an en voor vrouwen Weekenddiensten Herinneringen aan oud'U/alcheren Middelburgse kolonelschappen zorgden voor de veiligheid Een grote maakt vele kleintjes 9 DE FAAM Kleren kopen Vrouwen stoppen misdaad Nieuwe rol voor Liza Rustig prethenuV 'De spaarzame huisvrouw- DONDERDAG 21 DECEMBER 1972 Billy Strenk is 'De Foolse Cudstrijder' jti|Jp Het spreekwoord 'Na gedane arbeid is het goed rusten' is voor de meeste mensen een soort van leidraad waar ze zich graag aan houden. Als de dagtaak afgelopen is doen ze het kalmpjes aan voor de rest van de dag. Natuurlijk is daar niets tegen, integen deel. Toch zijn er mensen die daar heel anders over denken en een van die mensen is Billv Strenk uit Vlissingen. In plaats van 's avonds lekker voor de buis te gaan zitten, plaatst hij zich achter de schrijfmachine om te zor gen dat er kopij komt voor het blad 'De Poolse Oud-strijder'. Dit blad wordt door hem geredigeerd, uitgege ven, gedrukt en verzonden en daarbij komt dan ook nog eens de verzorging van de administratie en het bijhouden van het abonnementenbestand. Geen wonder dat er haast geen tijd meer overblijft om eens iets anders te doen, zeker niet als men hoort dat 'De Poolse Oud-strijder' een keer of drie, vier per jaar verschijnt, in het Nederlands en in het Pools. De heer Strenk bleef evenals vele andere Polen na de tweede wereld oorlog in Nederland omdat hij het le ven onder het communistische regime ni zijn geboorteland niet meer zag zit ten. Het is dan ook niet.te verwinderen dat 'De Poolse Oud-strijder' anti-com munistisch is. Behalve het blad "De Poolse Oud-strij der' dat in Nederland, België en Luxemburg verschijnt (vanuit Vlissin gen) is er ook nog een vereniging, die dezelfde naam draagt en leden heeft in 2 landen. Iedere afdeling van déze vereniging houdt jaarlijks vergaderin gen en bijeenkomsten. De landelijke afdelingen zijn weer verdeeld in ver schillende kringen. De kring Vlissin gen telt ongeveer 38 leden. Vanzelf sprekend lezdh die praktisch allemaal 'De Poolse Oud-strijder'. Volgens Billy Strenk breidt het aantal abonnees zich nog steeds uit. Het gaat welis waar niet zo snel maar het groeit toch vrij constant. Voor hem een bewijs dat zijn werk wordt gewaar deerd. Billy Strenk: „De Poolse Oud-strijder' draagt ook bij in het onderhouden van contacten tussen de leden van de verenigingen onderling. Ook van bui ten bestaat wel belangstelling voor het blad en er worden dan ook regel matig wat losse nummers verkocht. Een groot deel van de drukarbeid wordt me nu uit handen genomen; ik werk met eeh automatische stencilma chine, die in hoogtempo gaaf druk werk levert. „Heel wat anders dus dan toen Billy pas begon. Hij had toen een oude schrijfmachine op z'n bureau en moest 'De Poolse Oud-strij der' laten Stencillen. Tel daarbij nog de portokosten voor verzending en mën zal begrijpen dat een en ander nog een dure aangelegenheid is. Billy Strenk doet al het werk belangeloos; hij verdient er niets aan. Dc onkosten die aan 'De Poolse Oud-strijder' vast zitten worden gedeeltelijk gedekt door de inkomsten uit advertenties die erin staan, door abonnementsgelden en wat subsidie. Af en toe voert Strenk ook kleine stencilopdrachten uit. Me vrouw Strenk vindt dat de werkzaam heden van Billy af en toe toch wel eens wat erg ver gaan: „Hij heeft soms voor zijn gezin amper meer tijd over. Een stukje wandelen of eens echt eruit is er