HELMO BOETIEK
CO ZEEUWSE
NUTSSPAARBANK
Is dit uw kind?
ROYALE BOODSCHAPPENTAS
BIJOU
Interessante expositie
Hugenoten in Zeeland
De nieuwe MODE
A.J. Provoost
JAKOBSEN
In Rijksarchief Middelburg
Helder en Dirven
Hoge rente
4 jaar vast
[jakobsen O
K0NTANT GELD NODIG
76e jaargang no. 15-11 april 1974
HERENMODE
FREE TIME SHOP
Kanaalstraat 55,
Souburg
tel. 01183-2158
b.g.g. 2849
Er zijn weer een groot aantal
bomen bijgeplant in Zeeland
tijdens de nationale
boomplantdag 1974. Over
heel de provincie verspreid
trokken groepjes scholieren er
op uit om jonge boompjes in
te grond te stoppen, veelal
wider het vakkundig toeziend
log van gemeentewerklieden
of mensen van de
plantsoenendienst in de
verschillende gemeenten. Het
was een bijzonder mooie dag
om bomen te planten, de
buiten temperaturen liepen
op tot bijna zomerse waarden.
Geen wonder dat de jongelui
als ook de ouderen duidelijk
plezier hadden in het
planten.
Vlissingen
SPECIALE PRUS 25-"
De tassenzaak op de hoek
VAN UW OOGARTS NAAR
VOOR UW BRIL
Van 5 april t/m 31 augustus is
er in het Rijksarchief, St.
Pietersstraat te Middelburg,
een zeer interessante tentoon
stelling te bezcihtigen die ge
titeld is: „Hugenoten in
Zeeland". De tentoonstelling
wordt gehouden in het kader
van het 400-jarig bestaan van
de Middelburgse Waalse
gemeente, die in 1574, kort na
de inname van deze stad door
de troepen van Prins Willem
van Oranje, werd gesticht.
Gewassen Corduroy
pakjes en jacks59,89,
Gewassen Spijkerbroeken en Jacks 39,75
Spijkerbroeken Lois, Lee, Levis 29,75 39,75
Blouses en T.-shirts steeds leuke modellen
vanaf 8.90, 12.90, 19.90 enz.
Broeken, Terlenka met omslag, alle
modekleuren49.75
LANGE DELFT 61 - MIDDELBURG
Faa
IN COMBINATIE MET DE VLISSINGER HUIS-AAN-HUIS OP GEHEEL WALCHEREN.
9%
gen en liggen er in de tentoonstellings
vitrine weer veel manuscripten, brieven,
boeken etc. Ook is veel platenmateriaal
voorhanden. De oude kanselbijbel van
de gemeente Goes is te zien, evenals een
oud geschrift van Calvijn, waaruit de
geloofsbeginselen van de 1 Hugenoten
stammen. Bijzonder mooi is het avond-
maals zilver en het doopvont van de
Waalse Gemeente te Middelburg, die
nog steeds in gebruik zijn. Van de
vroegere Waalse gemeente in Goes zijn
ook nog enkele bekers tentoongesteld 2
zilveren en een Delfts blauwe. In een
van de vitrines liggen ook een bronzen
en een zilveren gedenkpenning die bij
intekening - ook tijdens de tentoonstel
ling - te verkrijgen zijn. Een stuk, dat
tevoorschijn kwam" naar aanleiding
van een oproep van ds. R. F. Ie Gras in
de kranten, is een lijst van predikanten
van de Waalse gemeente in Middelburg
die in het bezit is van drs. P. J. van der
Feen uit Domburg.
Voor iedereen die geïnteresseerd is in de
geschiedenis van de Waalse gemeenten
en mensen die belangstelling hebben
voorgeschiedenis in 't algemeenn, is een
bezoek aan deze tentoonstelling onge
twijfeld bijzonder boeiend.
Hulpcentrum Boord - en Midden-
Zeeland
011004444
POLITIE
Alarmnummer 01180-5800
AMBULANCE
by ongevallen
telefoon 01180-5800
BRANDWEER
Alarmno. 01180-2233
ASSURANTIEKANTOOR
Voorborch 2, tel. 4287
Middelburg
Dagelijks geopend van
8.30 tot 12.00 uur
en van
13.15 uur tot 17.30 uur
Maandag, woensdag en
vrydagavond van
19.30 uur tot 20.30 uur
Pcrsooniyke leningen
Verzekeringen
Financieringen
Hypotheken
(Bemiddeling bij aan- en
verkoop van onroerend
In Middelburg vond woensdag 3 "april
een grote plant happening plaats op de
Wethouders Baars trimbaan, die geheel
rondom de baan is aangeplant met
struiken en bomejn. Het waren
leerlingen van de Buitenhove school die
'.zich van de plant taak kweten, met een
ongekend enthousiasme. Kreten als:
„Pas op jo, hou dat boompje nou een
beetje rechter, nee zo, meer deze kant
op. e.d. waren niet van de lucht.
