R. ROOBOLfe 's Gravenhage
mooi BEHANGSELPAPIER,
k 0. LITTööil Az.
Grootste publiGiteit bier ter stede3500 ex. worden wekelijks met zorg verspreid
Grootste publiGiteit
De dankbaarheid van een
bewoner van Middelburg.
MIDDELBURG.
Vrijdag 26 Januari a. s.
SINAASAPPELEN
D. A. TILROE, Heerenstraat.
VLEESGHWAREN'FABRIEK.
BÜ A. DGUDEIJNS, Wal.
Mo. 16.
Woomdag 24 Januari 1006.
Tiende Jaargang.
Verschijnt ellzen Woensdagavond,
wordt door de geheele stad gratis verspreid.
UITGEVER
Spanjaardstraat.
Ihrijs der Advertentiën
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 eent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
Groote letters naar plaatsruimte. Bg abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
INDISCHE PENHRASSEN.
Daar we het in de laatste maanden zoo bij
zonder druk gehad hebben over Sultans en
Prinsen van den bloede, is het, voor de variatie,
zeker niet onaardig óók eens kennis te maken
met een pseudo-Radja en wel met „Zijne Hoog
heid" Ratoe Soenda Pangeran Papak Imam
Mahdi Goesti Mohamad Samian.
't Is een onbeduidend mannetje van onge
veer vijftig jaren oud, die nu onlangs, 5 Sep
tember jl., voor den Landraad te Buitenzorg
terecht stond, wegens het voeren van boven
vermelde valsche titels.
Ik zal zorgen, dat zij, die „de Prins" lezen,
spoedig het genoegen hebben onzen vriend te
zien, gekiekt als hij is, te midden van eenige
„volgelingen", voor het Landraadsgebouw.
Een vrij ordinair dom type, die „Radja" en
men staat versteld over het feit, dat zoo'n heer
schap wérkelijk nog gevaarlijk had kunnen
worden
Op het portret zien wij hem, zooals ik reeds
zeide, met acht zijner „volgelingen", die achter
hem op den grond hebben plaats genome*.
Deze luitjes werden tegelijk met den „Radja"
door de politie gearresteerd en zaten eenigen
tijd als medebeklaagden in preventieve hech
tenis. Later, ongeveer een week vóór de zit
ting, werden de „volgelingen" op vrije voeten
gesteld, om tegen den hoofdpersoon te kunnen
getuigen.
Wat was er nu gebeurd?
Op den 23sten Juni jl. werden de ingeze
tenen van Buitenzorg plotseling uit hun rustige
rust opgeschrikt. Wèl alarmeerend klonk het
bericht, dat een zekere „Rato8 Soenda" de
woning van den Assistent-Collecteur bij de
opiumregie met een aantal „volgelingen" en
z\jne tot „Vorstin" verheven echtgenoote was
binnengedrongen en er den boel in opschud
ding bracht! De politie werd door den zeer
verbouwereerden Assistent-Collecteur gewaar
schuwd, en het arresteeren van den „Ratoe"
met al de zijnen was toen nog slechts het
werk van een oogenblik.
De berg baarde intusschen een muisHad
men gevreesd voor 'n begin van opstand, de
resultaten van 't allereerste onderzoek bewezen
reeds spoedig, dat hier van prang sabil in 't
geheel geen sprake was. Te vergeefs werd o.a.
naar wapens gezocht en bij de arrestatie boden
de „muiters" niet den minsten weerstand. Al
len lieten zich gewillig inrekenen en naar
's Lands gevangenis voeren, erg verschrikt als
ze waren, dat ze zich in hun nieuwen vorst
zoo leelijk hadden vergist.
Samian is een gewone laaggeboren Soenda-
nees, die o. a. acht maanden oppasser was bij
het beri-beri-gesticht alhier en tot twee malen
toe krankzinnig is geweest. Krankzinnigen nu
worden door onze bruine medeburgers steeds
met zekeren eerbied beschouwd, vooral als die
zielszieken zoo'n beetje liefhebberen in gods
dienst en dit deed onze Samian
Als geheime goeroe toch had hij vele moerids
(discipelen) tot zelfs in de groote stad Batavia,
wat nu juist niet voor de snuggerheid dier
leerlingen pleit, want Samian heeft vrij idiote
begrippen omtrent den Islam verkondigd. Het
was bij hem blijkbaar eene manie om zelf een
godsdienst te stichten, een godsdienst, die wèl
op de leer van Nabi Mohammad gebaseerd,
intusschen tal van kettersche afwijkingen
toonde. Zoo heeft de stakkerd zich zelf meer
malen voor een nieuwen Profeet uitgegeven,
en de domme menigte geloofde in hem en in
zijne duivelsche leerstellingen, omtrent de Ha-
kekat of derden graad van den Islam.
