r?
s
Straffen in
oud-Middelburg
_JI
Wim
Hofman
exposeert
r
Met "de Magneet" naar de zon
Zeeuws Studiefonds moest voor
schotten verder verhogen
ffiit be i¥ltbbclbttraöf ï)tstonc
Voorzitterswisseling
bij S.K.W.
Welkomstdienst
op Marktdag
Zeeland aan
de waterkant
REIZEN VOOR 60-PLUSSERS
MENU TAFELTJE
DEKJE
V erkeersmaatregelen
Jaarcijfers over 1973/74
Gelukkige familie
in de Adelaarstraat
Maak een visalbum
Herinneringen aan Oud-Souburg
F
Woensdag 9 juli 1975
Deze maal wflfen we eens Iets vertellen
over de bestraffing van misdaden in
vroeger eeuwen. Misdrijven hebben
altijd al plaats gevonden, maar de
manier van rechtspleging verschilt
nogal! Een ieder van a kent wel de
gruwelverhalen over radbraken, vieren
de kg en andere minder prettige
manieren om het leven te bdindlgen.
Wy, mensen van deze tyd, vinden de
straffen van vroeger vaak barbaars en
wonde dyk.
In 1870 werd de doodstraf in Nederland
afgeschaft. Het laatste doodvonnis in
Middelburg werd in 1851 voltrokken
aan Jean Baptiste de Loeil die zijn
vrouw vermoord had. In totaal werden
tussen 1814 en 1851 9 personen in het
openbaar op de Markt geëxecuteerd.
Lijfstraffen als geseling en brand
merking waren vroeger heel gewoon.
In 1587 voerde de overheid van
Middelburg het brandmerken met de
burcht (het stadswapen) in, daarvoor
gebruikte men het stadsijkijzer voor
deze bestraffing. Men was soms wel
erg hardvochtig in zijn bepaling van de
strafmaat. Wat dacht u van de
veroordeling tot galeislaaf voor 10 jaar
en verbanning uit Zeeland voor 15 jaar?
Deze veroordeling vond plaats in 1600,
de veroordeelde had...ingebroken(l).
Godslastering wend zeer zwaar
gestraft. Dat blijkt wel uit het vonnis
van een godslasteraar in 1691: tong
doorstoken met een gloeiende priem, 9
jaar gevangenisstraf en voor altijd
verbannen. Een iets mildere straf kreeg
een zekere J an Pieteisen in 1729. Deze
man wend wegens het maken van
hazenstroppen op water en brood
gesteld voor 3 dagen.
Een merkwaardige middeleeuwse straf
was de opgelegde of strafbedevaart.
De veroordeelde moest een tocht naar
een bedevaartsoord (b.v. Rome of
Santiago di Composteüa) ondernemen
als straf en boetedoening. We weten
dat er tussen Ï366 en 1567 ten minste
60 strafbedevaarten vanuit Middelburg
ondernomen zijn. In werkelijkheid zijn
er veel meer geweest, wegens het
verlies van archiefmateriaal kunnen we
echter niet nagaan hoeveel er precies
geweest zijn.
Gevangenisstraf kende men in de
middeleeuwen wel, maar deze vorm
van straf w erd niet veel toegepast. Men
gebruikte hiervoor 's Gravensteen. Het
Middelburgse Gravensteen, dat zich
aan de voormalige Lange Burcht
(tussen Markt en Balans) bevond,
werd begin 19e eeuw afgebroken. Aan
de Kousteensedijk werd in 1642 een
tuchthuis gebouwd. Het huidige huis
van bewaring is er een voortzetting
van. Men noemde zo'n tuchthuis
vroeger ook wel een rasp- en spinhuis.
Dit vanwege het werk dat de gevange
nen moestten verrichten: de mannen
moesten (brazil)hout raspen en zagen,
de vrouwen spinnen. Het tuchthuis
diende vooral als tijdelijke verblijfplaats
van landlopers, dronkaards en
dergelijke lieden.
Y*eT OQ
Redactie, Bureau Voorlichting gemeente Middelbbrg
Stadhuis Middelburg.Telefoon 26251, toestel
Het menu van 14 juli - 19 juli is
als volgt:
maandag: varkenslapje, tutti
frutti.
dinsdag: kipperagout,
doperwten, rijst,
woensdag: hamburger, appeltjes,
pommes frites.
donderdag: karbonade, tuin-
boontjes
vrijdag: vis met worteltjes,
zaterdag: wat de pot schaft.
