[OUDWORDEN nou énOUDWORDEN nou én... OUD WORDEN
«M»
©tJVfï
I
1
1
Desiree
De Jong
verlovingsringen
GELD
LENINGEN
ELECTRODE-LASSERS
nï/e/in
PRETTIG OUD WORDEN
IN MIDDELBURG
SFEER, VISIE EN VAART
EEN PLEIDOOI VOOR EEN ZINVOLLE OUDERDOM
Be j aardenbeleid
Ruimte voor een
nieuwe start en
het nieuwe
leven bieden
DE FILM OUDER WORDEN
MENSEN IN BEWEGING
LAHR CO
ENNIA
H0ECHST HOLLAND N.V.
vestiging Vlissingen
'ook zonder
'37Tj spoorkaartje
bent u welkom
in de
UVLVII1MV1
1
Het verslag van het onderzoek „prettig oud worden in middelburg" b Inmiddels
uit. Het bulletin, dat de voornaamste uitspraken weergeeft, b, al* een
verantwoording aan hen die meededen, in „De Faam" verschenen. Onderen uit
alle wijken in Middelburg, die rond de praattafeb plaats namen, legden hnn
wensen en behoeften, hun prettige belevingen en hun minder aangename
ervaringen in het gesprek neer. De instellingen, instanties, organbatiea, die wat
kunnen doen aan de gesignaleerde problematiek worden hierop gewezen en
gevraagd maatregelem te nemen.
Enkele uitspringende uitspraken zijn:
- bejaardenwoningen moeten meer in
de stad gebouwd worden
- wij. ouderen, willen meepraten over
huisvestingsplannen die voor ons
gemaakt worden
- het openbaar vervoer laat ons in de
steek
-het bereiken van de bushalte Nieuwe-
Vlissingseweg is levensgevaarlijk
- sommige straten zijn voor ons
onmogelijk te begaan
- het verkeer op de singels bedreigt ons
leven
- alleenstaande ouderen zouden allen
telefoon moeten hebben
- de hulpverlening zou gemakkelijker
te vinden moeten zijn
- culturele evenementen zouden meer
op ons afgestemd moeten worden
-en zo zijn er nog meer
uitspraken die om maatregelen vragen
(zie verslag)
I
De „raad voor het bejaardenwerk"
acht het haar taak attent te blijven op
deze noodzakelijk te nemen
maatregelen. Zij zal nauwlettend toe
zien wat de verantwoordelijke instan
ties met deze wensen doen.
i
opa opent congres
Als honderden mensen, oudere en
jongere, met golven de prachtige
blauwe schepping van architect Oud,
het Haagse congrescentrum, binnen-
spoelen, voortgestuwd op de vrolijke
tonen van een brabantse boerenkapel
van bejaarden, ontvangen worden met
koffie en een keurige map met uitste
kend verzorgd drukwerk, dan zit de
stemming er spoedig in. Zo'n bezin
ningsdag behoeft per definitie toch
geen dorre, saaie boel te zijn!
In de immense „Willem-Alexan-
derzaal" zit dan al spoedig ook de
Middelburgse deputatie, bestaande
uit bejaarden, bestuurders en functio
narissen, in gespannen afwachting van
de dingen die komen gaan. De jonge
organisatoreN van de voorlichtings
afdeling der NFB wilden het kennelijk
anders-dan-anders, want de
„openaar" van het congres was niet
een in stemmig pak geklede voorzitter
Nieuwjaarsreceptie In ,Jiet Schutters
hof"
Maandag 5 januari wordt in het
dienstencentrum een nieuwjaars
receptie gehouden, die muzikaal zal
worden omlijst en waar de volksdans
groep U uitnodigt een dansje te
maken. U bent allen van harte
welkom van half 4 tot 5 uur.
of een ander officieel persoon, maar
een in een zwart - werkcostuum
gestoken, gewone „opa".
Omdat hij altijd nog goedkoper te
„arranseren" was dan alle andere
officiële toespraak-houders hadden
„ze" opa-Leen Jongewaard maar
gehuurd: Zo'n dag is al duur
genoeg
Het bleef niet bij deze spreker, want
vóZr de grote pauze voerden, als
inleiders het woord: prof. dr J. A.
