Het verhaal van een Chileen
en de "strijd om de Vlissingse
muur
Hlll'tlUI)
BIJOU
IIOYII
ffe?
^fwelkeop
het ekko
kijkdoos boekje
kado.
Brigade Ramona Parra wil muurschildering
CYCLAMEN
FA. MIDAVAINE
1.50
2.95
3.50
KIJK WEL BIJ DIJKWELÜÜ
TIEK
95
65,— en 75,—
79,— en 89,—
ZEEUWSE
^BONDSSPAARBANK
diverse
pasteltinten
00YERS SCHOENEN
GEMENGDE DROP
K0TEX BREVIA
DR. SCHUPP
SCHUIMBAD
voor de jongste
V spaarders!
CITROËN*
CITROËN
80e jaargang no. 42 - woensdag 18 oktober 1978
RIBBROEKEN-LOIS-LEVIS
SLOOPY
BANDPLOOIBROEKEN
HELMO UIö=
Haal die nieuwe
gids voor een
wintervakantie
of boek meteen
bij de
MM
Veilingvers Bloemgoed
Martelen
De tassenzaak van Zeeland
Muurschildering
Motie
\ÜZ/
Bloembollen pakketten
tegen knalprijzen!
Gas- en
Loodgietersbedrijf
DE GAS- EN
SANITAIR
SPECIALIST
met de grootste sortering
in Middelburg
CV-INSTALLATIE
en Bouwpakketten
MEENEEMPRIJS
GASBOILER
475,—
GASFORNUIS
tijdelijk 799,—
GEKLEURDE
WASTAFELS
slechts 149,—
CjgWEEKENDPROFIJT
250 grain
INLEGKRUISJE
van 3.95 voor
van 4.50 voor
V.
AUGUSTIJN
HUYSMAN
LUITWIELER
JAN LABAN
PHARMA CHARME
DATSUN
DATSUN
in alle modekleuren
in wijde en smalle pijp
LANGE DELFT 61
MIDDELBURG
De Faam
'WAARIN OPGENOMEN "GROOT WALCHEREN"
IN COMBINATIE MET I)E VLISSINGER HITS-AAN-HL IS OP GEHEEL WALCHEREN
Die ochtend, 11 september 1973, staat
Hugo Mendez om half acht op. Hij is
vandaag in Santiago, de hoofdstad van
Chili. Als accountant is hij werkzaam bij
een afdeling van het ministerie van land
bouw in Punta Arenas, helemaal in het
zuiden. Afgelopen nacht heeft hij in een
hotel geslapen, want vanmorgen wordt
hij verwacht op het hoofdkantoor. Bij het
opstaan mist hij wel even zijn radio: die
heeft hij thuis laten liggen. Geen
nieuwsberichten dus. Dan de krant maar.
Maar die meldt niets bijzonders. Na het
ontbijt gaat hij de straat op in de richting
van het Monedapaleis. Op straat is het
rustig. Vlak bij het Monedapaleis is het
hoofdgebouw van het ministerie. Hij
opent de deur en wil naar binnen gaan.
Plotseling hoort hij schoten en in het
gebouw zelf ziet hij soldaten heen en
weer rennen. Sommigen komen zijn
richting op. Hij draait zich om en loopt
weg. Nu ziet hij vanachter het gebouw
tanks tevoorschijn komen. Hun lopen
zijn gericht in de richting van het paleis.
De grond dreunt als ze beginnen te vu
ren.
Er hollen mensen voorbij hem, en zon
der na te denken rent hij met hen mee.
Uit zijn ooghoeken ziet hij dat er vanuit
de 14e verdieping van het ministerie van
oorlog wordt geschoten. Aan de over
kant van de straat staat een man. Hij is
goed gekleed. Uit zijn vestzakje steekt
een zakdoekje. Dan zakt hij in elkaar.
Hugo weet: hij is neergeschoten. Vijf
kruispunten verder is het rustiger. Men-
4
Lange Kerkstraat 8, Goes
Lange Delft 99, Middelburg
Walstraat 90, Vlissingen
sen groepen bijeen. Eén van hen heeft
een transistorradio. Er is een staats
greep, zegt iemand. Uit het luidspre
kertje klinkt de stem van Salvador Al-
lende, president van Chili. Wat er ook
gebeurt, houdt moed", zegt hij. Hugo
sluipt voorzichtig terug naar zijn hotel.
