ILj* SLmj JL JrTlL Thèl ill
BRIEVEN UIT AMERIKA.
W erkverschaffing
OPENBARE VERGADERING
r a.s.
de heer P. M. VERDORST
.ATLAS"brok
STIJFSEL
i. D. LITTOOIJ iz.,
KUS, V1SCH en HKÏLEffl.
Pianolessen.
„Het Arbeidscontract in de
bouwvakken".
Wegens sterfgeval
VRIJDAG
KOM EN ZIE. CTN
TE KOOPa
Grootste publiciteit bter ter stade
3750 ex. worden wekelijks m
et zorg verspreid. Grootste publiciteit.
GEVONDEN VOORWERPEN.
ONS GODSDIENSTIG LEVEN.
der Kinderzangvereenlging van
„HOSANNA",
In de Concert- en Gehoorzaal.
C. J. M. LAMEIJN,
VERSTRAATE, Langeviele.
Vraac uwGK0S5ItK
De grootste keuze in Dames-,
Heeren- en Kinder-Paraplules
voor St. Nicolaas-cadeau is bjj
A. GEENSEN,
Woensdag 11 November 1908.
Dertiende Jaargang.
Verschijnt eiken TT oensdagavond,
wordt door de geheele stad gratis verspreid.
Spanjaardstraat
Prijs der Advertentiën
Bj] hen gold moed, volharding en vertrouwen
in de toekomst voor alles. Nu treedt geldbezit
op den voorgrond. Voor onontgonnen gronden
moet reeds een goeden prijs betaald worden.
Het hout vindt een goeden markt. Het kap
pen der boomen geschiedt in den winter als
er geen werk op het bouwland is. De oude
trunken tracht men zooveel mogelijk te ver
wijderen door ze in brand te steken, Zulk een
ontbloot stuk land biedt in den zomer een
woesten aanblik. Het gras groeit er welig en
RECLAMES.
Advertentiën,
'8 avonds te 8 uur,
PROGRAMMA.
De inschrijving van werkeloozen zai
plaats hebben in 't gebouw Wagenaar-
straat D 78 op DINSDAG 17 en WOENS'
DAG 18 NOVEMBER van 10 tot 12Vz
en van 2 tot 4 nar.
Ondergeteekendo biedt zich beleefd
aan tot het geven van
Billijke conditiën.
E. VAN DER WEEL,
Afd. Middelburg „Tlmmerlledenbond".
des avonds to 8 are in het gebouw
„Os Vooruit", Nieuw8traat.
van Amsterdam.
van 9—6 nnr
GESLOTE
Deze is de witste
en voldoet het meest
J, WILLEMSEN,
Wo. 6.
MIDDELBURGSCH
ADVERTENTIEBLAD
DE FAAM
UITGEVER:
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 cent.
3 maal plaatsing wordt slechts 2 mam berekend.
Groote letters naar plaatsruimte Bij abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
Aan het Bureau van Politie alhier zyn op
werkdagen des namiddags van 79 uur de
volgende voorwerpen te bekomen
a. een handbasculeeen bril met étui en
een armbandje.
bbij ingezetenen een hondenmand A. v. d.
Pas, Achtersingel Q 277 een haarkam, C. A.
Steutel, Sleperssiugel Q 128een knipmes, T.
Bouwens, Koningstraat E 241een gouden
dameshorloge, A. Molhoek, Werfstraat P 148;
een blad „de Prins", M. Blokpoel, Bastion N
605 loten krankzinnigengesticht, Wiener,
Langedelft; een bruine handschoen, E. Louret,
Oud Arnemuidsch voetpad T 143een spaar-
briefje van Jozina Visser, C- de Jongb, Rou-
aansche kade G 159; een bal, v. d. Kop, Vlas-
markt K 144een zwartbont, J. Grims,
Wagenplein P 17een kiuderportemonnaie,
inhoudende een zilver ringetje, S. Koppejan,
Volderjjlaagte M 112een armband met gouden
slot, J. J. Francois, Arnemuidsch voetpad T
99een zilver broekstuk, J. van Tilborg, Bree-
straat 0 181.
La Fayette, lad., 6 Aug. 1908.
XXXVIII.
Het allereerste wat den reiziger opvalt bij
het bezoeken van verschillende plaatsen in de
Centrale Staten van Amerika is het landschap.