haast niet meer bij. Maar ja..!". Behalve dat Billy Strenk zelf artikelen schrijft een groot verhaal over Chopin in één van de1 nummers van 'De Poolse Oud-strijder', verzamelt hij ook veel nieuws uit de dag- en weekbladen, dat hij dan in zijn eigen blad verwerkt. Zijn inspanningen bleven overigens niet onopgemerkt. Het Foundation du Prix 'Anna Godlewska' kende Billy Strenk een prijs toe van 2000 Zwitser se franks. Op 6 april 1973 wordt deze prijs hem in het General Sikorski Historical Institute in Londen over handigd. Voor Billy maakt het nou niet zoveel uit. Hij is een bescheiden man en maakt er dan ook niet veel ophef van. Ongetwijfeld zal de prijs voor hem een stimulans zijn om zijn activiteiten onverminderd voort te zetten. Overigens valt ook in het gezin Strenk de appel niet zo heel ver van de boom: zoon Bert redigeerde een poosje de Mirokrant. Op de foto: Billy Strenk bezig met het stencilapparaat. Vrouwen, die niet ergens in de kast een „impusaankoop" hebben hangen in de vorm van een kledingstuk dat ze zelden of nooit (durven) dragen, zijn waarschijnlijk vrij zeldzaam. Weekblad Elle vroeg aan een aantal jonge vrouwen waar hun „miskopen" op modegebied uit bestaan. Tegen de feestdagen blijkt menigeen door de knieën te gaan voor een opvallende of sexy (en in ieder geval dure) avond jurk die maar sporadisch aan bod komt om te worden gedragen. Of voor „het kleine geklede dinerjurkje" dat nog vaak als onmisbaar wordt gezien, terwijl in de praktijk tegen woordig iedereen aan een etentje ver schijnt in kleren die ook overdag kunnen worden gedragen. „Laatste-minuut-koopjes" blijken eveneens vaak misgrepen te zijn, evenals .bepaalde modekleuren die spontaan gekocht worden en nader hand niet met huids- en haarkleur harmoniëren. Dat alles gebeurt dan niet zelden, aldus de geïnterviewde vrouwen, onder invloed van verkoop sters die een bepaald kledingstuk „aanpraten". Toen het aantal inbraken in de Amerikaanse stad New Orleans tot meer dan 1000 per maand was geste gen en het aantal aanrandingen dat van de steden New York en Chicago overtrof, besloten de vrouwen van New Orleans dat het hoog tijd werd om eens terug te slaan. Ze richtten de actiegroep „Women against Crime" op en nu, nog geen twee jaar later, mag worden geconstateerd dat ze iets be reikt hebben. Volgens maandblad McCall's is het aantal inbraken in de stad drastisch gedaald, terwijl ook het aantal aanrandingen is teruggelo pen Volgens de politie in New Orleans is dat voor een flink deel te danken aan de activiteiten van de ruim 4000 vrijwilligsters van Women against Cri me. Een van die activiteiten is een burenhulp-programma waarin vrou wen worden opgewekt om in hun woonblok zo nodig een oogje te hou den op de eigendommen van de naas te buren. Ieder woonblok heeft zijn blokleid- ster die door de politie op betrouw baarheid is getest. De blokleidsters organiseren bijvoorbeeld vergaderin gen waar lezingen worden gehouden door politiefunctionarissen en waar materiaal wordt verstrekt over „de bescherming van lijf en goed". De vrijwilligsters (zowel huisvrouwen als buitenshuis werkende vrouwen) wo nen ook rechtszittingen bij teneinde wat inzicht te krijgen in de praktijk van de rechtsspraak. Mannelijke vrij willigers worden trouwens ook met open armen ingehaald door de dames op him kruistocht-tegen-de-mis daad. „Iedereen die de film ziet, wordt verliefd op Liza Minelli, op