Op TV ziet hij wat er aan de hand is. Het
Monedapaleis, op een paar meter daar
vandaan wordt voortdurend beschoten.
Over het hotel gieren straaljagers. Even
later zijn doffe ontploffingen te horen.
Niemand mag meer de straat op, zo zegt
de TV. De avondklok is ingesteld. Wie
zich vertoond wordt neergeschoten.
Na twee dagen neemt Hugo het vlieg
tuig naar zijn woonplaats. Op het vlieg
veld is alles onder controle van soldaten.
Het lijkt een goed voorbereide coup ge
weest te zijn, het leger nam in één dag de
macht over op alle plaatsen. President
Allende werd doodgeschoten. Nu is het
volk zijn leider kwijt en is het totaal
overgeleverd aan de nieuwe machtheb
ber: generaal Pinochet. Aangekomen in
Punta Arenas, ziet Hugo dat op zijn
werk zijn vroegere baas vervangen is
door een andere. Deze draagt hem op
zich te melden bij het leger. Hugo voelt1
nattigheid en vraagt 24 uur uitstel om
zijn financiële zaken af te handelen.
Daarna meldt hij zich telefonisch. Vijf
tien minuten later staan er zes soldaten
in burger voor zijn huis, de karabijnen in
de aanslag. Hij wordt geblinddoekt af
gevoerd.
Negen dagen brengt hij door met 100
mensen, opeengepakt in een metalen
kamer van 30 bij 40 meter. Hij mag zich
niet wassen, een toilet ontbreekt, het is
14 graden onder nul. er is één maaltijd
per dag (om het bewustzijn te verlagen,
zegt hij), en zes keer per dag worden er
mensen voor verhoor opgehaald; Waar
onder Hugo.
De mensen komen ziek terug in de ka
mer. Van slapen komt haast niks meer.
Hugo is in de gelukkige omstandigheid
dat hij onschuldig wordt verklaard.
Hij krijgt een bewijs, dat hij zijn oude
beroep weer kan opnemen. Het papiertje
blijkt waardeloos. Als hij solliciteert,
wordt hij niet aangenomen. Hij staat op
straat, zonder uitkering. Dan wijkt hij uit
naar Argentinië.
Zonder dat hij te kiezen heeft, wordt hij
daar als politiek vluchteling op het
vliegtuig gezet naar Nederland. Daar
woont hij tussen 1500 andere Chilenen.
Hij krijgt zeshonderd gulden, plus zijn
huur. per maand. Hij wil, zoals alle an
deren terug naar Chili. Ze mogen terug
komen, want de regering heeft amnestie
afgekondigd. Een truc van de junta om
hen de mond te snoeren? "Al kost het
m'n leven", zegt hij, "Ik wil strijden voor
de vrijheid van mijn volk!" Hij vertelt
dit verhaal op een ontmoetingsavond
tussen Chilenen en Nederlanders, in de
Jeugdherberg in Vlissingen. In Middel
burg wonen vijf Chileense gezinnen.
In synth. leer vanaf 23,
In leer vanaf 29.—
Lange Delft 44/Segeersstraat 4, Middelburg, de zaak op de hoek
maar wat heeft Vlissingen met Chili van
doen? Dat is een ander verhaal.
Vorig jaar kwam Sophia Goedman van
het Rijn-Schelde-instituut in aanraking
met een groep Chileense schilders, de
Brigada Ramona Parra. Ze raakte onder
de indruk van hun schilderingen en van
de verhalen over Chili. Ze stapt naar de
Zeeuwse Culturele Raad toe, en oppert
het plan om, in navolging van meerdere
steden, op Walcheren een Chileense
muurschildering door de groep te laten
vervaardigen. Op die manier toon je dat
je met hun strijd begaan bent. zegt zij.
Dat is misschien wat voor Vlissingen,
meent Wim Hofman van de ZCR. Hij
gaat met het idee naar de werkgroep
Beeldende Kunst van de Stichting Cul
turele Gemeenschap Vlissingen (SOG).
Het Chili Comité Zeeland en het Rijn-
Schelde instituut zijn er bij betrokken.
Er is een principe toezegging wat betreft
de financiën .van F2000,- voor mate
riaalkosten, van het Anjerfonds. De
werkgroep legt het plan voor aan haar
stichting. Deze gaat akkoord met het
idee en legt het advies voor aan B&W
van Vlissingen.
