EN DAT HUIS DAT
KIEST EEN NAAM
I
11
II
I
I
I
I
1
Antoine Mes exposeert in
Zeeuws Kunstenaarscentrum
Juwelier de Vos nu in Souburg
DE LINDEBOOM
Culturele subsidies
VRUCHTEN
«IOGGURT
INTOCHT SINT
NICOLAAS IN
MIDDELBURG
ONDERZOEK
BAARMOEDER
HALSKANKER
MENU
TAFELTJE
DEKJE
DELTA-SHOW
IN VLEESHAL
VERKOOP
KERSTBOMEN
MOSSELS ETEN
VOOR HET
LEGER DES HEILsS
S
vrij en gebonden
,mlWcr
campfna
M
GEVONDEN VOORWERPEN
Verkeersmaatregel
TER INZAGE
MAGERE
MET AARDBEIEN
PER 1/2 LITERBEKER
VOORDEEL*
Woensdag 12 november 1975
„Let u vooral ook op de namen van de huizen". Deze raad werd in M75 zeer
vele malen door de rondleidsters en rondleiders, die met groepen door
Middelburg trokken gegeven. En inderdaad erg veel huizen in de binnenstad
hebben een naam. Ook de vele honderden deelnemers aan de Monumenten
Puzzelwandeltocht die op Koninginnedag werd georganiseerd hebben vaak
de blik omhoog gericht om vragen over hulzennamen te kunnen
beantwoorden. Collega Synke, die dageiyks bezig is met de historie van
Middelburg, geeft op ons verzoek een toelichting op de vraag hoe men aan
bepaalde namen komt.
WAAROM?
Het „waarom" van een bepaalde
huisnaam is moeilijk aan te geven.
Waarom wordt een boerderij „Altijd
Zorg" genoemd en heet een woonhuis
b.v. „Ons Geluk"? De naamgeving
wordt zeer vaak door persoonlijke
motieven van de huiseigenaar
bepaald.
De volgende zaken konden motieven
zijn voor de naam van een huis:
- de geboorteplaats van de bouwer,
bewoner of eigenaar;
- een gelukkige handelstransactie in
een bepaalde plaats of een gebied
waar men handel mee dreef') (vgl.
„De gelukkige aencomst in Torby" -
een in 1940 verloren gegaan huis in de
Lange Noordstraat- en „De cust van
Coromandel" -een huis in de (Lange)
Singelstraat-);
- de naam van een (handelsschip vgl.
„De Dolphijn" - de voormalige
Provinciale Bibliotheek in de Lange
Delft het huis dat eerder op dezelfde
plaats stond - en de „Griffioen" - aan
de Seissingel-, beide huizen ontlenen
vermoedelijk hun naam aan Oost-
Indiëvaarders;
- het beroep van de eigenaar of
bewoner of het beroep dat in het huis
werd uitgeoefend (vgl. „De groote
zoutkeete", een voormalige huis aan
de Markt. „Het schippershuis", aan
de Dam, „Het wijnkoopershuis aan
de Dam);
- „sprekende namen" (vgl. de namen
der pakhuizen aan de Kinderdijk:
„De kameel", „De oliphant", „De
kemel" en „De muyl", allemaal
namen van pakdieren);
- fantasienamen.
Legenden, volksverhalen of anekdotes
in verband met oude huisnamen heb
ik helaas niet kunnen vinden. Tot slot
enige merkwaardige namen: „De
berendans", in de Langeviele, „De
kleyne doodkiste" en „De groote
doodkiste", in de Lange Geere, „Den
dronkenmanskoop", verwoest in 1940
in de St. Pieterstraat, „Het gebonde
kint", in de Gravenstraat, en „Het
misverstand", in de Koepoortstraat.
BRONNEN.
Erg veel namen van Middelburgse
huizen zijn te vinden in:
- H.M. Kesteloo, De stadsrekeningen
Middelburg (1881-1902), 8 dln.
- Cohier van de 100ste penning uit
1576, in: Verslagen gedaan door B. en
W. aan de Gemeenteraad van
Middelburg 1902 p. 15e.v„ en 1903 p.
16 e.v.
