Hardheid van water en hoeveelheid waspoeder HISTORIE VAN EEUWENOUDE ABDIJ IN RIJKSARCHIEF IS DIT UW KIND? 3 DE FAAM Metingen Zacht en hard Middelburgse situatie Optimaal evenwicht VERHOGING BASISNORMEN BIJSTANDSWET Nieuws uit Poelendaele BEIAARD- CONCERTEN MENU TAFELTJE DEKJE Bureau huisvesting met vakantie Liclit in Johannes Post kwartier POSTAGENTSCHAP IN NIEUWLAND HINDERWET Tentoonstellingen Tentoonstelling tot 1 september Wereldlijk bezit Abdij-af m Ww J?. DONDERDAG JULI 1973 Het water, dat u uit de kraan aftapt kan hard, matig hard of zacht zijn. De hardheid van het water is afhankelijk van de hoeveelheid kalkzouten die zich in het water bevinden. Waarom wij voor de hardheid van het water uw aandacht vragen? Wel. omdat die hardheid alles te maken heeft met uw schone was en omdat het van groot belang is dat u niet meer waspoeder gebruikt dan nodig is. En dat heeft weer te maken met ons aller zorg voor het milieu Wanneer u er'aan wilt meewerken om het milieu zo min mogelijk te verontreinigen nodigen wij u verder uit te lezen en de aanbe velingen in de waspraktijk toe te passen De zeepfabrikanten zullen in de komende maanden op de verpakkingen van wasmiddelen gaan aanbevelen hoeveel poeder of ander 'spul' men no dig heeft bij een bepaalde hardheid van het water. Hoe harder het water is hoe meer wasmiddel men moet gebruiken. Dit betekent dus dat men bij zacht watei kan volstaan met een kleinere hoeveelheid. Om de dose ringsvoorschriften die vermeld staan op de pakken waspoeder e.d. te kun nen toepassen moe4 u dus weten welke graad van hardheid het water heeft, dat u uit de kraan haalt. Omdat Gemeentebedrijven het water, dat in Middelburg geleverd wordt be trekken uit Oranjezon (duinwater) en uit West-Brabant komen er binnen de gemeente verschillende graden van hardheid voor. Om precies te weten hoe de situatie is hebben medewer kers van Gemeentebedrijven op een maandag (wasdag) vanaf half elf 's- morgens tot drie uur 's-middags op een kleine twintig punten in de stad metingen verricht om vast te stellen hoe de verdeling van die twee water soorten over de diverse wijken van de stad is. Uit die metingen is gebleken, dat de hardheid van het water, die uitgedrukt wordt, in zogenaamde Duit se graden in Middelburg varieert van 9-16 graden. Op de wasmiddelen verpakking worden de graden van hardheid ingedeeld in drie groepen en wel een groep tot 10 graden, een groep van 10 tot 16 graden en een groep van 16 graden en meer. In onze gemeente hebben wij dus uitsluitend te maken met de twee eerstgenoemde groepen. Wanneer de waterhardheid minder dan 10 graden is wordt gesproken van zacht water, matig hard is het water van 10 - 16 graden en hard is het water van 16 graden en meer. Hieronder een overzicht van de hard heid van het water in de verschillende stadsdelen. ZACHT WATER (9 graden) komt uit de kraan in: Nieuw- en Sint Joosland; Dauwendaele; Magistraatwijk; het ge hele gebied ten zuiden van het Ka naal: het gebied dat begrensd wordt door de Kousteensewijk Korendijk, Kinderdijk, Maisbaai, Loskade en Blauwedijk. In de huizen van deze dijken, baai en kade en alle wat daar tussen ligt wordt dus zacht water geleverd; Stromenwijk; 't Zand; Breewegwijk. MATIG HARD WATER (12 16 gra den) komt uit de kraan in: overig Middelburg, waaronder dus ook Griffi oen I en II; Sint Laurens. De grens tussen zacht en matig hard water loopt dus door het Kanaal door Walcheren, langs de kaaien, de Poelen- daelevest, de Langevielevest en de Domburgse Watergang. Wanneer u de hierboven vermelde gegevens en de gegevens vermeld op de wasmiddelenverpakking met elkaar combineert kunt u een zo goed moge lijk evenwicht