Belangwekkend experiment
in Middelburgse woningbouw
Tips voor
de keuken
Nieuw bijkantoor Nutsspaarbank
Nieuwe wasinrichting voor auto's
9
DE FAAM
Aannemer
ONTMOETINGS
WEEKENDS
ZEEUWSE
GEHANDICAPTEN
li
DONDERDAG 21 OKTOBER 1971
Middelburgse glassnijder
leidt zijn mensen zelf op
„Stelt u zich eens een huis voor
maar dan geheel zonder glas.
Dat is vandaag de dag natuur
lijk een onmogelijke zaak" aan
het woord is de heer R. Roe-
giers, directeur van Roegiers
glashandel en glasslijperij in
Middelburg. „Er wordt trou
wens de laatste jaren steeds
meer met glas gewerkt. Archi
tecten hebben de mogelijkheid
om in een ontwerp gewoon een
gat te tekenen, waar glas in ge
pland wordt. Je kunt er fantas
tische effecten mee oproepen".
Toch bestaat er voor de diverse be
werkingen die het glas bij de firma
Roegiers ondergaan moet, geen enkele
schoolopleiding. Op technische scholen
leren schilders wel glassnijden maar
dat staat in geen enkele verhouding
tot het snijden dat bij de firma
Roegiers wordt gedaan. Dit heeft tot
gevolg dat de heer Roegiers zijn men
sen zelf een opleiding binnen het
bedrijf moet geven, wat dan ook
gebeurt. Het is vaak even moeilijk
om mensen aan glas te laten wennen.
De meesten hebben een onwillekeuri
ge vrees voor de grote glazen platen
die soms wel 3x4 meter zijn.
Wanneer men die aan de onderkant
optilt, staal het grootste deel ver
boven het hoofd van de mensen die
de plaat vervoeren, wat soms wel
eens een beetje angstwekkend is. Men
leert immers dat glas breekbaar en
scherp is.
De omgang met het glas is dus een
zeer belangrijke factor in dit soort
bedrijven. De werkzaamheden blijven
voor een groot deel beperkt tot het
voorsnijden van het glas en het slij
pen van afgeplatte kanten, zodat men
zich daaraan niet meer kan snijden.
Vroeger werden er in het bedrijf van
de heer Roegiers ook nog wel spiegels
gemaakt. Nu worden echter grote
spiegelplaten vanuit Belgie geïmpor
teerd. Belgie is een van de meest
vooraanstaande landen op het gebied
van de glasproduktie, vooral in Wallo
nië zijn veel glasfabrieken.
Het slijpen gaat voor het grootste
deel machinaal. Er is op het ogenblik
maar weinig vraag meer naar gesle
pen glas, althans niet naar glas met
verschillende versieringen. Echte slij
pers zijn er trouwens ook maar heel
weinig meer. Het vak is al vergrijsd.
Debet daaraan is misschien het feit
dat het slijpen in nu niet zo geweldig
fijne omstandigheden wordt gedaan.
Men staat vaak in het water, want
dat vloeit bij het slijpproces rijkelijk.
Daartegenover staat dat het een zeer
artistiek beroep is, het slijpen van
bloemen, takken, vogels en tal van
andere figuratie's is niet voor ieder
een weggelegd, men moet het wel
degelijk in de vingers hebben.
De laatste tijd levert Roegers glashan
del steeds meer glas rechtstreeks aan
de aannemer. Glaszetters van de fir
ma Roegers zorgen dan dat de ruiten
in de gebouwde woningen komen te
staan. Ook dit is weer een onderdeel
in het vak waar geen andere opleiding
voor bestaat dan de praktijk. Voor
het vervoer van het glas naar de
diverse bouwplaatsen wordt gebruik
gemaakt van vrachtauto's. Deze heb
ben een speciale inrichting die dooi
de heer Roegiers zelf is uitgedacht:
een klem voorzien van rubber dop
kan met een handbeweging worden
vastgezet waarbij de plaat tegen een
rek wordt geklemd.
Het vervoer van glas van de fabrie
ken naar de groothandel, is ook dras
tisch gewijzigd. Vroeger werden daar
voor grote kisten gebruikt die met de
hand moesten worden gelost. Tegen
woordig rijden er zogenaamde Huio's
vrachtwagens met een eigen losinstal
latie. Het glas dat in pakken bi;
elkaar zit wordt uit de auto gehesei
en op een lorrie naar het magaziji
gebracht. Het is zo dat een auto me
een lading van twintig ton glas in tij<
van drie uur wordit gelost...
