O 75-~
HELMOIül
Rabobank Q
Van belerend vingertje tot literatuur
Kinderboekenweek ook
maar zeven dagen lang
BIJOU
MIDAVAIIME
0
ins
It *v
Vanaf aanstaande donderdag
SPIJKER- EN
RIBBROEKEN
69,
RIBBROEKEN
81e jaargang no. 40 - woensdag 3 oktober 1979
Tweehonderd jaar geleden
schreef Hiëronymus van Alp
hen een kinderboek dat thans
gezien wordt als de eerste
jeugdliteratuur in Nederland.
"Proeve van kleine gedigten"
noemde de kindervriend zijn
werk. Tot dan waren geen
werken van enige betekenis
voor kinderen in Nederland
verschenen. Primair voor het
ontbreken van geschriften
voor de jeugd was natuurlijk
het analfabetisme in die perio
de maar ook het feit dat kin
deren minder geïsoleerd van de
volwassenen leefden. Groot
moeder, of de toevallige pas-
sant-volksverteller verhaalde
uit de overlevering, deed er een
dramatisch sausje overheen en
berichtte delicate voorvallen
van hoven en belevenissen van
hoogwaardigheidsbekleders.
Met de uitvinding van de
boekdrukkunst werden ook
boeken voor de jeugd geïn
troduceerd. Literatuur is dat
werk echter niet te noemen,
omdat het voornamelijk een
belerend en opvoedkundig
karakter in de kerkelijke mo
raal had. Opvallend is dat ook
de humanisten de kerkelijke
moraal predikten.
Bekend uit de tijd 1550) is
het ABC - boek of ook wel
Hane - boek genaamd. De
naam Hane - boek is afgeleid
van de haan, die in deze pe
riode het toonbeeld van ijver
voorstelde. Een echt boek was
het Hane - boek evenmin. Het
zag er uit als de tegenwoordi
ge tot harmonica gevouwen
kartonnen peuterkijkplaten.
Internationaal gezien wordt in
Frankrijk een begin gemaakt
met de jeugdliteratuur. Onge
veer 80 jaar voor Hiëronymus
van (rond 1700) schrijft de
bekende Franse auteur Char
les Perrault de verhalen van
"Moeder de Gans". Perrault
durft zijn eigen naam niet te
gebruiken omdat het schrijven
voor jeugd maatschappelijk
als minderwaardig wordt ge
zien. De verhalen van hem
zijn geen leerstof en bieden de
jongeren die het alfabet be
heersen toch ontspanning,
waarbij de voor die tijd
onontbeerlijke moraal uiter
aard niet vergeten wordt.
In Nederland wordt rond de
achttiende eeuw de' "Neder
landse Maatschappij tot nut
van het Algemeen" opgericht.
Onder het motto: "De verbe
tering der jeugd is onze hoog
ste wellust" levert deze maat
schappij een grote bijdrage
aan de ontwikkeling van het
jeugdboek. Toch zijn het
voornamelijk dominees die
met instemming van de maat
schappij tot algemeen nut de
kerkelijke moraal naar de
benjaminnen ventileren. Tot
aan de tweede wereldoorlog
gebeurt dan niet zo veel bij
zonders meer. Jeugdboeken
moeten pedagogisch verant
woord zijn en vooral passen in
Neerlands zuilenveld. Na de
tweede wereldoorlog maakt
het kinderboek een stormach
tige ontwikkeling door. De
verzuiling raakt wat meer op
de achtergrond waardoor de
boeken in hun huidige vorm
minder onderrichtend en mo
raliserend zijn. Kinderboeken
bieden thans een scala aan
mogelijkheden. Ze bieden af
wisselend spanning, ontspan
ning en informatie en geven
problemen met meer reali
teitszin weer dan 40 jaar gele
den. Het is dan ook niet ver
wonderlijk dat zelfs volwasse
nen naar jeugdboeken grijpen
als ze eenvoudige literatuur
wenden te lezen.