In New York en New Yersey (het noordelijk
deel) zijn overvloed van bergen, heuvels, rot
sen. In Indiana, Michigan, Illinois en Dowa
is de bodem meer effen. Hier en daar vertoo-
nen zich lage verheffingen, doch bijna nergens
bereiken ze aanmerkelijke hoogte. In den spoor
trein gezeten ziet men een golvend landschap,
dat over het geheel in cultuur gebracht is. In
La Fayette kwam ik in aanraking met vele
Hollanders, die in den land- en tuinbouw hun
brood vinden, waarom ik in dezen brief het
een en ander van wat ik zag en hoorde wil
vertellen.
Een der voornaamste vragen voor den boer
is Kunnen de producten gemakkelijk vervoerd
worden? Juist in die Staten waar de Holland-
sche settlements zjjn, beteekent het vervoer te
water zoo goed als niets. Het transport moet
per as geschieden. Hoe grooter de afstand van
de boerderij naar de markt, des te moeilijker
het wordt om het landbouwbedrijf winstgevend
te maken. Zelfs bodem bij uitstek voor cultuur
geschikt, kan nog niet in gebruik genomen
worden wegens het gemis van een markplaats
of spoorweg.
Indiana is iu alle richtingen met spoorwegen
en trams doorkruist, zoodat men van alle plaat
sen uit gemakkelijk een markt kan bereiken.
Nagenoeg alle grond geschikt voor landbouw
of veeteelt, is dan ook in gebruik genomen.
Hier en daar staan nog dichte bosschen te
wachten op den ontginner en een enkelen keer
ziet men een stuk land dat gereed gemaakt
wordt voor den cultuur.
Wanneer we zien met hoeveel moeite de
ontginning gepaard gaat, moeten we de eerste
settlers bewonderen, die Indiana's wildernissen
binnendrongen en met bijl, spade en geweer
in hun levensonderhoud trachten te voorzien.
Ze hadden het hoofd te bieden aan de stammen
der Indianen, die hun grond niet vrijwillig
wilden geven aan den blanken indringeren
de eeuwenoude boomen uit te roeien om een
plaats te krijgen waar ze hun koren konden
zaaien. Wat de ouden geleden hebben in deze
streken is beschreven geworden op allerlei
wijzen en bij vele gelegenheden, doch als men
het die ouden zelf hoort vertelleD in hunne
eenvoudigheid, dan gevoelt men dat het ge
schreven woord een hoogst gebrekkigen indruk
geeft van de moeiten en gevareD, die ze had
den te doorworstelen. Nu is de weg gebaand
en voor het jonge geslacht is het betrekkelijk
gemakkelijk in het levensonderhoud te voor
zien, dank zij de ontberingen der vaderen.
biedt voedsel aan voor het vee, dat tusschen
de half verkoolde stronken en wortels zijn weg
vindt. Het rooien van zulk een stuk land geeft
weer overvloed van werk voor de wintermaan
den.
Dan is het voor den landbouw geschikt.
Het hoofdproduct voor dit gedeelte van Amerika
is Indian Corn, ook wel zoet koren geheeten.
Dit is een variëteit van de mais. Als het zoet
koren nog groen is, dan wordt het als groente
gebruikt. De geheele kop wordt gekookt, de
korrels zijn dan week en melkachtig en levereD
een smakelijk en voedzaam gerecht. Voor den
Hollander is het een beele moeilijkheid naar
de regelen der tafelwetten dat in den kop ge
kookte zoet koren te eten. De geheele kop
wordt met beide handen aangevat, een weinig
boter gesmeerd over een rij korrels en die rij
met de tanden afgeknaagd. Zoo wordt gehan
deld met den geheelen kop, totdat er niets
over is dan het harde binnenste deel.
't Is inderdaad een vreemd gezicht al de
tafelgenooten op deze wijze bezig te zien,
doch de gewoonte is een tweede natuur,
't 13 immer een goede regel de oogen open te
houden aan een tafel, waarop aan u onbekende
gerechten voorkomen. Een poging om zoet
koren van den kop te eten met mes en vork
zou slechts een raedelijdendan glimlach kunnen
ontlokken over de onnoozelheid van den groe
nen Europeaan. Ook wordt het bereid op de
volgende wijzede nog grosne korrels worden
van den kop geschraapt en gekookt met melk.