By zijne arrestatie werden tal van geschrif
ten gevonden, die duidelijk zijne dwaze be
grippen over den godsdienst leerden kennen.
Aan zijn Nabischap meende hij verder ook nog
onkwetsbaarheid en de kunst van vliegen te
ontleenen.
Hy zag dus in zijn eigen onbeduidende per
soonlijkheid een z.g. sakti, met geheime, boven
natuurlijke krachten gezegend!
Eens, in zoo'n aanval van krankzinnigheid,
sprong de ongelukkige van een dak. Hij wilde
toen daarmede 'n bewijs leveren van zijn vlieg
kunst, doch viel natuurlijk met 'n geweldigen
smak op den grondDaar hij er toevallig
heelhuids afkwam, bleven de moerids toch in
hem gelooven.
Samian heeft ook meermalen de heilige gra
ven bezocht, o. a. die te Cheribon van den
Soenan van Goenoeng Djati, van Godok op
Garoet, van Dajeuh loehoer te Soemedang, en
van den Sultan van Bantam. Hij bleef daar
dan offeren, bidden, vasten en pikeren, wierook
ook brandende ter eere van de heilige afge
storvenen Steeds was het 's mans streven om
zijne kennis van de geheime occulte weten
schappen te vermeerderen, en steeds meende
hij daarin vorderingen te maken ook, totdat
hij op zekeren nacht, vol devotie in 's Lands
plantentuin gezeten en wel op de plaats waar
vroeger de „Leuwi Tji Patahoenan" moet ge
weest zy'n, er de stem van den Engel Gabriël
hoorde, die hem berichtte, dat hjj Samian, tot
Ratoe Soenda verheven wasHet aanwer
ven van volgelingen viel' toen heusch zoo
moeielijk niet meer
Hy maakte eenvoudig slechts overal bekend,
dat hij nu de Ratoe Soenda was en dat een
ieder hem maar had te volgen. Als hij de men-
schen met een soort heilige olie besprenkelde,
geraakten ze onder zijn invloed (suggestie) en
was alle gezond verstand voor goed verdwenen.
Samian meende op een gegeven oogenblik
zijn» aanstelling door Gabriël tot Ratoe Soenda,
ook bij de Europeanen te moeten bekend ma
ken en wenschte daartoe in de eerste plaats
een bezoek te brengen aan Zijne Excellentie
den Gouverneur-Generaal. Hij vond het in zijn
goedaardigen eenvoud niet kwaad, wanneer
Harer Majesteits plaatsvervanger het besluit
van den Aarts-engel Gabriël nog eens nader
bekrachtigde Ook wilde hij Prof. Dr. Treub
als Chef van 's Lands Plantentuin in deze zaak
niet passeeren. De heilige boodschap was hem
toch gebracht op een terrein, bestierd door
genoemden geleerde en hij kondigde hem
daarom zeer beleefd een bezoek aan.
De „Ratoe" zond daartoe een zjjner volge
lingen, (nota bene een gewezen politie-oppas-
ser), naar Zijn Hoogedelgestrenge toe met het
beleefd verzoek tevens om hem, den Ratoe
Soenda, een mooi rijtuig te leenen voor zijn
visites, o.a. bij den Landvoogd. De geleerde
Professor en Directeur van het Departement
van Landbouw las het leitje, wist niet beter
of er logeerde een Inlandsche Vorst van elders
op Buitenzorg en gaf beleefd kennis, dat hij
den Ratoe gaarne van dienst zou zjjn Zoover
is het echter niet gekomen, aangezien de politie
den waanzinnige met al zijne onnoozele vol
gelingen, nog juist bij tyds, inrekende.
Wat kunnen we nu uit het bovenstaande
leeren
Eenvoudig dit, dat we door verwaarloozing
van de verstandelijke ontwikkeling der Inlan
ders, op elk uur van den dag en nacht bloot
staan aan zeer onaangename verrassingen. We
zagen het op Gedangan, kort geleden ook op
Jogjakarta en nu weer te Buitenzorg.