bereiken tussen het wasresultaat en de milieuzorg. Nadere inlichtingen worden gaarne verstrekt door Gemeentebedrijven (afdeling wa ter), telefoon 4356. Met ingang van 1 juli 1973 zijn de basisnormen x) voor de verlening van bijstand op grond van de algemene bijstands wet verhoogd tot de volgen de bedragen. Voor een echtpaar 129,65 per week; voor een echtpaar met 1 kind 132,20 per week; voor een echtpaar met 2 kinderen 134,75 per week; voor een echtpaar met 3 of 4 kinderen 137,30 per week; voor een echtpaar met 5 of 6 kinderen 139,30 per week; voor een echtpaar met 7 of meer kinderen 141,40 per week; voor kamerbewoners en alleen staanden 90,75 per week; voor kost gangers 107,80 per week. Bovenge noemde bedragen worden met f 19,45 per week verminderd indien één der echtgenoten ontbreekt. De normen ter voorziening in persoonlijke behoeften voor in tehuizen verblijvende persone- ne zijn vastgesteld op 186,50 per maand voor echtparen en op 107.50 per maand voor alleenstaanden. De vergoeding voor de extra kosten, ver bonden aan het houden van een dieet zijn met ingang van 1 januari 1973 v*eT o0 Redactie Bureau Voorlichting gemeente Middelburg Stadhuis Middelburg. Telefoon 6251, toestel 48. vastgesteld op ƒ13,-, 26,- en 39,- per maand. x) Voor de goede orde wordt mede gedeeld, dat deze basisnormen worden verhoogd met: a. het bedrag van de wettelijk ge regelde kinderbijslag, indien men daarvoor in aanmerking zou ko men, als de ouder (een der ou ders) arbeid in loondienst zou ver richten; b. het bedrag van de woonkosten (de huur); c. het bedrag van de verschuldigde ziekenfondspremie en premie aan vullingsfonds. Vanavond (donderdag 26 juli 1973) geeft de heer J. H. van Alphen, beiaardier te Culemborg, een concert op het carillon van de Lange Jan. Hij speelt onder andere bewerkingen van volkslie deren, een suite in oude stijl, negro-spirituals en de volksliede ren Home sweet home, Green sleeves en Au clair de la lune. Rustig in de abdij gaan zitten en luisteren. Dat kan ook volgende week donderdag wanneer de stadsbeiaardier van onder andere Antwerpen de heer J. Haazen een beiaardconcert geeft. De concer ten beginnen om half acht 's avonds en duren een uur. Gaarne aanbevolen. maandag 30 juli rollade in saus, puree; dinsdag 31 juli rundvlees, sperziebonen; woensdag 1 augus tus goulash, doperwten, rijst; donderdag 2 augustus gemengd gehakt, spinazie; vrijdag 3 augus tus karbonade, sperziebonen; za terdag 4 augustus kuikenborst, champignons. Het bureau hrfisvesting van het stadhuis (gevestigd op de afde ling bevolking) is van 30 juli tot en met 13 augustus aanstaande in verband met vakantie gesloten. In dringende gevallen kan met zich tot de genoemde afdeling wenden of tot het kantoor van de woningbouwvereniging Middel burg. Bierkaai 5, tel 8251. De wekelijkse spreekuren van de huisvestingscommissie, die op woensdagen vanaf 11.00 uur in het stadhuis worden gehouden vinden normaal doorgang. Tijdens de maandag gehouden gemeen teraadsvergadering is medegedeeld, dat de openbare verlichting in het Johan nes Postkwartier (Klarenbee) nog in de maand augustus aanstaande zal worden aangelegd. Het postkantoor in Nieuw- en Sint Joosland zal worden opgehe ven. Daarvoor in de plaats komt een zogenaamd postagentschap, dat in de supermarkt van de heer M. J. van Zweden aan de Korte- weg 2 zal worden gevestigd. Was het postkantoor van maandag tot en met vrijdag per dag 3' '2 uur geopend, op het postagentschap zal men vanaf half september aanstaande gedurende 8 uur per dag zijn postzaken kunnen afhan delen. Tot half september blijft de situatie nog ongewijzigd, zo dat het postkantoor van maandag tot