KEK1? STEMPELT NU VOOR:
BENZINE- en SERVICE-STATION
Gebr. Van Fraassen Zonen
Middelburg 750 jaar stad
U/y vragen een flinke
MAQAZIJNKNECttT
GEVRAAGD
NET WINKELMEISJE.
Bakkerij J. Corstanje,
Varkensmarkt 4, Middelburg,
Telefoon 3012.
PEULVRUCHTENCENTRUM
Industrieterrein Middelburg
Telefoon 3819
VOOR KINDEREN
OPRUIMING
MEISJESBLOUSES
MEISJESBLOUSES
DRALON TRUITJES
LANGE HELANCA
PANTALONS
DE GOEDKOPE SIMON
k Te koop: kinderlcdikant,
uittrcktafel, opklapbed, Engels
ledikant, tafels, buta gasstel
tuimclbed, fietszitjes, spiralen,
babycommode, onderschuifbed,
box met vloer, radio, pr. bed
den, 4 eetkamerstoelen, pr.
stofzuiger, kinderledikant, eiken
schrijfbureau, half kastje, sta
len kinderstoel, vloerkleed,
k Vliegertijd'T JANTJE
VAN ALLES heeft: Plastic
Wondervliegers 0,75, linnen
adelaarsvliegers vanaf 3,25,
haspels met nylon vliegerkoord
0,98. Gratis Zilverzegels
k Te koop gevraagd: boeken
2e klas L.T.S. (Ie Leerj. Me
taal). Nagelenburgsingel 7,
O.-Souburg
k Leuke kindertasjes vanaf
90 ct. Jeu de Boules 2,95 en
3,98, Loopscooters 8,75, Grote
k Tc koop Standaard schrijf
machine met hoes. Na 17.30 u.
Nieuwe. Vlissingscweg 88,
Middelburg
k Groot plastic paard en wa
gen 3,85, Leuke plastic kinder-
boodschapmandjcs 2,70, Blok-
kenwagens vanaf 1,98, Dui
kelaars vanaf 80 ct. Ramme
laars vanaf 80 ct., Leuke apar
te beklede spaarvarkens in 4
kleuren 3,75, Grote sortering
spaarpotten in velerlei voor
stellingen reeds vanaf 30 ct.
„GERJA"
k Reparatie kunstgebitten
k Nieuw wordt Uw foto.
plaat, ets tegel, schilderstuk of
borduurwerk met zo n moderne
omlijsting van 'T JANTJE
VAN ALLES. Vraagt vrijblij
vend prijsopgaaf. Gratis Zil
verzegels
k TE KOOPeen prima
Opel Kapitan, mooie wagen,
in prima staat en een prima
Ford Ar.giia, in prima staat,
koopjes, en kolenhaard (zelf-
vuller). zo g. a. n., koopje.
Kocpoortlaan 66, recht over
Huishoudschool, Middelburg
k Oliekrijtjes vanaf 8 stuks
voor 25 £t„ 16 stuks voor
40 ct. enz. enz.
k Aardappels van de nieuwe
oogst. Prima kwaliteu verko
pen wij'ieder uur van de dag,
bij iedere hoeveelheid, voor 12
cent per kg. Doe Uw voordeel
en haal deze op Zandweg 15,
Ritthcm'. Tel. (01183) 1412
k DAMES, de kans van Lhv
k TE HUUR Opeis Kadetts
'67 en Opel Rekord '68.
DE MUYNCK'S autoverhuur
bedrijf, Paul Krugerstraat 286,
Vlissingen, Tel. (01184)
40 18. 62 68 en 46 76.
STOEL-
"'PARASOL
6,95
A F T A B A
13,95
Electrisch
N atscheer apparaat
29,50
WEGENS
ENORM
SUKSES
BRENGEN WIJ
NOG EENMAAL
Herenhorloge
it 14,95
Elektrische
KOFFIEMOLEN
12,95
k TE KOOP: enkele bank
stellen, nieuw, vanaf
150,00 tot ƒ300,00. Ook
k Timmerkaarten 98 ct., Hou
ten steppen 5,70, Kruiwagens
4,70 en 6,75, Wandelwagens
vanaf 9,98, Zeer sterke solide
skelters 35,Sterke trap
auto's 27,75, Hobbelpaarden
met chroom onderstel 27,
Autobanen vanaf 2,25, Gara
ges vanaf 3.55
k TE KOOP2 antieke
tafels en 1 antieke stoel. Te
bevragen na 4 uur Singel
straat 48, Middelburg.
k WAAR IS MOEDER?