De heer H.Gillissen, één van
Middelburgs wethouders gaf het goede
voorbeeld door de eerste boom te
planten. Zodra dat achter de rug was,
begaven de jongelui zich in groepjes
naar hun eigen plantplaatsje. De
groengordel die op deze manier werd
aangelegd moet in de eerste plaats
dienen om straks de trimmers te
beschermen,. Volgens de heer De Kok
van de wijkvereniging Dauwendaele
wordt er steeds meer gebruik van de
trimbaan gemaakt: „Fijn dat er nu
beschutting komt".
Na afloop van de plant - aktiviteiten
keerden de kinderen terug naar de
school waar wethouder Gillissen nog
een korte toespraak hield waarin hij de
schooljeugd vroeg er vooral op te letten
dat de jonge aanplant straks niet wordt
vertrapt. „Het zijn bomen en struiken
van ons allemaal", aldus de heer
Gillissen „wees er zuinig op".
Aan de winnaars van de tekenwedstrijd
over de boomplantdag reikte hij
vervolgens enkele boekenbonnen uit.
Als aandenken kregen de scholieren een
liniaal, een sticker een plantje en een
vaantje. Ook de heer D.Tillema, chef
plantsoenendienst dankte de kinderen
voor hun medewerking.
In Vlissingen waren het de leerlingen
van de vijfde en zesde klas van de
bijzondere Marnixschool, de Jan
Ligthartschool en De Startbaan uit
Westerzicht die zich vol overgave aan
1^ het planten van een groot aantal bomen
wijdden. Hier was het wethouder dhr.
J.Gillissen Verschage die het goede
voorbeeld gaf. De plaats waar bomen
werden geplant, was de groengordel in
wording die de afscheiding vormt
(straks) tussen de wijk Westerzicht en
de nieuwe Zuidbeekseweg. Bij het gezel
schap dat zich bij de Startbaan
verzamelde bevonden zich ook
burgemeester Th.J.Westerhout, en de
wethouders GJJanse en F.G.Smit. In
een korte toespraak bij de school wees
de heer Gillissen Verschage erop dat het
de derde keer was dat Vlissingen
meedeed aan de boomplantdag. Hij
wees ook op het grote belang de
openbare beplanting op peil te houden.
Hij kon de schoolkinderen ook nog
meedelen dat de werkstukken en
projekten die ter gelegenheid van de
met veel ruimte voor boodschappen
(bodembreedte 50 cm).
Ook handig op reis. Stevige handvatten,
zes beschermnoppen en ruim zijvak. In
de kleuren denimblauw, bruin, rood,
geel, cognac en groen. Luxueus maar
ijzersterk.
Lange Delft 44/ hoek Segeersstraat 4a Middelburg
HOOG WATER VLISSINGEN
Van donderdag 11 tot en met woensdag 17 april.
do. 4.27 en 16.51, vr. 5.10 en 17.33, za. 6.00 en 18.27, zo. 6.59 en 19.28,
ma. 8.08 en 20.38, di.9.19 en 21.50, wo. 10.28 en 22.58.
Westkapelle 21 minuten vroeger en Vrouwenpolder 17 minuten later.
JDomburg en Zoutelande zijn ongeveer gelijk aan Westkapelle.
Kanaalstraat 55
SOUBURG
Tel. 01183 - 21$8 b.g.g. 2849
Bent U de moeder van deze autocoureur-in-de -dop? Zo ja, dan kunt U de
originele foto plus een waardebon van vijf gulden graits in uw bezit
krijgen. Even afhalen op het kantoor van de P.Z.C., Markt 51, Middel
burg.
GEWONE OVERHEMDEN
vind je niet in een
échte mannen-modezaak
Een échte modezaak voor
mannen heeft geen gewone over
hemden, maar exclusieve shirts.
En volop keus in shirts uit een
uitgebreide mannenmode-kol-
lektie.
Lange Delft 24 t.o. V D, Middelburg
LEVERANCIER AAN ALLE
ZIEKENFONDSEN
De Middelburgse Waalse gemeente
was de eerst die werd gesticht en is
sinds 1827 ook als enige hier in de
provincie overgebleven. In totaal telde
Steeland eens 15 Waalse gemeenten. Zij
ontstonden toen de Hugenoten vanuit
Frankrijk waar hen 't leven ondraaglijk
werd gemaakt, naar het Noorden vluch
ten. De reformatie had weliswaar in
Wallonië en Vlaanderen veel aan in
vloed gewonnen, maar sins de komst
van landvoogd Alva was er voor
duizenden protestanten geen andere
keus dan de marteldood of de vlucht.
Op een oude authentieke kaart zijn de
vijftien Waalse gemeenten aangegeven.
Deze kaart vormt het beginstuk van de
tentoonstelling, die van iedere gemeente
iets laat zien.