en met vrijdag geopend is van 10.30-12.30, van 14.00-15.00 en van 17.30-18.00 uur. Binnenbad weer open. Het overdekte bad (waarin twee bas sins) is met ingang van 1 augustus aanstaande weer geopend. Natuurlijk blijft het onoverdekte gedeelte van 'Poelendaele' ook nog open. Voor de goede orde geven wij hieronder nog eens de openingstijden. Op maandag, dinsdag en donderdag van 7.00 tot 19.00 uur, op woensdag en vrijdag van 7.00 tot. 21.00 uur op zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur en op zondag (geduren de het zomerseizoen) van 10.30 tot 16.30 uur. Zwemlessen. De zwemlessen beginnen weer op maandag 6 augustus aanstaande op de bekend zijnde uren. Er zijn enkele wijzigingen gekomen, maar daarvan zijn de betrokkenen al in kennis ge steld. Zwemmen voor gehandicapten. De Zeeuwse Stichting voor Revalida tie wil graag bevorderen, dat gehandi capten gaan zwemmen. In 'Poelendae le' zijn daarvoor bij de bouw allerlei bijzondere voorzieningen getroffen. Men denkt aan het vormen van enkele groepen. De heer L. C. Parent, Blau wedijk 33, tel 6895, te Middelburg zal ziöh met de leiding gaan belasten. Bij hem kunnen belangstellenden zich op geven, terwijl de heer Parent natuur lijk ook graag bereid is nadere inlich tingen te versohaffen. De heer A. P. Rotte te Middelburg heeft een aanvraag ingediend om een nieuwe hinderwetsvergunning, die de hele brood- en banketbakkerij, geves tigd aan de Gravenstraat 1-5 omvat. In die nieuwe zaak zullen onder ande re worden gebezigd 14 elektromotoren met. een gezamenlijk vermogen van 17'/« pk. Schriftelijke bezwaren tegen het verlenen van de gevraagde vergun ning ontleend aan vrees voor gevaar, schade of hinder, kan een ieder tot en met 5 augustus aanstaande indienen bij burgemeester en wethouders van Middelburg. Mondelinge bezwaren kan een ieder persoonlijk of bij gemach tigde indienen op een openbare zit ting, die gehouden wordt op 15 augus tus aanstaande om 16.45 uur in het stadhuis, Lange Noordstraat 1 te Mid delburg. Inwoners van Middelburg zijn later alleen dan gerechtigd be roep in te dienen wanneer zij in persoon of bij gemachtigde op de openbare zitting zijn verschenen. An deren kunnen volstaan met het lndi* nen van een bezwaarschrift. De stuk ken liggen ter inzage op de afdeling algemene zaken (kamer 15) van het stadhuis. De directeur van de rijksgebouwen dienst, directie Zuid-Holland heeft bij burgemeester en wethouders van Mid delburg een aanvraag ingediend om een hinderwetsvergunning voor het huis van bewaring aan de Kousteense- dijk 2 te Middelburg omdat daarin aanwezig is een technische installatie met diverse elektromotoren met een gezamenlijk vermogen van 12'/a pk, alsmede een 15.000 liter tank voor HBO. SCHRIFTELIJKE bezwaren te gen het verlenen van de verunning ontleend aan vrees voor gevaar, scha de of hinder kan een ieder tot en met 5 augustus aanstaande indienen bij b en w. MONDELINGE bezwaren kan een ieder persoonlijk of bij gemach tigde inbrengen op een openbare zit ting, die wordt gehouden in het. stad huis, Lange Noordstraat 1 te Middel burg op 15 augustus 1973 om 17.00 uur. Er wordt op gewezen,'dat inwo ners van de gemeente Middelburg la ter slechts het recht hebben in beroep te gaan indien zijn in persoon of bij gemachtigde op de bovengenoemde openbare zitting zijn verschenen. Zij die niet in deze gemeente wonen, kunnen om van hun beroepsrecht ge bruik te maken, volstaan met het tijdig indienen van een bezwaar schrift. De aanvraag met bijlagen en eventueel ingekomen bezwaarschriften liggen ter inzage op de afdeling Alge mene Zaken van het stadhuis, (kamer J5), rekeningen van Jacques Prince. In de tentoonstellingsruimte