haar enor me en wanhopige ogen". Maandblad Marie Claire over Liza Minelli, ster in de film Cabaret die op het ogenblik in alle Europese hoofdsteden draait. De nu 25 jaar oude Liza (dochter van wijlen Judy Garland) kreeg op haar 19e al een onderscheiding voor haar rol in een musical, werd op haar 20e „een grote vedette" genoemd, kan ac teren, dansen en zingen, en heeft een nieuwe grote rol ir het vooruit zicht. Haar vader, de regisseur Vincente Minelli, heeft haar voorgesteld om onder zijn leiding de rol te spelen van Zeldi, de vrouw van de schrijver Scott Fitzgerald. De tijd dat het vrijetijdsoverhemd voornamelijk een „prethemd" met wil de kleuren en dessins was, lijkt defini tief voorbij. Volgens het vakblad Tex- press dragen de Europese mannen in dit winterseizoen 'rustige' vrijetijds- hemden, die vooral in pastelkleuren zijn uitgevoerd. Ruiten en streepjes blijven nog wel, maar het dessin wordt steeds minder de blikvanger, terwijl de structuur van de stof steeds meer de aandacht vraagt. En wat al eerder voorspeld werd: bij de klassieke overhemden wordt de kleur wit weer belangrijk. Hulpcentrum Noord- en Midden-Zeeland 01100-4444 POLITIE Alarmnummer 01180-5800 AMBULANCE bij ongevallen telefoon 01184-3515 BRANDWEER Alarmno. 01180-2233 23 EN 24 DECEMBER 1972 KERSTDAGEN 25 EN 26 DECEMBER 1972 WEEKEND 30 EN 31 DECEMBER 1972 NIEUWJAARSDAG 1 JANUARI 1973 Artsen: Alleen voor spoedgevallen visites aan vragen vóór 10.00 uur. Spreekuur van 12.30-13.00 en 17.30-18.00 Middelburg: zaterdag 0-24 uur: H. A. Delfos, Rouaansekaai 47, tel. 01180- 2637. zondag 0-24 uur: J. K. Dominicus, Dam 55, tel. 01180-2830. Eerste kerstdag, maandag 0-24 uur: mevrouw J. Pel-Mellink, Rouaansekaai 11, tel. 01180-2585. tweede kerstdag dinsdag 0-24 uur: J. Z. S. Pel, Rouaansekaai 11, tel. 01180- 2585. weekend 30 en 31 december 1972, zaterdag 0-24 uur: M. Reijerse. Seis- weg 29, tel. 01180-3456. zondag 0-24 uur: A. W. Boerwinkel, Noordweg 214, tel. 01180-2460. nieuwjaarsdag, maandag 1 januari 1973: 0-24 uur: C. F. Frumau, Groen markt 17, tel. 01180-2635. Middelburg-Zuid (alleen patiënten van J. J. Jansen en S. M. P. E. Jansen- Schrama) zie onder Souburg, Nieuw- land en Arnemuiden, Dauwendaele en Middelburg-Zuid. Souburg, Arnemuiden, Nieuwland, Dauwendaele en Mi."delburg-Zuid: za 23 en zo 24: Th. Bloos, Kanaalstraat 70, Souburg tel. 01183-1212. Kerstdagen 25 en 26 december: G. A. v. Bockel, Kanaalstraat 89, Souburg, tel. 01183-1500. Vlissingen, vrijdag 22 december tot vrijdag 29 december (Kerstmis) D. H. v. d. Kleine-Mulder, Singel 9, tel. 01184-2730. Weekend 29 dec. '72 - 5 jan. '73. J. M. H. van de Sande, Badhuisstraat 22-24, tel. 01184-2066. Wijkverpleegsters: Middelburg en Nieuw- en Sint Joos- land: weekend 23 en 24 december: B. W. v. d. Logh, Bierkaai 9b, Middel burg. tel. 7396. eerste kerstdag: A. Louwerse. Azalea laan 29, Oostkapelle, tel. 01188-1233 b.gg. 1914. tweede kerst: A. Boogaard, F. G. Ale- manstraat 38 Middelburg, tel. 01184- 3491. weekend 30 en 31 december: zr. Schout, Verlengde Oudestraat 1, Veere tel. 01181-208. fieuwjaarsdag: zr. v. d. Logh, Bierkaai 9b, Middelburg, tel. 7396. Domburg, Aagtekerke, Vrouwenpolder, Veere, Gapinge en Sint-Laurens: week- kend 23 en 24 december en de kerst dagen 25 en 26 december: zr. Voge laar, Markt 36, Veere, tel. 01181-339. weekend 30 en 31 december en nieuw jaarsdag: zr. Corrie, Noordstraat 