In een brief aan het college worden een
aantal muren genoemd die geschikt lij
ken: de zijgevel van Alhambra, de zij
gevel van pension "Inge" (hoek Coosje
Buskenstraat), de zijgevel van het kan
toor N.V. Haven, de muur van het Bad-
strand en de bunker op het eind van de
Nolledijk. In een brief aan B&W van 17
november 1977 legt de werkgroep uit
dat het plan een zinnige zaak is, gezien
de situatie in Chili, en gezien het feit dat
de schilderbrigades in hun eigen land
niet mogen werken. Intussen blijkt het
Badstrand de hoogste ogen te gooien'
De muur echter, wordt beheerd door de
Stichting Recreatie, Ontmoeting en
Ontspanning. Vooruitlopend op alle
beslissingen wil die wel eens een ont
werp van zo'n schildering zien.
Op 2 januari 1978 schrijft B W in een
brief aan de SCG "dat zij na ampele
overwegingen, besloten hebben aan het
projekt geen medewerking te verlenen".
In een brief van 11 januari uit de werk
groep haar teleurstelling over dat besluit
en schrijft zij het besluit niet te kunnen
rijmen met de unanieme afwijzing van
B&W van de dictatuur in Chili, zoals die
na de val van Allende in dat land ont
staan is. Zeven dagen daarna komt het
antwoord van B&W. "Wij hebben uw
protest voor kennisgeving aangenomen".
Nu gaat de werkgroep 'in hoger beroep'.
1 n een brief aan de gemeenteraad schetst
zij de geschiedenis en de bedoeling van
het plan. "Het is een middel om op ar
tistieke wijze uiting te geven aan datgene
wat onder de bevolking van Chili leeft".
Ongeveer op hetzelfde moment dient
gemeenteraadslid Willem Wisse een
motie in, waarin hij vraagt waarop de
weigering van B&W gebaseerd is. De
motie wordt ondertekend door enkele
andere gemeenteraadsleden. Tevens
spreken ze "als hun mening uit, dat het
college medewerking dient te verlenen".
De motie wordt in de februarivergade-
ring van de Raad behandeld, en wordt
met een meerderheid van één stem aan
genomen: het college zal meewerken.
Wel zal zij een advies inwinnen bij de
Welstandscommissie, een soort schoon
heidscommissie. Dat advies echter zal
op eventuele beslissingen niet van in
vloed zijn.
De stichting Recreatie heeft intussen een
ontwerp van de muur onder ogen gehad.
Op de tekening zijn kranen, boten, vis
sen, golven te zien.
In dit ontwerp kan zij zich vinden: de
afbeeldingen hebben duidelijk verbin
ding met Vlissingen als stad aan de zee.
Als de werkgroep, in samenspraak met
de schildersbrigade, tot het uiteindelijk
ontwerp komt, en dat de Stichting Re
creatie voorlegt, wijst men dat af omdat
elementen die tevens gevoelsmatige re
laties tot Vlissingen als recreatiestad
hebben, er niet meer in voorkomen".
Ook wenst zij geen zorg te dragen voor
het onderhoud van de muur. Dat laatste
wil de SCG wel op zich nemen.
Op 22 september j.l. schrijft deze Stich
ting aan B& W dat het uiteindelijk ont
werp het best aan het doel (een Chileens
protest) beantwoordt, dat het ontwerp niet
aanstootgevend is. en dat het landschap er
niet door geschaad wordt. Sommigen
fluisteren dat er nu een prestigestrijd aan
de gang is, hetgeen door andere betrok
kenen weer wordt ontkend. Het wachten
is op een uitspraak van B& W.
MEN SHOES
WINNER OF THE OSCAR
ALTA MODA 1978, TORINO
L DELFT 41 Middelburg
O.a. narcissen, tulpen, hyacinten,
fWFl sneeuwklokjes en krokussen
voor tuin, dier, hobby en doe-het-zelf u/|fJ|C6L. N
Middelburg
jKafei'. w/Nr\r tuin Hiar KaKKv/ on Hno.hat.Tolf
115 ltr. kompleet met inlaatkombi-
natie. Nu tijdelijk
met Grill en draaispit
kompleet met mengkraan
en sifon van 191,60
"DOE-HET-ZF.LVERS"
kunnen bij ons terecht
voor al hun materialen
Domhurgs Schuitvlot 21
MIDDELBURG Tel. 12330
alleen donderdag, vrijdag en zaterdag geldig.