VIS HALEN BIJ
CEES OP DE MARKT
MIDDELBURG.
k TE KOOP kolencon-
vector, cap. 19.000 cal.,
kleur licht. St. Jorisstraat
20 (na 6 uur), Middelburg.
Littooij Olthoff
Openluchttheater „Tooren vliedt"
MIDDELBURG
BATMAN EN ROBIN
Clownerie - Goochelshow -
Accordeonshow
MIDDELBURGS DEFTIGHEID.
VLOT EN COMFORTABEL
LEREN AUTORIJDEN
STANDENGEEST
Bekendheid met landbouwprodukten
strekt tot aanbeveling
zijn er nog vele restanten in onze
Er zijn nog wat witte katoenen
in 4 maten, voor weggcefprijzen, 98 cent.
Gekleurde boussax en witte terlenka
lange mouw, diverse maten 2,98.
lange mouw, mooi goed, 5,98.
resten kindermaten 4,98, 5,98, 6,98.
Badstof kleuterslipjes voor 98 cent.
Crêpemousse tienerslipjes 98 cent.
Helanca klcuterslipjes, pak mee 98 cent.
Er is nog van alles te vinden voor weggeef-
prijzen, loop maar eens binnen en kijk rond
in SPECIAALZAKEN
GOES MIDDELBURG
spiegels, wandelwagentje,
ronde eettafel.ameublem. Tel.
(01180) 3513, Vlissingsesingel
34, Middelburg.
TE HUUR: Stoelen, Ta
fels, Glas en aardewerk. Bestek
enz. J. M. Bouwensc, Vis
markt 13, tel. 4247, Middelburg
Korte Noordstraat 11-15
Middelburg. Tel. 37 33
rijdieren 8,75, Strandballen
0,75 enl,25, Zonnebrillen van
af 1,Werpringen 2 stuks
voor 1,35, Opblaasdieren van
af 75 ct.
„GERJA"
Korte Delft 3, Middelburg
k ONZICHTBAAR
STOPPEN.
TOMERIJ MAARTENSE
NAAST POSTKANTOOR)
MIDDELBURG.
k Nieuiv en uigebreid is onze
sortering Match-box auto's
vanaf 1,15! Betonmolen
3,50, vele grote nieuwe mo
dellen vanaf 3,75. Bij aan
koop vanMatch-box een boekje
met alle modellen gratis On
verwoestbaar plastic Tomte-
auto's in vele soorten slechts
0,75. Gratis Zilverzegels
T JANTJE VAN ALLES
Korte Noordstraat 11-15,
Middelburg, Tel. 37 33.
TE KOOP 5 oude Me-
chelse stoelen. Leliestraat 7,
Middelburg.
k Grote sortering beren van
af 1,35, Ruime keuze uit aller
lei opwindartikelen vanaf 75
ct.. Theeserviezen vanaf 1,25,
Winkels vanaf 4,50, Weeg
schalen vanaf 1,20, Gasfor
nuizen vanaf 2,98.
„GERJA"
Korte Delft 3, Middelburg
k Speciaal voor klederdracht
heeft T JANTJE VAN AL
LES De nieuwste Wildebras-
poppenmet lang, donker haar
en slaapogen 8,45, 11,25
en 14,95. Lang snoer im.
bloedkoralen 2,75, zwarte
schoentjes vanaf 0,75, voet
steunen 0,75. Gratis Zilver
zegels
Korte Noordstraat 11-15
Middelburg, Tel. 37 33
Korte Delft 3, Middelburg
door sneldienst direct terug.
