer een bijzondere,
interkerkelijke dienst gehouden, waarin
iedereen welkom is. De dienst is afge
stemd op hen die verstandelijk minder
begaafd zijn. Ditmaal wordt de dienst
gehouden in de Getuigeniskerk te Mid
delburg. Voorganger is ds. de Bakker.
Na afloop is er een koffiecontact.
MIDDELBURG - Vrouwencafé Trui'
houdt op vrijdag 8 februari een informa
tiebijeenkomst over een te organiseren
assertiviteitstraining,. De bijeenkomst
wordt gehouden in het Jacob Rogge
veenhuis en begint om scht uur.
Bij voldoende deelname zal de cursus eind
februari begin maart starten.
MIDDELpURG - Zondag 3 februari
wordt weer de landelijke aktie gehouden,
de "ontwikkelingshulp" van de kerken.
Het Hervormde werelddiakonaat heeft
reeds verplichtingen aangegaan voor
ruim 5,5 miljoen gulden, bestemd voor
enkele honderden projekten over de ge
hele wereld. Hoewel er grote geldstro
men via de organen van de Verenigde
Naties naar de landen van de derde
wereld vloeien, blijkt de hulp van de kerk
niet gemist te kunnen worden. Het th-ma
van de aktie in 1980 luidt niet voor niets:
"Helpen waar geen helper is". Door de
wereldwijde organisatie, die de kerk toch
is, kan de hulp tot in de fijnste vertak
kingen van de lokale gemeenschappen
komen. En omgekeerd komen daar ook
de signalen vandaan, die aangeven welke
behoeften er leven. En niet in de laatste
plaats heeft de kerk uiteraard als op
dracht, concreet gestalte te geven aan de
solidariteit met de medemens.
In Middelburg heeft zich een werkgroep
uit de Gereformeerde en Hervormde
kerk ingezet voor het werelddiakonaat.
Al enkele jaren worden de opbrengsten
van de inzamelingsakties gebruikt voor
steun aan de Sahellanden, via het "pro
gramma van oecumenische solidariteit".
Sinds 1974 werkt er een oecumenisch
team in de Sahel )in Ouagadougou), dat
zich aanvankelijk vooral met noodhulp
aan het getroffen gebied heeft bezig ge
houden. Voedselhulp, watervoorzie
ning, het weer op peil brengen van de
veestapel, gezondheidszorg en oplei
dingsprogramma's kunnen genoemd
worden. Nu de tweede fase van concrete
ontwikkelingsprogramma's is aange
broken, is onze steun zeker zo hard no
dig. Zodra de eerste nood gelenigd was,
bleken immers pas de fundamentele
problemen van het Sahel gebied.
De koloniale overheersing door de
Fransen had een uitgebalanceerd over-
levingssysteem verstoord. De nomadi
sche leefwijze van de bevolking zorgde
er vroeger voor, dat de druk op het
kwetsbare eco-systeem van dit semi-ari-
de gebied niet te groot werd. De Toeareg
bijvoorbeeld, een volk van herders en
krijgers, verbleven het grootste deel van
het jaar in het zuiden van de Sahel. Met
de regens trokken ze eens per jaar naar
de voor het vee onontbeerlijke zoute
Koffers, extra breed, gevoerd.
75 cm: 89,— 70 cm: 85,— 65 cm: 79,-
Lange Delfl 44/Segeersstraat 4, Middelburg
weidegronden in het noorden. Gedu
rende die tijd konden de weidegronden
rond de permanente waterputten in het
zuiden zich herstellen. De Toeareg wa
ren ook karavaanhandelaren. Zo kon
den ze krijgen, wat hun eigen land hun
niet te bieden had. In de oasen van het
noorden verhandelden ze vecprodukten
voor dadels. Uit hun eigen streek
brachten ze zout naar de Soudan in ruil
voor graan en katoenproduktcn. Hun
hele cultuur was gericht op het over
leven in de woestijn. Hun kleding bood
overdag gescherming tegen de hitte en 's
nachts tegen de kou. De bewegelijkheid
van hun huishoudens maakte het mo
gelijk met hun kudden van het ene leef
bare plekje naar het volgende te trekken.
De verheven positie van de vrouw en de
daarmee samenhangende hoge huwe
lijksleeftijd zorgden ervoor, dat overbe
volking werd voorkomen.
Met de komst van de Fransen verdwe
nen langzamerhand de oude karavaan
routes. Door het verbieden van plun
dertochten verviel ook deze "bijver
dienste" zodat uitbreiding van de vees
tapel tenslotte de enige manier was om
te overleven. Door het op willekeurige
wijze trekken van grenzen kon de no
madische leefwijze van de Toeareg niet
meer optimaal functioneren. Er ont
stond een steeds grotere concentratie
van mensen en vee rond de waterbron
nen. De vegetatie kreeg geen gelegen
heid meer zich te herstellen. In steeds
wijdere cirkels rond de waterputten ver
armt het gras en verdwijnt tenslotte ge
heel. De woestijn rukt op. En als zich
dan eens in de zoveel jaar het overigens
normale verschijnsel voordoet, dat er
veel minder dan het gemiddelde aan re
gen valt, voltrekt zich voor de noma
denvolken in de Sahel een ramp.