In het magazijn van een glashande
als de firma Roegiers wordt het pa
duidelijk hoeveel verschillende sooi
ten glas er eigenlijk wel zijn. Op he
ogenblik wordt er in de huizen vee
gebruik gemaakt van polyglas, dat ee>
sterk isolerende werking heeft. Het i;
te vergelijken met een één steen.'
muur. Dit polyglas bestaat uit twe:
spiegelruiten met daartussen eer
vochtvrije luchtlaag. Spiegelglas wi'
zeggen dat dit glas op een volkome-:
vlakke bodem is gegoten. Ander gla:
dat ook vaak wordt gebruikt is he
semi-spiegelglas. Dit vertoont echte:
slagen die opvallen bij het erlang:
kijken. Deze slagen zijn afkomstig var
de wals waar dit glas door is gerold.
Daar er steeds meer banken worder
gebouwd is het niet verwonderlijk da
ook de vraag naar kogelvrijglas is
gestegen. Dit glas bestaat uit vier
lagen spiegelglas van 6 mm dikte aa-n
elkaar gekit met accetaat. Bij het
gebruik van kleine wapens is dit abso
luut kogelvrij.
De laatste paar jaar wordt er ook
vee', gebruik gemaakt van draadglas
voor het maken van afscheidingen.
Dit glas is vooral van grote betekenis
bij brand. Wanneer een vuurhaard
zich uitbreidt en een draadglazen af
scheiding bereikt zal door de hitte de
ruit springen. Het glas blijft echter
aan het draad vastzitten zodat er
geen gat ontstaat waardoor zuurstof
aangevoer kan worden. Het is dus in
hoge mate brandveilig. De heer Roe
giers vindt het jammer dat er zo
weinig gekleurd glas wordt gebruikt.
Vooral bij moderne bouwwerken als
flats en dergelijke werkt getint glas
zeer decoratief.
Minder geluidshinder door
nieuwe bouwmethode
Uit een onderzoek van TNO is
gebleken dat bij het gebruik
van een dubbele ankerloze
OOSTERSE SALADE
2 bananen, 2 appels. 150 gr schoonge
maakte knolselderij, sap van 1 ci
troen 4 eetlepels mango-chutney, pe
terselie, kropsla. 10 gehalveerde wal
noten.
De bananen pellen en in dunne plak
jes snijden. De appels schillen, van
klokhuis ontdoen de ene appel ras
pen, de andere in kleine stukjes snij
den. De schoongemaakte Icnolsederij
grof raspen. De knolselderij, banaan
en appel direct met citroensap be
sprenkelen. De peterselie wassen en
kleinsnijden. De chutney met de knol-
sederij, banaan, appel en peterselie
vermengen. De salade opdoen op ge
wassen en uitgelekte slabladen en gar
neren met de walnoten. Deze salade
direct na het bereiden opdienen.
VISSALADE
400 gr diepvrieskabeljauw, 4 eetlepels
slasaus, 4 eetlepels magere kwark,
peper, zout, lh eetlepel tomatenpuree,
2 appels, 250 gr tomaten, Vz blik
doperwten, peterselie, kropsla.
De vis volgens de gebruiksaanwijzing
gaarkoken. Van de slasaus, de kwark,
peper, zout en de tomatenpuree een
saus maken. De appels schillen, van
klokhuis ontdoen en in stukjes snij
den. De tomaten wassen en kleinsnij
den. De afgekoelde vis in stukjes
verdelen en met de tomaat, de appel,
de uitgelekte doperwten, de gewassen
en fijngesneden peterselie en de saus
vermengen. De salade opdoen op ge
wassen en uitgelekte slabladen. Er
gebakken aardappelen of stokbrood
bijgeven.
spouwmuur de geluidshinder
voor een groot gedeelte kan
worden tegengegaan. Maandag
middag werd in een complex
van 16 woningen in het Middel
burgse plan Klarenbeek de laat
ste tussenwand gebouwd vol
gens dit nieuwe systeem, dat be
staat uit twee muren van kalk
zandsteen met daartussen een
ruimte van ongeveer vier centi
meter. Ter gelegenheid van dit
gebeuren werd er in de burger
zaal van het stadhuis in Middel
burg een voorlichtingsbijeen
komst gehouden met betrekking-
tot het voorkomen van overma
tige geluidshinder.
