NIEMEIJER'S
MPT Ontwikkelen en Afdrukken
illl
Firma J. A. PIETERS
Bier, Limonades, Wijnen
en Gedistilleerd.
2 groote fl. Limonade
Aan de Leden.
(donderdagavond)
Coop. „DE
Coop. „DE
u.a.
u.a.
Fotohandel v. d. B0UDT Co., Veersche Singel 19
voor 25 cent.
EEN HART VOL LIEFDE
SNIP EN SNAP.
Groot sportmodel Izi Kampeerstellen, Ned. Fabr. 5.25.
Primusstellen vanaf 3.25.
Stereliseerglazen „Premier" 1 L, glas 23 cent.
Bonenmolens 2 gaats vanaf 79 cent.
A. VAN ROON - Langeviele 219 - Middelburg.
Zo goed als nieuwe Handwasmachine m. Wringer 22.50
Als nieuwe Mangel l 23.50.
Gasfornuizen, Stofzuigers, Koelkasten, Huish. Art. enz.
iilllllhMhi liuiil
NUTSSPAARBANK BOGARDSTRAAT D 51
MIDDELBURG.
Bovengenoemde Coöperaties
deelen aan haar leden mede, dat
tot morgen
nog gelegenheid is tot het in"
leveren van formulieren voor het
Goöp Kinderfeest.
De Bestaren.
DEZE MAAND
JOH. A. JULIANUS
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Ze geurt je tegemoet, zegt
Dora, en ze smaakt naar meer.
abf&Q enfllt&z
DOOR
C. JACOBSZ
Tweede deel.
IX.
Een hoofdstuk, dat behalve een en ander
over het bewaarschoolonderwijs in die
dagen, een gebeurtenis bevat, waarop
misschien, slechts weinig lezers hebben
gerekend.
„Je doet er ons een groot plezier mee",
sprak Ladenberg met een zucht. „We moe
ten de huur betalen, en dan houden we
precies twee kwartjes over. Enfin, met een
beetje zuinigheidDe schoenmaker
zuchtte weer en keek met een mistroostig
gelaat naar het beduimelde opschrijfboek
je, dat open op zijn werktafel lag, en een
groot aantal namen, met getallen er achter,
liet zien.
Ladenberg was een schoenmaker, die bij
ieder in de buurt goed aangeschreven
stond. Hij kende zijn ambacht in de punt
jes en het leder, dat hij gebruikte was van
een zoodanige kwaliteit, dat men op een
paar door hem aangebrachte zolen min
stens zes maanden loopen kon.
Maar het was niet de soliditeit van zijn
werk alléén, die hem tal van klanten ver
schafte. Hij maakte het den menschen nooit
moeilijk. Was men door ziekte of werk
loosheid niet in staat, de reparatiekosten
in ééns te voldoen, dan kon men hem met
een dubbeltje of een stuiver per week be
talen. Maar de laatste weken had de goede
man slechts weinig ontvangen, zoodat hij
met vrouw en kinderen gebrek begon te
lijden. Hij had vrouw Kwakaas daarom
een gulden ter leen gevraagd en zij had er
geen oogenblik aan gedacht, hem dien te
weigeren, want het was niet de eerste maal,
dat hij in zijn geldverlegenheid haar hulp
had gezocht. Ladenberg voldeed zijn schuld
altijd zoo spoedig mogelijk.
„Wat is nu één gulden vroeg de stoe
re vrouw vriendelijk. „Ik zal je er twee
geven. Maar jij moet mij óók een ge
noegen doen. Toen ik gisterenavond in de
schemering met Jantje op mijn schoot bij
het raam zat, heb ik een groote rat zien
loopen. Ik heb nog een oude klem in de
kast, en daar ik zooeven een ons kaas ge
kocht heb, zou ik je willen vragen Als
ik de korst er af snijdzet je de klem
dan eens Ik durf dat niet zoo goed."
„Pietje Pietje Ladenberg begon har
telijk te lachen. „Een vrouw als jij, die
zoo geweldig sterk is, is bang om haar
vingers te bezeeren Maar 't is goed, hoor
snijd de korst maar van de kaas en als
we dien kwaden sinjeur vangen, bak je
pannekoeken, hé
Vrouw Kwakaas lachte eens en ging,
door haar buurman gevolgd, de kamer uit.
Een paar minuten later stónd de klem.
„Ik moet je nog eens wat vragen", be
gon vrouw Kwakaas, toen beiden op de
bleek stonden. „Heb je nog even tijd
..Zeker, bure." Ladenberg haalde zijn
tinnen tabaksdoos te voorschijn en stopte
zijn kort, zwart doorrookt steenen pijpje.