Ook de andere, landbouwende, bevol
kingsgroepen ondervonden de gevolgen
van de koloniale overheersing. Door
belastingheffing werd de bevolking die
aanvankelijk uitsluitend voor eigen be
hoefte verbouwde, gedwongen tot het
produceren van handelsgewassen
(aardnoten, katoen, koffie, cacao) om
aan geld te komen. Boeren uit gebieden
waar geen handelsgewassen verbouwd
konden worden werden gedwongen te
verhuizen naar streken waar dit wel
lukte. Hierdoor ontstonden massale mi
graties vanuit Opper Valta, Mali en Ni
ger naar Senegal, Guinee, Ivoorkust en
Ghana. Waar het koloniale bestuur er
niet voldoende in slaagde door het hef
fen van belastingen de boeren tot ver
bouw van handelsgewassen te bewegen,
werden de landbouwers eenvoudig
verplicht deze te verbouwen. Ook wer
den de Afrikanen vaak gedwongen om
op Europese plantages in Ivoorkust en
Ghana te werken. Gevolg van dit alles:
enorme winsten voor de Franse han
delsmaatschappijen en een uitgemer
geld land voor de bewoners. Het kappen
van bomen en de monocultures van
handelsgewassen verhogen de kwets
baarheid voor de droogte en maken dat
de woestijn kan opdringen. Een recent
onderzoek van de Landbouw Hoge
school in Wageningen noemt het tekort
aan stikstof en fosfor in de Sahelbodem
als een van de grootste problemen. Het
owrdt veroorzaakt doordat het vee alle
groen afgraast en de boeren alles wat
groeien wil oogsten, zonder dat er iets
aan de bodem wordt teruggegeven. Ook
vindt ontboming (van ontbossing kan je
in de Sahel niet spreken!) op grote
schaal plaats voor brandstof. Hout
voorziet in dit gebied voor het overgrote
deel in de behoefte aan brandstof. In de
toekomst zal dit probleem extra nijpend
worden, daar alternatieve brandstoffen
door de sterk stijgende energieprijzen
nauwelijks in aanmerking komen.
Naast verwaarlozing van de verbouw
van voedselgewassen veroorzaakte de-
door de Fransen opgedrongen over
heersende rol van de handelsgewassen
een bijzonder eenzijdige economische
struktuur. In een land als Senegal be
stond de export voor lange tijd voor 80%
uit aardnoten. Prijsfluctuaties op de
wereldmarkt of tegenvallende oogsten
kunnen zo'n land in een economische
crisis storten.
Hoewel de droogre de aanleiding was tot
de ramp in de Sahel, is de werkelijke
oorzaak de mens. De koloniale over
heersing, de verstoring van de traditio
nele nomadische leefwijze, de roofbouw
op de kwetsbare natuurlijke omgeving,
ontboming en monocultures van han
delsgewassen zijn dw ware oorzaken.
Hulp aan de Sahel kan niet voorbij gaan
aan deze zaken. Het simpel slaan van
waterputten bijvoorbeeld is niet vol
doende, ja, kan zelfs averechts werken.
Het vee kwam in de ramp van de afge
lopenjaren niet om van dorst, maar van
honger. Meer putten maken het pro
bleem van overbewëiding slechts erger.
Het Sahelteam, waar Middelburg via de
Wereldraad van Kerken aan bijdraagt,
heeft daarom in aalsuiting op de 5 jaar
van noodhulp, een 10 jaar programma
opgesteld, om op vele fronten bij de
ontwikkeling te assisteren. Naast be
strijding van droogte en verwoestijning,
het bevorderen van voedsellandbouw en
een verantwoorde veeteelt, wordt spe
ciaal aandacht besteed aan opleiding en
training. Het gebrek aan goed gevormd
kader blijkt een grote handicap te zijn
bij de uitvoering van ontwikkclingspro-
jekten. Daarom heeft de training van
gemeenschapswerkers die initiatieven
vanuit de plaatselijke bevolking stimu
leren, hoge prioriteit. Uitgangspunt bij
dit hulpprojckt is dan ook, dat de plaat
selijke bevoling in staat moet worden
gesteld, zichzelf te helpen, zelfs op den
duur voor wat betreft, de voedselvoor
ziening.
De gironummers van de Middelburgse
kerken zijn open gesteld t.b.v. steun aan
het Sahel programma:
rek.no. 328748 t.n.v. Diakonie der Gere
formeerde Kerk en rek.no. 198227 t.n.v.
Diakonie der Hervormde Gemeente te
Middelburg, onder vermelding van
"werelddiakonaat
MIDDELBURG - Het project mensen
zonder baan in Middelburg is voorne
mens een cursus solliciteren te starten
die iedere dinsdagmiddag tussen half
twee en half vijf gegeven zal worden.
Voor deze cursus heeft de projectleiding
tien weken uitgetrokken,
i Behandeld worden de onderwerpen:
Sollicitatiebrieven schrijven, plaatsen
i van advertenties, bezoek aan toekom-
stige werknemers en arbeidsbureaus.
Daarnaast wordt ruime aandacht bes
teed aan de wijze waarop solicitatieges-
prekken verlopen.
Belangstellenden kunnen zich opgeven of
informatie krijgen bij het VJ V, Latijnse
Schoolstraat 10 Middelburg lel 01180 -
16278.