Men verkrijgt op deze wijze een smakelijk,
melkachtig gerecht. Dit groene koren wordt
op verschillende manieren iugelegd en over de
geheele wereld verzonden.
Groote velden zijn hier bebouwd met Indian
Corn, veldhoren of mais. In hoofdzaak wordt
het gebruikt voor veevoeder. Enkelen verbou
wen het voor de wereldmarkt, de meesten voor
plaatselijk gebruik. In 't laatste geval laat men
de korrels iu den kop zitten. De paarden z(jn
er verzot op en weten de korrels er netjes uit
te knagen. De varkens voedt men er ook mee,
men ziet hier en daar een stuk weiland met
een kudde zwijnende kale koppen, verspreid
liggende rondom den trog, zeggen ons wat het
hoofdvoedsel der dieren is. De overgeschoten
koppen z(jn houtachtig en vormen een goede
en goedkoope vuurmaker.
Zoo heeft elk land wat zijn bewoners in het
dagelijksch leven noodig hebben. Ze kunnen
het best zonder turf stellen en behoeven zich
volstrekt niet te behelpen om hun koolkachels
aan den gang te krügen.
Om samen te vatten het veldhoren met zijn
verscheidenheden is van het grootste belaDg
voor de Middel- en Westelijke Staten van
Amerika. Rijp of groen, ingelegd of versch,
dient het als voedsel voor mensehen en bees
ten. De koppen zjjn een uitstekende brandstof,
of ze worden verwerkt tot de populaire koren-
kop-pijp. Deze pijp kan in populariteit wed
ijveren met het aarden neuswarmertje van
Holland. De stalks verrotten in korten tijd en
worden gebruikt tot bemesting.
Na het veldkoren volgt haver, tarwe, aard
appelen. Tot elke boerderij van eenigen om
vang behoort een zaaimachine, een maaimachine
en een dorschmachine. De twee laatste zag ik
in werking; doch daar ze wel geen onbekende
meer zijn voor onze Hollandsehe lezers, dank
zij de vele landbouwtentoonstellingen, die daar
geregeld in de landbouwcentra gehouden wor
den, zal ik niet trachten er een beschrijving
van te geven. Het is een feit, dat zonder ma
chines de groote vlakten van Amerika onmo
gelijk in cultuur gebracht konden worden. De
bevolking is er betrekkelijk dun en de ma
chines moeten het gemis van voldoende arbeids
krachten opheffen. Waarom werden juist in
Amerika alle werktuigen, die arbeid uitspaar
den, uitgevonden De vruchtbaarste streken
wachten op bebouwing, doch handen om te
oogsten ontbraken. Het was een bjjna vanzelf
sprekende zaak, dat de uitvinder den land
eigenaar te hnlpe kwam. In Indiana's velden
is één man bezig met de zelf-binder en drie
paarden. De grond, die 's morgens bedekt is
met het rijpe graan, is des avond bedekt met
de door de machine gemaaide en gebonden
bossen. Morgen komt de dorschmachine en des
avonds bergt de boer zijn graan iu de schuur
gereed voor den handel.
Het hooi winnen gaat op dezelfde vlugge
wijze. De maaimachine doet haar werk eerst,
een ander werktuig schudt het gemaaide gras
uitals het hooi geworden is, stapelt een
machine het zelf op den wagen. Natuurlijk
moeten er veel paarden voor gebruikt worden.
Elke boer heeft er verscheidene. Mot zjjn paar
den, machines en een paar werklui kan hjj een
uitgestrekte boerderij nakomen.
Het zonnetje van Indiana is er op berekend
de veldvruchten vlug te doen rijpen, 't Is hier
heet. De invloed van den oceaan wordt niet
gevoeld. De landwinden zijn warm. Des avonds
is het in huis niet uit te houden het gras
perk voor het huis is de plaats die het meest
aanlokt. Eu des nachts blijft het lauw. De
vroege morgenuren zijn het beste deel van den
dag, zoodat de boer en de tuinman hiervan
terdege partij trekken en hun werk zooveel
mogelijk trachten te doen op het eerste deel
van den dag.
