BRIEVEN UIT AMERIKA.
i(
A. D. L1TT00IJ Az.,
Grootste publiciteit hier ter stede3600 ei. worden 1
wekelijks met zorg versprei
d. Grootste pnblicitei
t.
RECLAMES.
SCHERMEN.
J. MONTER, Brakstraat 0 276.
Mo. SO.
Woensdag 18 (September 1907.
Kilde Jaargang.
Verschijnt eiken W oensdagavond,
wordt door de geheele stad gratis verspreid.
Spanjaa rd sir a alt.
Prijs der Advertentiên
Advertentien.
Het Bestuur van de Schermvareenl*
ging „KONINGIN WILHELMINA" maakt
bekend,
tot het leeren van het SCHERMEN.
Aan te melden bij
IJSWAFELS.
MIDDELBURGSCH
ADVERTENTIEBLAD
DE FAAM
UITGEVER:
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 cent.
3 maaljplaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
Groote letters naar plaatsruimte By abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
Eindelijk, eindelijk zijn wij er in geslaagd
den lezer3 van ons blad in de plaats van de
zoo zeer gewilde Indische Pennekrassen, van
Luit. Clockener Brousson, andere lectuur te
kunnen geven. Het zijn geen Indische, maar
Amerikaansche Pennekrassen, die wij U ter
lezing willen voorleggen.
Herhaalde malen is ons door vele lezers ge
vraagd, wanneer de Indische Pennekrassen
weer kwamen. Deze vielen blijkbaar bijzonder
in den smaak. Zij verdienden dit ook, want de
causerie was prettig en er viel veel te leeren
omtrent Indië en Indische toestanden.
Tot onze spijt konden wij geen nieuwe
relaties in Indië aanknoopen.
Pennekrassen te geven uit ons eigen land
lacht ons niet toe. Onze dagbladen brengen
ons zoo met alles in onze naaste omgeving op
de hoogte, dat voor een weekblad niets dan
napraten overschiet.
Het ligt voor de hand, dat daarom ons oog
allereerst gericht werd naar Amerikahet land
waar zooveel Nederlanders, ja misschien wel
van onze nabestaanden, zich vestigen.
Na veel moeite zijn wij er in geslaagd beslag
te leggen op een gevierd schrijver in Amerika.
Inderdaad wij meenen in onze keuze gelukkig
te zjjn geweest.
Dat wij ons hierdoor weer eene groote uit
gave getroosten, zullen onze lezers begrijpen
en zoo we hopen op prijs stellen. Dit
staat vast, nog meer lezers zal De Faam er door
winnen. H. H. Adverteerders, bedenkt gij
dit vooral
Ten slotte nog eene hoogst belangrijke
mededeeling. De schrijver is bereid desgevraagd
inlichtingen, raadgevingen, vragen, opmerkin
gen enz. te geven ot te beantwoorden. En wij
stellen ons gaarne bereid brieven voor hem
bestemd in ontvangst te nemen en door te
zenden, mits met insluiting van een 12i/g cents
postzegel-
Moge deze Amerikaansche Pennekrassen een
even goed onthaal te beurt vallen als in den
tijd de Indische I
DE UITGEVER.
Paterson, Juli 31-07.
I.
We hebben last gehad van de warmte hier.
De avonden en nachten waren menigmaal niet
in staat eenige verkwikking te brengen. De
hitte waait u overal tegemoet. Arme New-
Yorkers, die in zulk een temperatuur hard werk
moeten verrichten. Als men de hitte gevoeld
heeft, vooral in de dichtbevolkte volksbuurten,
kan men begrijpen, dat er zooveel gevallen
voorkomen van zonnesteek en zonneziekte van
krankzinnigheid als gevolg der warmte.
Alles roept om ijs, en als de rondbrengers
van ijs het werk staken, dan hoort men spre
ken van ijsnood, zooals kortgeleden het geval
was in New-York en Brooklyn.
Wie gelegenheid en geld heeft, gaat de bad
plaatsen opzoeken of een der vele zomerressor-
ten in de bergen. Wij behoorden tot de ge
lukkigen, die gelegenheid hadden een zomer
tochtje te ondernemen, en al moesten we
rekening houden met den niet al te wel voor-
zienen buidel, toch hebben we genoten op ons
reisje naar Boston en omstreken.
Het is niet mijn doel, een volledig reisver
haal te geven. Alleen wil ik enkele grepen
doen uit het vreemde en schoone dat we zagen,
en waarin onze Hollandsche lezers, naar we
hopen, min of meer belang zullen stellen.
van New-York uit kan de reis naar Boston
per boot, per trein, of per boot en trein ge
maakt worden. We kozen het laatste: de boot
reis van New-York naar Vall-River en verder
per spoor naar Boston.