Stalpers, hoogleraar in de Sociale-
pedagogiek aan de Tilburgee Hoge
school en prof. drs J. Kallen, een
Amsterdamse onderwijsdeskundige.
Na de pauze trad als spreekster op:
mevrouw Hedy de Boerd'Ancona,
sociaal-geografe. Op deze referaten
komen we elders in deze rubriek nog
terug. Het gaat hier om U even „het
sfeertje" te laten proeven.
In- en uitleidster van de verschillende
onderdelen van het programma was
t.v.-presentatrice Netty Rosenfelt.
Voor twee-duizend deelnemers - ministers en maatschappelijk werkers,
burgemeesters, bestuurders, bejaarden en hun helpers, artsen en ambtenaren,
studenten, siocialogen en verder allen die vinden dat er een nieuwe oude dag
nodig is - staan de stoelen in het Nederlands Congrescentrum klaar, zo stond het
in de uitnodiging van de N.F.B., de Nederlandse Federatie voor Bejaardenbeleid
(het landelijk overkoepelende orgaan).
Ze zijn allen bezet geworden, die stoelen. Het Congrescentrum was uitverkocht.
Op deze nationale Manifestatie „Dag Ouwe Dag" in Den Haag op 13 november
1975 was het duidelijk dat men „dag" wilde zeggen tegen een „ouwe dag" die
synoniem is met armoe, zorg en afgedankt zijn.
Men wil een welkom tceroepen aan een nieuwe oude dag waarin ouderdom meer
toekomst en menselijke mogelijkheden zal hebben.
De voorzitter van genoemde NFB formuleerde de bedoeling van deze
manifestatie op een persconferentie aldus: Mr Th J A M VAN LIER zei:
„Bij deze extra aandacht voor het welzijnsbeleid voor ouderen gaat het er niet
om om betere opberémogelijkheden voor bejaarden te arrangeren, maar om de
ouderen meer kansen aan te reiken om meer en beter in de samenleving te
(blijven) participeren".
Vanwege de belangrijkheid van 13 november in Den Haag kijken we in deze
rubriek even terug en geven we U, oudere en jongere lezer, enkele indrukken,
enige flitsen van wat zich afspeelde.
De sprekers, het optreden van het
„Roland Holst"-bejaardenkoor en de
première van de nieuwe film van
Nouchka van Brakel „Ouder worden"
werden door Netty welsprekend aan
elkaar gebreid. De organisatie liep op
rolletjes, de congresgangers volgden
gewillig en met aandacht het voorge
schotelde. Een grappig incident was
de mislukte poging om vlak voor de
pauze de aanwezige massa een
enquete-formulier te doen invullen,
Na het eerste omcirkelde antwoord
reeds klonken er protesten uit de zaal
en weigerden de aanwezigen om als
enquête-vee te fungeren.
Een „informatie-mar kt" van instel
lingen en organisaties en bedrijven die
rechtstreeks of zijdelings met
bejaarden te maken hebben, vulde het
programma tot aan de rand. Door
middel van drukwerk, dia, film- en
klankbeeld-presentatie werden veel
aspecten, die verband houden met de
maatschappelijke, medische en
sociaal-culturele positie van ouderen
onder de aandacht van de bezoekers
gebracht. Ook hier werd duidelijk dat
er voor de bijna 1 1/2 miljoen
bejaarden in ons land veel bemoeienis
is ontstaan. Het gigantische karwei
om deze vele en veelsoortige activi
teiten in te passen en bij te sturen is
ondermeer deel van een nieuw beleid;
een beleid dat zich deels al
ontwikkeld, deels zich nog moet
vormen.
De hoofden boordevol indrukken en
ideëen dromden de manifestatie-
gangers tenslotte naar bulten om
geïnspireerd de eigen werk- en
woonwereld weer op te zoeken.