27, Domburg, tel. 01188-1427. Groene Kruis Souburg en Ritthem: weekend 23 en 24 december: W. Ver- hagen-Westerbeke, Stemerdinglaan 119, tel. 01183-1541. kerstdagen 25 en 26 december: C. Sinke-van Loon, Molenweg 51, tel. 01183-1843. weekend 30 en 31 december en nieuw jaarsdag: W. Minet-Hubers, Zuider zeestraat 8, tel. 01183-1736. Zoutelande, Koudekerke, Meliskerke en Biggekerke: weekend 23 en 24 december en de kerstdagen 25 en 26 december: J. Mijnders, Zuidstraat 14, Zoutelande, tel. 01186-325. weekend 30 en 31 december en nieuw jaarsdag: N. de Back, Weststraat 17, Koudekerke, tel. 01185-1318. Voor eventuele wijzigingen zie PZC vrijdag en zaterdag. za 30, zo 31 en ma 1 jan: M. L. v. d. Moer. Stationsplein 1, Arhemuiden, tel. 01182-308. Westkapelle, Zoutelande, Koudekerke en Domburg: B. Vaandrager, West straat 21, Domburg, tel. 01188-1271. weekend 23 en 24 december: H. Fri- ma, Duinweg 59, Zoutelande,- tel. 01186-282. kerstdagen 25 en 26 december: F. L. Berghauser-Pont. De Casembroot- straat 24, Westkapelle, tel. 01187-234. weekend 30 en 31 december: L. Sloos, Middelburgsestraat 94. Koudekerke, tel. 01185-1231. nieuwjaarsdag: B. Vaandrager, West straat 21, Domburg, tel. 01188-1271. Veere, Oostkapelle. Grijpskerke en Se- rooskerke: 23 - 24 december A. C. Kousemaker, Torenstraat 46, tel. 01189-1212. Kerstdagen 25 en 26 december; J. P. Bekker, Dorpstraat 2, Oostkapelle, tel. 01188-1276. weekend 30 en 31 december en nieuw jaarsdag: J. W. Oosterhof, Markt 10, Veere, tel. 01181-271. Dierenarts: 23-24 december: J. C. Klok, Oostkapel le, tel. 01188-1443. eerste en tweede kerstdag: E. P. 01- denkamp, tel. 01186-287. 30-31 december '72 en 1 januari 1973; L. Jobse, tel. 01188-1443. Tandarts: 23 en 24 december: W. Krommenhoek, Rouaansekaai 23, Middelburg, tel. 01180-3320. eerste kerstdag: H. A. Reddingius, Badhuisstraat 11, Vlissingen, tel. 01184-2481. tweede kerstdag: M. D. Smallegange, J. M. Kemperstraat 32, Vlissingen, tel. 01184-7094. weekend 30 en 31 december: C. West- veer, Loskade 21, Middelburg, tel. 01180-6694. nieuwjaarsdag 1 jan.: G. H. v. Bergen, Damplein 37, Middelburg, tel. 01180- 2936. Apotheken: Middelburg: vrijdag 22 december tot vrijdag 29 december: (Kerstmis) A. Ringeling, Lange Delft 133, Middel burg. 29 december tot vrijdag 5 januari 1973 (Nieuwjaarsdag) W. K. Humme- len, Markt 69. Maak uw eigen ketchup; bewaar ongeschreven kanten van oude brie ven om er notities op te maken; drink hysop-thee tegen opkomende verkoudheden; het is erg voordelig om uw eigen zeep te maken. Dat zijn huishoudelijke tips die men in moder ne huishoudelijke handboeken niet meer verwacht, maar in de Verenigde Staten is (blijkens een aankondiging in maandblad McCall's) zojuist toch een boek verschenen dat vol staat met dit soort raadgevingen. Een zeke re Lydia Maria Child schreef ze al in 1829 in boekvorm neer en noemde zichzelf destijds „voorlichtster van Amerika's huisvrouwen in de kunst van soberheid en spaarzaamheid". Nog een paar van haar tips: „Een ei maakt de vulling voor de kalkoen beter kneedbaar, maar het is verstan diger om dit niet te doen als de eieren duur zijn". „Rum van Nieuw- Engeland, regelmatig gebruikt voor het wassen van het haar, houdt het haar zeer schoon en vrij van ziekten" En volgens Lydia was gerstestro het beste en gezondste materiaal voor het vullen van matrassen. Haar boek heet te „De spaarzame huisvrouw", beleef