van het Zeeuws Museum ar,n hel Ah- (lijplein te Middelburg is een ex positie ingericht van tekeningen van de begin dit jaar overleden Middelburgse kunstschilder en te kenaar Jacques Prince. De ten toonstelling omvat een selectie van veertig tekeningen. De PZC schreef; „Een selectie betekent veel missen, maar daarbij ook veel concentratie: men wordt in dit bescheiden deel van Princes produklie gedwongen tot intens kijken en dat houdt in een verhe vigde nieuwe beleving van zijn tekeningen". De tentoonstelling werd op 18 juli jl geopend door de heer M. A. L. Hubregtse. wet houder van onder meer culturele zaken van Middelburg. De exposi tie is nog te zien tot en met 31 augustus aanstaande. Op werkda gen van 10.00-12.30 en van 13.30- 17.00 uur en op zaterdagen en zondagen van 14.00 17.00 uur. Persfoto's Een kleine tienduizend mensen hebben al een bezoek gebracht aan de tentoonstelling van de World Press Photo's, die nog tot en met 12 augustus aanstaande in de Vleeshal van het Middelburgse stadhuis te zien is. De tentoon stelling omvat meer dan 100 unie ke foto's, onderverdeeld in diver se onderwerpen. Wrede oorlogsfo to's, sportfoto's, merkwaardige foto's, erg leuke foto's. Zijn zijn er allemaal te vinden. U moet beslist ook eens gaan kijken. Openingstijden. Maandag tot en met zaterdag van 10.00-17.00 uur en zondag van 14.00-17.00 uur iiiimiiiiiimimiinniiiiiinimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinBiiiiiiiinir Dit jaar is het 850 jaar geleden dat in Middelburg een abdij werd gesticht. In het jaar 1123 kwam vanuit Vlaanderen de proost van Vormezele (een plaatsje ten zuiden van De leper in de provincie West-Vlaande- ren) Albold naar Middelburg om daar het kapittel van de Westmonsterkerk te hervormen tot een kapittel onder de regel van St.-Augustinus. Hij kwam in opdracht van de Vlaamse graaf Karei de Goede, die hierdoor ook in Zeeland een niet onaan zienlijke invloed kreeg. Deze in vloed bestond weliswaar al lang, Zeeland van toen stond immers onder Vlaams bestuur, maar kerkelijk viel Zeeland onder het bisdom van Utrecht. Al eerder had graaf Robert II, ge steund door de monnik Tanchelijn, een poging gedaan om meer zeggen schap te krijgen in Zeeland bewesten de Schelde. Tanchelijn had samen met de priester Everwacher van de paus gedaan weten te krijgen dat Zeeland tijdelijk onder het beheer van de bisschop van Terwaan werd gesteld nadat de Utrechtse bisschop Burchard was overleden. In 1133 zetelt in Utrecht de bisschop Godebold, die de nieuwe gang van zaken maar matig kan waarderen en Vlaamse invloed, zeker op zijn ter rein, staat hem bepaald tegen. Als in het jaar 1127 Karei de Goede wordt vermoord, laat hij in allerijl Norber- tijner kanunniken uit Antwerpen naar Middelburg overbrengen en voor de tweede keer in korte tijd volgt er een drastische hervorming. De zwarte pij en van de Augustijner orde verdwij nen; witte pijen van de Norbertijnen komen er voor in de plaats. Deze kanunniken waren de eersten die met succes zielzorg ondernamen, hetgeen tot gevolg had dat de bisschop van Utrecht in datzelfde jaar het 'officium predicandi' aan de abdij verleende, het voorrecht om in Zeeland te mo gen preken. In 1150 werd het klooster van de Westmonster verplaatst naar de plaats waar de huidige abdij staat, de grond waarop het gebouwencom plex werd gebouwd, is waarschijnlijk geschonken door de Hollandse graaf Dirk VI, die blij was dat de Norber tijnen de Vlaamse invloeden in Zee land hadden gekeerd. Toen de abdij in 1940 bij het bombardement op Mid delburg een prooi der vlammen werd en men een ;aar later al met de restauratie begon, ontdekte men on der de oude