Bij het experiment met deze nieuwe
bouwmethode heeft de gemeente Mid
delburg nauw samengewerkt met
mensen van gezondheidstechniek
TNO, het technisch bureau van de
kalkzandsteenindustrie en het advies
bureau van ir. J. Hageman te Rijswijk.
De bijeenkomst werd geopend door de
heer W. B. Boomsma, directeur van
het NV Centraal Verkoopkantoor
voor de kalkzandsteenindustrie. Na
hem sprak wethouder W. P. J. Baars
van de gemeente Middelburg. Hij liet
onder andere weten dat bij de toepas
sing van het nieuwe geluidsisolatiesy
steem de woningen in materiaalkosten
zouden stijgen. „Dit heeft tot gevolg",
zei hij „dat de rijkspremie die voor
het bouwen van deze huizen wordt
gegeven, verlaagd wordt".
Hij vertelde echter dat er op 30 juli
al een brief naar de minister van
volkshuisvesting is gestuurd met het
verzoek of deze regeling kan worden
veranderd. „Helaas hebben we daar
nog steeds geen antwoord op gekre
gen". wethouder Baars hoopte overi
gens dat door toename in het gebruik
van de dubbele spouwmuur de kosten
wat omlaag zullen gaan.
Daarna kwam de directeur van ge
meentewerken Middelburg de heer ir.
C. J. M. van Unen aan het woord. Hij
vertelde in het kort de gescheiedenis
van de geluidshinder in en rond Mid
delburg. Hoe bij metingen door TNO
was komen vast te staan, dat een
groot gedeelte van de huizen die in
een nieuwe complex te Middelburg
werden gebouwd, wat geluidsisolatie
betrof, de kwalificatie 'matig' neg niet
eens haalden.
Na zorgvuldig onderzoek door TNO
de technici van de kalkzandsteenindu
strie de gemeente Middelburg en het
ingenieursbureau Hageman bleek bij
een proefwoning uitgevoerd met een
ankerloze dubbele spouwmuur de ge
luidsisolatie zeer goed te zijn. Het
keerpunt in de geschiedenis kwam
toen het college van b. en w. van
Middelburg aan verschillende op
drachtgevers van de bouw van wonin
gen te kennen gaf „dat volgens TNO
de voor nieuwbouw ontworpen een-
steensmuur niet aan de bepalingen
van de bouwverordening zou voldoen
en dat daarom geen bouwvergunning
zou kunnen worden verleend op grond
van art. 48 van de woningwet".
Deze brief deed heel wat stof opwaai
en, voornamelijk daar dit een verho
ging van de bouwkosten met zich mee
bracht. Om deze kosten wat te druk
ken is er een steenklem voor de
hijsbok ontwikkeld, die twee rijen
stenen kan hijsen en ze gelijk op
afstand brengt, zodat een spouw ont
staat. Tevens is een aangepaste mor-
teibalk geconstrueerd. Met behulp van
deze installatie kunnen dubbele
spouwmuren mechanisch worden ge
metseld hetgeen een besparing in de
kosten oplevert tot ongeveer 500,- a
600,- per woning. Oorspronkelijk be-
lroegen deze kosten 700,- tot 1000,-
per woning. Aan het eind van de
bijeenkomst overhandigde de heer
Boomsma aan ir. J. Mol, voorzitter
van de woningbouwvereniging Middel
burg, een bedrag voor het aanbrengen
van de ankerloze dubbele spouwmu
ren in een complex van 128 woningen
die in Middelburg worden gebouwd.
Na de bijeenkomst ging het gezel
schap een kijkje nemen op het bouw
terrein aan de Churchilllaan om te
zien hoe het metselen van de spouw
muren in praktijk wordt gebracht.