De maaltijden worden op
maandag en donderdag bezorgd.
Op die dagen kan men bestellen
op tel. 27537 tussen 9.00 en 9.30
uur. Deze dienstverlening van het
UW geldt voor bejaarden en
zieken, die zelf niet voor warm
eten kunnen zorgen.
Burgemeester en wethouders die
daartoe door de gemeenteraad z(Jn
gemachtigd hebben de volgende
verkeer» maatregelen genomen.
Het parkeren is verboden voor de
onbebouwde zijde van de Noordsingel,
tegenover perceel Noordsingel 138
over een lengte van 42 meter in
noordelijke richting.
Het' gedeeite van de Seisweg, gelegen
tussen de Seissingel en de Olmenlaan
is gesloten voor alle verkeer in de
richting van de Seissingel behalve voor
fietsers en bromfietsers.
De Koepoortstraat in de richting van
de Molstraat is gesloten voor alle
verkeer, behalve voor fietsers en
bromfietsers.
De Molstraat in de richting van de
Dam is gesloten voor alle verkeer,
behalve voor fietsers en bromfietsers.
Het gedeelte van de Singelstraat,
gelegen tussen de Koepoortstraat en
de Schuitvlotstraat is voor alle
verkeer, behalve voetgangers gesloten
in de richting van de Spanjaardstraat.
De Pijpstraat is in de richting van de
Schuitvlotstraat gesloten voor alle
verkeer, behalve voetgangers.
Opgeheven worden het verbod voor
vrachtauto's uit de richting van de
Dam en rechts af te slaan vanaf de
Molstraat bij de aansluiting van de
Pijpstraat en het verbod voor
vrachtauto's om uit de richting van de
Schuitvlotstraat linksaf te slaan vanaf
de Pijpstraat bij de aansluiting met de
Molstraat.
Het parkeren is verboden voor de
oostelijke zijde van het gedeelte van de
Schuitvlotstraat, gelegen tussen de
Dam en de Singelstraat.
De eerste twee besluiten werden op 27
juni 1975 ter openbare kennis
gebracht en de laatst genoemden op
25 juni 1975.
Binnen 30 dagen na genoemde data
kan iedere belanghebbende beroep
instellen bij de Kroon. Het
beroepschrift moet worden ingediend
bij de Commissaris van de Koningin
in Zeeland te Middelburg.
nonmgin a
Nog tot en met 17 Julijaj. exposeert ln
het Zeeuws kunstenaarscentrum Wim
Hofman, de Zeeuw, die vorig Jaar in het
nieuws kwam doordat hem De Gouden
Penseel prijs was toegekend voor zyn
illustraties van het kinderboek „Koning
Wikkepokluk de Merkwaardige! een
jaarlijkse aanmoedigingsprijs voor
Illustratoren van jeugd en kinderboeken
Wie verwacht op de expositie een
uitgelezen collectie
kinderboekentekeningen aan te treffen,
heeft de plank toch een heel eind mis
geslagen. Hofman biykt heel wat meer
In z'n mars te hebben dan enkel en
alleen zyn illustratieve kunst.
Er hangt een boeiende serie vrij werk
van Hofman, een serie die vooral opvalt
door de originele kleurstelling. Ook de
vormgeving is zeer afwijkend, deze
expositie is dan ook zeer beslist geen
alledaagse. Vaak is het werk op zich
heel simpel van opzet, maar het brengt
duidelijk over wat Hofman te zeggen
heeft. Het vrije werk, gemaakt in 1975 is
uitgevoerd - grotendeels althans - in een
gemengde techniek, waarbij olieverf,
gouache, koffie, potlood en krijt te pas
komen.
Uiteraard ontbreken de kinderboeken
illustraties niet op deze expositie, in de
gang van het centrum hangt een leuke
serie uit .Welwel de zeer grote tovenaar',
,Het eiland Lapje Loem' en .Koning
Wikkepokluk de Merkwaardige zoekt
een rijk'. Dit zijn voor het grootste deel
pentekeningen, stuk voorstuk bijzonder
fraai en gaaf van uitvoering. Ook hier
weer een simpele opzet die het juist
geweldig blijkt te doen. Een bezoek aan
deze expositie die men beslist gezien
moet hebben, wordt van harte
aanbevolen.