Ik had een vaag idee, dat er nog wel iets
mooiers denkbaar was dan de Atlantische stoo-
rners, doch had inderdaad niet durven denken
dat de kuststoomers van Noord-Amerika zoo
ver hare Europeesche zusters konden over
treffen.
De Priscilla is een der prachtigste booten
ter wereld. Ze is een raderstoomboot. Haar
lengte is 440 voet en ze heeft 7 dekken. De
namen er van weet ik inderdaad niet meer en
doen ook minder ter zake. Dat deze boot an
derhalf millioen dollars heeft gekost wordt
geloofbaar, zoodra men zich aan boord begeeft.
Men komt eerst in een ruime hal en een ele
gante trap leidt naar boven. By avond is die
hal en die trap een waar paleis van licht. In
de salon vindt men de prachtigste en gemak
kelijkste meubelen. Alles is berekend op com
fort voor den reiziger. De stap wordt onhoor
baar gemaakt door dikke kleeden op trappen
en vloeren.
Waar ge uw oog ook wendt, alles is schoon
en artistiek. Gezien in de zee van licht, uitge
goten door honderden electrische lampen, on
der het geruisch der goede muziek van het
orkest, geljjkt het geheel een waar tooverpaleis.
Er zjjn vier dekken waar een overvloed van
vouwstoeltjes uitnoodigen tot het genieten van
de frissche zeelucht. De Staterooms, de hutten,
z;jn goed ingericht, slechts 2 bedden in 1 hut;
het linnengoed ziet er onberispelijk uit. De
bediening is geheel in handen van negers.
Er wordt altijd beweerd, vooral door den
vaderlandslievenden Amerikaan, dat het fooien
stelsel enkel in Europa heerschtdoeh we
merkten hier op, dat de negerbedienden ook
een fooi verwachtten als ze iets deden, waarvoor
de reizigers reeds betaald hadden. Ik weet
niet of hun salaris ook goed gemaakt moet
worden door de fooien der passagiers, zooals
het geval is op de Europeesche booten, doch
het scheen wel zoo.
De Amerikaan weet zoo goed de fouten op
te noemen, die er in Europa zijn doch hjj
schijnt niet te weten, of hij doet alsof hij niet
weet, dat dezelfde verkeerde dingen in zjjn
eigen land voorkomen. Zoo kan men ook op
een eerste klas bediening rekenen in den bar
bierswinkel, indien de bediende eenigen grond
meent te hebben, dat er een extraatje voor
hem zal overschieten.
Zoo pocht de Amerikaan er altijd op, dat in
Amerika alle menschen gelijk zijner wordt
geen onderscheid gemaakt tusschen armen en
rijken, er zijn geen klassen. Tot op zekere
hoogte is het waar. In de boot zijn geen klas
sen. De reizigers hebben alle een soortgelijk
passage-biljet, recht gevende op verblijf aan
boordelk dek en elke hal staat open voor
iedereen. Doch de restaurantzaal wordt alleen
bezocht door de rijkeren de prijzen zijn geen
volksprijzen En de state-roomsEr zyn er
van vijf, van twee en van één dollar per nacht
terwijl zij die geen staterooms huren, gratis
een bed kunnen krijgen in een slaapzaal bene
den in het schip. De dollar maakt de klassen
hier even goed, doch mogelijk minder opval
lend dan in de Oude Wereld.
Onder muziek verliet de Priscilla haar pier.
We korden nu nog eens genieten van het
grootsche gezicht, dat de Hudson en de Baai
van New-York aanbiedt. Telkens weer is het
nieuw en hoe vaker men het ziet des te meer
respect krijgt men voor den Amerikaanschen
ondernemingsgeest.
Rechts zien we Ellis-Island en het Vrijheids
beeld en als de boot van koers verandert en
de East-River invaart, zien we vóór ons de
twee Reuzenbruggen, die Manhattan-Island,
waarop New-York gebouwd is, verbonden met
Long Island. De eerste is Brooklijn-bridge,
ook wel East-River bridge geheeten. Deze is
gebouwd om in de noodzakelijkheid te voorzien
een betere communicatie te hebben tusschen
New-York en Brooklyn, dan de ferry-booten
konden geven.
Vooral in de laatste halve eeuw zyn deze
twee steden zoo nauw met elkaar verbonden
ten opzichte van den handel, dat men moest
omzien naar een vlugge verbinding. Honderden
Brookljjnjtes werken op de kantoren en werk
plaatsen van New-York, en moeten dus min
stens tweemaal per dag de rivier oversteken.