De dag werd besloten met een koffie
maaltijd in het Abdij restaurant.
k
Het slijpen van glas, zoals hier m
het bedrijf van Roegiers glashan
del en glasslijperij te Middelburg,
is over hel algemeen een vrij natie
aangelegenheid, daar er rijkelijk
water bij gebruikt moet worden.
voor deelneming kan men zich wen
den tot de Zeeuwse Stichting voor
Revalidatie. Bogarastraat 7, Middel
burg, telefoon: 01180-3069 Eventueel
ook tot 'Het Zilveren Schor', Arnemui-
den. telefoon: 02182-1285.
Maandagmiddag werd in Vlissingen
een nieuw bijkantoor van de Zeeuwse
Nutsspaarbank geopend. Het nieuwe
kantoor ligt schuin tegenover het
wijkgebouw 't Anker, waarin tot voor
kort het vorige was gevestigd. Door
het sterk groeiende aantal cliënten
werd de ruimte daar veel te klein en
zodende trok men naar de overkant
van de straat. Het nieuwe pand is
door de firma Huisman geheel ver
bouwd, terwijl de firma IJzerloo het
schilderwerk voor zijn rekening nam.
Behalve een receptie is er aan de
opening niet bijzonder veel gedaan,
geen officiële gebeurtenissen etc. De
belangstelling om het gebouw te be
zichtigen was echter overweldigend.
Onder de bezoekers bevonden zich
verschillende leden van het bestuur
van de Zeeuwse Nutsspaarbank, direc
tieleden van andere banken en wet
houder Ch. J. G. Gillissen Verschage
en gemeenteraadslid J. W. Peters na
mens het gemeentebestuur.
De balie is beveiligd met triplexglas
dat stoot- en slagvast is. Achter in het
kantoor staat een zware kluis van het
nieuwste type.
Een bijzonderheid is de terminal aan
de balie die door het personeel van
de bank binnenkort in gebruik wordt
genomen. Dit ingewikkeld uitziende
apparaat staat via een telefoonlijn in
verbinding met een computer in Rot
terdam, waarop alle gegevens van
spaarbankboekjes zijn verwerkt. Men
hoeft in Vlissingen straks enkel maar
meer het boekje van een cliënt in de
terminal te stoppen, het bedrag dat
opgenomen of gestort wordt op te
tikken en het wordt automatisch op
de computer en op het boekje bijge
werkt. Het spreekt vanzelf dat deze
gang van zaken aanzienlijk tijdsbespa-
rend werkt. Verder heeft het bankkan
toor een aparte spreekkamer en een
leuk overblijfvertrek. Achterin het ge
bouw zijn nog een garage annex fiet
senstalling en een archief aanwezig.
Ook is er een keukentje.
Ter gelegenheid van de opening waren
er veel prachtige bloemstukken bin
nengekomen, die nu een plaatsje op
de balie hebben gekregen.
De beheerder van dit bijkantoor is de
heer J. van den Broek. Samen met
twee andere personeelsleden zorgt hij
voor een vlotte afhandeling van alle
voorkomende bankzaken. Enige tijd
geleden is men begonnen met de
bouw van een ander bijkantoor voor
de Zeeuwse Nutsspaarbank op de
hoek Singel-Bosjeslaan.
Ter gelegenheid van de opening ont
vangt iedereen dié in de week van 19
tot en met 22 oktober bij dit kantoor
een spaarrekening opent bij de eerste
inleg van minimaal 10,- een bedrag
van 5,- als premie. Voor de bestaande
spaarders was er een leuke attentie in
de vorm van een peper- en zoutstel-
letje (varkentjes en balpennen.
tioneren vaa een technische dienst,
noemde de heer Priem een dergelijke
ligging ideaal.
In de nieuwe zaak is praktisch ieder
artikel op het gebied van de elektra
te vinden; of het nu om een strijkij
zer of om een kleurentelevisie gaat,
om een wasautomaat of een gewone
hanglamp, men kan er terecht. In de
zeer ruime winkel staan verschillende
artikelen in leuke groepjes bij elk
aar. Vooral aan de collectie lampen
is duidelijk de nodige zorg besteed.
Dit is het werk geweest van de eta
leur Jan den Toonder.
„We zijn geen zaak met de zogenaam
de bokser-prijzen", aldus de heer
Priem. „Wat voor ons het belangrijk
ste is, zal het visitekaartje van de
zaak worden, namelijk de service.
