De Vrije School vecht voor het behoud
van het kind
roovers speciaalzaken
FlflftlUII
Iwll
AKTUEEL
BIJOU
HELMO HfflfflS
ROOVERS
IJZER
ROOVERS LEER
00VERS SCHOENEN
planten
BANKGIROREKENING
middelburg
SNELKOOKPANNEN
MODE
SCHOENEN
FA. MIDAVAINE
C.V. AANLEG
EN ZELFBOUW
PAKKETTEN
HARTELIJK
WELKOM!
PIA BECK en
haar TRIO
STREEFKERKSE HUIS
J0VACS
PORTEMONNEE
VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN
DEMOCRATIE
65,— en 75,—
79,en 89,
Tornado - Prestige - Fissier
SUEDEen LEREN
KLEDING
3 gemengde
RIBBROEKEN-LOIS-LEVIS
SLOOPY
BANDPLOOIBROEKEN
81 e jaargang no. 7 - woensdag 14 februari 1979
uw salaris via een
bankgirorekening
bij de
ZEEUWSE
BONDSSPAARBANK
Jaar van het kind deel 1:
Vrouwen aan de slag
Leren
Kunstwerk
Lange Delft 31.
Nieuwe collectie
is binnen
voor iedereen bij
l. DELFT 48 - Middelburg
Gas- en
Loodgietersbedrijf
VRIJBLIJVEND PRIJS
OPGAAF EN 2 JR.
GARANTIE OP
MATERIAAL
Veilingvers Bloemgoed
Op zaterdag 17 februari toont de SHOE-
RETTE haar nieuw gezicht.
Onze bekende zelfkeuze-presentatie is ver
jongd en vernieuwd.
De fonkelnieuwe voorjaarskollektie laten wij
graag voor zich zelf spreken.
Komt u eens rustig kijken en ontdek de vele
nieuwe "gezichten" van de schoenenmode
1979.
Hartelijk welkom op zaterdag 17 februari en
vele, vele dagen daarna.
waar 't al volop lente is!
v
Altijd prijs in de Weikoop
kleurwedstri jd
welkeeii
TE ZOUTELANDE.
Voor kaarten bellen: 01186-1640
1 jaar garantie
op de rits
TASSENZAAK
Aanvang van de
forumbijeenkomst: 20.30 uur.
Actuele provinciale politiek.
Drs. H. EVERSDIJK (CDA)
H. VENEKAMP (PvdA)
J. D. DE VOOGD (VVD)
Open
voorlichtingsdagen
voor mensen zonder
baan
in alle modekleuren
in wijde en smalle pijp
LANGE DELFT 61
MIDDELBURG
Faam
WAARIN OPGENOMEN "GROOT WALCHEREN"
IN COMBINATIE MET DE VLISSINGER HUIS-AAN-HUIS OP GEHEEL WALCHEREN
"Dit is mijn linker voet, dat is mijn
rechter voet, daar stamp ik mee". In de
eerste klas staan de kinderen achter hun
stoel en als ze zeggen 'stamp', dan stam
pen ze ook. Ze tellen van één totï/3. En
even vlot van tien, terug naar de een. Ze
lopen in kringen, ze klappen, ze zeggen
ritmische gedichtjes op. Wat opvalt: ze
weten, terwijl ze zo'n gedichtje opzeggen,
daar óók op te lopen, te klappen. Precies
met het ritme mee.
Op het bord staat een herder getekend
met schapen. Eerst wordt er geteld hoe
veel het er zijn. Hier corrigeren de kin
deren elkaar. Nu komt het rekenen. De
juf vertelt dat er schapen weglopen.
Hoeveel heeft de herder nu nog over?
