LEERLING-ZETTER
LEERLING-DRUKKER
KB
a
i
M
m
Boekhandel-Drukkerij P. HU SON
PAK MEE!!!
„DE QOEDKOPE SIMON"
Middelburg 750 jaar stad
in onze seizoen-opruiming
PAK MEE PRIJZEN
EEN NIEUWE BLOEIPERIODE.
GEVRAAGD
Minimum leeftijd 15 jaar.
Drukkerij Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47, Middelburg.
MEISJE VOOR KANTOOR
VOEG VEILIG
EEN STAD IN VERVAL.
In onze ZOMEROPRUIMING brengen wij weer vele koopjes voor de
bekende
PARTIJ GRASLINNEN LAKENS EN SLOPEN
1-persoons laken nu voor 4,98
2-persoons lakens nu voor 5,98
Bijpassende slopen voor 1,69
Bergen prima BADDOEKEN, lichte en donkere dessins, nu voor 1,98
THEEDOEKEN 98 ct.
Ook PEBEA en ASSEPOESTER lakens en slopen aan voordelige prijzen
DAMESONDERGOEDCAMISOLES nu 1,59
KATOENEN SLIPS EN CRÊPE MOUSSE SLIPS nu 98 ct.
INTERLOCK DAMESCAMISOLES MET R.H. nu 1,98
INTERLOCK DAMESDIRECTOISTER-PEIGNOIRS voor 13,50
NYLON JUPONS nu 1,98
Mooie nylon NACHTHEMDEN voor dames, uitzoeken,
nu voor 5,98 en 6,98
BRUSHED DAMESPYAMA'S voor de camping nu 9,95
POPLIN HERENPYAMA'S gaan er uit voor 6,95 en 7,50
KEPERFLANELLEN HERENPYAMA'S voor 9,95
Restant HEREN PYAMAJASJES, alleen maat 48, nu 3,98
HEREN ONDERGOED: RIBTRICOT 1,49 per stuk
NETTRICOT HEREN ONDERGOED vanaf 1,85
JONGENSONDERGOED rib voor 98 ct. en nettricot voor 1,29
MEISJESSLIPJES, fantasie, voor 98 ct
MEISJES NYLON NACHTHEMDEN vanaf 2,98 en 3,98
Verder brengen wij de mooiste DURS, kleine maten, nu 1,69
PRIMA NYLON SCHORT-DUSTERS met mouw voor 6,98
en zonder mouw voor 7,95
Voor de dames LEUKE BLOUSJES nu 2,98
Voor dames en heren BADSTOF SWEATERS 3,98 en 6,95
(uitzoeken)
Voor de kinderen SOKJES 98 ct. en KNIEKOUSJES 1,59
LANGE HELANCA PANTALONS voor de HALVE PRIJS.
En als klap op de vuurpijl de mooiste HEREN ZWEMBROEKEN
voor 3,95 en SHORTMODEL 4,95 en 5,98
Voor de jongens ALLE ZWEMBROEKJES nu 2,98
DAMES BADPAKKEN aan OPRUIMINGSPRIJZEN
LANGE DELFT 8c, MIDDELBURG.
•fa Tc koop: 4 a.n. eetkamer-
stoelen, buta gasgeyser, spie
gels, half kastje, a.n. ronde
eetkamertafel, grote maat
vloerkleed (2.5 x 3.5), baby
commode, uittrektafel, kinder
ledikant, fietszitjes, tafels, buta
gasstel m. of z. fles, pr. stof
zuiger, rotan wiegje, box met
vloer, pr. radio, bedden, spira
len, Engels ledikant, onder-
schuifbed, ameublem., tuimel-
bed. Tel. (0 1180)3513, Vlis-
singsesingel 34, Middelburg.
•fa Grijpt uw kansTijdens
de opruiming bij 'T JANTJE
VAN ALLES: 25% korting
op alle poppenwiegen, drie-
wielfietsjes, poppenwagens
(geen rieten) en poppenwan-
delwagens. Modern geklede
poppen met kambaar haar
voor halve prijzen. Geklede
Tienerpoppen slechts 3,98.
Korte Noordstraat 1115
Middelburg, Tel. 37 33.
•fa Prima kwaliteit hygiënische
gummiwaren, handschoenen
enz. Prijskourant en gratis
proefmonster worden op aan
vraag franko toegezonden.
'Fata', Postbus 93, Middelburg
Pracht solide driewielfiet-
sen vanaf 10,50. Wandelwa
gens vanaf 9,98. Garages reeds
vanaf 3,55. Gasfornuizen van
af 2,98. Kruiwagens vanaf
4,70. Winkels vanaf 4,50.
