N. COHEN.
Groote Opruiming aan ongekend lage prijzen.
SCHOENWERK,
iilïtm
S Alex. Meyer's
JKOEFÏEX
J.M.VANHEUSDEN
P. POLDERMAN,
Erwten-Zeeften
k 0. L1TT0ÖIJ kz.
Grootste publiciteit hier ter stede3500 ex. worden wekelijks met zorg verspreid
Grootste publiciteit
KORTE DELFT.
KORTE DELFT.
Opruiming
F. CEULEN.
Bekendmaking.
J. WILLEMSEN, Koopman.
VERSTELRARE
RECLAMES.
Voor ouden van dagen.
Zuurkool, Snijboonen
en Andijvie.
W. SCHONIS.
bij L. de Bruijne, Dam.
No. lO.
Woensdag 13 December 1905.
Tiende Jaargang.
Verschijnt eiken Woensdagavond,
wordt door de geheele stad gratis verspreid.
Spanjaardstraat.
Prijs der Advertentiên
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 aent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
INDISCHE PENH RASSEN.
De weezen-inrichting van Johan van der
Steur bewijst ons, dat van de ongelukkige kin
deren der kazerne zeer goed bruikbare, nuttige
menschen te maken zyn.
Reeds in 1896 had ik het genoegen of liever
de eer om „Pa van der Steur" te leer en ken
nen en wel als 'n man uit één stuk, die weet
wat hy wil, als 'n oprecht vriend van den
soldaat, als 'n eerlijk Christen ook, die, wars
van geestdrijverij, z'n God dient naar de eenige
ware opvatting van het Evangelie, ais 'n vader
ten slotte voor de kleine jongens en meisjes
uit de Tangsi (kampement.)
Hij woonde toen met z'n beschermelingen
in 'n bouwvallig, armoedig établissementje
aan den grooten weg naar Ambarawa, waar
hij ook 'n soort van Christelijk Militair Tehuis
hield, dat zeer druk door de jongens van de
Koloniale Reserve werd bezocht. Het was er
steeds ingezellig en ook andersdenkenden als
van der Steur waren er welkom.
Ook ik bezocht eenige malen 's weeks den
braven zendeling, met wien ik dan zoo recht
prettig en leerzaam van gedachten kon wis
selen.
„Pa van der Steur" en nog enkele anderen,
wier daden zoo geheel in overeenstemming
blijken met hun woorden, wisten mij steeds
oprechte bewondering, ja eerbied af te dwin
gen, al verschilde ik ook vaak met hunne
denkbeelden.
Yan der Steur is één van diè mannen, welke
het mysterie van het Zijn, welke het duistere
doel van ons bestaan hier op aarde, hebben
begrepen en een leven leiden, geheel gewijd
aan den dienst van hun God en den naaste.
Het was dan ook met groote vreugde, dat
ik den edelen prediker terug zag en met eer
bied, diepen eerbied, dat ik hem de hand drukte.
Hy heeft hier thans een behoorlijke inrich
ting, eene vroegere Pradjoerits-kazerne, zeer
schilderachtig gelegen nabij het Residentie
huis en voor f 2500 van de Regeering gekocht.
Op het oogenblik zijn 357 kinderen aan zijn
zorg toevertrouwdkinderen van Europeesche
soldaten, die anders in verwildering zouden
zijn opgegroeid.
De jongens en kleine meisjes zien er frisch
en gezond uit. De grootere meisjes zyn te
Soekaboemi in een opvoediugshuis .„Bethanie"
ondergebracht. Het doel is die meisjes op te
leiden tot flinke huisvrouwen en bruikbare
ziekenverpleegsters, zooals de heer van der
Steur mij vertelde.
Werkelijk, 't is een lust om met „Pa" door
de inrichting te wandelenHet jonge bruine
goedje is heelemaal niet maloe of inkennig,
maar komt als om strijd handjes geven aan
den vreemden mijnheer, om dan ook Pa vroolyk
toe te lachen en aan z'n jas te trekken. Men
kon zoo zien, dat die man het schuwe Indische
kind weet te winnen door zachtheid en liefde.
De grootere jongens, evenals de kleintjes, in
blauw katoen gekleed met uniformpetten op,
kijken flink en eerlijk uit hun oogen, beant
woorden in zuiver Nederlandsch, zonder aar
zelen, de hun gestelde vragen, en vormen een
groot contrast met den zoo gluiperigen kam-
pong-siujo.
Het zijn vlotte ambachtslieden, want alles:
schoenen, petten, jassen, broeken, kribben,
beddegoed, tafels, banken, vensters en deuren,
enz. enz., worden in de inrichting zelf ver
vaardigd. Ook een groentetuin werd door die
jongens aangelegd en verschaft voor een deel,
het benoodigde voedsel.
De jongeren bezoeken de lagere school en
„Pa van der Steur" draagt zorg, dat de opge
geven lessen goed worden geleerd.
's Morgens om 5 uur is het „reveille" en gaan
de jongens onder toezicht baden in de kali
Djati, beneden in het ravijn.
Om half zes luidt de bel voor het etenrijst
met vleesch, sambal, sajoor, eieren enz., dat
zich de kinderen blijkbaar goed laat smaken.