Dat er ook weer geboren worden. Hoe
veel nu? Een kenmerk van de Vrije
School: er wordt niet gerekend met dode
cijfertjes. Er wordt gerekend vanuit ver
haaltjes, vanuit 'beelden' dus, die de kin
deren zich voor kunnen stellen. En van
uit het bewegend beleven van de stof. Zo
blijft rekenen niet een abstract iets, een
zaak van maniertjes en cijfers. Nee, re
kenen wordt een levende zaak. Hetzelfde
geldt voor het lezen: vanuit een verhaal
worden de letters 'aangeleerd'. Een wijze
van leren, die dicht bij het fantasie- en
voorstellingsvermogen van de kinderen
ligt daaruit ontstaat eigenlijkeen manier
van leren, om nooit meer te vergeten.
In de zesde klas hebben de leerlingen
zojuist kleurenleer gehad. Ze verwerken
hun kennis door die kleuren te schilde
ren, te laten ontstaan op papier. Op het
bord staat een natuurkundeproef gete
kend. Eerst is de proef door de kinderen
ontdekt. Daarna is er een tekening van
gemaakt. Die tekening wordt nu over
genomen in het schrift. Zo maken de
leerlingen hun eigen leerboekje. Eigener
kan het haast niet. De verworven we
tenschap blijft zo in de sfeer van het
kind.
Boekjcr ontbreken. De leerkracht werkt
vanuit het, wettelijk goedgekeurde,
leerOlan op eigen wijze (geheel uitgaan
de van die-specifieke klassegroep) met
de daarin aangegeven leerstof. Dat
brengt de overtuiging van de Vrije
School met zich mee: geen klas is eender
dus je kunt ook niet een leerboekje
ontwerpen dat geschikt is voor de zoge
naamde gemiddelde Nederlandse leer
ling. Nog een kenmerk is dat de leerling
niet kan blijven zitten. Het jonge kind
orUmoet in de eerste klas zijn meester of
zijn juf. Die gaat alle jaren mee en kent
de kinderen op den duur als zijn of haar
broekzak. Toch brengt dat geen eenzij
digheid met zich mee, want een scala
van vakleerkrachten zorgt voor de no
dige afwisseling. Een van die vakken:
vreemde talen. Engels en Duits al vanaf
de eerste klas; in de derde komt daar
Frans bij. Dit, omdat de Vrije School
ervan overtuigd is, dat de taairijpheid
van het kind zich reeds in de jongste
jaren aftekenl. Nog zo'n vak: muziek.
Reeds vanaf de eerste.klas leert elk kind
blokfluit spelen. Het leerplan muziek
lijkt erg veel op dat van de muziek
school.
Evenals vreemde talen,, is het zoge-
Middelburg - In samenwerking met de
Stichting Sociaal Kultureel Werk "de
Hayman" en de Wijkvereniging "'t
Zand" wil men de behoefte peilen van
de VROUWEN VAN T ZAND EN DE
STROMENWIJK aan een aktiviteit,
ongeveer gelijk aan, en geënt op "Kom
uitje huis" in Dauwendaele-Zuid. Daar
werkt men nu voor het derde jaar met
konversatiegroepen. lessen in Engels en
Frans, bloemschikken, huidverzorging
e.d.
Op woensdag 21 februari a.s. verwacht
men vrouwen die es wat anders willen,
om half tien in "de Vergulde Baars" aan
de Baarsjesstraat (zijstraat Poelendaele-
weg) om tezamen een overzicht te krij
gen van wat men wil en wie er meedoen.
In 1974 begint een groep enthou
siastelingen in Middelburg een
zogenaamde Vrije School. Een
gewaagd experiment, want wat
de boer niet kent, lust hij niet.
Toch kon men aan de gang, zij
het met 18 kleuters. De kleuter
school werd destijds onderge
bracht in een wrakkig pand aan
de Verwerijstraat. Al gauw ver
heugde men zich in een toene
mende belangstelling. Nog geen
jair later, in 1975, ging een
tweeklassige basisschool van
start: 32 leerlingen en twee leer
krachten. Nu telt men op de zes-
klassige basisschool aan de Gra
venstraat 144 leerlingen; de kleu
terschool aan de Hanny Schaft-
straat zit voorlopig vol met ruim
60 kleuters.