Er zyn niet veel groeperingen ln onze
samenleving voor wie het op
„vliegvakantie" gaan nog al te veel
problemen oproept. Een van de groepen
die niet zo gemakkeiyk ej tussenuit
kunnen trekken b ontegenzeggelijk,
,het èudbve deel van de Nederlandse
bevolking.
Te weinig reis -organisatoren houden
rekening met de speciale wensen en ver
langens die by de* oudere vakantie-'
ganger leven. De meeste tour-operators
richten hun programma's op de grote
massa, zonder al te veel aandacht te
besteden aan gerichte doelgroepen,
zoab bijvoorbeeld de bejaarden.
By reisbureau De Magneet, een van de
grote Nederlandse reisorganisaties, ln
Walcheren vertegenwoordigd door
reisbureau De Magneet - Zeeland in
Middelburg en Van Fraas sen in
VIbsingen, b men van dit feit
doordrongen geraakt.
Voor het najaar 1975 tot en met april
1976 worden door de Magneet dan ook
speciale reizen georganiseerd naar het
Gardameer en naar zonnig Mallorca.
Bij de planning van deze reizen, die
worden gelanceerd onder de titel „Grijs
op reis naar de zon", is geheel rekening
gehouden met de typische wensen van
de oudere reiziger.
Enige voorbeelden maken dit reeds
duidelijk. Het vaak onvermijdelijke
gesjouw met koffers is bij deze 60-plus
reizen niet meer nodig. De bagage
wordt op de luchthaven afgegeven en
men ziet deze eerst terug op de
hotelkamer. De hotels en
appartementen die zijn gecontracteerd,
voldoen overigens ook aan alle eisen, die
men voor dit soort reizen kan stellen. De
kamers zijn overal geriefelijk, het
personeel is prettig en verstaat de
Nederlandse taal; de maaltijden zijn
aan de Nederlandse smaak aangepast
en natuurlijk is in ieder hotel of
appartement een lift aanwezig.
■Tevens is gedacht aan de verdere:
verzorging. Indien noodzakelijk is
goede medische begeleiding ter plaatse
voorhanden. Ook aan het vertier is
gedacht. Er zijn interessante excursies,
maar ook puzzel-wandeltochten, bingo-
en dansavonden.
Dat de reizen vrij laat in het seizoen
gepland zijn, mag gunstig genoemd
worden. De grootste drukte is voorbij en
toch is zowel in Garda als op Mallorca
alles toeristisch nog in bedrijf.
D# bestemmingen Gardameer en
Mallorca zijn met opzet gekozen
vanwege het bizonder zachte klimaat en
de talloze mogelijkheden die de
omgeving aan zijn gasten biedt.
Het Gardameer.
Sommige landstreken zijn speciaal voor
vakantie gemaakt. Het Gardameer is er
een van. Natuur- en stadsschoon
vormen een magnifieke twee-eenheid.
Alles, past bij elkaar, huizen, water,
bomen, bergen. Overal is leven en
gezelligheid. Het lijkt zelfs of de
Italiaanse bewoners voortdurend op
vakantie zijn. Het heerlijke klimaat
verhoogt de sfeer, doordat Garda in het
noorden en oosten wordt beschermd
door hoge Alpen en door de
Dolomieten.
Het plaatsje heeft een geweldig centrum
en een oergezellige boulevard, waar
iedere vrijdagmorgen een kakelbonte
riiarkt gehouden wordt. Overal zijn er
cafétjes, terrasjes en bars, zodat ook op
eigen gelegenheid veel te ondernemen
valt, en te beleven.
Minltrips Londen.
Reisbureau van Fraassen-de Magneet
Zeeland heeft ook aangehaakt op de
nieuwe bootverbinding Vlissingen-
Sheemess, die sinds een half jaar
bestaat. In samenwerking met de Olau
Line worden minitrips naar Londen
georganiseerd. Het is voor honderd
gulden reeds mogelijk een tweedaagse
reis naar Londen te maken. In deze prijs
is begrepen een bootretour, een trein-
retour Sheemess-Londen en een over
nachting met ontbijt in een Londens
hotel. Uiteraard is het ook mogelijk riet
verblijf in Londen te verlengen.