„GERJA"
Korte Delft 3, Middelburg.
-fr Aardappelen van de nieuwe
oogst hebben wij vanaf heden
weer ruim voorradig en ver
kopen deze iedere dag bij elke
hoeveelheid voor 20 cent per
kilo. Lhv adres: Zandweg 15,
Ritthem, Tel. (0 1183)14 12.
•fa Speciaal voor klederdracht
heeft T JANTJE VAN AL
LES de nieuwste Wildebras
poppen met lang, kambaar haar
8,45, 11,25 en 14,95.
Lang snoer im. bloedkoralen
2,75, zwarte schoentjes van
af 0,50, voetsteunen 0,75.
Gratis Zilverzegels
Korte Noordstraat 1115
Middelburg, Tel. 37 33.
•fa TE KOOP nieuw 2-pers.
kantelbed, geheel compleet.
Kastje voor electrischc naaima
chine. Nassaulaan 221, Mid
delburg, Telefoon 57 07.
TE KOOPmeisjesfiets,
1014 jaar, 25,Rogge
veenstraat 7, Middelburg.
Viltstiften 10 stuks voor
2,80 in étui. Oliekrijtjes vanaf
25 ct. per doosje. Kleurboekjes
vanaf 10 ct. Schriften 15 ct. p.
stuk. Ballpoints 12 ct. p. stuk.
Regenkapjes 10 ct. Puntenslij
pers 10 ct. Potloden 10 ct.
Schoolbordkrijtjes 25 ct. per
pakje. Schoolborstels 50 ct.
„GERJA"
Korte Delft 3, Middelburg.
•fc KampeerdersSpaart uw
grondzeil met ons speciaal
plastic, 2.40 m. bi eed, slechts
0,75 per meter.
'T JANTJE VAN ALLES
Korte Noordstraat 1115
Middelburg, Tel. 37 33.
(Rede uitgesproken op 9 juni 1967 in de Burgerzaal
van het Stadhuis ter gelegenheid van de herdenking
van het 750-jarig bestaan van Middelburg als stad
door
Dr. P. J. Mcertens)
III.
Vijf jaar later woedt de beeldenstorm in de stad
beducht voor de wraak van de Raad van Beroerten
nemen vele vooraanstaande burgers de wijk, in
hoofdzaak naar Londen. Wanneer in april 1572
Vlissingen, Veere en Arnemuiden, Middelburgs
rivalen, de eerste plaatsen zijn die, na Den Briel,
de zijde van de Opstand kiezen, blijft Middelburg,
als andere mercantiële steden, de zijde van de wet
tige landsregering houden. Zo moesten de Geuzen
dan in mei 1572 het beleg slaan voor de stad, die
nadat ze twintig maanden door Mondragon met
grote moed was verdedigd, zich in februari 1574
moest overgeven. Het Geuzenlied gaf de vreugde
weer, die in het kamp der Prinsgezinden heerste
Wilt nu, ghy Nederlanden, Te samen zijn verblijt,
Middelburch is in handen Des Princes, nu ter ijt.
Het middeleeuwse, katholieke Middelburg had
daarmee opgehouden te bestaan de monniken en
de oonnen en de burgers die het oude geloof trouw
wilden blijven, verlieten de stad en trokken naar
Vlaanderen. Middelburg verloor zijn recht van
voorlading op de Walcherse rede en het stapel
recht van de westerse wijnen. De regenten die de
zijde van het nieuwe bewind hadden gekozen wa
ren teleurgesteld, maar die teleurstelling duurde
niet lang. De overgave van de stad sloot een tijd
perk van bloei en welvaart af, maar luidde tegelijk
een nieuw tijdperk van voorspoed, van materiële
en kulturele opleving in.
Voor Middelburg begint een nieuwe bloeiperio
de. Alleen het begin is somber. De Middelburgers
hadden een afschuwelijke tijd doorgemaaktde
dichter van de Lgende van de Geuse troubele heeft
daarvan een navrant beeld geschetst. Twintig
maanden van strijd, honger en ontbering hadden
de burgerij vernietigende slagen toegebrachtin
de laatste twee maanden van het beleg stierven
gemiddeld 26 mensen per dag. Vele huizen waren
verwoest of zwaar beschadigd, zoals ook de abdij.
