k B. LiTTOOIJ Az.
N. COHEN
PRIMA REGENJASSEN aan concurreerende prijzen,
LAMPEN.
Een net HUISJE
Grootste publiciteit hier ter stede3450 ex. worden wekelijks met zorg verspreid
Grootste pabliciteit
KORTE DELFT.
KORTE DELFT.
D. C. BOUWENSE,
L. mrni
No. 51.
Woensdag 27 September 1905.
Negende Jaargang»
Verschijnt eiken Woensdagavond,
wordt door de geheele stad gratis verspreid.
Span j aar d straat.
Prijs der Advertentiën
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 oent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
INDISCHE PENKRA8SM.
cxx.
De inwoners van Middelburg verlam
gen niets anders.
OSÏTVANCtEN EEN COLLECTIE
ZIE 1T1L1GË.
Advertentiën.
Kolenbakken, Turfbakken, Vnlemmers,
Tegelplaten, en Kolenscheppen.
Pyramids Peren op kwee of wild,
Pyramide Appels op doucin of wild,
Zwarte Aalbessenstruiken
Hoode Aalbessenstruiken,
Kersenboomen,
Mi sp el b o omen,
Kastanjeboomen,
Canadapopulieren,
Olmen met top of afhakkers,
Lei Zure Morellen,
Bloemheesters,
Haagdoorn en Legusten,
Treurrozen,
Stamr oz en,
Struikrozenenz., enz.,
en er pry's op stellen prachtig gewas en goed
bekweekte waar in puike soorten te koopen,
worden beleefd uitgenoodigd voor ze genoemde
artikelen koopen dezelve in myn uitgebreide
Kweekerijen te komen bezien.
TE HUUR
met groote Hoveniering enz.
iieïïiS'
1IDBBLBD1ISGI
AIITEfiTEITIEBLAD
FAAM
UITGEVER
Groote letters naar plaatsruimte. Bp abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden,
Jogjakarta zal nu voorloopig hier op Midden-
Java myn hoofdkwartier zyn. Yan uit die Sul-
tansresidentie als centrum, zyn tal van kleine
leerrijke uitstapjes te maken en zoo zitten we
op 't oogenblik dan in het Kedoesche en wel
in de militaire kolonie Magelang.
Ik lag hier in 1896 in garnizoen en daar er
veel te zien valt en te genieten, zoo zullen we
hier wel een paar weken verblyf houden ook.
Het klimaat is verrukkelijk koel en leent
zich uitstekend voor Pen gekras, wat in war
mere plaatsen soms heusch niet alles is
Jogjakarta is door een stoomtram (lees lokaal-
trein) via Magelang met Amberawa verbonden.
In 1896 waren ze hier zoo ver nog niet en
lag deze residentie-hoofdplaats vry wel geïso
leerd.
Wy vertrokken dan 's morgens vroeg van
Jogja en kwamen, na anderhalf uur sporens,
langs een mooien beschaduwden weg met tal
van heerlijke vergezichten, te Magelang aan,
op den Aloen Aloen hartelijk verwelkomd door
de leerlingen van de Opleidingsschool voor
Inlandsche Ambtenaren.
Na ons in het Hotel Loze wat te hebben
opgefrischt, gold ons eerste bezoek de bekende
weesinrichting van den braven zendeling Johan
van der Steur.
We zijn hiermede dan een onderwerp ge
naderd, dat in de laatste jaren tal van pennen
in beweging bracht. Ik bedoel n.l. de bestrij
ding van het pauperisme, van de steeds toe
nemende armoede in de Indo-Europeesche
samenleving.
Tot nog toe aarzelde ik steeds, hierover mijn
oordeel uit te spreken. In de eerste plaats toch
heb ik mij opgeworpen als pleitbezorger van
den eigenlijken Inlander en secundo is de
kwestie zeer kiesch en moeilijk.
Nu ik echter op vele plaatsen in de gele
genheid was m'n oogen en ooren den kost te
geven, nu de zaak m.i. opgelost kan worden,
nu zal ik ook eindelijk eens mijn stem doen
hooren, in de hoop, dat de machthebbenden
niet aarzelen zullen radicaal in te grijpen,
thans nu het nog tijd is.
Wanneer we over Indo's met u spreken,
zullen we moeten beginnen u eerst eens een
helder begrip te geven van de onaangename
positie, die deze verschcppelingen hier innemen.
In de groote plaatsen van Nederland ziet
men ze dagelijks, de heeren en dames en kin
deren van 'n min of meer donker teint. Die,
daar bij u, zijn de bevoorrechten uit de Indo
maatschappij, dp menschen die tjoekoep (vol
doende) hebben'! De paupers komen uit den
aard der zaak niet naar Holland, en over die
paupers moeten we 't hoofdzakelijk hebben.