Mallorca.
Geliefd zonne-oord van oudsher, ook in
herfst en winter. Het prachtige
landschap, de rijk gevarieerde natuur,
de oude monumenten en ruïnes, de stad
Palmadit alles omzoemd door een
immer blauwe Middellandse Zee vormt
het decor voor een zonnige herfst- of
wintervakantie.
Palma de Mallorca is een stad met een
riante boulevard, een gezellige-
promenade met winkels en terrasjes,4
een oude Arabische kern vol steegjes en
oude patio's. Mallorca met zijn
eindeloze smalle stranden, zeker geen
eiland waar men zich licht vervelen zal.
Ook in de omgeving van de
appartementen, die voor deze reizen
zijn gecontracteerd is veel
vakantiegenot op te doen.
Dat de actie „Grijs op reis" in eem
behoefte voorzien is zeker. Niet alleen
individuele 60-plus reizigers melden
zich aan voor een verblijf in zonniger
streken, ook groepen van bejaarden
tonen belangstelling. Nu reeds besluiten
velen vroegtijdig om het gure Hollandse
najaar te ontvluchten. Bij de
reisbureaus De Magneet - Zeeland en
Van Fraassen ligt uitgebreide
documentatie klaar en voor groepen van
bejaardentehuizen of bonden worden de
komende weken filmvoorstellingen ge
organiseerd over deze vakantiereizen
naar de zon.
Dezer dagen is afscheid genomen van de
heer J. Simons als voorzitter van de
stichting Sociaal Kultureel Werk
Vlissingen. Hij wordt in deze funktie
opgevolgd door de heer J. J. Stam, die
op 19 februari j.l. tot bestuurslid werd
benoemd.
De heer Simons is sinds de oprichting
van S.K.W. -1 januari 1972 - voorzitter
geweest. Hij heeft bovendien een aantal
jaren deel uitgemaakt van het
Hervormd jeugdwerk, dat gedeeltelijk
bij de fusie in S.k. ooeine. In totaal
had hij ongéveer tien „dienstjaren".
Tijdens 'n gezellig samenzijn is in
aanwezigheid van bestuursleden en
adviseurs met hun echtgenoten afscheid
genomen van de heer Simons, alsook
van de heer B. Volmer, die ongeveer
twee jaar deel uitgemaakt heeft van het
bestuur. Voordien was hij betrokken bij
het Hervormd jeugdwerk in Vlissingen.
Beide scheidende bestuursleden werden
toegesproken door de heer C. H.
Zwijnenburg namens het bestuur en
door de directeur, de heer L. van de
Jagt. Zij ontvingen een blijvend
aandenken aan de tijd, dat zij met grote
inzet hun krachten aan S.K.W. hebben
gegeven. Beide heren achtten hun tijd
gekomen om terug te treden, teneinde
op deze wijze de stichting door een
-stroomversnelling heen te loodsen. In
beide vakatures is nog niet voorzien.
Enige tijd geleden heeft de heer Ch. G.
Landrezich teruggetrokken uit het
bestuur. Hij is opgevolgd door de heer
F. E. Heuckelbach, namens de
kerkeraad van de Hervormde gemeente
van Oost en West-Souburg. Wat de
beroepsfunctionarissen betreft zijn er
eveneens enkele mutaties. In de
vakature „Open Hof' heeft het bestuur
benoemd mej. L. Luikenaar uit Goes.
Mevr. M. van den Blink-ten Brug heeft
ontslag aangevraagd als parttime
peuterleidster in „Het Buut" in verband
met het aanvaarden van een andere
(full-time) werkkring.
In het seizoen 1975/76 zal de heer J.
Rijnberg uit Oost-Soubu.g, student aan
de Sociale Akademie Den Bosch, zijn
(derde stagejaar in „Het Buut" door
brengen. De dames N. A. Smit en G. te'
Velde, studentes van de Sociale
Akademie in Zwolle, lopen momenteel
een zes-weeks stage bij het S.K.W.
In het studiejaar 1973/74 is het door het
Zeeuws Studiefonds totaal verleende
bedrag aan studievoorschotten met ca.
6,5% gestegen tot 175.655,Dit
terw-yi het aantal aanvragen in ver
gelijking tot het vorige studiejaar met
by na 20% terugliep tot 190. Het aantal
toekenningen verminderde echter
slechts met 7%.