De grootere jongens moeten om zes uur op
het werk present zijn. Ze hebben zich allen
een bepaald vak gekozen en kunnen er tim
meren, smeden, schoenmaken, of schilderen
leeren. Ook zijn er eenigen bij de Genie
werkzaam.
De werkplaats der inrichting staat onder
toezicht van „Oom Willem", een broer van
„Pa van der Steur" die eenige jaren geleden
uit Holland is opgecommandeerd.
Al wat er in de werkplaatsen gemaakt wordt
en niet v8or het huis te gebruiken is, wordt
verkocht ten bate van de instelling en de
werkjongens krijgen er een halve gulden zak
geld per week van.
Er wordt gewerkt tot één uur, daarna tot
half twee gemiddagmaald, om weer tot half
vijf aan den arbeid te gaan.
Ge ziet, er wordt niet geluierd maar flink
aangepakt.
Öm half vijf is het weer baden voor allen
en de avonduren worden op gezellige wijze te
zamen doorgebracht.
De kleintjes moeten om zeven uur, de groo
teren om half tien naar bed.
Alles is op militaire wijze stipt geregeld en
van der Steur handh taft eene goede discipline,
ja aarzelt zelf niet desnoods „den duivel er
uit te slaan," als het moet, wat gelukkig zel
den noodig is.
Voor zéér ernstige feiten werd provooststraf
ingevoerd en zoo zat er by mijn bezoek een
twaalfjarige kwajongen, die op school in een
kast had ingebroken, om boeken te stelen en
thuis ook geld had ontvreemd, één maand in
de cel aan een ketting met handboeien aan.
Het lijkt hard, maar als dit dien jongen
later van de galg redt, dan is de straf een
zegen voor het kind, dat blijkbaar heriditair
belast is.
De slaapzaal is als militaire chambrée inge
richt en de kribben staan twee aan twee naast
elkaar, met telkens een „straatje" er tusschen.
Een „kamerwacht" is verantwoordelijk voor
reinheid en orde in het kwartier en onder de
oudste jongens rouleert de weekdienst. Als
allen naar bed zijn, wordt dit model gerap
porteerd op 't kantoortje van „Pa".
Daar het overgroote deel der knapen later
dienst neemt, vindt van der Steur het 't beste,
om maar jong reeds, hen aan militaire ge
woonte te wennen.
De vluggen van geest behoeven geen am
bacht te leeren, doch studeeren door. Zoo gaan
er dit jaar twee flinke jongens, Frans Martens
en Henri de Munnik, naar de Koningin Wil-
helminasehool op Batavia, om voor opzichter
bij de Genie te leeren. Ze zyn nu zestien jaar
oud, kunnen over vier jaar klaar zyn en een
goed betaalde, eervolle positie bekleeden'.
Een Amboineesch soldatenkind uit de in
richting is thans op de school tot Opleiding
van Inlandsche Artsen te Weltevreden en dus
ook goed bezorgd.
Behalve „Oom Willem" zijn nog twee dames,
Juffrouw Schut en Juffrouw Binkhuijzen, aan
de inrichting verbonden. De eerste zorgt spe
ciaal voor de kleintjes en de laatste is „menage
meesteres."
De jongens hebben een zeer goed bezet mu
ziekkorps, dat zoowel wereldsche als kerkelijke
liederen blazen kan en dat de militaire wan
delingen, die „Pa", eens in de week, met z'n
„soldaatjes" maakt, opvroolijkt.
De inrichting is thans feitelijk 'n onderdeel
van de „Yereeniging tot bevordering van
het Christelijk leven en onderling hulpbetoon,"
en is ook een zeer net druk bezocht Militair
Tehuis rijk.
Nederlanders, die na het gelezene in de
laatste Penkrassen, hun steentje willen bijdra
gen tot de opheffing van het ongelukkige pau-
perdom, zende daartoe een grooter of kleiner
gift aan Johan van der Steur, zending-leeraar
te Magelang.
De meer vrijzinnigen onder mijne lezers mo
gen niet vergeten, dat deze Christelijke instel
ling een zegen is voor ons Indië.
Zelfs de sociaal-demoeraat H. van Kol deed
inderdaad in zyn boek ook een beroep op
Ryk-Holland
Een ieder, van welk geloof dan ook, beveel
ik deze inrichting ten zeerste aan, heusch, de
gelden daarvoor besteed, ze zyn niet wegge
worpen, integendeel, ze brengen hier in Iüdië
duizendvoudige renten op
Hartelijk hoop ik dan ook, dat deze Penkras
vele lezers en lezeressen er toe zal brengen,
mede te werken tot den voortdurenden bloei
van deze weezeninrichtmg.
Johan van der Steur, de zendeling-philan-
throop, is in waarheid een Christen door z'n
daden, hy brengt zegen over Insulinde, hy is
een vader over zyne kazerne-kinderen
Welnu, lezers en lezeressen, steunt hem dan,
in zyn edel streven, met uw zilver, met uw goud.
Zoo zy het!
Lt. Clockbnbb Bboüssoh b.d.
Magelang.