Ad Hanneman
(Met dank aan Jan Smeekers,
Lid commissie Kinderboeken
week
Middelburg)
MIDDELBURG/VLISSINGEN - Morgen (donderdag) gaat de
kinderboekenweek van start waarbij tal van organisaties zich rondom de
openbare bibliotheken verzamelen om het de jonge lezers zo veel
mogelijk naar de zin te maken met activiteiten die direkt of indirect iets
te maken hebben met het kinderboek. De openbare bibliotheek in
Vlissingen laat de benjamins onder het motto "Niet te geloven" op zoek
gaan naar citaten uit boekjes waarbij een citatenvinders-diploma
gehaald kan worden. In Middelburg hanteert de organisatie de slagzin
"Je weet niet wat je zietwaarbij de kinderen leren ontdekken dat
niet alles in werkelijkheid is zoals het er op het eerste gezicht uitziet
De tassenzaak van Zeeland
Binnenkort
opent
MICKEY ROVE
zijn Shoeshop in
WESTERN STYLE
MICKEY ROVE
SH0ES&B00TS
CV-, GASVERWARMINGS- en
LOODGIETÈRSBEDRIJF
CV-INSTALLATIE EN ONDERHOUD
Tevens levering van ZELFBOUWPAKKETTEN
Steeds sterk concurrerende prijzen o.a.
SANITAIR
PVC BUIS
ELEKTRO
AFZUIGKAP
1,95
DOE-HET-ZELVERS KUNNEN BIJ ONS TE
RECHT VOOR AL HUN MATERIALEN OP
SANITAIR-, GAS-, CV-, ELEKTRO- EN DAK-
BEDEKKINGSGEBIED
Domburgs Schuitvlot 21 - Middelburg - tel. 12330
Een feest
;ian je voeten.
t/sr^c
in alle nieuwe kleuren.
LOIS. LEVIS, SLOOPY, enz.
WITTE BIES
LANGE DELFT 6
i—T MIDDELBURG
Faam
'WAARIN OPGENOMEN "GROOT WALCHEREN"
IN COMBINATIE MET DE VLISSINGER HUIS-AAN-HLIS OP GEHEEL WALCHEREN
Een privé-rekening
bij de persoon
lijke bank?
-"4 Wèl zo gemakkelijk!
geld en goede raad
Helaas beperken de acitiviteiten zich tot
deze ene week. Een vervolg is er vaak
niet. Scholen hebben een overladen
programma en kunnen amper tijd vrij
maken om de opgedane ervaringen van
het kind in verband te brengen met bij
voorbeeld creatief taalgebruik; een doel
dat met name de organisatie in Middel
burg voor ogen heeft.
Het kinderboek heeft zo zijn eigen his
torie. Tot aan de tweede wereldoorlog
wordt er vooral door de moralisten ge
schreven, (of meer nog vooréeschreven)
over wat goed en slecht voor het kind is.
Met opgeheven vinger en niet mis te
verstane woorden vindt het boek de weg
naar school en huiskamer. Kinderboe
ken moeten vooral pedagogisch verant
woord zijn en passen binnen de zuil
waarvoor ouders en school gekozen
hebben. In de vijftiger jaren verschuift
de verzuiling naar, de achtergrond en
worden kinderboeken minder belerend.
Ze krijgen een meer ontspannen karak
ter. Op het gebied van de kinderlitera
tuur ontstaat een terreinverbreding.
Door radio en televisie komen proble-
mem de huiskamer binnen die ook kin
deren raken. De derde wefeld, milieu-en
werkloosheidsproblematick en echt
scheidingen zijn voor kinderen be
spreekbaar geworden. Tal van schrijver
grijpen deze onderwerpen aan en verta
len deze voorheen "grote mensen" pro
blemen tot leesbare stof voor de op-
groeienden.
Kritiekloos gebeurt dit niet, want som
mige schrijvers gaan volgens ouders en
pedagogen te ver.
De Vlissingse kinderboekenschi ijver
Wim Hofman ondervond dat bij zijn
Boek "Wim" dat extra onder de aan
dacht van het leespubliek kwam vanwe
ge een bekroning met de Gouden Grif
fel in 1977. Tal van ouders verketterden
het boek en meenden het te diskwalifi
ceren met termen als "Jan Woltersach-
tige" literatuur. De hoofdpersoon
(Wim) in het omstreden boek is een
jongetje van rond twaalf jaar dat in een
stad aan zee woont. Velen herkenden in
die stad Vlissingen. Wim woont in een
nieuwbouwwijk en is vaak alleen. Zijn
vader en moeder zijn niet veel thuis.
Vader heeft een vriendin en de moeder
een vriend. Omdat de aadacht van de
ouders daardoor minimaal is, blijkt de
jongen over een geweldige hoeveelheid
vrijheid te beschikken. De schrijver laat
de jongen bepaald geen alledaagse din
gen ondernemen maar wel staat vast dat
het voornamelijk de situatie thuis is die
hem tot deze avontuurtjes drijft. De
reacties van kinderen op dit boek waren
wel uniek. In tegenstelling tot de jury,
die Hofman de Zilveren Griffel toeken
de, verklaarde een kinderjury het boek
niet zo bijzonder. Ze begrepen niet
Lange Delft 44/Segeersstraat 4. Middelburg, de zaak op de hoek
waarom een zo alledaags boek als
"Wim" een prijs kreeg.