De eerste de beste godsdienst- of hoogmoeds-
waanzinnige heeft slechts zjjn stem te verhef
fen en de domme goedgeloovige kampongbe
volking ziet in hem een Messias, een Profeet
Hoe goedaardig en gewillig van nature ook
onze bruine broeders zijn, gaat hun fantasie
eenmaal werken en gelooven ze oprecht in de
heilige roeping van een hunner „kontjo's",
dan zijn ze tot alles in staat
Voor algemeen fanatisme behoeft op Java
nooit gevreesd te worden, voor locale geest
drijverij en locale troebelen wèl, en al zijn die
relletjes desnoods gemakkelijk in bloed te
smoren, de slachtoffers die daarbij vallen, zoo
wel aan onze zijde als aan die van de verblinde
„muiters", zullen we steeds op ons geweten
hebben, waar we ons toch bewust zijn, hoe
dit alles kan voorkomen worden dooron
derwijs
Samian was by toeval een goedaardige gek
en geen samenzweerder of bloeddorstige, doch
't kan elders weer anders gaan en een tweede
Gedangan worden
Noeh_ daar, noch te Jogja, noch weer hier
op Buitenzorg was onder de verdwaasden
slechts één oudleerling van 'n Inlandsche
school
Me dunkt dat zegt genoeg, lez.ersIn de
volgende Penkras moet ik 't er nog eens even
over hebben, ^vooral ook naar aanleiding van
een brief, mij dezer dagen door een Javaan
uit Semarang toegezonden.
De Landraad te Buitenzorg verklaarde Samian
Ratoe Soenda is, volgens een oud Soen-
daneesch voorspellingsboek, een soort van Mes
sias, die eenmaal op West-Java zal heerschen.
ontoerekenbaar en beval zijne opneming in 't
krankzinnigengesticht, voorloopig ter obser
vatie, voor den tjjd van zes maanden.
Lt. Clockbnbb Bbousson b.d.
Buitenzorg.
RECLAMES.
Uit dankbaarheid voor de verkregen welda
den en met den wensch dat velen nut mogen
trekken van hare ondervinding, machtigt ons
een inwoner van Middelburg hare volgende
verklaring te publiceeren.
Mejuffrouw de Wed. MARIJS DE KLERK,
wonende Seis weg R 148 te Middelburg, meldt
ons Voordat ik gebruik maakte van Uw FOS
TER'S RUGPIJN NIEREN PILLEN heb ik
ongeveer twee; jaar gesukkeld met een Nier
ziekte, waardoor ik zeer veel pijn te doorstaan
had in den rug eu in de zijden. Ik leed ook
veel aan zware hoofdpijn en gevoelde mij steeds
erg vermoeid en afgemathet ergste mijner
ziekte;; was echter de verschrikkelijke pijn die
ik had bij het urineeren. Elk oogenblik moest
ik aan den sterken drang hiervoor toegeven
en menigmaal bevond zich bloed in het water.
De medische hulp die ik hiervoor ondergaan
had, had mij weinig of geen beterschap be
zorgd en ik wist niet hoe ik het had toen ik
begon met FOSTER'S RUGPIJN NIEREN
PILLEN, deze hebben mij wonderlijk veel ge
holpen. Na een paar dagen bekwam ik reeds
een groote verlichting en nu ik één doosje
geledigd had, kende ik mijzelf niet meer, want
in langen tijd had ik mij niet zoo wel gevoeld.
Mijn blijdschap was des te grooter daar men
mij gezegd had, dat er niets aan mijn kwaal
te doen was en ik geheel mismoedig geworden
was. Voor alle zekerheid zal ik thans nog
eenigen tijd met Uw geneesmiddel verder gaan
en ik hoop U spoedig mjjn volkomen herstel
te kunnen mededeelen.
Ik ondergeteekende verklaar dat het boven
staande waar is en machtig U het aan het
publiek bekend te maken op elke wijze die
U goeddunkt.
Rugpijn duidt aan dat er een overmatige
hoeveelheid urinezuur in het lichaam is. Dit
vergif veroorzaakt de urine-ongesteldheden,
want het verstopt niet alleen de nieren, doch
belemmert tevens de kanalen welke van de
nieren naar de blaas gaan en tegelijkertijd
brengt het de prikkeling en ontsteking dei-
blaas met zich mede. Het urinezuur is de
hoofdoorzaak der blaasontsteking, van stoornis
der urine, van het verlies van eiwitstoffen enz.
FOSTER'S RUGPIJN NIEREN PILLEN los
sen het urinezuur op en helpen de nieren om
liet op natuurlijke wijze af te voeren.
Verzeker U dat men U de echte FOSTER'S
RUGPIJN NIEREN PILLEN geeft, dezelfde
die Mejuffrouw MARIJS DE KLERK gehad
heeft. Zij zijn te Middelburg verkrijgbaar bij
den Heer J0H4N DE ROOS, Vlasmarkt R 157.