Sigarenmag. „Deli", Vlasmarkt
2, Middelburg, tel. 41 39. Den-
ti, Nieuwstraat 93, Vlissingen,
telefoon 45 33.
WAAR IS MOEDER?
VIS HALEN BIJ
CEES OP DE MARKT
MIDDELBURG.
TE KOOPFIAT 600
MULTIPLA 59,
PRIMA MOTOR EN
BANDEN.
Krommeweele 11 (na 5
uur), Middelburg.
Korte Noordstraat 11-15
Middelburg, Tel. 37 33
Kleurpotloden vanaf 25 ct. per
pakje, Viltstiften vanaf 2.80
per 10 stuks, Kleurboekjes
vanaf 10 ct., Bellenblaasbusjes
geheel compleet 60 ct., Grote
zak boerderij figuren.
„GERJA"
Korte Delft 3, Middelburg
levenSENSATIONELE
OPRUIMING-WEGGEEF-
PRIJZEN korte en lange
BONTMANTELS. Ongeloof
lijke kortingen vau 20 tot 60%
met 3 jaar garantie. Meer
waarborg voor bont
Desgewenst gratis bewaren tot
a.s. winter en dan pas betalen.
Krediet-service mogelijk.
Nederlands goedkoopste en
grootste bontzaak.
DE BONTKONING, Hoog
straat 97, tel. (010) 117117,
Rotterdam.
Bij koop 2 treinretours ver
goed. Belt U even vanaf sta
tion en U wordt afgehaald
met nylon bekleding en
bevestigingsklem
3 STEMPELS
winkelwaarde 12,50
origineel uit India
geïmporteerde koperen sierkan
hoogte 12 inch.
5 STEMPELS
winkelwaarde 19,75
nieuw voor Nederland
scheert perfekt glad
8 STEMPELS
winkelwaarde 39,50
met lederen band, wat-rdicht,
antimagnetisch en shockproof
17 steens
5 STEMPELS
winkelwaarde 24,50
5 STEMPELS
winkelwaarde 18,95
KEM TANKT LITERS MEER VOOR MINDER
GELD EN BOVENDIEN GRATIS STEMPELS
VOOR WAARDEVOLLE ARTIKELEN
KANAAL WEG 10, Middelburg, Tel. (0 1180) 76 80
2de hands. Bergmeubel,
mooi vloerkleed, dressoir,
skai en stof voor zelfbekle-
ding, 1- en 2-pers. Engels
ledikant, T.V.- en radiota
fels, clubjes, aardgasstel enz.
v. Halen, Gravenstraat 94,
Middelburg, Tel. 39 76.
„GERJA"
Korte Delft 3, Middelburg
k TE KOOPbruidsjapon,
maat 38. Niet in Zeeland ge
dragen. Achtersingel 23 (na 6
uur), Middelburg.
OVERHEMDEN-
REPARATIE.
STOMERIJ MAARTENSE
naast Postkantoor, Middelburg
k KampeerdersSpaart Uw
grondzeil met ons speciaal af-
dekplastic, 2.40 m. breed,
slechts 0,75 per m.
T JANTJE VAN ALLES
Korte Noordstraat 11-15
Middelburg, Tel. 37 33
k Koopt voordelig met gratis
Zilverzegels bij 'T JANTJE
VAN ALLES: Hobbelpaar
den 14,98, poppenwandelwa-
gens 12,98, rieten poppenwa
gens vanaf 6,75, houten
schommels vanaf 4.98, turn-
stellen 9,98, grote plastic
kiepauto's 4,25, stevige drie-
wielfietsjes met rugsteun
22,50, grote plastic brand
weerauto 1,98.
Korte Noordstraat 11-15
Middelburg, Tel. 37 33
WESTKAPELLE
Geboortekaarten, Verlovings
kaarten, Huwelijksbrieven of
-kaarten, Overlijdens-
circulaires en -kaarten
worden gaarne door mij ge
leverd. Boekhandel L. A. LIE-
VENSE, Noordkerkepad 71
te Westkapelle.
WAAR IS MOEDER?
VIS HALEN BIJ
CEES OP DE MARKT
MIDDELBURG.