0
Blocmenlaan 14
Vlissingen. tel. 14792
Troclstrawcg 6
Vlissingen, tel. 60858
Lange Zelkc 50
Vlissingen. tel. 12431
Kanaalstraat 26, Souburg, tel. 61963
Segeerstraat 10, Middelburg, tel. 13401
Winkelcentrum Dauwcndaele. Middelburg, tel. 12862
Maasstraat 56
Middelburg, tel. 14468
m
Franz Schubert (Kwartet I). 810 - "Der
Tod und das Madchen"), Antonin
Dvorak (Kwintet G. gr.t. op. 77) en Ju
lius Röntgen (Quartettino a kl.t.), die
componisten worden voor u vertolkt door
het Röntgen Kwartet, op zondag 22 ok
tober in de Kapel van St. Maarten te
IToogelande. Joachim Röntgen was van
af 1928 als kwartet-primarius werkzaam
te Winterthur (Zwitserland) en later aan
het Koninklijk Conservatorium in Den
Haag. In het kwartet voert hij de eerste
Een goede gebruikte auto kopen?
Een goed advies? Wat u ook gaat doen:
IMiddelburg, Veerseweg 104,
Tel. 01180-29955
Alfa Sud L
Audi 80
Fiat 128 special
Fiat 127 3-deurs
Ford Taunus 2000 S
Opel Kadett
Opel Kadett City
Opel record 1900 automaat
Peugeot 204
Plymouth Volaire
Renault 5 GTL
Renault Alouette pers bus
Simca 1 100 special
Simca 1 100 LE
Simca 1100 LS
Simca 1 100 GLS 5-deurs
Toyota Corrola 30 luxe
Datsun 1 20 Y
VW Golf S
1975
1973
1975
1976
1976
1976
1975
1975
1975
1976
1976
1978
.1975
.1977
1975
.1974
1977
1977
1975
Alle typen citroën-occasions, diverse goedkope
inruilwagens.
A.N.W.8 gekeurd, 3 of 6 maanden garantie
Diverse goedkope auto's
Verkoper: M. WISSE 01184-67596
Vlissingen, Industrieweg 35,
Tel. 01184-19810
Vlissingen, Gildeweg 16,
Tel. 01184-17130
Peugeot 204 GL
Peugeot 104
Fiat 128
Fiat 126
Simca 1100 special 5-drs
Simca 1100 LS
Simca 1 501
Simca 1100 combi
Toyota Corolla 30
Toyota Corolla 1 200 combi
VW Golf S
VW Golf LS
Renault 1 2 TL
Renault 4
Ford Taunus 2000 GXL
Alfa Sud
Mazda 616
Mitsubishi Galant combi
Austin Allegro
1976
1973
1976
1974
1976
1974
1974
1976
1976
1973
1976
1975
1976
1973
1974
1973
1974
1975
1975
Opel Ascona 1 6 SI972
Diverse koopjes Toyota Corolla Coupé, Morris
Marina. Simca 1100. Renault R4
Alle typen Citroën 2 CV Dyane GS in voorraad.
A.N.W.B. gekeurd - 3 of 6 maanden garantie
Verkoper: WJ.H. MOORLACH 01180-37983
Audi 80 L
1975
Citroën GSX
I975
Fiat 127 Special
1976
Fiat Mirafiori 131 S
t19 7 6
Ford Escort 1 300 L
...1978
Lada 1 200
1977
Mazda 929
1976
Mitsubishi G Lancer 1400
1977
Mim Cooper
1973
Opel Kadett
1977
Opel Rekord 1 900
1975
Simca 1100 LE
.1976
Simca 1 301 special
1975
Toyota Corolla coupé
Toyota Corolla 30 luxe
VW Golf N extra
VW Passat TS
1976
1977
1976
1975
Datsun 180BSSSautI977
10.000 km met bruin
Alle typen Datsun occasions
Verkoper: A. C. G. CONTANT 01189-2370
Viool. Mary Rose Arntzenius heeft Royal
College of Music in Londen en studeerde
ooit bij Theo Olof. Zij speelt tweede
viool. Fanella Wiersma studeerde alt
viool aan het Koninklijk Conservatorium
in Den Haag, en Martin Zagwijn was
jaren solo-cellist van het Residentie-or
kest en ook ooit cellopedagoog in Mid
delburg. Allen professionals dus. Het
herfstconcert wordt georganiseerd door
de Stichting Vrije School Zeeland en
begint om 14.30 uur.