Toezending geschiedt franco na ontvangst van
postwissel a f 1,75 voor één, of f 10 voor
zes doozen.
Van 1622 Jan.
ONDERTROUWD: J. K. A. Dorrius, jm. 24
j. met M. J. Weijnman, jd. 20 j. J. Petiet, jm.
21 j. met J. Hendrikse, jd. 23 j. J. Petiet, s.
51 j. met S. Wielemaker, wed. 40 j. J. M. van
Hoogstraten, jm. 23 j. met J. II. M. Sprenger,
jd. 22 j. H. Koolwijk, jm. 22 j. met E. van
Beusichem, jd. 22 j. D. Okhuijzen, jm. 22 j.
met J. van den Berg, jd. 22 j.
GETROUWD: J. J. Brouwer, jm. 31 j.met
J. Bimmel, wed. 36 j. A. C. de Jonge, jm. 23
j. met J. Augustijn, jd. 22 j. C. M. Hariot,jm.
25 j. met E. M. Wondergem, jd. 25 j. W. Kerk-
hove, wedn. 37 j. met E. Boone, wed. 37 j.
BEVALLENS. J. S. van Puffelen, geb.
Daman, z. P. de Vos, geb. Florisse, z. E. Baas,
geb. Schoolmeester, d. R. D. Franken, geb.
Vlasblom, d. A. van Boven, geb. de Klerk, d.
G. F. Sprink, geb. Schoonacker, d. J. M. Bra-
ber, geb. Foudraine, d.
Geboreneene buitenechtelijke dochter, moe
der 20 jaar.
Levenloos aangegeveneene buitenechtelijke
dochter, moeder 25 j.
OVERLEDENA. Kraamer, vrouw van A.
Korving, 76 j. M. E. Roth, wed. van J. Sim
pelaar, 87 j. C. van Kamer, wed. van C. A.
Hertogs, 73 j. E. C. Schmit, d. 3 mnd.M. J.
Matthijsse, wed. van J. Coulon, 85 j.C. J.
Staal, d. 84 j. P. C. Dhont, vrouw van A. J.
Sturm, 62 j.
Advertentiën.
Lezing met Lichtbeelden
DOOR DEN HEER
in het Schuttershof te Middelburg.
ONDERWERP:
I>e vroeg-Renafssance en die
der 15de en 16de eeuw.
:-: AANVANG S UUR.
Leden hebben vrijen toegang.
Entreé voor niet-leden 50 en 10 cent.
N.B. Besturen van Vakvereenigingen kunnen
voor ieder hunner leden twee kaarten a 2V2
cent aanvragen.
8, 6, 5 en 4 a 10 cent.
Citroenen 4, 5 en 6 a 10 cent.
Groote Manderijnen 4 cent per stuk.
Nieuwe Dadels le soort 15 cent, 2e soort
10 cent.
Groote Vijgen 10 cent, groote doffe Kastan
jes 121/2 cent, glimmende 8 cent. driehoekige
Cocosnoten 40 cent, Telnoten 121/2 cent, alles
per pond.
Tunisdadels 25 cent per doosje.
Sinaasappelen per 100 stuks f 1,10, f 1,30
en f 1,50.
Goedkoopst adres voor wederverkoopers.
Firma T. van Zadelhoff Zn., Z u t f e n.
AgentJOHs. M. VAN HEUSDEN J.Mzn.
Kistjes Geld. Rookworst 3V2 kilo netto f3.50,
Been- en Rolham, Rookvleesch, Varkensklui-
ven, Rolpens, enz.
Beleefd zich aanbevelend.
JOHs. M. VAN HEUSDEN J.Mzn.,
p/a. St. Pieterstraat A 67/68.
Grossier in Sigaren (bij 5 kistjes fabrieksprijs.)
Prijscouranten worden gaarne verstrekt.
BIERBOTTELARIJ, LIMONADEFABRIEK,
NOORDZIJDE DAM.
Wil men een heerlijk glas Bier op de tafel,
men neme eens proef met het daarvoor uit
sluitend bereide
TAFELBIER,
uit de Middelburgsche Brouwerij „De Vijfhoek."
Proeven worden op aanvrage bezorgd.
Aanbevelend,
J. VREKE.
Een groote party
TEGEN LAGEN PRIJS.
IIETIWS
MIDDELBÜRGSCH
ADVERTENTIEBLAD
FAAM
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
CXXIX.
BURGERLIJKE STAND VAN MIDDELBURG.