De Vrije School, een ander soort
onderwijs. Niet nieuw, want de
gelijknamige school in Den Haag
bestaat in Nederland al meer dan
een halve eeuw. Wel nieuw voor
Walcheren. En dat brengt de no
dige afgunst, broodnijd en het
'de-kat-uit-de-boom-kijken' met
zich mee. Hetgeen de vraag op
roept, of de schoolstrijd (voor
vrijheid van onderwijs, dus óók
voor vrijheid van initiatief) ei
genlijk wel zin heeft gehad. Nu
wij dit jaar het Jaar van het Kind
noemen, past het te zoeken naar
plaatsen waar er met dat kind iets
aan de hand is. Zoals in een Vrije
School.
naamde vormtekenen (dat opvoedkun
dige aspecten kent als het leren van de
taal der vormen: rechthoeken, cirkels,
parabolen, spiralen enz.) ook nuttig voor
het voortgezet onderwijs. Want dat
vormtekenen is een vroeg soort meet
kunde. De vormen worden niet alleen
getekend, maar óók gelopen. En daar
komt de beweging weer in het onder
wijs. Eurithmie is zo'n vak.
Het is moeilijk in een paar woorden te
zeggen wat eurithmie is. Maar over het
algemeen kan men zeggen dat het hier
gaat om een bewegingskunst. Taal en
muziek en bewegen, dat zijn de onderde
len. Eigenlijk is het: zichtbaar gemaakte
taal en zichtbaar gemaakte muziek. Eu
rithmie heeft niet alleen een kunstzin-
nig-opvoedende waarde, het helpt óók
kinderen met bewegings-, spraak- en
doorzettingsmoeilijkheden. Het vak
heeft dus een genezende bijwerking.
Wordt er nog wel geleerd op die Vrije
School? Uiteraard. Maar anders dan wij
gewend zijn. Er is sprake van periode-
onderwijs. Vier tot zes weken lang, doen
de kinderen iedere morgen (dan zijn ze
nog fris) van half negen tot half elf niets
anders dan zich bezighouden met één
vak. Bijvoorbeeld rekenen. Of taal. Of
wereldverkenning. Als ze bijvoorbeeld
rekenen, doen ze niets aan taal. Zakt dat
dan niet weg? Ja, maar d^ar zit nu juist
de kneep. Dat wegzakken is meer: be
zinken. Want de ervaring leert, dat als
men zich weer gaat bezighouden met
een vak dat de kinderen zes weken ge
leden hadden, de stof weer direkt en nu
gerijpt, boven komt drijven. Dat zit na
tuurlijk ook in de intensiviteit waarmee
met die leerstof-in de periode wordt
omgegaan.
In 1919, toen het Duitse rijk was inge
stort, kwam een fabrikant bij de zeer
bekende, en alom geliefde Rudolf Stei-
ner. Steiner, één van de laatste geleerden
van die tijd, die nagenoeg het gehele,
toenmalige, wetenschappelijke terrein
kon overzien, had tijdens talloze lezin
gen en boeken vele mensen in begrijpe
lijke taal, kennis laten maken met zijn
(wijze) inzichten. Die wijze inzichten
noemde hij: anthroposofie. Anthropo-
sofie is een inzicht in de geschiedenis, in
de toekomst, in de mens zelf, in de
maatschappij waarin hij leeft, in de
landbouw, in de geneeskunde, in de
godsdienst. Steiner kan met recht een
ziener genoemd worden. Maar hij ver
schilde van anderen, doordat zijn in
zichten praktisch waren. Toen Emil
Molt, fabrikant van de Waldorf-Asto-
riaiabritken, die zich bezig hield met het
lot van zijn arbeiders, dan ook aan Stei
ner vroeg of hij een school op poten kon
zetten voor de arbeiderskinderen, kon
Steiner volmondig 'ja' zeggen. Het werd
de eerste Waldorf-school, later nage
volgd in andere landen, waaronder Ne
derland. Hier werden de scholen (nu zijn
er 26 basisen kleuterscholen, verdeeld
over ons land) Vrije Scholen genoemd.