Daar leggen wij de nadruk op. We
zijn er om de mensen behulpzaam te
zijn bij de aanschaf van een artikel
en om er voor te zorgen, dat .emand
iets koopt waar hij achteraf niet van
hoeft te zeggen dat het een te grote
uitgave was." Ook de garantieregelii^t
is iets waar de heer Priem bijzonder
trots op is: „We geven op alle artike
len een jaar garantie, ook arbeidskos
ten en materiaal vallen daaronder. Dit
geldt natuurlijk in de eerste plaats
voor de grotere stukken. We kunnen
dit doen door onder meer een
zeer prettige relatie met de fabrikan
ten en door een groot aantal onderde
len die we van alle artikelen die we
verkopen, in voorraad hebben. Ook is
er hier sprake van een snelle service".
Op het gebied van de hi-fi staat Priem
ook zijn mannetje. Tegen de achter
wand van de zaak staan tientallen
stereo-installaties van diverse bekende
merken.
Gedurende de eerste weken van de
opening staat er in de etalage een
fraaie hi-fi-installatie die niet van
prijs is voorzien. Die is alleen bekend
bij een reclameadviesbureau. Ieder
een kan op een wedstrijdformulier de
prijs invullen die hij denkt, dat voor
deze installatie de juiste is. Ook moet
er nog een slagzin worden gemaakt.
Met het insturen van dit formulier
maakt men kans op een avondje uit.
in de vorm van een bezoek aan de
Snip en Snaprevue, waarschijnlijk in
Den Bosch. Alle kosten komen voor
rekening van Priem. Op 17 novem
ber worden de 'uitgaanders' die alle
maal iemand mee mogen nemen
bekendgemaakt.
Bij de opening waarbij natuurlijk ook
mevrouw Priem aanwezig was, ston
den een geweldig aantal bloemen en
bloemstukjes, afkomstig van vrienden
en bekenden, door de hele zaak ver
spreid opgesteld. Heel wat mensen
maakten van deze openingsmiddag ge
bruik om kennis te maken met deze
nieuwe winkel.
^so Servicenter 'Sporthal' aan de
President Rooseveltlaan te Vlissingen
heeft een volkomen nieuwe wasinrich
ting voor personenwagens. Tot kort
daarvoor werd gebruik gemaakt van
een wasinstallatie die helemaal om de
te wassen auto heen draaide over een
speciaal daarvoor aangelegd railsje.
De nieuwe machine gaat echter over
de auto heen. In de machine zijn drie
enorme rollen aangebracht die be
staan uit vier segmenten. Deze rollen
zijn voorzien van nylon borstels en
tonen aan de bovenkant het patroon
van een dambord.
Twee van deze rollen staan vertikaal
aan de zijkant van de installatie, en
een rol ligt horizontaal. Het voordeel
van deze opstelling is, dat de borstels
de auto's aan alle kanten kunnen
bereiken, ze passen zichzelf aan bij de
vorm van de carosserie van elk soort
auto. Dit punt gaf bij de vorige
wasinstallatie nog wel eens wat pro
blemen. Het geven van een wasbeurt
duurt een minuut of vijf. De machine
kan worden bediend door één man.
Wanneer deze man op een knop
drukt, zet het apparaat zich in bewe
ging. In de eerste gang wordt de auto
gewassen, een keer van voor naar
achter en een keer in omgekeerde
richting. Daarna wordt de wagen afge-
speold, waarbij op de terugweg een
waslaag wordt aangebracht. Is de ma
chine weer op het punt van uitgang-
teruggekeerd, dan ziet men de hori
zontale rol omhoog gaan en hoort
men duidelijk hoe de twee grote aanja
gers bovenin koude lucht beginnen te
blazen.
De rol wordt eerst geheel droogge-
blazen zodat er bij de 'drooggang'
over de auto geen waterdruppels op
het dak of de motorkap kunnen val
len. Nadat de installatie na twee keer
drogen automatisch is gestopt, kan de
er als nieuw uitziende auto uit de
washal gereden worden.