- M. Fokker. Proeve van een lijst
bevattende de vroegere namen
huizen te Middelburg (1904)
der
- P.K. Dommisse, Onderzoek naar de
eerste omwalling en omgeving der
stad Middelburg (1904) (ook
verschenen in het Archief van het
Zeeuwsch Genootschap 1904).
ER KOMEN ER NOG BU.
Er komen nog steeds namen op
huizen bij. Het gemeentebestuur ziet
dat graag, want het is erg leuk.
Daarom worden ook de gemeente
panden van namen voorzien. Gaat u
maar eens kijken in de
Vlissingsestraat, waar achter een rij
historische gevels, de werkruimten
van gemeentewerken zijn gevestigd.
Achter een van die gevels zit de heer
Dentz, werkzaam op de restauratie
afdeling. Hij is de man, die voor de
gemeentepanden de namen ontwerpt.
Op de foto is hij bezig met „De
Hollandse Thuijn". De heer Dentz
maakt graag gebruik van Gothische
letters, die hij echter wel wat aanpast.
Gotische letters staan vaak heel dicht
tegen elkaar aan. Het geheel wordt
wat uitgerokken en tierlantijnen
worden weggelaten. Daardoor wordt
het geheel veel beter leesbaar.
VEEL LETTERS.
De heer Dentz kan een keuze maken
uit vele letters. Bronnen die hij
aanboorde zijn de Universiteitsbiblio
theek in Amsterdam en de Schilder
school in Utrecht. Bij de keuze van
een lettertype wordt er nauwkeurig op
gelet op welke gevel deze terecht
komen. Een op zichzelf al rijke gevel
krijgt b.v. een fraaie doch in een wat
eenvoudige letter uitgevoer naam. Het
omgekeerde kan ook het geval zijn.
Bij een strakke gevelpartij kan een
naam uitgevoerd in sierlijke letters
het erg goed doen. ,t Is dus een zaak
van zorgvuldig bekijken om tot een zo
goed mogelijk resultaat te komen.
DOET U OOK MEE?
Wanneer u door het lezen van dit
artikeltje aan de aktie „Naam op
huis" wilt meedoen dan is dat erg
plezierig. De eerder genoemde heer
Sijnke zal gaarne met u zoeken naar
een goede naam. Hij kan in veel
gevallen nagaan welke namen huizen
in de binnenstad in vroeger tijden
hebben gedragen. Vele Middelburgse
schilders weten wat de vormgeving
van namen betreft ook erg veel, maar
ook de heer Dentz van
gemeentewerken zal indien dat
gewenst wordt, gaarne van advies
dienen bij het kiezen van een goede
letter
De heer Dentz van de restauratie-afdeling van gemeentewerken heeft al heel
wat namen voor panden ontworpen. Zo nodig maakt hty zelf de letters. Hier
legt hy de laatste hand aan „De Hollandse Thuyn".
Sint Nikolaas zal op zaterdag 22
november a.s. om kwart voor
twee in Middelburg arriveren.
Door het Kanaal door
Walcheren zal de stoomboot
varen naar de aanlegplaats bij de
Beatrixbrug. Dan r(jdt de Sint
met een hele stoet met Pieten,
muziekkorpsen enz. over de
Rouaansekaai, Bierkaai,
Londensekaal, Segeer straat,
Lange Delft, Damplein rond,
Sint Pieterstraat, Balans,
Wagenaar straat, Hofplein,
Lange Noordstraat, Markt,
Vlasmarkt, Kromme Weele,
Seisdam, Achter de Houttuinen,
Langeviele, Pottenmarkt, Plein
'40, Zusterstraat, Gravenstraat,
Markt. Om ongeveer half 3 zal
de Sint op de Markt bij het
stadhuis arriveren, waar hij door
het gemeentebestuur wordt
ontvangen. Volgende week meer
over het bezoek van de Sint aan
Middelburg.
Redactie Bureau Voorlichting gemeente Middelbbrg
Stadhuis Middelburg. Telefoon 26251, toestel
Wanneer de Middelburgse
gemeenteraad het voorstel van
burgemeester en wethouders
ongewijzigd heeft overgenomen (op
het moment dat deze copy wordt
geschreven moet de raad daarover
nog een besluit nemen en wanneer u
dit leest is dat besluit al gevallen)
zullen aan diverse stichtingen,
verenigingen en instanties over 1976
weer subsidies toegekend worden. Het
gaat hierbij om instanties en
verenigingen die werken op het
culturele vlak.