„Mijn vrouw is om een vijfkop aardappels
daar moeten we 't morgenmiddag met
ons achten maar mee doen en de kin
deren spelen met het mooie weer nog bui
ten. Jansje kuiert met onzen jongste in de
straatik kan dus wel een oogenblikje
luisteren, Pie
„Ja, zie jeDe vrouw dacht nog
even na. „Mevrouw Sprenger op den
Dam
„De vrouw van den majoor bij de schut
terij
„Ja. Zij heeft een werkvrouw noodig,
twee dagen in de week. Ik ben naar haar
toe geweest en zij wil mij graag hebben,
maar
„Je hebt op die manier te véél werk,
hé Ladenberg blies een groote rookwolk
uit en schudde dan ernstig het hoofd.
„Och, te veel, te veelHet zou er
wel bij kunnen. Ik ben sterk en zoo gezond
als een visch. Twee dagen van veertig
cents maken samen zestien stuivers. Denk
niet, buurman, dat ik het er op toeleg, al
lemaal geld bij elkaar te schrapen. Ik wil
het voor Jantje doen. Hij zit aan de tafel
en je hoort hem niethij knipt poppen
van oude kranten. Dat heb ik hem geleerd.
Nu, voor zoo'n lieven jongen doe je alles,
niet waar 's Morgens een uurtje vroeger
op en 's avonds een uur later naar bed
het komt best voor elkaar. Maar ik zou
hem naar de bewaarschool moeten sturen,
als ik weg ben. En daarom zou ik je willen
vragen, of een van je kinderen hem dan
's morgens en 's middags zou mogen halen.
En misschien mag hij dan wel een aardap
peltje meepeuzelen ik geef je dan iedere
week drie stuivers."
„Dus jij zou dan, als ik je goed begrijp,
twee dagen voor vijf en zestig cents moe
ten werken antwoordde de schoenmaker.
„Hoor eens, Pie, je kunt hem, wat mij be
treft, de heele week naar de bewaarschool
sturen, zoodat hij iederen dag bij ons aan
tafel zit, maar je betaalt geen duit Wel
foeiGeld vanjou aannemen Hoe kom
je er bij Naar welke bewaarschool wou
je hem sturen."
„Wel, naar die van de stad
Het was in dien tijd met het bewaar
schoolonderwijs niet al té best gesteld. En
toch had dit alle redenen van bestaan. Veel
meer dan thans, waren bijna alle huwelij
ken rijk met kinderen gezegend. Het is U
reeds bekend, dat vele vrouwen genood
zaakt waren, door uit werken te gaan of
voor de meergegoeden te wasschen, de
schrale inkomsten van haar echtgenoot te
vermeerderen. De nog niet-schoolgaande
kinderen waren daartoe echter vaak een
onoverkomelijke hinderpaal.
Het was dus voor vele moeders een ware
uitkomst, dat in 1837 van stadswege een
bewaarschool in de Heerenstraat werd op
gericht. En dat die school in een geweldige
behoefte voorzag, blijkt hieruit, dat er al
spoedig meer dan tweehonderd kindertjes
een plaats hadden gevonden. Voor onge
veer een honderdtal werd een jaarlijksch
schoolgeld van 3.betaald de overigen
waren gratis toegelaten.
De leiding der school berustte bij Mej.
Cornelia Hendrina Hamakers. Hoeveel
helpsters zij wel bezat, kan ik LI tot mijn
spijt niet meedeelen, maar véél zullen het
er niet geweest zijn, omdat men in dien
tijd een leerlingenaantal van 80 a 100 per
leerkracht niets buitengewoons vond.
Noemde men deze inrichting ook een be
waarschool zij verdiende toch in zeke
ren zin den naam van Fröbelschool, om
dat er bij het onderwijs wel eenigszins met
de leerwijze van Fröbel rekening gehouden
werd.
Want er bestonden ook nog andere be
waarscholen, wier „matressen" echter van
den grooten opvoedkundige nooit of te
nimmer hadden gehoord. Hun scholen
of juister gezegd kamers nu waren
kinderbewaarplaatsen in den waren zin des
woords de kinderen werden er bewaard,
maar veel meer ook niet. Men trachtte hen
wel op allerlei manieren bezig, en zoet te
houden, doch dit mislukte maar al te vaak.