Zoals in het zojuist verschennen
jaarverslag wordt meegedeeld, houdt de
stijging van het totaal verleende bedrag
verband met de steeds hogere kosten
van levensonderhoud. Daarnaast wordt
het fonds in toenemende mate
geconfronteerd met moeilijke gevallen,
waarvoor de rijksstudietoelagen ten
behoeve van wetenschappelijke en
hoger beroepsonderwijs en de
tegemoetkoming studiekosten ten
behoeve van het overige voortgezet
onderwijs, onvoldoende mogelijkheden
bieden. Voor de categorieën
buitenlandse opleidingen en de onder
wijsinstellingen, die niet van rijkswege
worden gesubsidieerd, werd aan 48
studenten 129.545,aan voor
schotten toegekend. Voor het weten
schappelijk onderwijs werd in 6
gevallen 6.050,verstrekt en aan
suppleties ten behoeve van het hoger
beroepsonderwijs werd aan 21
studenten 25.800,toegekend.
Nu de rijksnormen voor het weten
schappelijk onderwijs met ingang van
het studiejaar 1974/75 ook gelden voor
het hoger beroepsonderwijs, wordt
verwacht dat in deze sector een daling
van de aanvullingen zal optreden. Ten
behoeve van het overige voortgezet
onderwijs werd in 156 GEVALLEN
9 14.260,uitgekeerd.
De aflossingen vertonen een stijgende
lijn. maar zijn nog steeds onvoldoende
om de verleende toelagen te
financiëren, aldus het verslag. Ver
hoging van het rekeningcourant crediet
bij de provincie Zeeland zal daarom
noodzakelijk zijn om het thans gevoerde
beleid te kunnen continueren. Het
maximum bedraagt 600.000,en is
in de loop van 1974 geheel opgenomen.
Dankzij een matige rente van 6% over
het rekeningcourant crediet is het
provinciaal subsidie voldoende om het
exploitatie-saldo te dekken. Gezien de
sterk gestegen rente moet echter in de
toekomst met een ongedekt tekort
rekening worden gehouden, zo wordt
waarschuwend in het verslag
meegedeeld.
Uit de statistische gegevens in het
verslag valt te lezen dat van 1957/58
Er trok dezer dagen een zeer
byzondere stoet door de
Middelburgse straten: tien blinkende
antieke auto's - „old timers" - van
Autotron en een brandweerwagen uit
de twintiger jaren. De stoet had een
byzonder doel: mèt de heren van de
Middelburgse Evenementencommis
sie waren ze op weg naar de Adelaar
straat, waar de familie G. Janse op
nummer 70 een byzondere verrassing
wachtte. Deze familie had nameUjk de
hoofdprys van de grote lotery van de
Evenementencommissie M 75
gewonnen: een televisietoestel. En niet
zo maar een zwart-witte old-tlmer,
maar een fraaie moderne kleurentele
visieontvanger!
meer dan de helft van de aanvragers:
2192 (52,5%) komt uit de leeftijdsgroep
van 17 t/m 19 jaar. De vorig jaar reeds
geconstateerde verschuiving van aan
vragen in de leeftijdsgroep van 20 jaar
en ouder zette zich ook in dit studiejaar
voort.
Ruim 33% van de aanvragers komt uit
de groep van handarbeiders. Het
percentage der aanvragers zonder
beroep is opnieuw toegenomen. Bijna
de helft van de aanvragers (47,3%) komt
uit gezinnen met 2-3 kinderen. Het
percentage der zelfstandige aanvragers
was ten opzichte van het studiejaar
72/73 meer dan verdubbeld. Dat van
gezinnen met 1 kind is sterk gedaald,
evenals die met 4-5 kinderen. De meeste
aanvragers (18,9%) komen uit gezinnen
met een belastbaar inkomen tussen de
15.000,— en 18.000.—.
Geografisch gezien kwamen in 73/74 de
meeste aanvragen (37,4%) uit
Walcheren. Hiervan werden er 37,4%
toegekend. Hierop volgde O.Z.
Vlaanderen met 23,2% en een
toekenning van 20,9%, N. en Z.-
Beveland 16,8% (toekenning 20,9%), W.