Hieronder een opsomming:
Stichting Samenwerkende C.J.V.
Bibliotheek Middelburg/Sint
Laurens 540,
Stichting Zeeuwse Centrale Muziek
Bibliotheek
f 18 500
Het Zeeuws Orkest 7865,
Stichting Zeeuws Jeugd
Orkest 330,
De Openluchtspelers 1500,
Nederlands Centrum voor het
amateur toneel
100,
Stichting Werktheater Middelburg
(Kuiperspoort) 8.250,
Zeeuws Instituut voor Kunstzinnige
Vorming
42000,
Stichting Volkssterrenwacht Philipus
Land bergen 7000,
Zoals vorige week in deze rubriek al
werd aangekondigd zal volgende week
woensdag (19 november a.s.) in de
gemeente Middelburg worden gestart
met een systematisch onderzoek naar
baarmoederhalskanker.
Hiervoor komen in aanmerking de
inwoonsters van Middelburg van 35
tot 54 jaar. Het eerst zijn aan de beurt
de dames die geboren zijn in 1921,
1927, 1933 en 1939. Het onderzoek
wordt voorgezet in mei 1976. Dan
zullen worden uitgenodigd de dames
die geboren zijn in 1922, 1928, 1934
en en 1940.
Vrywillig.
Dit onder meer door de huisartsen en
specialisten zeer aanbevolen
onderzoek geschiedt op basis van
vrijwilligheid. Men krijgt een
uitnodiging daarvoor. Hoewel de
gemeente een belangrijk deel van de
kosten draagt moet de deelneemsters
aan het onderzoek om een bijdrage
van 10,worden gevraagd.
Het onderzoek wordt gehouden in het
kruisgebouw aan de Nieuwstraat 36 B
te Middelburg.
Dc in 1921, 1927, 1933 en 1939
geboren dames, die voor het deze
maand te houden onderzoek geen
uitnodiging hebben ontvangen, omdat
zij zich b.v. na het gereedmaken van
de oproepingskaar ten in Middelburg
vestigden kunnen kontakt opnemen
met de heer Gillissen van het stadhuis,
die de gemeentelijke zaken op het
gebied van de volksgezondheid en
milieuhygiëne mede behartigt.
Stichting Cultuurspreiding Zeeland
65000,
Zeeuwse Museum Stichting 92489,
Zomerorgelconcerten 1320,
Stichting beheer kunstenaarscentrum
Zeeland
5500,
De Zeeuwse Muziekschool 171600,
De Middelburgse
zangverenigingen 15000,
De muziekkorpsen 3991,50
Jeugd en Muziek (voor muziek op
straat)
4500,
Korte toelichting.
De Middelburgse zangverenigingen
zijn als een geheel genoemd. Voor de
goede orde wordt opgemerkt, dat
daaronder natuurlijk ook de
zangvereniging van Nieuwland en
Sint-Laurens begrepen zijn. De
zangverenigingen krijgen een
subsidiebedrag dat bepaald wordt aan
de hand van aantal leden, kosten
dirigent e.d. De muziekkorpsen
worden ook in een adem genoemd.
Hun subsidiebedrag is mede
afhankelijk van het aantal keren dat
opqetreden wordt, terwijl bovendien
in de kosten van opleidingen van jonge
muzikanten gesubsidieerd wordt.
Menu Tafeltje Dekje voor week
17 - 22 november 1975.
maandag: stamppot, zuurkool en
worst
dinsdag: Duitse biefstuk,
doperwten en aardappel= en
woensdag: gehakt, andijvie en
aardappelen
donderdag: spercibonen,
rundvlees en puree
vrijdag: kip, appeltjes en
aardappels
zaterdag: erwtensoep.
De maaltijden worden op
maandag en donderdag bezorgd.
Op die dagen üan besteld worden
op telefoonnummer 27537 tussen
9.00 - 9.30 uur. Deze
dienstverlening van het U.V.V.
geldt voor bejaarden/zieken die
zelf niet voor warm eten kunnen
zorgen.
In de Vleeshal van het stadhuis
organiseert de „Fokvereniging
Walcheren" weer een tentoonstelling
van pluimvee, konijnen, cavia's en
sierduiven.