Ik wil U dit met één voorbeeld aantoo-
nen, waarvan de waarheid boven eiken
twijfel verheven is. Den naam der „school-
matres" noem ik U echter liever niet.
Een weduwe bewoonde met haar doch-
ter een groote voorkamer. Die dochter was
naaister van beroep, terwijl haar moeder,
tegelijk met haar huishoudelijke bezighe-
i den, de functie van bewaarschoolhouderes
vervulde. Een twintigtal kinderen zat rond
twee oude tafels een ronde en een vier
kante deels op twee banken, deels op
wankele stoelen. Wat zij zoo den heelen
dag uitvoerden, weet ik niet precies, maar
de dochter naaide, en de hoofdbezigheid
der moeder was het huishouden.
En zoo gebeurde het, dat een der leer
lingen op een Vrijdagmorgen een pan met
erwtensoep van de kachel stootte, zonder
noodlottige gevolgen, gelukkig terwijl
den daarop volgenden Maandag een kleine
woelwater in een tobbe vol zeepsop viel.
„Neen, buurman, ik behoor niet tot dat
soort menschen, die probeeren alles maar
voor niets te krijgen, terwijl zij heel goed
kunnen betalen. Ik qeef dus drie qulden.
Maar
De goede vrouw zweeg opeens. Zij tril
de op haar beenen en haar blozende ge
laatskleur was als bij tooverslag verdwe
nen.
„Ladenberg kreet zij schor, terwijl
haar bevende vinger op de ramen der ka
mer wees. „Zie Zie
De schoenmaker keek in de aangewezen
richting. Er was een man in de kamer, die
Jantje in de armen hield, hem onstuimig
aan zijn borst drukte, en het kindergezicht
je met kussen overdekte.
Vrouw Kwakaas stond als aan den grond
genageld. „Ladenberg riep zij hijgend,
„datdatdat is
„Gutteling was het kalme antwoord.
(Slot volgt)
Snap
Snip
Snap
Snip
TELEFOON 330.
I!)
lllliia |j||H||| HEM j|IHE||
hiBHil
llllllli
AANGESLOTEN BIJ HET NEDERLANDSCH SPAARBANK-BUREAU.
ELKEN DAG GEOPEND VAN 10—1 UUR, DONDERDAGS VAN 10—12
UUR EN 1—2 UUR, WOENSDAG- EN ZATERDAGAVOND VAN 7—8 UUR.
RENTE 3 RENTEVERGOEDING PER DAG.
Sedert jaren gelegenheid tot betaling van belasting door tusschenkomst der
Spaarbank, sinds 1 Januari 1926 dito van schoolgelden.
Inlichtingen hieromtrent en omtrent Spaarbusjes, het ontvangen van traktementen
en pensioenen per giro Spaarbank No. 92296 worden gaarne verstrekt.
Bonjour Snip. Dat is waar ook
Wat is waar ook.
Je zou me vertellen wat er naar
jouw meéning met ons Dok kon
gebeuren.
Inderdaad. Nu, mijn plannetje is
niet geheel origineel. Ik heb zoo
langs mijn neus hooren waaien dat
men in een andere Zeeuwsche stad
in studie heeft het maken van een
nieuwe zwaaihaven en een nieuwe
vaste brug op de plaats van de
oude beweegbare.
Snap Wat hebben wij daarmede te ma
ken
SnipEensdeels niets. Anderdeels trof
me de overeenkomst met ons geval.
De oude havenkom, die daar te
klein is, zou, als ik juist gehoord
heb, watersporthaven moeten wor
den.
Snap Maar kerelOns deftige dok
SnipHa, je begrijpt waar ik heen wil.
Daar lijkt me ons deftige dok juist
geschikt voor. De beoefening der
kleine watersport neemt hand over
hand toe.
Snap Dat is waar. Maar hoe dacht je het
Dok vol te krijgen met kanootjes,
en hoe kom je er bij
Snip Allemaal punten van belang. Ik was
ook nog niet klaar. Zooiets vraagt
natuurlijk de noodige organisatie.
In bovenbedoelde gemeente laat ik
het maar zeggen, ik meen Goes,
heb ik gezien hoe men daar eenigen
tijd geleden gemeentelijke sportter
reinen heeft aangelegd, maar gelijk
tijdig samenwerking met en tus-
schen de belanghebbende vereeni-
gingen zoo stimuleerde dat de ex
ploitatie zeer meeviel. Waarom zou
in dien geest het idee van Middel
burg met een watersporthaven niet
te overwegen zijn Daarbij komen
natuurlijk organisatorische kwesties
aan de orde als het verband met
de betreffende vereenigingen, het
stimuleeren tot oprichting daarvan
en technische kwesties als het op
eenvoudige manier aanbrengen van
plankieren boven de waterlijn, en
de doorvaarthoogte onder de nieu
we brug voor kleine jachten met
gestreken mast.