Maar met grote energie hebben de Middelburgers
zich van deze onheilen weten te herstellen. Zes
weken na de overgang van de stad treft een spion
van de Spaansgezinde stadhouder er alweer „grand
nombre de peuple de toutte nation" aan, zodat ze
weer ,,sambl ungne ville d'Anvers". Er is opnieuw
voorraad van allerlei waren, de levensmiddelen zijn
er vrij goedkoop, er is overvloed van Franse wijn,
en de verwoeste huizen worden met grote ijver
weer opgebouwd.
Tien jaar later werd Middelburg de naaste erf
genaam van Antwerpen. Een deel van de handel
van deze Scheldestad was trouwens al eerder aan
de Zeeuwse steden ten deel gevallen. In 1582 ver
huisde een deel, in 1598 de rest van de Marchant
Adventurers, het eerste grote handelslichaam van
Midden- en West-Europa, van Antwerpen naar
Middelburg, waar het tot 162 zou blijven, lang
genoeg om er grote winsten echter te laten. De
val van Antwerpen had bovendien een grote aan
was van de bevolking tengevolge. Alleen al in de
jaren 1584.1586 werden niet minder dan 2700
Antwerpenaren als nieuwe lidmaten ingeschreven
bij de Gereformeerde gemeente. Tussen 1575 en
FN FFN
GEVRAAGD voor zo spoedig mogelijk een
liefst in bezit U.L.O.-diploma, doch niet vereist.
Zaterdags vi'ij.
Sollicitaties persoonlijk of schriftelijk
G. STEUTEL Zn N.V.,
Textielgroothnndel, Vlissingsestraat 35,
Middelburg, Telefoon 45 72.
Wij leveren U graag t
VERLOVINGSKAARTEN
HUWELIJKSKAARTEN
ROUW CIRCULAIRES
DANKBETUIGINGEN
BRIEFPAPIER
ENVELOPPEN
KANAALSTRAAT 45
1599 nam het aantal poorters met 3.542 toe, meer
dan in Leiden, meer dan in Amsterdam in deze
jaren het geval was. Daar waren veel wevers on
der aan hen herinnert nog de Volderijlaagte in
Klein-Vlaanderen. De wijnhandel herleefdehet
middelpunt er van lag in de nieuwe wijk ten oosten
van het tegenwoordige dok, die tussen 1578 en
1591 gebouwd werd. De stad kon de stroom van
vreemdelingen niet bergen en moest opnieuw wor
den uitgelegd. Dat gebeurde tussen 1595 en 1598,
ditmaal buiten de Segeerspoort, waardoor Middel
burg de regelmatige stervorm kreeg die het tot 1870
zou houden. Nog groter zou de aanwas der bevol
king zijn geweest wanneer men was ingegaan op
het voorstel in 1591 van de Joodse gezant van de
sultan van Marokko, de Sefardische, Portugese
Joden op te nemen op voorwaarde, dat hun vrijheid
van godsdienst zou worden toegestaan. Dit laatste
ging de Middelburgse predikanten te ver, en zo
trokken ze niet naar Middelburg, maar naar Am
sterdam. We moeten er maar niet aan denken,
welke mogelijkheden hierdoor aan onze stad zijn
voorbijgegaan.
Omstreeks het begin van de 17de eeuw neemt
het handelsverkeer als het ware van jaar tot jaar
toe. In 1597 vragen Balthasar de Moucheron en
Adriaen Hendricksz. ten Haeff beide octrooi voor
een reis naar Oost-Indië in het volgend voorjaar
zeilen de eerste schepen van Walcheren uit naar
het verre land. In 1602 wordt de O.I.C. opgericht,
in 1621 de W.I.C. beide waren ook in Middel
burg gevestigd, beide hebben enorme winsten in
de laden der Middelburgse kooplieden gebracht.
Wanneer de jonge jurist Jacob Cats zich in 1603
in Middelburg vestigt, vindt hij er een welvarende
stad, bloeiend door de handel en een zeer gevari
eerde industrie, bruisend van leven. Wanneer hij
op hoge ouderdom zijn leven beschrijft staat dit
beeld hem nog levendig voor de geest
De stadt om dese tijt, als wonder wel gelegen,
Was toen van alle kant met veelderhande zegen
Verrijckt, door groot beslag en neering uyt de zee,
Veel winckels in de stadt en schepen op de ree.
In de eerste helft van onze Gouden Eeuw is
Middelburg enige tijd na het wonderbaarlijk snel
opgekomen Amsterdam de belangrijkste handels
stad geweest van de Republiek. Het zelfbewustzijn
van de kooplieden en regenten weerspiegelt zich in
de renaissancegevels die wie onze stad vóór 1940
heeft gekend zich met weemoed herinnertde Sint
Jaris (1582), de Steenrots (1590), de Gouden
Sonne (1635); alleen het Schuttershof van de Bus,
dat we het Militair Hospitaal noemen (1607—
1611) is bewaard gebleven. Het weerspiegelt zich
ook in de literatuur de dichtbundel de Zeeuwsche
Nachtegael (1623) is tot in zijn titel triomfantelijk.