ROUW-
DANKBETUIGINGS-
KAARTEN
LITTOOIJ OLTHOFF
k Wildebras-poppenSterke
poppen T JANTJE VAN
ALLES heeft Wildebraspop
pen met kamhaar vanaf ƒ2,95,
geklede Wildebraspoppen van
af 3,95. Grote geklede Baby
pop met kambaar haar en
slaapogen 60 c.m. slechts
14,98. Ziet onze sortering
geklede Wildebrassen in doos
vanaf 6,95. Gratis Zilver
zegels
Korte Noordstraat 11-15
Middelburg, Tel. 37 33
KLANTENSERVICE
KLEDINGREPARA TIE
STOMERIJ MAARTENSE
NAAST POSTKANTOOR
MIDDELBURG.
WAAR IS MOEDER
VIS HALEN BIJ
CEES OP DE MARKT
MIDDELBURG.
k Tc koop gevraagd: meubi
lair, geh. of ged. inboedels
ouderwetse meubels, kabinet
ten, oude klokken, tegeltjes,
koperwerk, enz. Ook zolder
opruiming. Gabriëlse, Vlis
singsesingel 34, Middelburg,
tel. (01180) 3513. Hoge prijs.
k Ballonpompen, gevuld met
18 ballonnen 2.60, Uitno
digingskaarten voor kinder
partijtjes en fuifjes vanaf 6
stuks voor 60 ct. Verder enor
me sortering in o.a.Griezel
beesten, Goochelartikelen, fop-
en uitspringartikelen, guirlan
des reeds vanaf 20 ct., Mut
sen, lampions enz. enz.
„GERJA"
Korte Delft 3, Middelburg
WAAR IS MOEDER?
VIS HALEN BIJ
CEES OP DE MARKT
MIDDELBURG.
k Uitgebreid en nieuw is onze
sortering foto-lijstjes vanaf
1,50, grote maten vanaf
2,25, moderne plastic lijstjes
vanaf 2,25. Ziet onze sor
tering Gratis Zilverzegels
T JANTJE VAN ALLES
Korte Noordstraat 11-15
Middelburg, Tel. 37 33
burg Langevlela 66
Voor BETERE KAAS
SOORTEN naar
L. MARINISSEN,
WAGENAARSTRAAT 13-15
MIDDELBURG.
TE HUUR: ldapstoelen,
tafels, glas, aardewerk en
bestek. Gratis bezorgd. Jac.
Keymel, Paspoortstraat 28,
Souburg. Telefoon 513.
Prima kwaliteit Hygiënische
Gummiwaren, Handschoenen
enz. Prijskourant en gratis
proefmonster worden op aan
vraag franko toegezonden
,,Fata" Postbus 93, Middelburg
VAN DEN DRIEST
Gravenstraat 18 Middelburg
Spanjaardstraat 47
Middelburg
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 2 UUR
met de avonturen van de raadselman
in het voorprogramma
en spannende wedstrijd om Batmanprijzen.
Toegangsprijs: kinderen ƒ1,25, volwassen ƒ1,75
Kaartverkoop dagelijks bij V.V.V.,
Lange Delft 23, Middelburg en bij ,t Trefpunt,
Lange Giststraat 7, Middelburg.
Als het regent wapperen de vlaggetjes op de
„LANGE JAN"
De voorstelling gaat dan door in de Schouwburg
AANVANG 13.30 UUR
Indien nodig een 2e voorstelling om 15.30 uur
Intocht zaterdag 11 uur vanaf Loskade
(Rede uitgesproken op 9 juni 1967 in de Burgerzaal
van het Stadhuis ter gelegenheid van de herdenking
van het 750-jarig bestaan van Middelburg als stad
door
Dr. P. J. Meertens)
V.
Middelburg was een rustige, een stille stad. Dat
viel vooral de buitenlanders op, die verrukt door
zijn schoonheid hun reisherinneringen op schrift
stelden. Het is er buitengewoon stil, schrijft Char
les de Coster in 1873 in sommige delen van de
stad is men bang om hardop te spreken. Henry
Havard, overigens vol verrukte bewondering,
noemt haar „attifée comme une veille douairière"
(opgedirkt als een oude douairière). Het was goed
bedoeld, maar het was niet vleiend.