In totaal zijn 658 dieren te
bewonderen.
Toegangsprijs: 1,- en 0,50.
Openingstijden: vrijdag 14 november
a.s. 20.00 - 22.00 uur, zaterdag 15
november 10.00 - 22.00 uur, zondag
16 november 10.00 - 18.00 uur.
In de maand oktober 1975 zijn bij de
Middelburgse politie de volgende
gevonden voorwerpen aangegeven:
Diverse bankbiljetten, diverse
potemonnee's, met en zonder inhoud,
diverse etui's met sleutels alsmede
sleutelbossen, diverse autosleutels,
w.o. DAF, diverse damesen heren
horloges, w.o. de volgende merken:
Lincoln, Union. Ancre, Prominent,
Bifora. Timex, diverse dames- en
herenbrillen, diverse
verzekefingsplaatsjes bromfiets, w.o.
J.J.M. 891. B.G.M. 150. M.R.P. 115,
B.W.X. 295, G.M.T. 335, pukkel,
deksel gereed schaps kastje motor,
rode damesparaplui, zwarte heren-
paraplui, stalen industrieketting met
koperen slot, goudkleurige armband,
zilveren oorring, sportshirt Kon.
Mar., kentekenplaat 28-94 V.H., grijs
kabelslot. gouden kettinkje met
hangertje met steen, gouden dames
armband ketting gebroken, rode etui
met viltstiften. groen zeiljack,
gympakje, goudkleurig kruisje,
diverse dames- en herenportefeuilles
in één een verzbew. br. fiets T.B.G.
447, beige heren regenjas met geruite
voering, zwarte fietspomp,
kentekenbewijs, zaklamp rood/wit
velg, zwarte handtas zonder inhoud,
etui met pennen, deel III
kentekenbew. 69 D.R. 08 Toyota,
diverse bruine en zwarte dames- en
herenhandschoenen, gouden ringetje,
zwarte leren wanten, zilverkleurige
armband, blauwe spijkerbroek, Audi
wieldop, kinderjasje, zilveren broche
met boeren knoppen, blauwe plastic
Vorige week berichtten wij u al, dat de
trottoirs en de bestrating van de Van
Cittersstraat hersteld worden. In
verband hiermede is het gedeelte van
de Van Cittersstraat dat ligt tussen de
Singel en de Noordweg afgesloten in
beide richtingen voor alle verkeer
behalve voor voetgangers. Die
maatregel is van tijdelijke aard want
wanneer het werk klaar is en men
verwacht dat dat ongeveer half
januari 1976 zal zijn, zal men weer
door die straat kunnen rijden.
Burgemeester en wethouders hebben
besloten dat in Middelburg in de
periode van 16 tot en met 24
december a.s. kerstbomen kunnen
worden verkocht. Als verkoop
plaatsen zijn aangewezen:
1. De Markt (bij de Lange Delft)
2. De Markt (bij café De Eendracht)
3. De Markt (bij de Alg. Bank
Nederland)
4. De Maasstraat (op trottoir voor
winkels)
5. Het Damplein (bij de Korte Delft).
Voor de plaatsen 1, 2 en 3 bedraagt de
minimum pachtprijs 137,50 boven
het marktgeld, voor de plaatsen 4 en
5 99,75 boven het marktgeld.
Gegadigden moeten zich vóór 9
december a.s. schriftelijk bij
burgemeester en wethouders
aanmelden. Zouden er meer
gegadigden voor één plaats zijn met
een gelijk bod dan zal de plaats door
loting worden aangewezen.
Die loting zal wanneer dat nodig is op
9 december a.s. om 14.00 uur in het
stadhuis plaatsvinden.
De verkoop van kerstbomen op de
donderdagse weekmarkt kan alleen
worden toegestaan als de
marktmeester dit goed vindt.
regencape, dopsleutel nr. 7, zilveren
armbandje naam Claudia, plastic tas
met gymspullen. gele motorhelm met
scherm, blauwe auto-benzine
tankdop, riek, enkele boekjes met
lootjes Evenementenmissie '75. bruin
damesvest, visnet suède kinder
schoentjes grijs/groen, 2 boeken
sportopleiding. sleutel met label nr. 3,
1 paar wollen blauwe en groene
handschoenen, rose shawl, gouden
kettinkje met sterrenbeeld stier,
slippers en sportbroek. schakelarm
band met naamplaatje Erik,
goudkleurig schakelarmbandje,
plastic hoedje.