Ge moet weten, dat Indiana op dezelfde
breedte ligt als Spanjehieruit is de hooge
zomerwarmte te verklaren New Yersey ligt
ook op die breedte en is niet zoo heet door
den invloed der Oceaanwinden.
Over het algemeen is de grond vruchtbaar.
De heuvels zoowel als de dalen zijn bebouwd.
Men merkt direct op, dat de grond bier niet
zooveel waarde heeft als in Nederland. De
wjjze van bebouwen is ruwer. Alles moet ge
daan worden door machines. Handen ontbre
ken om te wieden, ook in den tuinbouw, zoo
dat het onkruid welig groeit te midden van
planten, waartusschen geen Hollandsehe tuin
man het zou dulden.
Met het noemen van twee eigenaardige ge
wassen wilden we dezen brief eindigende
zoete aardappel en eellery. Beide worden als
groenten gebruikt. De zoete aardappel wil al
leen gedjjen in losse, zandige aarde. De knol
len kunnen groote afmetingen verkrijgen als
de planten zorgvuldig geteeld worden. Ze wor
den gekookt evenals gewone aardappels. De
welige inhoud heeft een zoeten smaak en is
bij eerste kennismaking in den regel verre van
aangenaam.
De eellery is dezelfde soort plant als haar
naamgenoot in Nederland. Terwijl men zich
daar toelegt op het teelen van de planten met
rijkdom van blaadjes, is het hier te doen om
dikke stelen te krijgen. De planten worden in
rijen gezaaid en bij voldoende hoogte opge
bonden. De stelen worden geel en deze vormen
oen geliefkoosd gerecht op de Amerikaansche
tafel. Nog moeten we de tomato's noemen. Dat
is een .vreemde vrucht. Ze groeit aan lage
struiken en heeft een allerprachtigst roode
kleur bjj rjjpheid. Doch de smaak is walgelijk
voor den nieuwkomer. Het eischt eenigen tijd
om de tomato lekker te kunnen vinden. Er
zijn velen die het nooit zoover kunnen brengen.
Genoeg over de gewassen in Indiana. Een
Hollandschen tuinman heeft eerst heel wat te
leeren voor hij hier een boerderij met profijt
kan drijven. Verschillende planten zijn geheel
nieuw voor hem. Laten we nog opmerken dat
er in de verschillende tuinbouwcentra fabrie
ken zjjn, waar tomato's, zoet koren, eellery en
zoete aardappelen ingelegd wordendeze in
gelegde producten vormen een belangrijk uit
voerartikel.
H. J. B.
Het beste bewijs is een locaal bewijs.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen zijn vertrouw
baar voor elke aandoening der nieren of blaas,
rugpijD, rhsumatiek, duizeligheid, slapeloosheid,
veelvuldig urineeren, waterachtige zwellingen,
heupjicht, lendenjicht en zenuwachtigheid zij
genezen graveel, steen en waterkwalen en zijn
een voorbehoedmiddel voor suikerziekte en
eiwitverlies.
De heer P. de Graaf, Nederstraat 186 te Mid
delburg, meldt onsSedert zes jaren klaagde
ik over de nieren, ik had onophoudelijk een
hevige, snijdende pijn in den rug en veel hoofd
pijn. Doorloopend was ik erg vermoeid en af
gemat, ik had veel last van dikke handen en
voeten; de urine kwam zeer moeilijk en onge
regeld, veroorzaakte mij veel pijn en zag er
9teeds bruin uit; en liet veel bezinksel na. Van
al de middelen, die ik gebruikt heb, i9 er slechts
één geweest dat mij verlichting schonk en dit
waren Foster's Rugpijn Nieren Pillen. Na deze
een paar dagen te hebben ingenomen, verdween
de pijn in den rug en hoofdpijn en nadat ik
hiermede drie weken volgens de gebruiksaan
wijzing was doorgegaan, kon ik weinig of niets
meer van mijn verouderde ziekte bespeuren.
Uit erkentelijkheid zal ik gaarne de goede hoe
danigheden van dit probaat geneesmiddel be
kend maken.
Ik ondergeteekende verklaar dat het boven
staande waar is en machtig u het publiek te
maken op elke wijze die u goeddunkt.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen zjjn de pillen,
die u zullen genezen, laat u niet overhalen iets
anders te probeeren. Zjj zjjn te Middelburg
verkrijgbaar bij den heer Joh. de Roos, Vlas-
markt K 157. Toezending geschiedt franco na
ontvangst van postwissel a f 1,75 voor één of
f 10,voor zes doozen.