Hieruit zou af te leiden kunnen zijn dat
kinderen wel degelijk de situatie van het
hoofdpersoontje herkenden.
De schrijver Wim Hofman is geen
broodschrijver; Kinderboeken schrijven
is zijn hobby, zoals hij zelf zegt. Op de
middelbare school, ruim twintig jaar
geleden, schreef hij al kinderverhalen.
Zijn leraren vonden het een beetje
vreemd; een jonge vent die dit soort
sprookjes schreef. Dat was immers
vrouwenwerk...!
De eerste bundel verhalen werden in
1969 uitgegeven en had zeven jaar bij de
uitgever gelegen. "Welwel de grote to
venaar" heette deze uitgave. Daarna
verschenen nog zes boeken die qua in
houd en strekking nogal van elkaar ver
schilden. In november komt een nieuw
werk van Hofman op de markt. De titel
hiervan is nog niet bekend. Het zij. deze
keer omgewerkte verhaaltjes die de
schrijver in de afgelopen jaren aan zijn
kinderen heeft verteld. Wim Hofman
werd in 1941 in Oostkapelle geboren.
Hij volgde een opleiding tot leraar
maatschappijleer en godsdienst, waarna
hij enkele jaren op een MULO les gaf,
ging daarna naar het buitenland. Sinds
1971 werkt de auteur bij het Zeeuws
Cultureel Centrum waar hij nu de func
tie van adjunct directeur bekleedt.
Over de kinderboekenweek laat Hof
man zich nogal kritisch uit: "Het schijnt
dat alles wat met kinderboeken te ma
ken heeft juist in die éne week moet ge
beuren. Natuurlijk zijn daar de uitgevers
voor het belangrijkste gedeelte debet
DE ECHTE SLAGERS
ROOKWORST IS PAS
ECHTE ROOKWORSTJ
Versgemaakt - vers gerookt -
vandaag vers in voorraad.
Kom weer een mooie sappige
worst uitzoeken!
Ik heb ze met zorg gemaakt en
bij het roken de jeneverbessen
niet vergeten. Iedereen proeft
het verschil.
Haal dus een echte SLAGERS
ROOKWORST bij
KEURSLAGER
WF.EMAES
L. NOORDSTRAAT 55
MIDDELBURG
Wim Hofman: "Als kinderboekenschrij
ver wordt je niet helemaal serieus geno
men".
aan, want zij geven veel boeken in die
periode uit. Maar ook in de scholen ge
beurt weinig méér dan noodzakelijk.
Het is om stapelgek van te worden zo
veel scholen hebben me uitgenodigd. Ik
heb dan ook vrijwel de meeste "moeten
afzeggen, terwijl het in de rest van het
jaar niet zo'n vaart loopt".
Over kinderboeken in het algemeen stelt
de Vlissingse auteur: "Kinderboeken
schrijven wordt in het algemeen gezien
als een vrouwenzaak. Daar komt de
laatste tijd wel wat verandering in maar
je wordt toch in een bepaald hokje ge
stopt. Aan de ene kant is dat misschien
wel logisch, omdat je voor een bepaalde
groep schrijft, maar aan de andere kant
wordt je als schrijver van kinderboeken
ook niet helemaal serieus genomen.
Kinderboeken worden minder gewaar
deerd als bijvoorbeeld een roman voor
volwassenen. Toch vergelijk ik een kin
derboek met een kinderschoen. Immers,
dat is net zoveel vakwerk. "Met die mi
nachting heb ik het wel eens moeilijk".
Hoe moeilijk blijkt wel als een schrijver
de jeugd een kritisch stukje zoals bij
voorbeeld het boek "Wim" voorschotelt.
"De mensen verwachten dat als je voor
kinderen schrijft per definitie moet ui
troepen: wat is het leven mooi! Van de
reacties op dat boek ben ik wel vaak
geschrokken en heeft me stof tot naden
ken gegeven. Op de een of andere wijze
hou je er toch rekening mee, hoewel ik
nooit hetzelfde soort boeken schrijf. Ik
ben geen zelfbewust schrijver. Ik schrijf
zo maar wat op en later bundel ik het
hele verhaal. Ook bij het verhaal "Wim"
heb ik eerst gesprekken gevoerd met
kinderen in een nieuwbouwwijk en
daarna is het gedramatiseerd. Als
schrijver tracht ik niet boven het verhaal
Damplein 16 Middelburg
Laarzen in WESTERNSTYLE
Rechtstreeks uit MEXICO - BRASIL -
U.S.A. - SPANJE; en SPURS en
JOGGING NATURSHOES.