de 35 drukken en is nu in moderne uitgave maar met originele tekst her drukt. Voor vijf dollar kan de Ameri kaanse huisvrouw in het bezit komen van dit vreedzaam wapen tegen de grenzenloze verspilling van materialen en geld in de hedendaagse huishou ding. Twee 'oude plaatjes' uit Koudekerke ditmaal: de honde- kar waarmee de melk werd weggebracht en het imposan te slot 'Ter Hooge'. van de Westindische Compagnie. Lang niet de eersten de besten dus. Of de heren 's nachts de koesterende warmte van hun, met solide gordijnen omhangen echtelijk paviljoenbed wel eens een hoogst enkele maal verlieten om hun manschappen te controleren, vraag ik echter te betwijfelen. Een regiment telde zes compagnieën, die elk een kapitein, een luitenant, een vaandrig, twee sergeanten, een pro voost als extra handhaver van de orde! en ook een drilmeester beza ten. Elk van de 24 compagnieën hield 's nachts bij toerbeurt de wacht. Bij het. luiden van de poortklok moesten zij zich voor de woning van de dienst doende vaandrig presenteren. De na men werden dan gecontroleerd, en de compagnie marcheerde vervolgens 'in behoorlijke Orde' naar het stadhuis, waar de hoofdwacht was. Tweemaal 's nachts werd nu door alle wijken de ronde gedaan 's zomers tot drie uur en gedurende de winter tot vier uur in de morgen. KLAPPERMANS Maar behalve de burgerwacht gingen 's nachts nog andere bewakers rond de klappermans. Zij droegen een zware houten ratel, een sabel en een korte piek. Om de drie of vier huizen waren de mannen verplicht driemaal te kleppen en hadden van de Langejan de slagen van het hele of het halve uur geklon ken, dan moesten zij roepen, hoe laat het was. Wilden zij ter afwisseling nu en dan uit. volle borst een lustig deuntje zingen, dan werd dit op hoge prijs gesteld. Hadden zij veel reden tot die vrolijk heid? Och, door weer en wind, bij harde vorst gingen zij door snerpend koude. Zij waren de armsten onder armen en hun schamel loontje werd gevonden uit een belastinkje naar de grootte op de woonhuizen. Verzuim bij ziekte werd niet L-taald. Merkten zij, dat' er ergens brand was, dan moest de klap zich, zonder ophouden laten horen en de dragers schreeuw den hun waarschuwing door de nacht stille straten. Ik denk weer aan een 'gedightje' uit die dagen van de goede Van Alphen, als hij een kind laat zeggen: Zou ik voor den klepper vreezen, O, die lieve, brave man Maakt, dat ik gerust kan wezen En ook veilig slapen kan. Moeder-lief! 'k geloof het vast. Dat hij op de dieven past. Nu ja, die zullen bij het horen van de ratel wel bijtijds de benen hebben genomen. Er toefden 's nachts bo\endien twee wakers op de stadhuistoren een inet een hoorn en de ander met een trompet. Na de halve uren klonk liet geschal van de hoorn bij de hele uren stak men de trompet. Ontdekten de wakers, dat er brand was uitgebroken, dan hingen zij aan die zijde twee grote lantaarns met dikke, brandende vetkaarsen buiten de toren aan de tegenovergestelde kant één. En de klokken lieten zonder ophouden hun zware, sombere galmen horen. De straten van de stad waren ook, maar op 'bequamc tusschenwijdte' van lantaarns voorzien. Hun lampen brandden op raapolie, maar dan al leen bij donkere maan en werden tegen middernacht gedoofd. Wie zich na die tijd op straat waagde, zorgde voor behoorlijk geleide en een goede lanta ren, die men dragen kon. De stad lag dan in een volslagen duister en