Reeds in 1819 was hier een ingenieur, die
ijverde voor het bouwen van een brug over de
East-River. In 1829 kwam men zoover, dat er
plannen werden gemaakt. In 1849 begon het
publiek zich er voor te interesseeren. Doch pas
in 1867 werd het meenens. De burgeroorlog,
die toen pas achter den rug was, had den
Amerikaan gemeenzaam gemaakt met groote
ondernemingen en enorme uitgaven.
De hoofd-ingenieur was Roebling, die na
zijn plotselingen dood in 1869 opgevolgd werd
door zyn zoon. Deze werd ziek door overspan
ning, doch bijgestaan door zijn vrouw, heeft
hij het reuzenwerk kunnen voltooien in 1884.
Het geheels werk heeft 15 millioen dollars
gekost.
Het bouwen dezer brug getuigt van den
hoogen trap der moderne bouwkunst. Met recht
wordt de brug gerekend tot de grootste won
deren ter wereld. De centrale spanning over
de rivier is 1595 voet lang en 135 voet boven
hoogwater-merk. De grootste booten varen er
onder door. Aan de einden dezer spanning
bevinden zich de torens, die tot steun dienen
der kabels, waaraan de brug haar kracht ont
leent. Over het midden der brug is een ver
hoogde promenade en hier en daar zjjn ban
ken geplaatst voor hen die rusten en genieten
willen van het gezicht dat de rivier en de
havens en de huizenmassa's opleveren. Ter
weerszijden bevinden zich de rails voor de
eleetrischen spoorweg, dan de rails voor de
trams en vervolgens een weg voor rijtuigen.
Bevindt men zich in 't midden der brug,
dan voelt men het gevaarte zich heen en weer
bewegen als al die voertuigen her- en der
waarts snorren. Er zyn er die beweren dat de
reus niet zeer vertrouwbaar is, doch de regee-
ringspersonen schynen die opinie niet te deelen.
De totale lengte der brug is D/s myl, terwijl
de breedte 85 voet is. Ze heeft een capaciteit
van 45.000 voetgangers en 1440 voertuigen
per uur. Men behoeft dan ook niet een wan
deling over de brug te doen om te genieten
van de stilte en eenzaamheid.
De volgende reuzenbrug, tusschen New-York
en Williamsburg is slechts sedert een paar
jaren voor het verkeer geopend, terwijl men
bezig is met een derde brug naar Long Island
City, die in lengte de twee andere nog zal
overtreffen, de Blackwellsbridge.
We varen nu links van Blackwell's-Island.
Het ziet er zoo mooi uit, zoo vroolijk, en toch
is dit de plaats waar men ellende kan zien,
meer dan lief is. Op dit eilandje bevindt zich
het hospitaal voor minvermogenden, het Ver
beterhuis, het Armhuis, het Werkhuis, het
krankzinnigengesticht, en nog eenige andere
inrichtingen, allen van soortgelijken aard. Het
eigenaardige is, dat al deze gebouwen zyn ge
bouwd door veroordeelden. De muur die het
geheele eiland omringt en het moet beseher
men tegen hoog water, is ook door gevange
nen gebouwd.
In 't geheel wordt het bewoond door meer
dan duizend menschen, die verpleegd moeten
worden op kosten der stad. Als we deze prach
tige groep gebouwen en tuinen bewonderen
en we opmerken de zorg die er aan besteed
is om alles zoo prettig mogelijk er uit te doen
zien, dan moet het ons opvallen, welke groote
schreden voorwaarts zyn gemaakt in des men
schen humaniteit ten opzichte van den mensch.
De humane theorie, dat er veel meer gedaan
kan worden door vriendelijkheid en een pret
tige omgeving, dan door harde methodes en
vuilheid, schijnt zich te hebben gekristalliseerd
in het beheer der instellingen op Blackwell's
Island.
Des anderen morgen om 6 uur waren we in
Vail River, om 7 uur op den trein en om 8
uur in Boston. Nog iets over het reizen per
spoor hier in de Vereenigde Staten. Welkeen
verschil met wat we gewoon zyn in Holland
Er is slechts één klasse. De rijtuigen zyn
doorloopend, elke bank heeft twee zitplaatsen,
voorzien van de zachtste kussens. De raampjes
laten zich gemakkelijk op- en neerschuiven.
Elk rytuig heeft een W. C., terwijl er een
voldoende voorraad drinkwater is. Alle rijtui
gen zyn „niet rooken", behalve één in eiken
trein, de „smoking-car". De controle is uitste
kend. Na elke halte komt de conducteur de
kaartjes nakijken. Voor het gerief van den
doorgaanden reiziger is bezijden of vóór elke
zitplaats een kleine houder aangebracht. Hy
plaatst zyn kaartje daarin en de controleur doet
de controle, zonder een enkel woord behoeven
te zeggen.