Zwart/wit gevlekte hond, soort St.
Bernhardhond, reu. Poes 5 mnd.
zwart/wit, jonge zwarte hond
(kleinmodel jachthond), jonge zwarte
hond zwart met witte pootjes, half
langharige hond zwart/wit, Duitse
herder met zwart dek jonge hond
plusm. 1 jaar oud, jonge grijze witte
poes.
Inlichtingen over en bezichtiging van
de gevonden voorwerpen iedere
zaterdagavond van 19.00 - 20.0Q uur
in het politiebureau, Achter de
Houttuinen 10.
I
Vanaf 10 november 1975 ligt
gedurende drie maanden voor een
ieder ter inzage in het stadhuis op de
afdeling Algemene Zaken (kamer 15*
het besluit van de Middelburgse
gemeenteraad waarbij de parkeer
automaten verordening werd
gewijzigd.
iets
Het burgercomitee heeft weer
voor u in petto.
Op maandag 17 november a.s.
trekken we met veel tam-tam de stad
door met een grote kar vol met
mosselen.
Voor een kleine prijs kunt u genieten
van een oeroud Zeeuws gerecht.
Dc mosselen halen we kersvers uit
Yerseke.
Terwijl u zich te goed kunt doen aan
een mosselfestijn, helpt u tevens het
Leger des Heils weer een beetje verder
op weg naar de tweehonderdduizend K
gulden, die die nodig is voor de 9
restauratie van het Leger des Heils S
gebouw aan de Hoogstraat.
Voor de mensen, die niet weten, wat je
allemaal met mosselen kunt doen,
delen we bij de wagen originele
mosselrecepten uit. Want naast het
aloude koken van mosselen (plm. 5
10 minuten) met wat ui en peterselie is
een mosselhaché of mosselsaté niet te
versmaden. Trouwens rauwe
mosselen of zure mosselen gaan er
ook goed in.
Of wat dacht u van een
mosselcocktail, waarbij u naast de
mosslen, die even gekookt moeten
worden, ook nog 3 1/2 dl. mayonaise
moet vermengen met 1 3/4 dl.
Chilisaus. Let wel, het hele zaakje
moet koud worden opgediend. Maar
dan eet u ook uw vingers erbij op.
Trouwens gebakken mosselen zijn
voor de niet directe mosselliethcbber
de grote ommezwaai in zijn mening,
dat mossels vies en eng zijn. Alleen u
moet de mossels niet te nauwkeurig
bekijken! Wat wij u aanbieden zijn
mosselen van de beste export kwaliteit
tegen een prijs, waar niemand van
terug behoeft te schrikken.
In het gebouw aan de Hoogstraat van
het Leger des Heils kunt u ze ook
bemachtigen en zolang de voorraad
strekt kunt u daar eveneens u te goed
doen aan gekookte mosselen. Zorg
dus, dat u er maandag 17 november
bij bent.
In het Zeeuws Kunstenaarscentrum,
Lange Noordstraat, Middelburg,
exposeert momenteel Antoine Mes,
onder de titel „Vrij en gebonden". In
:y.f* I -.s/ - geldig t/m 15/11
natuurlijk lekker
deze zelfde expositie van dit jaar van het
Z.K.C., kan men een beeld vormen van
het werk van Antoine Mes als
monumentaal ontwerper en als vrij
schilder. Dit aan de hand van
fotomateriaal en een maquette e,d,
nerzijds en anderzijds aan de hand van
een aantal schilderijen.
Uit beide blijkt dat vooral de uiterlijke
verschijningsvorm van de dingen voor
Antoine Mes bijzonder belangrijk is.
Hij acht het objekt zo belangrijk en
boeiend dat hij het in zijn werk isoleert.
Doordat een mantel of een
boodschappen tas b.v. alleen wordt
afgebeeld, krijgt dat objekt een heel
speciale werking, bijna tegen het
surrealistische aan. Het gaat als het
ware op in ruimte en tijd.