De oprichtger van de Waalse gemeente
in Middelburg was Louis d'Outreleau
uit Antwerpen die al geruime tijd predi
kant van de Waalse troepen in Vlissin
gen was geweest. Vlissingen krijgt pas
in 1584 een zelfstandige Waalse ge
meente. Tegen het einde van de 16e
eeuw zijn er in Middelburg 3 Waalse
predikanten aan het werk Verschillende
malen had in Middelburg een synode
vergadering plaats die bezocht werd
door afgevaardigden uit alle Neder
landse classes en uit de verstrooiing: uit
Vlaanderen, Engeland en Duitsland. In
1578 was door de Dordtse synode
volgen Sluis, Groede, Aardenburg. Dit
o.a. door gebrek aan predikanten, de
sociologische assimilatie - veel minder
rijken konden zich de Franse cultuur
niet langer permiteren, de Waalse ge
meenten moesten hun eigen predikan
ten betalen, hetgeen hoofdelijk over de
gemeenteleden werd omgeslagen en
sloten zich daarom maar aan bij de
Nederlandse Hervormde gemeenten - en
de uitholling door de geest van de tijd.
De Waalse synode werd op last van
Lodewijk Napoleon in 1810 opge
heven. Verzoekschriften - op de ten
toonstelling te zien - en gericht aande
koning, vermogen daar later niets meer
aan te verhelpen; ze worden zonder ver
dere verklaring van de hand gewezen.
De invoering van de kerkorde in 1816
betekende de gedwongen opname van
de Waalse gemeenten in de Nederlands
Hervormde Kerk. Staatsinmenging
leidde in 1817 tot de ondergang van de
aktieve Waalse gemeente in Oostburg
die pas in 1805 een gloednieuwe kerk
had gebouwd. Op de tentoonstelling
zijn de bouwtekeningen van dit kerkge
bouw te zien. Later werd de kerk over
genomen door de Katholieke gemeente
en nog later werd het gebouw gebruikt
als korenbeurs. Goes, Tholen en Veere
volgden in 1811 en Vlissingen in 1823.
In 1827 was het tenslotte ook de Waalse
gemeente in Zierikzee die het niet
langer kon bolwerken. Alleen de ge
meente Middelburg bleef over.
Op oud materiaal is nog duidelijk de
oude Bogardenkerk te zien, in de St.
Pietersstraat te Middelburg, schuin
tegenover het Rijksarchief, waar de
Waalse Gemeente tot 1940 haar ere
diensten hield. Met de brand en de ver
woesting van de kerk gingen ook de
kostbare archieven met een schat aan
gegevens verloren. Het enige dat over
bleef was een inventarislijst van hetgeen
er in de archieven zat. Uiteraard han.
ZEEUWSE SCHOOLJEUGD
PLANTTE NIEUWE BOMEN
boomplantdag werden gemaakt, zullen
worden beoordeeld door een jury die
bestaat uit de oud schoolhoofden
J.Oosterling en A.W.de Vries en het
hoofd van de afdeling plantsoenen van
de Vlissingse dienst gemeentewerken,
ir. P.R.van de Pool. Direkt na de
toespraak begaf het gezelschap zich
naar de noordzijde van Westerzicht
waar de kuilen en boompjes al gereed
waren gemaakt. Ook hier werd door de
kinderen een opvallend enthousiasme
aan de dag gelegd. Als beloning
ontvingen de scholieren een sticker en
een liniaal.
besloten dat de Waalse gemeenten zelf
standig zouden zijn.
In het zuiden gingen de zaken voor de
Hugenoten nog steeds niet voor de wind.
Regelmatig gingen predikanten uit
Zeeland naar die gemeenten van de
EgliseWallonne die verdrukt werden om
er „onder het kruis" te werken, meestal
voor de tijd van 1 of 2 jaar. Eén van de
Waalse predikanten uit Oostburg liet
zelfs de gemeente daar voor wat die was
vroeg toestemming om naar de ge
meenten onder het Kruis te mogen ver
trekken. Hoewel op tal van plaatsen
nieuwe gemeenten ontstonden, bleef
Middelburg toch verreweg de grootste
gemeente. Na 1685 komt het 2e refuge
naar de Republiek der Verenigde
Nederlanden eerst goed op gang. De
Waalse gemeenten van Goes en Sas van
Gent die nog maar zeer jong en klein
zijn, moeten Hugenootse predikanten
gaan benoemen. In Cadzand, Oostburg,
Veere en Tholen houdt de oprichting
van een nieuwe Waalse gemeente zelfs
direkt verband met de komst van hon
derden vluchtelingen. Zierikzee
benoemde een 2e predikant. In Aarden
burg werd een nieuwe kerk gebouwd.
Als bij de vrede van Utrecht in 1713 een
gedeelte van de ZvHelijke Nederlanden
met Rijssel aan Frankrijk wordt afge
staan heeft dat een laatste vlucht van
Hugenoten uitdie omgeving ten gevolge.
Ze vertrekken bijna allemaal naar Zee
land. Veel Hugenoten zijn ook in Enge
land terechtgekomen, o.a. in Canter
bury, York, Londen en Norwich. Nog
voor het einde van de 18e eeuw bezwijkt
de Waalse gemeente in Sas van Gent,
gevolgd door de gemeenten in Cadzand,
in de Franse tijd tussen 1806 en 1809