statenzaal in het abdij complex enkele tufstenen wanden die uit de twaalfde eeuw dateerden. Ver moedelijk lag hier het oudste gedeelte van de abdij. In de loop der jaren breidde de kerkelijke macht van de abdij van Middelburg zich enorm uit. Het kwam zelfs zo ver, dat de abt van Middelburg een belangrijk aan deel had in het benoemen van pas toors in Amsterdam. In 1247 werden al 31 kerken vanuit de abdij bediend. De meeste kerken waren gesticht door toedoen van de Middelburgse Norbertijnen. De abt van Middelburg had bovendien ook nog het toezicht op verschillende vrouwenkloosters op Walcheren en in Den Haag en op de begijnen in Middelburg. De abt was ook vaak pauselijk commissaris in geschillen. In 1401 werd de abdij 'exempt', dat. wil zeggen de abdij kwam rechtstreeks onder jurisdictie van de Heilige Stoel te staan; de bisschop van Utrecht had hierdoor geen enkele zeggenschap meer binnen de Middelburgse abdij; de abt was in feite bisschop in de abdij. Had de abt van Middelburg een grote kerkelijke macht, ook wat betreft de 'wereldlijke zaken' ging het hem voor de wind. Het is bekend dat de abdij heel veel landerijen in bezit had, voor al in Domburg, Oostkapelle en Aagte- kerke. Dit was aanleiding voor ruw aard Albrecht van Beieren om de abt in 1385 tot dijkgraaf van het dijk graafschap van de Vijf Ambachten te benoemen. In Oostkapelle was zoveel ambacht in het bezit van de abdij, dat de abt zich ambachtsheer van Oostka pelle kon noemen. Als zodanig had hij zitting in de staten van Zeeland en omdat hij geestelijke was, was hij zelfs het eerste lid van de Zeeuwse staten. De abten van Middelburg wa ren bijna allen goed bevriend met de graven van Holland, die steeds de abdij hebben beschermd. Floris V liet er het lichaam van zijn vader bijzet ten; restanten van het graf zijn nog in de Koorkerk te zien. Omstreeks 1350 wordt het inkomen van de Mid delburgse abdij hoger geschat dan dat van de abdij van St-Paulus in Utrecht en in 1386 worden de inkomsten van de abdij geschat op een zesde deel van het totaal inkomen van het bis dom Utrecht. In 1417 blijkt het echter dat de abdij, verschrikkelijk is ver armd, zo erg, dat Jacoba van Beieren vreest dat de abdij zal moeten wor den opgeheven. Toch is de abdij er weer bovenop gekomen, hetgeen blijkt uit pogingen van Karei V om z'n neef Maximilliaan van Bourgondië tot abt van Middelburg te laten verkiezen, een poging die overigens geslaagd is. Als Philips II in 1559 een groot aantal nieuwe bisdommen laat oprichten, ten einde al zijn gebieden onder inheem se bisdommen te krijgen, in plaats van deze onder Franse of Duitse aartsbisdommen geplaatst te zien, be gint eigenlijk het verval van de Mid delburgse abdij. In 1572 begint de opstand tegen Spanje en in datzelfde jaar wordt Middelburg belegerd. Als in 1574 de stad zich overgeeft, zijn in de abdij inmiddels de abt Nicolaus de Castro en elf van zijn Norbertijnen overleden. Daar Middelburg in 1559 tot bisdom was uitgeroepen onder aartsbisdom Utrecht, was de Castro tegelijkertijd én abt én bisschop. Op die 18e februari 1574 als het leger van prins Willem van Oranje bezit neemt van Middelburg en de prins zijn intrek neemt in de abdijgebou wen, moeten de kanunniken de stad verlaten. Zij mochten niets meenemen buiten de kleren die ze aan hadden. Toch zagen verschillende van hen kans om documenten mee te smokke len, waarbij elf rekeningen van het dijkgraafschap van de Vijf Ambach ten. De zestien verdreven Norbertij nen worden over andere abdijen ver spreid en als tenslotte in 1629 Mat- theus van Iersel overlijdt is de laat ste van de Middelburgse Norbertijnen heengegaan en met hem was de Mid delburgse