Verrassend op de expositie ook de
fraaie landschappen van Mes in geel en
groen uitgevoerd, door de aparte
compositie en lijnenspel zeer, zeer
boeiend. Ook de tekeningen van
schepen en scheepswerven verraden de
hand van de meester, licht en ronding
zijn bijzonder fraai ingebracht.
Dezelfde voorliefde voor het objekt, en
niet te vergeten het vlak, legt de
kunstenaar aan de dag in zijn
monumentale werk. Een van deze
werken is te zien bij de ingang van het
nieuwe Goese politiebureau. Hij streeft
vooral naar samenhang van het beeld,
kleur en materiaal; naar een integratie
van de diverse elementen in het totaal.
Antoine Mes, geboren te Middelburg in
1927, studeerde aan de Akademie voor
Beeldende Kunsten te Tilburg en aan
de Rijks Akademie te Amsterdam
afdeling beeldende kunst in de
architectuur, onder leiding van
professor W. Clenin. Mes woont en
werkt in Middelburg. Hij voerde
diverse opdrachten uit voor het Rijk,
Provincie en Gemeenten, maar ook
voor vele partikulieren. Recente
opdrachten zijn onder meer het
genoemde werk in het Goese
politiebureau. De Sterre te Clinge, het
ziekenhuis in Oostburg en het stadhuis
te Zundert. Ook in het politiebureau in
Middelburg is een kunstwerk van Mes
te zien. Hij exposeert voornamelijk in
groepsverband, Zeeuwse kunstkring, „3
x 2". Met de laatste groep exposeert
Mes ook in Duitsland, in Lahnstein van
8 november tot 1 december in de
Wandel-hallen van de Kurthermen
Rhein - Lahn. Samen dus met Andries
Minderhout, Jan Haas en Leonard
Maas, Jan van Leeuwen en Peter de
Jong. Deze tentoonstelling werd
zaterdag j.l. geopend door Willem
Enzinck.
Nieuw in de Souburgse Kanaalstraat is
juwelier De Vos, sinds vorige week
vrijdag gesitueerd op nummer 13,
waaruit al onmiddellijk biykt dat er by
de heer De Vos geen sprake is van bij
geloof of wat dan ook, want om met een
dergelijk bedrijf op nr. 13 te gaan
zitten, het vanouds bekende
ongeluksgetal...! Maar dat is verder
duidelijk van ondergeschikt belang.
Wat wel van belang is is het feit dat de
komst van het nieuwe bedrijf niet on
opgemerkt aan de Souburgse bevolking
is voorbijgegaan. Nog vóór de officiële
opening van de winkel een feit was, was
er al volop belangstelling. Temeer daar
.r-'-'c -
S'
i.
er in de openingsweek, vorige week dus,
een interessante korting werd gegeven
p tal van artikelen.
„Die opening is overigens zonder
allerlei plechtstatige toestanden voor
elkaar gekomen", zegt de heer H. de
Vos, „we hebben gewoon een leuke
receptie gehad en dat was het. Druk is
het geweest: de mensen konden er
amper in, maar het was toch erg
gezellig." De Vos doet het juweliers-
bedrijf samen met zijn vrouw. Hij heeft
al een langdurige ervaring in zijn vak,
want ook zijn ouders hebben een
juwelierszaak in Middelburg op de
Nieuwe Burg. Hij kent de branche dus
door en door en mocht er soms goede
raad nodig zijn: hij kan altijd in
Middelburg terecht, dat spreekt!
De inrichting van de juwelierszaak is.
zeer aantrekkelijk: aan de wand hangen
een aantal fraaie klokken: zowel
klassiek als modern. Het is de
be.docling dat er in een later stadium
ook nog Franse comptoise klokken
komen alsmede een serie andere
antieke klokken. In een aantal vitrines
in tafelmodel liggen horloges en
sieraden te kijk, rondom de vitrines zijn
leuke krukjes neergezet, zodat men
rustig zittend en pratend, keus kan
maken. In de etalage zijn de meest uit
eenlopende sieraden gegroepeerd. Ook
op dit terrein geldt - en uiteraard ook
voor de uurwerken - voor oud en jong is
er beslist iets te vinden.
Uiteraard beschikt juwelier De Vos ook
over een kleine maar goed ingerichte
werkplaats, waar eventuele reparaties
of veranderingen aan of in sieraden
kunnen worden aangebracht.