Het was de bezoekers aan de Manifes
tatie „DAG OUWE DAG" wel
duidelijk: het roer van het beleid voor
ouderen in onze samenleving moet
om. De plaats van de bejaarde
medemens moet weer zijn midden in
de samenleving. Deze situatie van
uitgerangeerd zijn, zo aan de marge
nog mogen meedoen, moet
veranderen in een volwaardig
burgerschap. In deze veertiendaagse
rubriek hopen we op dit probleem
vaak terug te komen. We zullen dit
doen in allerlei toonaarden: door
theoretische bespiegelingen afge
wisseld met practische ervaringen en
plannen.
^^wciivuiii van nan -t lui uui. 1^1^. oBMS
Particulieren In het maatschappelijk
gebeuren
De sprekers op „Dag Ouwe Dag"
deden een goede aanzet tot bezinning.
Prof. dr. J. A. STALPERS, uit
Tilburg, gaf onmiddellijk de juiste
sfeer aan. Hij sprak over de „IDusie-
bejaarde of werkelijke bejaarde" en
illustreerde zijn inleiding met een
roman-fragment. Een kleinzoon die
regelmatig met zijn oude grootvader
optrekt. Hier is nog geen sprake van
verwijdering, vervreemding of gene
ratiekloof. Kameraadschappelijk
verhouden zich hier jeugd en
ouderdom. Als de grootvader zijn
middagdutje doet, bestudeert de
jongen de gestalte, het gelaat, van de
oude man en raakt op volkomen
natuurlijke wijze vertrouwd met het
oud worden. Het wordt een deel van
zijn ervaringswereld. „De oudere
mens in de moderne samenleving is
een marginale figuur. Men houdt
eerst rekening met de belangen van
bijvoorbeeld het kleine gezin en het
grote verkeer. Omdat we de bejaarde
ook weer niet teleur willen stellen
ontwerpen wij een illusie-bejaarde".
Deze constatering wordt bevestigd
door uitspraken rond de praattafels
in het onderzoek „Prettig oud
worden in Middelburg" en in
mededelingen, die bejaarden in
persoonlijke contacten doen. Een
bejaarde wonend in een bejaarden-
woningencomplex in een nieuwe wijk:
toen ik zomers voor mijn woning
buiten zat te breien, gooiden kleine
kinderen met steentjes naar mijn
hoofd...." „en andere bejaarde"
ik heb liever met zeven langharige
jongens te maken dan met drie
ouwetjes,...."
Stalpers ging in zijn inleiding na in
hoeverre het weer mogelijk is deze
„existentiële truc" opzij te schuiven
en enige essentie van de bejaarde weer
een kans te geven, Hij kwam ten
aanzien van een ander bejaarden
beleid o.m. met twee suggesties:
- ieder mens zou zelf moeten kunnen
bepalen wanneer hij van het beroeps
leven overstapt naar het vrijetijds-
leven oftewel de pensionering. De
huidige regeling - iedereen stopt op
zijn 65ste met werken - leidt tot
onbevredigende of zelfs traumatische
situaties.
- naast deze vrijwillige pensionering
zou ook het „uitbouwen van een
hobby ten bate van de samen"-leving"
bevorderd moeten worden.
Bijvoorbeeld het maken van muziek
door bejaarden in scholen, kerken of
in het buurthuis.
Op deze wijze kan de bejaarde meer
participeren in het maatschappelijk
gebeuren.
De verhalen-van-vroeger, de wijsheid,
gedistelleerd uit de jarenlange levens
ervaring, zou weer meer aan bod
moeten komen. Het leven wordt er
weer rijker door.
De gedachte van het „buurthuis-café"
spreekt voor de Middelburgse situatie
wel aan! Een vergroot „Schuttershof'
bijvoorbeeld. Heden zijn de ruimten
door ouderen geheel bezet; ja, er is
ruimte tekort. „Derhalve: vergroten
tot buurtcentrum waar jong-en-oud
samen hun ontmoetingsveld kunnen
hebben, met toch ieder zijn eigen
activiteiten-onderkomen. „Dan is er
weer de kans dat de levensperioden
versmelten", zegt Stalpers, „Oud
worden aan de perifirie van de
samenleving is niet meer nodig.."