Het boek is in Middelburg uitgegeven, zoals trou
wens ook het oudere werk van Cats. De Middel
burgse drukkers en uitgevers doen voor de Am
sterdamse niet onder de jonge Huygens geeft zijn
eerste boek in Middelburg uit.
Omstreeks 1660 heeft Middelburg het grootste
aantal inwoners dat het ooit heeft gehadten
naaste bij 30.000. Uit deze tijd is het indrukwek
kende panorama van Nicolaas Visscher Middel
burg, de eerste stad van het graafschap van Zee
land, door zijn handel en scheepvaart een wijd
vermaarde stapelplaats. Hadden we destijds een
Vondel gehad, hoe zou hij de lof van zijn stad
bezongen hebben als Vondel die van Amsterdam.
Maar een Middelburgse Vondel was er niet. En
Amsterdam stak in meer opzichten Middelburg de
loef af. Middelburg dankte zijn bloei voor een niet
onbelangrijk deel aan de val van Antwerpen.
Daarom had het zich, mét de andere Zeeuwse ste
den, hardnekkig verzet tegen het sluiten van een
wapenstilstand met Spanje, die immers de her
opening van de Schelde tengevolge zou hebben en
daarmee de opleving van Antwerpen, de grote
mededinger. Voor ons, die de geschiedenis op een
afstand zien, is het duidelijk dat Middelburgs bloei
SOUBURG
HUISHOUDGOED.
theedoeken 1,18
bedrukte theedoeken 0,98
bonte handdoeken 1,58
vaatdoeken 0,83
stofdoeken 0,48
wafeldoekjes 0,48
badlakens 5,98
badhanddoeken 1,88
washandjes 0,39
keukenhanddoeken 1,18
lakens, 1-persoons 6,98
lakens, 2-persoons 8,48
slopen 1,68
ontbijtlakens 4,98
place mats 0,98
dames zakdoeken 0,29
heren zakdoeken 0,43
rode zakdoeken 0,66
SCHORTEN.
kinderschorten 4,98
japon schorten 7,98
restanten bedrijfskleding
tegen spotprijzen.
KOUSEN.
nylons 0,98
heren sokken 3,48
heren ankiets 1,48
kindersokjes 0,98
sportkousen 1,98
LINGERIE-FOUNDATIONS.
damespyama's vanaf 3,98
dames nachthemden 9,98
heren pyama's 7,98
meisjes pyama's 4,98
jongens pyama's 5,98
tricot kinderpyama's 7,98
dusters 9,98
nylon onderjurken 4,98
jupons 1,88
damesslips 1,69
dames hemdjes 2,98
beha's 3,98
jarretelgordels 2,98
gaines 9,98
panties 12,98
corselet 29,98
BONNETERIE.
damesvesten 19,98
twinsets 39,98
truitjes 5,98
Dekens en stoffen tegen zeer
voordelige prijzen
MARKT 31, MIDDELBURG
DE VRACHTWAGEN IN HET VERKEER
Probeer nooit met
alle geweld vanaf een
invoegstrook vooreen
vrachtwagen te komen,
(zie tekeningO
U kunt A niet zien,
De vrachtwagen kan
niet naar links.
Bovendien kunt u bij B
in moeilijkheden komen.
NEEM NOOIT RISICO
Voeg in zo'n geval achter
de vrachtwagen in.
GOED INVOEGEN...GOED
VOOR UW VEILIGHEID!!!
Jz'
-T-V ve* A
als handelsstad juist samenhing met de bloei van
de Scheldesteden. Nu het zwaartepunt van de
handel naar Amsterdam verlegd was, waren Zee
land en Middelburg in een uithoek van het nieuwe
economische landschap komen te liggen, zo niet
daarbuiten. De Scheldemond had zijn betekenis
verloren. In de geschiedenis van Middelburg treedt
nu en naar het scheen voorgoed een periode van
stilstand en dus van achteruitgang in. Voorlopig
zou dat niet zichtbaar worden. Vooral de vaart op
West-Indië bracht nog altijd grote winsten. Ten
gevolge van de verovering van Suriname in 1667
door een Zeeuwse vloot kregen ook Middelburgse
handelshuizen een levendig aandeel in de slaven
handel, die tot 1808 vooraanstaande Middelburgse
families zou veroorloven in grote welstand te leven.