Op zulk een kort traject heeft men natuur
lijk niet de Pullmann-carsdoch alles is zoo
ruim en luchtig en comfortable ingericht, dat
een vergelijking tusschen 't reizen per spoor
hier en dat in Holland absoluut ten nadeele
van ons vaderland moet uitvallen. Men heeft
hier ook geen last van de knieën van zijn
overbuurman. Alle reizigers zitten met het ge
zicht naar de locomotief.
Na een gezellige rit door een der mooiste
streken van Massachusetts stopt de trein in
het hoofdstation van Boston, het grootste sta
tion ter wereld. Het wordt geroemd als een
voorbeeld van architectuur op spoorweggebied
en geloofden het, toen we een korten tyd be
steedden aan het doorwandelen der verschil
lende zalen.
De reiziger vindt er zoowel de schoenpoetser
als den barbierswinkel, een restaurant zoowel
als een postkantoor.
Twee-en-dertig lijnen komen het station
binnen, waarvan vier ondergrondsch zyn. Dat
elke dag meer dan 700 treinen dit gebouw
verlaten, kan eenigszins een idee geven van
de enorme eapaciteit.
BURGERLIJKE STAND VAN MIDDELBURG.
Van 1216 Sept.
ONDERTROUWD: K. C. van der Sluys,
jm. 27 j. met J. A. Hertogs, jd. 27 j. K. J.
Adams, jm. 27 j. met A. Kakebeeke, jd. 21 j.
W. F. H. Douw van der Krap, jm. 26 j. met
P. H. Goor, jd. 24 j. F. J. van den Ende,jm.
32 j. met 0. Wisse, jd. 24 j.
GETROUWD: K. Thomas, jm. 29j.metA.
Heuseveldt, jd. 24 j.
BEVALLENS. Grims, geb. Bakker, d. J.
M. J. Temmink, geb. Van Dam, d. W. van
den Broeke, geb. Verhage, d. F. Gilliseen, geb.
Kouyzer, d. M. Pattenier, geb. Geldof, z.
OVERLEDENP. Meeuse, wed. van I Wat-
tel, 79 j. W. Stoutjesdyk, man van J. F. Cornu,
25 j. P. J. Pieterse van Wjjek, man van S. C.
Goeman, 62 j.
Verdere mededeelingen uit Middelburg.
Pyn in den rug is een zeker teeken van
nierziekte, de pijn wordt veroorzaakt door de
nieren, die onder het smalle gedeelte van den
rug liggen. Andere gewone verschijnselen van
nierziekte zyn duizeligheid, hoofdpijn, water
achtige gezwellen in de enkels en onder de
oogen, urine-ongesteldheden, schemering voor
de oogen enz. Foster's Rugpyn Nieren Pillen
zyn een speciaal geneesmiddel voor de nieren
en blaas ze werken niet op de ingewanden
en genezen zoodoende de oorzaak van rugpyn,
waterzucht, graveel, rheumatiek en andere ge
volgen van zieke nieren.
Mejuffrouw J. Bouwens, Vlissingsche straat
K 48 te Middelburg, meldt onsGedurende
acht maanden leed ik onophoudelijk aan een
vreeselyke pyn in het benedengedeelte van den
rug en in de lendenen. Het ergste was het
wanneer ik moest bukken en als ik mjj daarna
oprichten moest, scheen het wel alsof ik door
den grond zou gaan, zelfs wanneer ik
van myn stoel opstond, had ik veel pijn. Ik
had ook veel last van duizelingen en scheme
ringen voor de oogen en kreeg zweetingen,
welke onmiddellijk door huiveringen gevolgd
werden. Allerlei geneesmiddelen hiervoor aan
gewend, brachten mij geen baat, totdat ik ten
slotte kennis maakte met Foster's Rugpijn
Nieren Pillen en het is mij een vreugde te
kunnen berichten, dat ik hierdoor een groote
verlichting bekomen heb en toen ik twee doo-
zen gebruikt had, was myn pyn zoo goed als
geheel verdwenen. Uit dankbaarheid zal ik
ze steeds andere lyders aanbevelen.
Ik ondergeteekende verklaar dat het boven
staande waar is en machtig U het publiek te
maken op elke wy'ze die U goeddunkt.
De naam Foster's Rugpyn Nieren Pillen
staat voluit op iedere doos. Zij zijn te Middel
burg verkrijgbaar by den Heer Joh. de Roos,
Vlasmarkt K 157. Toezending geschiedt franco
na ontvangst van postwissel a f 1.75 voor één
of f 10.voor zes doozen.
Alle soorten Ijswafels, alsChocolade.
Vanille, Citroen, Frambozen, Sinaasappel.
8 cent per ons.
TIMMERMANS. Noordstraat.