BURGERLIJKE STAND VAN MIDDELBURG.
Van 3-9 Nov.
ONDERTROUWD: H. Schroo, jm. 23 j.
met A. P. A. Janssen, jd. 28 j. A. Wondergem,
jm. 28 j. met M. Heijboer, jd. 26 j. J. B. F.
de Geus, jm. 29 j. met M. Diugemanse, jd26 j
H. M. Bellaart, jm. 26 j. met C. M. A. de Kat,
jd. 26 j C. Bellaart, jm. 22 j. met P. Bos, jd.
24 j. W. de Schrijver, jm. 20 j. met S. M.
Jongepier, jd. 20 j. J. W. Jonker, jra. 26 j. met
P. H. Moerland, jd. 21 j. A. de Landmeter,
jm, 26 j. met A. de Koster, jd. 27 j. C. W.
Soeters, jm. 21 j. met M. H. Bergmans, jd. 21 j.
J. A. van Dale, jm. 31 j. met E. G. W. IJse-
bondt, jd. 21 j.
GETROUWD: J. P. Boom, jm.21 j metC.
J. de Hamer, jd. 20 j. F. van der Plujjm, jm.
28 j. met C. C. van der Plank, jd. 22 j.
BEVALLEN J. A. Joosse, geb. De Jong,
d. E. Barentsen, geb. Bosschaart, d. A. J. de
Paauw, geb. Pison, d. M. M. Dirkse, geb.
Lockefeir, z.
OVERLEDEN W. Schietekatte, vrouw van
D. Midavaine, 58 j. P. de Klerk, z. 2 m. P.
Wattel, z. 1 m. S. M. Andriessen, ongeh. d.
74 j.
Bij de firma GEBRS HILDERNISSE te
Middelburg verschijnt iederen Vrijdag:
Christelijk Weekblad in Vrijzinnigen Geest
voor de provincie Zeeland.
De prijs is slechts 35 cent per drie maanden
franco huis dus nog geen 3 cent per week.
Benevens degelijke lectuur vindt men daarin
iedere week de opgave der predikbeurten
voor Vrijzinnigen.
Men vrage gratis het nummer dezer week
aan.
KLA8.SE A, „Een dag buiten" (cantate), sa
mengesteld uit werken van onder
scheidene componisten door
Gr» B» Dommisse,
KLASSE B, „Een blauwe lucht" S. de Lange
„Vox Humana" C.C. A.de Vliec.ee.
„Maandrozen" C. A. Heinrh.
„In Mei* (duet) H. v.Tussenbroek.
„Zomer" Ri Hot.
„Aan Florida" C. C. A. de Vmhöbb.
Programma's met tekst der liedereD
(tevens bewijs van toegang) a 25 cent te be
komen bij de Boekh. SMITS, D'HUIJ en
FANOY.
Ondergeteekende maakt het publiek bekend
dat hjj een WINKEL heeft geopend in
Ook ROODBOL verkrijgbaar van at 50 cent
en hooger, GEMARIONEERDE HARING
7 cent per stuk.
Zich minzaam aanbevelend,
Beenhouwerssingel, hoek Roosterstraat.
Molstraat F 89.
SPREKER:
ONDERWERP:
Allen ter Vergadering. TOEGANG VRIJ.
HET BESTUUR,
1.9.
Ontv. heerlijk ST. NICOLAAS 6 ct. per ons
en per 5 ons 27 ct. Varsche.BOTER-BABBE-
LAARS 7 cent per ons.
J. Nieuwland—Cornelisse, Singelstraat 172.
Lange Noordstraat 31, bij het Postkantoor.
2 Haardjes, 2 Kamer-Kachels, 1 aangekleede
Kachel, 2 Gegoten Kacheltjes, 2 Petroleum-
Kachels, 1 Gegoten Fornuis, een partij Kolen
bakkeu, Kolenschoppen, Kachelroosters, Poken
en Tangen. Alles nieuw en alles wordt tegen
spotprijs opgeruimd,
Vli8singsche straat.
Witte of Lichte SUIKER per kilo 47 cent.
Geele 45
TIMMERMANS, Noordstraat.