Een naam* die nogal eens verwarring
wekt, omdat sommigen menen, dat de
kinderen op zo'n school mogen doen
waar ze zin in hebben, zoals op banken
lopen en op de grond spugen. Dat beeld
in onjuist. De vrijheid hier bedoeld, be
tekent datje kinderen geen dingen in de
weg moet leggen die tegen hun natuur
indruisen. Je moet kinderen nemen
zoals ze zijn: driftig, langzaam, beweeg
lijk of bangelijk van aard. Dóar moetje
mee werken, zegt men op de Vrije
School, je wilt toch als volwassene ook
dat men je neemt zoals je bent? Waarom
kinderen dan efficiënte technieken op
gedrongen, zodat ze wel vlugger leren,
maar minder lang echt kind blijven?
Is de Vrije School een instituut, waar de
gedachten van Steiner in de kinderen
worden geplant? Steiner: "Wij zijn er
niet op uit onze principes, de inhoud van
onze levensbeschouwing, bij te brengen
aan de opgroeiende mens. Wij streven
ernaar, dat hetgeen we ons veroverd
hebben door onze inzichten, ben leven
de opvoedingsdaad zal worden."
Respect voor de mens, respect voor zijn
gevoelens, zijn geloof, dat zijn zaken die
centraal staan in de Vrije School. Met in
het middelpunt: het kind. Maar ook de
ouders worden niet overgeslagen. Van
hen wordt verwacht positief mee te
bouwen, mee te denken, aan waar het
om gaat: de totale opvoeding, het geluk
van het kind.
De gang van het jaar wordt beleefd: er is
o.m. een zomer-, een herfst-, een win
ter-, een lentefeest: samenkomst van
kinderen, ouders en leerkrachten. Fees
ten, waar de kinderen op voorbereid
worden, waar ze naar uitzien.
Een leerkracht: "Kijk hoe een kind
groeit. Dat is: een kunstwerk van moe
der natuur. Wil je ze iets leren, dan zal
dat alleen maar op een kunstzinnige
manier kunnen gebeuren. Wij voeden
op voor het leven en r< 't v^or een (tij
delijke) maatschappij. Maar ze krijgen
voldoende bagage om die maatschappij
aan te kunnen. Op een positieve wijze,
op een eigen wijze. Straks krijgen we een
zevende klas. Daarin geven we ze nog
iets extra's mee. Ze komen dan in de
puberteit. Het is fijn. als je ze zoveel jaar
begeleid hebt, datje ze ook nog op weg
mag helpen in die moeilijke periode.
Wat betreft de overgang naar het voort
gezet onderwijs: wij overleggen intensief
met de collega's daar. hoe we die over
gang zo soepel mogelijk kunnen laten
verlopen. De ervaringen leren, dat Vrije
Schoolleerlingen dé daar op hen afstor
mende problemen goed aankunneh.
Vanuit eigener beweging: ze pakken
aan. Dat hebben ze immers al die jaren
gedaan?"
Men zegt vaak: je moet kinderen de harde
werkelijkheid niet onthouden. Trouwens,
er wordt hen niet en nooit gevraagd of ze
daar bij gebaat zijn. Wordt het kind ster
ker van de dagelijkse, vaak maar treurige,
werkelijkheid, of knaagt het aan zijn ge
voelsleven? De Vrije School heeft op dit
stuk zijn standpunt ingenomen. De ver
telstof (er wordt elke dag verteld) door de
jaren heen (van de sprookjes in de eerste,
via de fabels, legenden, Oude Testament,
Germaanse mythologie tot aan de Euro
pese, vroege geschiedenis toe), beant
woordt aan de innerlijke vraag van het
kind om de realiteit vanuit rust, zelfver
trouwen en wilskracht tegemoet te treden.