De in 1720 opgerichte Commercie Compagnie on-
deranam in 60 jaar, tussen 1732 en 1793, 160
slavenreizen. Maar ook met meer nabijgelegen lan
den bleven de handelsbetrekkingen voorlopig nog
levendig. Voor de handel op Rouaan werd in 1612
een beurtvaart ingesteld de schepen voeren af
van de Rouaanse kaai. De beurtvaart op Londen,
waaraan de Londense kaai herineert, dateert van
1664. De Middelburgers konden zich de weelde
veroorloven, op het platteland van Walcheren lust
hoven aan te leggen en in de stad nieuwe huizen
te laten bouwen, in de tweede helft van de 17de
eeuw in de klassicistische stijl, in de 18de eeuw in
een der Lodewijkstijlen. Het zijn vooral deze sta
tige huizen met hun strakke gevels geweest, die
hun stempel hebben gezet op het uiterlijk aspect
van onze stad en die daarom toonaangevend zijn
geworden bij de herbouw na 1940.
De Franse tijd luidt voor Middelburg een verval-
periode in, waarvan de stad zich de hele 19de eeuw
door niet heeft weten te herstellen. De 30.000 in
woners van 1660 waren er in 1795 nog maar ruim
20.000, in 1814 nog geen 14.000 en haalden in
1824 zelfs de 13.000 niet, maar daarmee was dan
ook het dieptepunt bereikt. Willem I wilde voor
Middelburg wel wat doen hij maakte het mogelijk
dat in 1817 door het graven van een nieuwe haven
een betere verbinding met het Veerse Gat tot stand
kwam, maar de verwachtingen, daardoor gewekt,
werden niet vervuld. Het duurde maar een paar
jaar of de haven slibte zo op, dat zelfs middel
matige zeeschepen nauwelijks binnen konden ko
men die het probeerden raakten meermalen aan
de grond en bleven soms liggen met de vlag half
stok als teken van rouw. De Nederlandsche Handel
Maatschappij bezorgde de stad al evenmin wat
men er van zo niet verwacht, dan toch gehoopt
had. De burgerij werd al in de beginjaren van het
Koninkrijk verontrust door het van dag tot dag
vermeerderende aantal bedelaars. Overigens was
dat een nationaal en zelfs een internationaal ver
schijnsel, evenals het feit dat nog omstreeks het
midden van de eeuw een derde van de kinderen
vóór het begin van het tweede levensjaar sterft.
(Wordt vervolgd)
TE KOOPkrultangset,
zo goed als nieuw. Molstraat
6, Middelburg.
TE KOOPkolenconvec-
tor, in prima staat. Rozenstraat
17, Middelburg.
-A- Te koop, wegens verande
ring, een als nieuw elektrisch
Singer naaimachine. Te bevr.
Schipper, Noordweg 285,
Middelburg, Tel. (0 1180)3061
Pracht solide skelters 35,
grote ezels op wielen 8,75.
Houten driewielsteppen 5,70.
Leuke sterke trapauto 27,75.
Hobbelpaarden met stalen on
derstel 27,Vlicgengordijnen.
let op de prijs 1 Bij ons slechts
4,35. Boodschapmandjes, leuke
uitvoering, 2,70 en 2,85.
„GERJA"
Korte Delft 3, Middelburg.
-A* TE KOOP in zeer goede
staat zijnde VAN DELFT S
KINDERWAGEN, blauw
wit. Noordweg 279, Middel
burg, Tel. (0 1180) 46 23.
TE KOOP in goede staat
verkerende
KAPTEIN MOBYLETTE.
Rozenstraat 13 (na 6 uur), tel.
74 26, Middelburg.
-£■ TE KOOPlange witte
bruidsjapon met sleep enz.,
maat 36—38. Niet in Zeeland
gedragen. Oude Koudekerkse-
weg 52, Middelburg.
T JANTJE VAN ALLES
heefthotel porseleinen stapel
kop en schotels 0,98 per
stuk, diepe borden 3 stuks
1,98, ontbijtbordjes 3 stuks
1,25, lim. glazen 0,25, bor
relglaasjes 0,20, tafelmessen
0,98, plastic tafellakens
1,49, plastic tafelzeil vanaf
1,75 per meter.
Gratis Zilverzegels
Korte Noordstraat 1115
Middelburg, Tel. 37 33.
Adverteer in DE FAAM
KINDERFIETS en AUTOPED,
GRAVENSTR18
MIDDELBURG,