Damplein 16 Middelburg
Zie openingsadvertentie in de PZC
DUO BLOK in kleur
260,-
WASTAFELS in kleur
.89,-
BADKUIP in kleur
149,-
WASTAFEL MENGKRAAN
..39,-
BADMENGKRAAN
..69,-
Enkele BEKERHOUDER
..12,90
ZEEPBAKJE
....7,95
KLOSETROLHOUDER
..10,75
HANDDOEKHAAK
7,90
HANDDOEKREK
..18.75
KOPEREN BUIS
12 mm p.mtr
3,90
15 mm p.mlr
4,90
22 mm p.mtr
7,90
32 mm p.mtr
2,90
40 mm p.mtr
3,95
STEKKER 6 Amp0.65
ld. met R.A2,10
EI.EKTR. BUIS
4 mtr. per lengte2,95
INSTALL. DRAAD Vh p.mtr. 0,45
VINYI.SNOER p.mtr0.50
OPBOUW
WANDKONTAKTDOOS3,75
Idem R.A3,90
Idem dubbel6,55
Idem R.A6.95
INBOUW:
WANDKONTAKTDOOS3,90
Idem met R.A4,-
zolang voorraad
strekt, slechts
te zweven maar meer'vanuit de optiek
van de hoofdpersoon in het verhaal de
lezer te boeien."
De kinderboekenauteur neemt het voor
het kind op als hij zegt: "Het kind leeft
te geïsoleerd van de maatschappij
waarin het opgroeit. Een kind dat bij
voorbeeld alleen in de winkel rondloopt
wordt er-uit gestuurd. Ook in een zie
kenhuis mag een kind niet alleen bin
nen. Overal is de sfeer kindervijandig".
Ook over het onderwijs is de schrijver
niet zo te spreken "De sfeer op de ba
sisscholen is vaak bedroevend. Jongeren
worden er opgeborgen tot ze volwassen
zijn. Je moet er je lesje leren. Soms zéér
merkwaardige stof. Als je al die onzin
geleerd hebt ga je de maatschappij in en
word je werkloos".
"Het leuke van schrijven is dat je het
overal kunt doen", zegt Hofman. "In
Zeeland zit je niet zo geïsoleerd als ze
zeggen. Dat Amsterdam de bron van
inspiratie is vindt ik onzin. Inspiratie
vindt je overal." Wim Hofman is geen
zelfbewust schrijver. Zelf vindt hij dat
hij zomaar wat opschrijft zonder vaste
doelstelling. De ene keer schrijft hij
sprookjes terwijl de andere keer weer
meer beschrijvende verhalen uit de pen
vloeien. Men zou wellicht van een to
taalschrijver kunnen spreken; iemand
die van alle markten thuis is.
Morgen begint de boekenweek voor de
jongere lezers. Veel activiteiten zijn weer
gepland, om het de kinderen zoveel
mogelijk naar de zin te maken waarbij
uitgevers deze periode aangrijpen om
hun nieuwste boeken op de markt te
brengen. De organisaties kunnen allcerr
hopen dat hun werk zich zal uitstrekken
en niet beperken tot één week...
HOTEL- RESTAURANT
de gelegenheid voor het houden
van Uw bruiloft, familiedineetje
en vergaderingen.
Voor elke gelegenheid gepaste
zalen.
Voor bruiloften, diners en feesta
vonden berekenen wij geen zaal-
huur.
Lange Delft 10. Middelburg
Tel. (01180) 13490
Code 18 THE leest
Zwart calfs/lak
I .cder gevoerd
f. 109,95 "(0,p
-fOO-)jET3 (O
BURGPROMENADE 18 - MIDDELBURG
1
Het correspondentie-adres van de redactie is:
"De Faam t.a. v. de redactie
Postbus 5017
4330 KA Middelburg.
Het postadres Arnemuidsevoetpad 47 te Middelburg is
vervallen.
De redactie is telefonisch bereikbaar:
Chris van Bremen 01155-2020. Berichten voor de rubriek
Kort en Klein" bij voorkeur schriftelijk.
J