Snap Jammer voor jouw idee dat die brug
niet geopend zal kunnen worden.
SnipInderdaad. Dan zou onze water
sporthaven ook als ligplaats voor
de grootere jachten kunnen dienen,
't Is mogelijk dat de brugkosten dan
te hoog zouden worden, maar een
kleine basculebrug met geringe
doorvaartbreedte zou in het plan
van een organisatie als ik bedoel,
toch te overwegen zijn. Met een
pittige afdeeling „vreemdelingen
reclame" moet toch nog wel wat
te trekken zijn. Het moet prachtig
zijn vanaf dit punt onze stad bin
nen te varen, en wat een keurig
„terrein" zou tenslotte dat deftige
Dok voor kleine watersportwed
strijden kunnen zijn, ook tevens al
weer .als vreemdelingenpleister. Al
les bij elkaar moet hier met goeden
wil dunkt me wel wat te bereiken
zijn onder vigeur, en met stimulans
van ons gemeentebestuur.
Snap Dus vreemdelingen-industrie
SnipZoo zou je het kunnen noemen. Je
kunt dit plannetje desgewenscht
ook zien als onderdeel van, om een
modewoord te gebruiken, een „ge
ordend" plan tot exploitatie van
Middelburg als vreemdelingenstad.
Snap Nou, nou, wie had gedacht dat jij
met zulke ideeën rondliep Je ent
housiasme werkt aanstekelijk. Je
zou me bijna bewegen ook te gaan
peddelen.
Snip Bij voorbaat succes 1
Snap We hadden het daar over het aan
wakkeren van vreemdelingenbezoek
naar onze goede stad.
Snip Ja, zulk een bezoek kan niet aan
trekkelijk genoeg gemaakt worden.
Snap Jammer, dat een rit per autobus van
Middelburg naar Domburg niet
warm aanbevolen kan worden.
SnipO, dus jij vindt ook dat die bus
veel te hard rijdt
SnapWel, dat ritje is geen genot. Je
kunt niet rustig genieten van de
schoone omgeving, wat voor vreem
delingen buitengewoon jammer is.
Snip Waarom moet die afstand met tel
kens stoppen binnen het half uur
afgelegd worden
Snap Het krachtig remmen bij zoo'n vaart
op verschillende stopplaatsen is al
heel onaangenaam.
Snip Zeer aan te bevelen is een rondrit
MiddelburgDomburg. Per tram
is het genotvol en doet dan de bus-
rit maar met tegenzin
Snap Ja, maar over dat harde rijden en
het tegen elkaar schudden wordt
veel geklaagd, dus moest daarin
verandering ten goede worden ge
bracht.
Snip We zullen hopen, dat de algemeene
klacht gehoor vindt. Wat geeft het
nu toch of die tocht 10 minuten
langer duurt
Snap Zeg, nu we Domburg genoemd heb
ben, schiet me nog iets te binnen
waar ik je meening over zou willen
vragen.
Snip Laat eens hooren.
SnapHet baden in Domburg op het of-
ficieele badstrand kost 45 cent.
Vindt jij dat niet veel te hoog En
zou als de prijs bijv. op 25 cent
gesteld werd, niet meer geld ge
beurd worden
Snip Stellig Voor een gezin, bestaande
uit 4 of 5 personen, loopen deze
kosten veel te hoog op. In de dui
nen je ontkleeden is vanzelf minder
aangenaam en bij lager tarief zou
dit ongetwijfeld minder geschieden.
SnapOch, och, wat roept er nog veel
om verandering, om verbetering
VLASMARKT K 150 MIDDELBURG
is je ADRES voor
Tevens het beste adres voor
leveren wij U een Kamer, belegen met
Zeil, Linoleum of Tapijt bijna voor niets.
Karpetten prima, steeds aparte dessins
en prijzen laag.
Gordijnstoffen zeer voordeelig en Gor
dijnen worden deze maand gratis gemaakt.
Het bekleeden van Uw Zitmeubelen
wordt aan lagen prijs uitgevoerd.
Ons werk is genoeg als solied bekend.
Gaarne bereid ten uwent te komen of
bel U No. 58 op.
Beleefd aanbevelend,
Langeviele K 211 Middelburg