Men moet. niet denken dat men te oud is
om verlichting te bekomen en te worden ge
nezen van een ziekte, en geen beter bewys van
de waarheid dezer bewering kan geleverd wor
den dan door de onderstaande verklaring die
aanduidt dat verlichting en genezing van
ziekten afhangen van een oordeelkundig ge
volgde behandeling.
De heer A. DE VRIES, wonende Breewa-
terstraat 138 te Vlissingen, deelt ons mede
Voordat ik met uw FOSTER'S RUGPIJN
NIEREN PILLEN kennis maakte werd ik vyf
jaren lang geteisterd door een hevige pijn in
den rug en in de lendenen. Ik had ook veel
last_ van hoofdpijn en somtijds had ik zulke
hevige duizelingen, dat ik mij vast moest hou
den om niet neer te vallen. Het weinigje slaap
dat ik had, was zeer onrustig en myn eetlust
ging met den dag achteruit, menigmaal waren
mijn enkels en voeten zoo dik opgezwollen, dat
het my zelfs moeite koste om myn schoenen
aan te trekken. Wanneer men op een leeftijd
komt als ik, van zeventig jaar, denkt men niet
meer zoo licht over een dergelijke ziekte en ik
vreesde dan ook dat ik hiervan niet meer zou
kunnen worden genezen. Toen ik echter overal
zulke gunstige berichten omtrent uw pillen
hoorde, wenschte ik dadelijk eens een doosje
te probeeren. Ik ben bly dat ik hiertoe over
ging, want reeds na een paar dagen bekwam
ik een groote verlichting en nadat" ik drie
weken hiermede was doorgegaan, kon ik mij
zelf feliciteeren met een volkomen herstel. Ik
zal het steeds als een plicht beschouwen dit
uitmuntend geneesmiddel aan iedereen aan te
bevelen, die mocht lyden zooals ik zelf voor
heen.
Ik ondergeteekende verklaar dat het boven
staande waar is en machtig u het publiek te
maken op elke wyze die u goeddunkt.
Hoop voor bejaarde lui. Honderden ouden
van dagen van 70 tot 90 jaar zyn radicaal ge
nezen van nier- en blaasziekten door FOS
TER's RUGPIJN NIEREN PILLEN. Dit
geneesmiddel verlicht en geneest volkomen de
nieren van oude, zoowel als van jonge lui. Het
is een éénig en speciaal middel voor de nieren.
Verzeker u dat men u de echte FOSTER's
RUGPIJN NIEREN PILLEN geeft, dezelfde
die de heer de Vries gehad heeft. Zy zijn te
Middelburg verkrijgbaar by den heer JOH. DE
ROOS, Vlasmarlit K IA?. Toezending geschiedt
franco na ontvangst van postwissel a f 1,75
voor één of f10,voor zes doozen.
ZIE ETALAGE.
BURGERLIJKE STAND VAN MIDDELBURG.
Van 511 Dec.
ONDERTROUWD P. van Dyk, jm. 25 j.
met C. van Ouwerkerk, jd. 25 j. J. Haan,jm.
29 j. met W. Douwes, jd. 28 j. J. S. N. van
de Putte, jm. 26 j. met E. C. de Vlieger, jd.
25 j. C. J. Jongepier, jm. 21 j. met P. J. A.
Corveleyn, jd. 23 j. J. J. Kieboom, jm. 21 j.
met P. P. Polderman, jd. 22 j.
GETROUWD: J. de Leeuw, jm. 25 j. met
C. de Meulmeester, jd. 23 j. J. C. Moerdijk,
jm. 26 j. met C. A. Versloot, jd. 24 j. F. de
Koning, jm. 19 j. met M. S. M. Arnoldus,
jd. 21 j.
BEV ALLENA. J. Smoor, geb. Hooger-
vorst, d. M. C. de Bruin, geb. Burie, z. C.
Richel, geb. Olff, (tweel.) z. C. Wessels, geb.
Tazelaar, d. M. Gilde, geb. Buys, d. P. C.
Louwerse, geb. Kole, d.
OVERLEDENA. Th. Beukert, d. 8 m.
J. F. Gernler, man van W. van de Woestyne,
66 j. D. Sinke, d. 16 j. J. Verryzer, d. 4 m.
L. M. Koster, man van S. Koster 81 j. K.
Minderhoud, vrouw van F. J. Scheffer 60 j.
Advertentiën.
Vlissingschestraat.
van al het voorradige
waarop 10 püt. korting wordt toego'
staan a contant.
Aanbevelend UEd. dn.
Tongenworst 10,
Znltworst 10,
Leverworst 7,
Plockworst 14,
Alles per ons.
Zooals andere jaren haal ik uw Hazen en
Konynen af voor het Vel. Tevens besteed
ik voor Hazen- en Konijnenvellen 15 CENT
en hooger per stuk
Met 10 pCt. a contant,
gebrand volgens systeem Prof.
SB LIEBIG is te Middelburg steeds
versch verkrijgbaar by de Firma
liniiiuiica
1DVESIEITIIBLA1
HEETS
DE FAAM
UITGEVER:
Groote letters naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
CXXIV.