Zo kon het gebeuren, dat Vlissingen Middelburg
gaandeweg voorbijstreefde, ook in inwonersaantal.
Op de eerste dag van de nieuwe eeuw had de be
volking van Vlissingen die van Middelburg inder
daad overtroffen. De Vlissingse Courant had dat
al een jaar tevoren zien aankomen en schreef in
het begin van januari 1899 dat, wanneer het zo ver
zou zijn, zeker overwogen zou moeten worden in
hoeverre een verplaatsing van verschillende inrich
tingen en lichamen van Middelburg naar Vlissin
gen wenselijk en noodzakelijk zou worden. De
Middelburgse Courant, in haar wiek geschoten,
nam haar toevlucht tot een venijnige satire en
schetste het beeld van Middelburg in 1950 een
vervallen stad, waar tussen de straatstenen het
gras welig opschietzelfs om dit te laten uitroeien
ontbreekt het geld. De meeste huizen zijn onbe
woond, de winkels uit de Lange Delft zijn verdwe
nen, de R.H.B.S. wordt gebruikt als bewaarplaats
van bouwmaterialen, de Provinciale Bibliotheek en
het Rijksarchief kent men alleen nog van horen
zeggen, en ook de Commissaris van de Koningin
en zijn ambtenaren van de provinciale griffie zijn
alle naar Vlissingen verhuisd. De Vlissingse Cou
rant heeft er maar niet meer op gereageerd.
Middelburg was behalve een stille ook een def
tige stad. Dat was het waarschijnlijk al in de late
middeleeuwen. Van het begin af vertoont het
stadsbestuur het aristocratische karakter dat het
tot het eind van de Republiek zou behouden en dat
nog lang daarna zou nawerken. Van een talrijk
proletariaat of kleine burgerij, sterk genoeg om hun
eventuele wensen door te drukken, is hier nooit
sprake geweest. Nooit ook hebben er, als in andere
steden, de gilden een belangrijk aandeel in de re
gering gehad, nooit ook blijkt dat ze dit wensten.
Sinds het begin van de 17de eeuw hebben de fa
milies die de regeringsposten in handen hadden,
in de DAF-personenwagen
SW" Geen overbodige handelingen, geen nutte
loos schakelenDAF, de auto waarmede
U het snelst veilig rijdt door het drukste
verkeer.
Inlichtingen en gratis proefles geeft U gaarne
geheel vrijblijvend
AUTORIJSCHOOL VOOR GEHEEL
WALCHEREN
Vlissingen, Scheldestraat 94100.
Middelburg, Oostperkweg 2123
Telefoon (01184) 42 47.
De autorijschool met ervaren instructeurs,
eigen theorie- en praktijklokaal.
er naar gestreefd deze voor zich en hun vrienden
te houden. De beruchte „contracten van correspon
dentie" dateren in Middelburg al uit 1636. Families
als de Boreels, de Van den Brandes, de Van Cit-
tersen, de Van de Perre's, de Schor eis en andere
hebben voortreffelijke regenten voortgebracht en
Middelburg is veel aan hen verschuldigd, maar ze
hielden de sleutels van de stad en van de schat
kist in eigen handen. De Franse revolutie heeft in
Middelburg nauwelijks enig spoor achtergelaten.