Ontplooiingskansen
De Amsterdamse onderwijsdes
kundige prof. drs. D. KALLEN sprak
over: „De „open school" open: de
bejaarden op de wachtlijst?"
Bejaarden moeten, nadat zij zich
noodgedwongen uit het economisch
proces hebben moeten terugtrekken,
ruimte voor een nieuwe start in het
leven krijgen. „De „open school"
moet oudere mensen die start verge
makkelijken. Zij zal moeten
aansluiten bij hun levenssituatie en
hun ervaringen. Een sp>oedig begin
daarmee dient top-prioriteit te krijgen
in het bejaardenbeleid en in hun
educatieve beleid".
In de overigens wel erg onderwijs
technische speech werden veel zaken
genoemd en suggesties gedaan die
ietwat langs veel bejaardenwerkers
heen gingen. Misschien is daarbij het
ontbreken van gemotiveerdheid in die
richting mede oorzaak. De motieven
tot een dergelijk beleid immers
moeten toch tevens door de
betrokkenen-zelf aangereikt worden.
Wonen en leven
„Rustpunt of Keerpunt" was,
tenslotte, het onderwerp van de
laatste inleider, mevrouw drs HEDY
DE BOER-D'ANCONA. Zij ging in
haar inleiding na in hoeverre en op
welke wijze gedrag in- en beleving van
woning- en woonomgeving worden
beinvloed door het ouder worden.
„Door de sociale en physieke
inrichting van het woonmilieu kunnen
positieve effecten gestimuleerd en
negatieve vermeden worden".
De mededelingen van Hedy d'Ancona
kwamen wat theoretisch en over
bekend over: het verzorgingstehuis
aan de rand van de stad en zonder
enig direct vervoer. De toekomstige
bewoners van „aangepaste
huisvesting" zijn nauwelijks zelf nog
bij indeling en plaats van hun woning
betrokken. „Prettig oud worden in
Middelburg" geeft hiervoor een
duidelijke bewijsplaats. Het wordt tijd
dat ouderen over hun eigen
huisvesting gaan meepratenen
over nog veel meer. Dat zou werkelijk
dag-zeggen zijn tegen een „ouwe dag"
waarin je niets te vertellen had.
Op het slot van de manifestatie - dus
na de inleidingen die een pleidooi
vormden voor dusdanig ander beleid
voor de oudere mens dat diens
integratie met de samenleving op
zinvolle wijze dient te worden voortge
zet - werd ook een nieuwe 45 minuten
durende film over de ouderdom
vertoond.
Het lag voor de hand dat bij de deel-
nemenrs aan de manifestatie door
bedoelde inleidingen en door de vele
publiciteit in de voorafgaande weken
een bepaald verwachtingspatroon
over deze film was ontstaan; zo in de
geest vandeze nieuwe film zal onge
twijfeld de roep om een ander beleid
ondersteunen en wellicht daarover
sugge&ties geven.
Bij de vertoning voor de pers op 6
november was echter gebleken dat dit
niet het geval was. Uit deze kringen
waren o.a. opmerkingen gekomen in
de geest van:
- „als zo mijn oude dag wordt hoeft
het voor mij niet!"
- „de bejaarden zijn teveel als object
vertoond, hetgeen bepaald geen
ondersteuning is van het streven naar
een zinvolle integratie met de samen
leving"
- „er zijn nog vele ouderen, die een
zinvolle plaats innemen in Je samen
leving; waarom is daarvan geen schil
dering gemaakt?"
In antwoord hierop werd door het
bestuur van de NFB en door de
cineaste, Nouchka van Brakel.
opgemerkt dat bij deze film de
bedoeling heeft voorgezeten een
documentair portret van de
ouderdom ^e maken en wel zodanig
dat een bijdrage geleverd wordt om de
bestaande discriminatie-mentaliteit te
helpen veranderen, de waarde van
oude mensen benadrukken en om het
oud zijn bespreekbaar te maken.