aan pogingen tot diefstal ontbrak het vaak niet. Want Middel burg telde naast vele rijken een ont stellend groot aantal armen, die vaak het nodigste moesten ontberen. Geen wonder, dat er dan ook veel gebedeld werd. Liefst 's avonds als het donker was, want het stadsbe stuur had elke vorm van bedelarij verboden. Die was alleen op vrijdag toegestaan. En die dag bleef heel lang de 'bedeldag' zelfs nog tot in het begin van deze eeuw. De oudjes onder ons herinneren het zich nog wel. C. J. Geldof. Een paar maanden geleden ver telde ik u, hoe in het midden van de achttiende eeuw een aan tal 'brasems' zich op de markt allerkostelijkst vermaakten door de weinige voorbijgangers met soepbenen uit de vleeshal te bekogelen. Ik zinspeelde toen even op de zorg voor de publie ke veiligheid in die dagen. Hoe geschiedde die eigenlijk? Een politiekorps, zoals wij be zitten, kende Middelburg niet. Toch had de zorg voor het leven en de eigendommen van de in woners de voortdurende aan dacht van het stadsbestuur. Maar voor die veiligheid moesten de burgers zelf zorgen. Zij vormden een wacht, die uit vier 'regimenten' of 'kolonelschappen' bestond naar de kleur van hun vaandels het Witte, Oranje, Blauwe en Groene Vaandel ge noemd. Elk jaar werden in het begin van mei door de officieren in het bijzijn van een commissaris uit de stedelijke re gering en een gerechtsbode in de verschillende wijken de namen van de ingezetenen genoteerd. Uit hun werden voor de tijd van een jaar de leden van de burgerwacht gekozen. Zij moesten natuurlijk aan voorwaarden voldoen. Zij mochten niet tot de bedeelden behoren en een zekere mate van wel stand bezitten. Een behoorlijke li chaamskracht was natuurlijk ook een vereiste en boven dit alles zij moesten volkomen betrouwbaar zijn. De vier 'regimenten' stonden ieder onder het bevel van een kolonel de beide regerende burgemeesters en de twee voorgaande burgervaders. In 1769 bijvoorbeeld waren dat mr. Ja cob van Citters, in het grote patri ciërshuis tot voor kort het mu seum in de Wagenaarstraat Daniel Tulleken, heer van Melis- en Marie- kerke, mr. Comelis Paspoort, bewind hebber van de Oostindische Compag nie, in het huis Civiliën in de Mol straat en als laatste mr. Kornelis Van den Helm Boddaert, bewindhebber „Eén grote maakt vele kleintjes", zegt de Amsterdamse modeontwerpster Anna Bodon (18) en daarmee bedoelt ze dat je uit een grote spijkerbroek en heleboel kleren kunt maken. Ze betrekt oude spijkerbroeken en Ameri kaanse overalls van een winkeltje waar een forse hoek is Ingeruimd voor tweedehands jeans. Ze zoekt daar de allergrootste exemplaren uit, tornt ze in stukken en maakt er minirokjes, overgooiers, winkelschorten, jacks, kinderkleertjes en tas sen van, die ze weer verkoopt. Anna begon een half jaar geleden met eenvoudige minirokken, maar breidde haar assortiment uit met midi-overgooiers in overallstijl, jasjes met kimono mouwen en bloemenborduursels, schoudertassen, gemaakt van het boven stuk van een spijkerbroek, halflange schortjurken met wikkellinten en kin derjasjes en -overgooiertjes. Het succes heeft wel met zich meegebracht dat de prijs van de kleren zo langzamerhand op het niveau van boetiekkleding is komen te liggen. Maar overal zijn tegenwoordig oude spijkerbroeken te koop en wat let crea tieve vrouwen en meisjes zelf hun spijkerkleren te maken?

Krantenbank Zeeland

de Faam | 1972 | | pagina 9