abdij uitgestorven... Oude gravure van de Abdij uit de be kende Kroniek van Smallegange. Na 1574 is de abdij niet. meer als zodanig in gebruik geweest. De admi raliteit van Zeeland trok erin, evenals de raad van Vlaanderen. De afgevaar digden van verschillende stemhebben de steden vonden er een onderkomen, er wer een statenlogement in ge richt. Ook de rekenkamer werd in het abdijcomplex ondergebracht. In 1579 wordt een gedeelte van de klooster gangen verbouwd tot provinciale munt die tot 1798 heeft gefunctio neerd. In 1581 wordt in de refter van de abdij 's Lands Giethuys gevestigd, een kanonnengieterijLater, in de 17e eeuw, giet de bekende familie Berg- huys er kanonnen en klokken. Nadien is dit gedeelte van de abdij in gebruik als stal, pakhuis, hoofdwacht, militair hospitaal, bergplaats en gymnastieklo kaal. In een andere zaal wordt in 1802 het departementaal gerechtshof geves tigd. Omdat er een afbeelding hangt van Mozes met de twee stenen tafe len, wordt deze zaal "Mosiszaal' ge noemd. De zaal dient ook als onderko men voor de Franse perfect en in 1839 wordt dezelfde ruimte omge bouwd tot concertzaal. In het jaar 1886 is de toestand van de Middelburgse abdij zo slecht dat men besluit tot algehele restauratie. Dit gebeurt dan onder leiding van de architect J. A. Frederiks. Na de brand van 1940 wordt weer een restauratie opgedragen. Dit keer onder leiding van een vijftal architecten, ir. H. de Lussanet de la Sablonière, coördina tor van de restauratie die samen met prof. ir. J. F. Berghoef de nieuwe provinciale griffie ontwerpt. Eerstge noemde heeft verder de leiding bij de restauratie van de rijksgebouwen bin nen de abdij. Ir. A. Rothuizen en ir. H. van der Kloot Meyburg restaure ren de Abdijkerken terwijl Jan de Meyer een ontwerp levert voor een nieuwe hoofdtoren de 'Lange Jan'. Met het opleveren van de nieuwe kanunnikenwoningen in 1972 was de restauratie voltooid. Als bijgebouw was het gebouw van het rijksarchief erbij gekomen. In de kanunnikenwo ningen zetelt nu het Zeeuws Museum. Op de plaats waar in de vroege middeleeuwen de brouwerij van de abdij en het kellerwaardershuis lagen, is nu een restaurant ingericht. Vanaf het terras heeft men een fijn uitzicht over het nu het voor verkeer is afgesloten abdijplein en op de fraaie gebouwen die nog de rust v%n de voorbije eeuwen ademen. Als een werkgroep opgericht op particulier initiatief zijn zin krijgt zal ook het abdijplein straks drastisch verande ren. Daar er tussen de ambtswoning van mr. J. van Aartsen en de griffie een enorm hoogteverschil is (onge veer twee meter), wil de werkgroep terrassen in het plein aanbrengen, waardoor het verschil in hoogte op een leuke manier kan worden onder vangen. Uiteraard worden de terras sen met beplantingen en verlichting uiterst aantrekkelijk gemaakt. s s s E E R8hm NÉ 3 Jong geleerd, oud gedaan. Dit leuke plaatje maakte onze fotograaf ergens in Middelburg. De moeder van deze klei ne kan de originele foto gratis in haar bezit krijgen. Even naar het bureau van de P.Z.C., Markt 51, Middelburg gaan. Zij ontvangt daar bovendien nog een waardebon 3 van vijf gulden. 2 rTiniiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiHimiiimiiiiiHiiiinmimimmiF »VVVVWVVVNA/V*AAA/VVNA<\*A/VVN/»/VVVVVVVNVVUVVVVVVVVV***N* HOOG WATER VLISSINGEN Van donderdag 26 juli tot en met woensdag 1 augustus. Do. 10.22 en 23.00; vr. 11.40; za. 0.14 en 12.45; zo. 1.11 en 13.39; ma. 2.00 en 14.25; di. 2.47 en 15.10; wo. 3.31 en 15.50; Westka- pelle 21 minuten vroeger en Vrouwenpolder 17 minuten later. Zoutelande en Domburg zijn ongeveer gelijk aan Westkapelle.

Krantenbank Zeeland

de Faam | 1973 | | pagina 3