De film is inderdaad een documentair
portret van de ouderdom geworden,
zij het dat vooral de oudere bejaarden
werden belicht. Als zodanig heeft de
film zeker een functie, n.l. een
beschrijving van de situatie van zeer
veel bejaarden, die als afgeschreven
instrumenten van de prestatiemaat
schappij een nogal introvert en
vervreemd bestaan leiden. Als
zodanig betekent deze film ook een
indirecte ondersteuning van de roep
om een ander bejaardenbeleid, of
liever van een ander beleid voor de
oudere mens.
(uit „Salcofoon" nr 20)
die mannen komen ook nog wel
Op bepaalde plaatsen is er op de
„informatiemarkt" van de Manifes-
tatie-"Dag Ouwe Dag" geen
doorkomen aan vanwege congresgan
rs die voorgelicht willen worden.
Tegenover de stand van de LSOB, de
Landelijke Stichting Opleiding
Bejaardenzorg, in de ingang van naar
de „Marijke-zaal" is de samen
scholing compleet. Ik weet net een
plaatsje langs de muur te veroveren
om vandaar gade te slaan wat hier
gaande is, et mijn deskundige kijk op
die zaken stel ik al snel vast:een
demonstratie-bewegingsles.
„Leuk om te zien" klinkt het contact-
leggerig naast me, „Ja, goed om te
doen", repliceer ik en dan herkennen
we elkaar. De Zeeuwse voorzitter van
de Algemene Bond van Bejaarden, de
heer A.v.d. Graaf, schudt warm de
hand van de Middelburgse
bejaardenconsulent.
„Vreemd hè", gaat de voorzitter
verder, „vreemd dat er maar één man
in deze bewegingsles meedoet. Zo is
het nu overal....:" „Ja op vele bewe-
gingslessen in Middelburg is het ook
zo. De dames zijn in de meerder heid
en zeer enthousiast, maar de heren
schitteren door afwezigheid".
„Vreemd
„In de Magistraatwijk is het anders:
daar doen zo' n acht d tien heren mee
en de laatste tijd ook dames van zo
rond de veertig. Ook andere clubs
hebben heren-cursisten..."
„Toch zijn mannen een uitzondering
als het op bewegen aankomt. Zo'n ene
man, die meedoet, vind ik maar
9oedig...."
„Kunt U verklaren waarom mannen
hier niet voor te porren zijn?"
„Valse schaamte? bang dat ze een mal
figuur slaan. Velen hebben ook nooit
aan beweging gedaan
„Je zou zeggen dat juist een bewe
gingsles en vooral het volksdansen erg
aantrekkelijk moet zijn: veel plezier,
veel contacten, zeer goed voor de
gezondheid en dan de „veleta" of de
„kruispolka". De dames hebben het
plezierige daarvan wel door."
„Och het komt wel. Vooral in Zeeland
gaan die dingen niet zo vlug. Stug
volhouden maar dan komen ze wel
over de drempel die herenklopt
de Graaf me bemoedigend op de
schouder.
Het gesprek stokt want een rhytmisch
muziekje overstemd onze
overpeinzing. De demonstratie-bewe
gingsles is vervangen door een
demonstratie- volksdansles De stem
van de dansleider klinkt: „De heren
vragen een dame voor....de „Jiffy
Mixer".
Juwelier
Sint Pieterstraat 11
Middelburg
Telefoon 01180-13344
Vraag onze folder Desiree verlovingsringen
Voor een persoonlijke lening
óf financiering van uw auto,
boot, bromfiets, t.v., meu
belen enz.
Assurantiekantoor
Korte Noordstraat 6 - 8
MipDELBURG
Tel. 01180 - 25391
Gevolmachtigde
zoekt op korte termijn
Enige ervaring met electrisch- en autogeen lassen is
noodzakelijk. Voor verdere opleiding wordt door het
bedrijf gezorgd. Leeftijd tot 50 jaar.
Hebt U interesse
Bel dan 01196 - 82105 of schrijf een kort briefje met
in de linkerbovenhoek de letters E.L. naar Hoeehst
Holland N.V., Postbus 65, Vlissingen, t.a.v. Hoofd
Personeelszaken.
STATIONS RESTAURATIE
Probeer
t maar
lpin*2
Til 11110 120SI
2e Kerstdag GEOPEND met de normale menukaart
met plates v.a6,25