Over die vertelstof gaat de lezing op de
open dag die de Vrije School organiseert
op 17 februari in de basisschool aan de
Gravenstraat 63, te Middelburg. Op die
dag kunnen belangstellenden deel nemen
aan lessen, te weten: muziek, rekenen,
geschiedenis, Engels, eurithmie, kleute
ruur. Er is een kinderoppas in De Kleu-
terhock, Burggang 3, Middelburg. Het
programma begint om tien uur, er is
koffie en een lunch, en duurt tot drie uur.
Er is een boekentafel met onder meer het
leerplan, er is gelegenheid tot het stellen
van vragen.
Lange Delft 17,
"DOE-H ET-ZEEVERS"
kunnen bij ons terecht
voor al hun materialen
Domburgs Schuitvlot 21
MIDDELBURG Tel. 12330
195
Lange Kerkstraat 8. Goes
Lange Delft 99,
Middelburg
Walstraat 90, V li$singep
Verfijnde tnfelsfeer
1 I I SERVIEZEN I 1 I
MIDWINTER
(WEDGWOOD-GROEP)
SEGEERSSTRAAT 6 - MIDDELBURG - TEL. 01180-27841
Doe mee en maak de kleurplaat
van je leven. Tot 3 maart kun je nog
inleveren. Dus haal iouw kleurplaat
,nu bij Weikoop (leeftijd t/m 10 jaar)
•tttfd voortu'n, dier, "Obbyin doe h#t-*elver.
Middelburg
Speelt a.s. vrijdag en zaterdag in het
Lange Delft 44/Segeersstraat 4, Middelburg
Geoffrey Douglas Madge, piano
speelt (met vooraf toelichting)
Music of Changes van John Cage
en enkele nieuwe ontdekkingen
van Russische komponisten.
Vrijdag 16 februari 20.30 uur
Toegang f 5,50
Kuiperspoort theater
Middelburg.
Jeugd en Muziek Zeeland.
St
Vrijdag 16 februari a.s. organiseert de afdeling Middelburg van dc VVD een
openbare vergadering in Hotel Restaurant "De Brasserie", Lange Delft 10 te
Middelburg.
Na het huishoudelijk gedeelte zal een forum vragen beantwoorden over
In dit forum hebben zitting:
Binnen het "Projckt mensen zonder
baan" zijn de werkgroepen "Belangen
behartiging" en "Werkloos en toch wer
ken" bezig met het organiseren van twee
open voorlichtingsdagen. Deze zullen
worden gehouden op I en 2 maart a.s.
De plaats van handeling is het V.J.V.-
centrum in de Latijnse Schoolstraat 10 te
Middelburg.
De-voorlichtingsdagen hebben tot doel
alle mogelijke informatie te verschaffen
aan mensen zonder werk of allen die
daarmee van doen kunnen krijgen
Enerzijds betreft dit informatie over in
stanties en instellingen waarmee men in
aanraking kan komen tijdens een perio
de van werkloosheid. Anderzijds wordt
voorlichting gegeven over de mogelijk
heden om aktief-bezig te zijn binnen dc
regels die gelden voor mensen met een
uitkering. Het is ons gebleken dat hier
nog vele vragen en misverstanden over
bestaan.
De aktiviteiten die in het programma
zijn opgenomen zijn onder meer:
optreden door een theatergroep van
mensen zonder werk uit Vlissingen
diaserie over een schoolverlater
film van het Amsterdams stadsjour-
naal over werkloosheid in het dage
lijks leven
forum diskussie.
Hoewel het geheel georganiseerd wordt
door dc mensen van dc werkgroepen,
hebbcn'wij medewerking gekregen van
de volgende instanties die zelf ook ver
tegenwoordigd zullen zijn om vragen te
beantwoorden en informatie te ver
schaffen over de werking van hun in
stellingen.
Gewestelijk Arbeid- bureau
Gemeentelijke Sociale Dienst
FNV en CNV
Maatschappelijke Dienstverlening Wal
cheren
Raad van Arbeid
Jongerencentrum Midgard
Vormingswerk Jonge Volwassenen.