Men heeft ook op onze Markt om de vrijheidsboom
gedanst, maar de regenten van 1813 waren de
zelfde als van vóór 1795. Het duurt tot 1848 voor
de gemeenteraad gedemocratiseerd wordt, en
waarvan moet men zich dan geen overdreven voor
stelling maken. Vooral in de tweede helft van de
vorige eeuw zijn gaandeweg burgerfamilies opge
komen, door fortuin of universitaire studie, en
doorgaans door de combinatie van beide, die niet
eerder tot de regenten hadden behoord. Ze werden
weliswaar niet geaccepteerd door de aristocratie,
de hofhouding van de commissaris zoals de jaloer
se Middelburgers spottend zeiden, maar ze namen
toch een belangrijke plaats in het sociale en cul
turele leven van de stad in en ze weten ook de
gemeenteraad binnen te dringen. Omstreeks 1890
doet een linkse groep liberalen met succes een
stormaanval op de heersende behoudzicht in deze
gemeenteraad. Dat gebeurt in dezelfde tijd dat een
groep miliciens de burgerij opschrikt door op straat
luidkeels het Vrijheidslied en het lied van Marian
ne te zingen. De jonge socialistische beweging na
dert ook Middelburg. In 1895 wordt een afdeling
van de S.D.A.P. opgericht. Opmerkelijk is dat het
socialisme hier sympathie ondervond van enkele
figuren uit de hogere burgerij als P. L. Tak, Mr.
J. de Witt Hamer en Wibaut. Wibaut heeft 28
jaar in Middelburg gewoond, maar het zelfs niet
tot lid van de commissie van toezicht op het lager
onderwijs kunnen brengen, waarvoor B. en W.
hem hadden voorgedragen met grote meerderheid
benoemde de gemeenteraad buiten de voordracht
om een ander. In Amsterdam werd hij wethouder
en „de Machtige".
Pas in onze eeuw is de democratie in Middelburg
doorgedrongen, in hoofdzaak omdat een groter con
tingent van de bevolking stemrecht krijgt en maar
zeer ten dele door een verandering in de mentali
teit van de Middelburgers. Het liberalisme blijft
weliswaar voorlopig nog de overhand houden, maar
zowel antirevolutionairen als de socialisten, de
beide groepen die hun aanhang vooral onder de
smalle gemeente vonden, schieten een bres in de
liberale gemeenteraad, de eersten in 1897, de
tweeden in 1907. Pas de evenredige vertegenwoor
diging bezorgt beide partijen in 1919 een wethou
derszetel, in hetzelfde jaar waarin voor het eerst
een katholiek in de gemeenteraad komt. Er zou nog
een wereldoorlog nodig zijn om, in 1945, de katho
lieken ook in het college van B. en W. te brengen.
In 1933 breekt de regering met de traditie dat
Middelburg een liberale burgemeester moet hebben.
Ik heb mij nooit aan de indruk kunnen onttrek
ken dat de beruchte standengeest, onvermijdelijk
gevolg van de regentenmentaliteit, voor Middel
burg ongunstige gevolgen heeft gehad. Lang nadat
de „contracten van correspondentie" verdwenen
waren, zijn de belangrijke posten in de magistra
tuur en de rechtbank voorbehouden gebleven voor
een gering aantal families. Daarom en misschien
ook wel een beetje omdat ze van hun stad hiel
den zijn de zoons van deze families na hun stu
dietijd naar Middelburg teruggekeerd en hebben
er een bestaan gezocht in de magistratuur, de ad
vocatuur, bij de rechtbank, in het bankwezen. Men
moet er de opgaven van b.v. de rechterlijke instan
ties maar eens op nalezen. Ze vonden er hun bedje
gespreid en bovendien wilden velen liever in Mid
delburg de eerste viool spelen dan in Amsterdam
of Den Haag de tweede of de derde. Deze hogere
standen weerden omgang op voet van gelijkheid
met lieden van lagere stand, ook al behoorden
die tot de aristocratie van de geest, beslist af. Dat
heeft menig jong intellecteueel ik denk aan jon
ge leraren voortijdig uit Middelburg verdreven,
dat heeft menig Middelburgs burgerzoon er van
weerhouden in zijn geboortestad een bestaan te
zoeken. Om deze standengeest was Middelburg
berucht, en het blijkt mij telkens weer dat het deze
reputatie nog niet helemaal verloren heeft. De
Middelburgers mochten er zelf wel om lachen, al
thans tegenover lieden van de eigen stand, maar
toen een buitenstaander, een leraar van de H.B.S.,
er vlak vóór de eerste Wereldoorlog in een Duits
blad de spot mee dreef, ziedde de hele burgerij
van verontwaardiging.
(Wordt vervolgd)