De heer A. J. G. Nederstigt van het
Servicecenter is met het nieuwe appa
raat bijzonder in zijn sas. In de
eerste paar weken heeft hij al zo'n
driehonderdvijftig wagens gehad. Hij
merkte nog op hoe bijzonder de rol
len van deze 'Roké-Califomia' zijn:
,Door hun geweldige oppervlakte en
soepelheid kunnen ze zich als het
ware om ieder uitstekend opstakel
heen vouwen, zodat bijvoorbeeld ook
het portier gedeelte onder de deur
krukken wordt bereikt. Een van de
voornaamste dingen is echter wel, dat
er nooit iets stuk kan gaan, zolang
het tenminste geen bijzonder vreemde
autoaccessoires betreft".
De prijs voor een wasbeurt bedraagt
5,- maar wanneer men gelijk komt
tanken en er gaat minimaal twintig
liter in de benzinetank, dan krijgt
men 0,50 reductie.
Al een aantal jaren worden op 'Het
Zilveren Schor' in Arnemuiden zomer
weken georganiseerd voor lichamelijk
gehandicapten en niet-geliandicapte
jongeren uit Noord-Brabant en Zee
land. De deelnemers zingen en spelen,
dansen en feesten en doen nog veel
meer dingen, die zowel leuk als inte
ressant zijn. Daardoor leert men zijn
eigen en eikaars mogelijkheden beter
kennen. Er wordt ook gepraat en er
ontstaan contacten, die na de zomex*-
week nog blijven bestaan en onder
houden worden door brieven en bij
eenkomsten.
Naar aanleiding van deze ervaring
hebben de Zeeuwse Stichting voor
Revalidatie en 'Het Zilveren Schor'
samen het plan opgevat om ook voor
de lichamelijk gehandicapten tussen
20 en 40 jaar ontmoetingsweekends
te organiseren. Wat daar precies ge
daan wordt, zal in de eerste plaats
door de deelnemers zelfs bepaald
moeten worden. Wellicht kunnen ei
gen ervaringen uitgewisseld worden
en nieuwe opgedaan. Misschien ook
kunnen planne ngemaakt worden om
te komen tot bepaalde voorzieningen
die men in Zeeland nog mist. De
medewerkers van de Zeeuwse Stich
ting voor Revalidatie en van 'het
Zilveren Schor' willen hierover graag'
meedenken.
Op 20 en 21 november a.s. wordt als
eerste verkenning een weekend geor
ganiseerd, waar lichamelijk gehandi
capten uit Zeeland tussen 20 en 40
jaar (eventueel met begeleiders) wel
kom zijn. Wel zal aan bepaalde medi
sche en verpleegkundige voorwaarden
moeten worden voldaan. Voorlopig
wordt gedacht aan een maximum aan
tal deelnemers van 20 personen. De
kosten bedragen 20,-.
Wanneer men niet over eigen vervoer
beschikt, zal gezocht worden naar een
oplossing hiervoor.
Voor nadere inlichtingen of opgave
burg is de zesde zaak die hij sinds
februari van dit jaar op verschillende
plaatsen in ons land opende.
Al deze winkels worden wat admini
stratie en dergelijke betreft, vanuit
een centraal punt verzorgd, namelijk
het kantoor in Nunen. Hierbij wordt
gebruik gemaakt van computers. De
vroegere stoffenhandel, is in een re
cordtempo van ongeveer zes werkda
gen totaal veranderd. Met behulp van
grote lappen decoratief materiaal werd
een heel andere winkelinricnting mo
gelijk. Een groot gedeelte van dc
beschikbare ruimte werd afgeschoten
om later dienst te gaan doen als
magazijn. Ook is daar een ruimte
gereserveerd waar de technische
dienst voor Zeeland wordt onderge
bracht. Er bestaan voorts plannen
voor een vestiging in Goes, zodat
Middelburg dan goed centraal zou
komen te liggen tussen twee zaken in.
In verband met het economisch func-
Ook wensen of suggesties zijn op
beide adressen van harte welkom. Ge
zien het beperkte aantal deelnemers
en de te treffen voorbereidingen is
spoedige aanmelding zeer gewenst.
Sinds donderdag heeft ook Middel
burg een Priem-vestiging: in de voor
malige winkel van Brouwenaar en
Van de Kamer in de Lange Viele.
Met de opening van deze /.aak in
elektra in de ruimste zin van het
woord, kreeg de heer A. Priem er zijn
tweede verkooppunt in Zeeland bij.
Zoals bekend, heeft hij ook de zaak
van de heer Feenstra in Vlissingen
overgenomen. De winkel in Middel-