Zaterdag 21 oktober komt René Rijpma
naar Midgard (Middelburg). Rijpma
zong vroeger op school, op markten, op
sociéteiteW, maai werd, na liederen ge
bracht te hebben van Dylan en Donovan,
gegrepen door de stijl van het cabaret. Hij
studeerde in Utrecht aan de A kademie
voor Expressie door Woord en Gebaar, en
groeide daar van cabaret naar het luister
lied. Zijn teksten bevatten mededelingen,
maar ook sfeer en die is even belangrijk.
Klankkleur en karakter van woorden
blijven hem boeien. Aanvang 20.30 uur.
Wie een kunstenaar eens in zijn jaren
lange ontwikkeling wil volgen, kan eens
een kijkje gaan nemen in de Vleeshal
(Middelburg). Daar is op verzoek van de
Zeeuwse Kunstkring, en in samenwer
king met de Culturele Dienst, een over-
zichtstenteoonstelling ingericht van de
nestor Piet Bulthuis. Werken van 1931
tot heden ziet U, panelen, olieverven op
doek. aquarellen en plastieken. Bulthuis
wordt soms als zakelijk getypeerd, maar
wat hij doet is eerder het nauwgezet or
denen van de realiteit, en het stileren
ervan, hetgeen niet schokt, maar, door
de wonderlijke sfeer, toch verrast. On
danks alle stromingen bleef Bulthuis
zijn eigen gezicht, sfeer en inborst trouw.
De expositie loopt tot 5 november en is
dagelijks geopend van 10-5 uur; 's zon
dags van 2 tot 5 uur.
Kate Philipsen en J.G. Kesler werden
niet zo beroemd als Jetses of Rie Cra
mer, maar ze hebben, evenals de laatste
twee, net zo'n invloed gehad op de jeugd
na de Eerste Wereldoorlog. Kesler was
graficus van z'n vak en de tekeningen van
Philipsen doen aan Rie Cramer denken,
hoewel wat kwajongensachtiger. Beiden
tekenden voor een jeugdig publiek en
deden dat niet onverdienstelijk, getuige
de collectie van 100 nummers, bestaande
uit pentekeningen en gouaches, beeld-
verhaaltjes, silhouetten, strips enz., die
U kunt gaan bewonderen tot 4 november
in het Antiquariaat "Merlijn", Damplein
23, Middelburg.
In samenwerking met het Instituto Ita-
liana di Cultura te Amsterdam, organi
seert het Zeeuws Kunstenaarcentrum
(Molstraat 13, Middelburg) een ten
toonstelling van tekeningen van Lino
Dinetto. Dinetto is een Italiaan, die zijn
opleiding ontving aan de schilder- en
lekenschool te Milaan. Tot 1950 maakt
hij muurschilderingen in o.m. Toscane;
daarna woont hij in Zuid-Amerika en
vervaardigt in Montevideo een cyclus
fresco's en illustreert o.m. de Decame-
ronc van Boccacio. De expositie duurt
van 21 oktober tot 17 november.
De gemeenteraad van Middelburg heeft
besloten tot het aangaan van een zuster
stad-verbinding met de Japanse stad
Nagasaki. De minister van Buiten-
landsêe Zaken en CRM onderschrijven
dit besluit. De betrekkingen tussen Ne
derland en Japan zou dit o.m. ten goede
komen. Middelburg heeft vanuil het
grijze verleden (V.O.C.) al eens met Ja
pan te maken gehad. Tot zaterdag 21
oktober zal in de hoven-foyer van de
Schouwburg een tentoonstelling gehou
den worden onder de titel "Heden en
verleden van Nagasaki".
Wat U wilt. kunt U ruilen, althans pro
beren. op de ruilbeurs die iedere 3e don
derdag van de maand wordt gehouden in
het Zuiderbaken, wijk-zuid. Middelburg.
Morgen 19 oktober, is er dus ook een. en
wel van 19.00-21.00 uur. De ruilbeurs is
een aktiviteit van het kullureel werk "De
I lav' man".