Z.-Vlaanderen resp. 8,9 en 6,6%,
Schouwen Duiveland 8,4 en 10,9%,
Tholen-St. Philipsland resp. 5,3 en
3,3%.
Naar soort onderwijs werden de meeste
voorschotten verstrekt voor M.T.S.
(12,8%), gevolgd door para-medische
opleidingen 12,6. Voorts H.T.S. 10,2%
en diverse vakopleidingen 14,7%.
Gemiddeld bedroeg in 1973/74 het
verstrekte voorschot 1930,Van het
sinds 1957/58 totaal toegekende bedrag
van ruim 1,6 miljoen aan
voorschotten werd tot dusver bijna de
helft afgelost.
aanstaande donderdagmiddag van
12.40-13.05 uur wordt de vierde
welkomstdienst voor iedereen op
marktdag in Middelburg gehouden in
de Engelse kerk.
Ad Driesprong van „Youth for Christ"
houdt een korte toespraak over „blind
en toch ziend".
J.P. Ossewaarde bespeelt het orgel en
begeleidt de zang.
De voorgaande diensten werden druk
bezocht; de interkerkelijke commissie,
die deze diensten voorbereidt, spreekt
van een gezegend resultaat.
„Aan de rede" is de titel van het zo juist
verschenen boekwerk, dat M. P. de
Bruin - groot kenner van de Zeeuwse
historie - gewijd heeft aan het Zeeland
van de waterkant. Hij deed dit aan de
hand van een groot aantal illustraties
uit de 18de en 19de eeuw, die nog in
Zeeuwse musea en in particulier bezit
te vinden zijn. Fraaie schilderijen met
havengezichten, kopergravures en
tekeningen, die alle een interessant
beeld geven van de verwevenheid van
deze provincie met de zee.
Alleen reeds deze tientallen prenten,
waarvan vele voor de meesten
onbekend, zijn het bekijken meer dan
waard, doch bovendien geeft De Bruin
daarbij in een vlot geschreven tekst, een
interessant beeld van de ontwikkeling
van de Zeeuwse scheepvaart in het
verleden. Zo vertelt bij o.m. over de
vaarwateren en over de aanblik van de
waterkant op verschillende Zeeuwse
steden. Verder heeft de Bruin nog
hoofdstukken gewijd aan de veren, de
schepen en scheepswerven en aan de
vissers.
Kortom, een fraai werkje dat ieder die
belangstelt in de Zeeuwse scheepvaart
in al haar vormen - en dat zijn er velen!
- zeker niet zal willen missen. Uitg. De
Boer Maritiem, Bussum 24,50).
Illustratie: Houtgravure uit „The
Illustrated London News" (1873) van de
opening van
Vlissingen.
nieuwe haven
Steeds meer sportvissers zetten
tegenwoordig hun vangst terug in het
water. Een verheugend verschijnsel dat
de visstand ten goede komt. Zo is men
ook in de toekomst verzekerd van
hengelplezier. Sportvissers die het van
één kant toch wel jammer vinden dat ze
hun vangst niet trots aan vrienden en
bekenden kunnen tonen, kunnen
wellicht hun voordeel doen met de
volgende tip.
Neem een fototoestel en een forse
maatlat met duidelijke cijfers mee naar
de waterkant. Is de vis gevangen, dan
even de maatlat erlangs, een snelle
kiek... en klaar is Kees. Met een direkt-
klaar fototoestel van Polaroid is het
helemaal handig. Het resultaat is
onmiddelijk te zien en bij thuiskomst
kunnen de foto's van de vangst het
hengellatijn opfleuren. Sommige vissers
plakken de foto's ter plekke in een
album en ncteren waar en hoe laat de
vis verschalkt werd. Meer gegevens
zoals hoe diep er werd gevist en wat voor
soort aas er werd gebruikt etc. kunnen
het visalbum nog aantrekkelijker
maken. Welke camera u ook gebruikt,
één ding is belangrijk, een foto is beter
dan een leefnet.
Deze keer eens twee prentjes uit de tijd toen Souburg nog een zelfstandig
Souburg was en... ook nog een beetje rustiger met het verkeer. Op de
bovenste foto: het bekende Oranjeplein met rechts de weg naar de Groote
Abeele, waar in vroegere dagen de speeltuin - links op de onderste foto -
oud en jong menig gezellig uurtje heeft geboden.