Over 't algemeen zyn de Indische lui in
Nederland nog al in trek, dat weet ge.
De Indische dames toch, zijn erg goedhartig,
goedgeefsch, gastvrij en gul, de oudere heeren
zijn wel is waar soms wat minder sympathiek
en meestal nog al mopperig uitgevallen, doch
onder de jonge meisjes vindt men beeldjes,
elegante wezentjes, die menig Hoogere burger
of gymnasiast het hoofd op hol brengen.
Ook de Indische jongelui op onze Universi
teiten, H. B. S., Gymnasia, Landbouwschool,
Machinistenschool, K. M. A., Cadettenschool
en Marine-instituut, zyn bij hun kameraden
buitengewoon getapt.
De bewoners van het gure Noorden voelen
zich dus nog al aangetrokken tot die exotische
„Nederlanders" van over de zee en mag dan
ook al eens 'n straatschooier ze uitjouwen en
grieven, dat deert hen niet, waar ze door
betere elementen uit onze samenleving als vol
komen ebenbürtig worden beschouwd.
Het komt in Europa dan ook zeer dikwijls
voor, dat echt-Hollandsche meisjes met Indo's
huwen en omgekeerd.
Hoe geheel anders nu is de toestand hier
De volbloed Nederlander ziet men 'n zekere
minachting neer op al wat gekleurd is en de
Indo van zijn kant, haat met 'n intensen haat
de arrogante Gadoengan's of witte knollen.
Ik wees er reeds vroeger op.
Nu is 't een feit, dat het gros der „sinjo's"
en „nonna's" niet bijzonder hoog staat, noch
intellectueel, noch moreel, doch er is toch altijd
een kern van „gekleurde Nederlanders", die
door opvoeding en studie, volstrekt niet infe
rieur zijn aan de besten van ons ras, maar
die toch lange niet die sympathie genieten,
waarop ze recht hebben en die hun in patria
dan ook niet wordt onthouden.
Natuurlijk is dom rassenvooroordeel van de
zijde der „smetteloos blanken" oorzaak, 't Is
net of sommige Nederlanders plotseling aan
hoogmoedswaanzin lijden, zoodra ze hier voet
aan wal zetten.
Het onbeduidendste mannetje uit Holland
denkt, dat hy wonderwat beteekent in dit
„apenland".
Je hebt hier ook „Mevrouwen", die heusch
een zeer goed figuur zouden maken achter een
buffet in de Rotterdamsche Zandstraat, en die
toch den neus durven optrekken voor „'n vuile
nonna" en een „smerigen inlander" Men
moet die vrouwen eens tegen hun bedienden
te keer hooren gaan in een Maleischje met
gribusdialeet uitgekreten.
Als men zoo iets bijwoont, dan begint men
waarlfik te gelooven, dat de Franschman
gelijk had, toen hy eens schreef
„Le canaille de l'Europe c'est 1' aristocratie
des Indes
Dat het gehalte der meeste kleurlingen te
wenschen overlaat, is niet bepaald hun schuld,
doch 't gevolg een er zeer wilde opvoeding.
Het onderwys op de scholen is goed, zeer
goed zelfs, maar de ouders en vooral de moe
ders zyn de directe oorzaak van het ongeluk
kig levenslot der kinderen later.
Men heeft natuurlijk de noodige nuances
van Indo's.
Ik laat hier nu eens geheel buiten bespre
king die, welke een beschaafd ontwikkeld
„volbloed" tot vader hebben. Deze zullen door
den man zoo noodig tegen de domme moeder
beschermd worden en zelfs zoo spoedig mogelyk
naar Europa worden gezonden.
Daar, in 'n echt-Hollandsche omgeving, wor
den zy gevormd tot kloeke mannen en flinke
vrouwen, die later, op hun beurt goed voor
hunne kinderen zorg zullen dragen. Die Indo's
dus zullen, zelfs al was hun moeder eene ge
wone Inlandsche huishoudster, dikwijls een
eervolle positie bekleeden en men ziet ze dan
ook in de hoogste betrekkingen by het Bin-
nenlandsch Bestuur, de Rechterlijke Macht,
het Leger enz. Trots hunne door kennis en
werken verkregen stelling, worden ze intus-
schen door de meeste volbloed Europeanen,
zelfs door die van zeer ondergeschikte positie,
met geringschatting besproken.
Treurig maar waar
Die Indo's echter, die tot vader hebben een
onontwikkeld onbeschaafd blanda en eene on
ontwikkelde nonna tot moeder, die Indo's zyn
zeer te beklagen, terwijl later natuurlijk een
nog meer gedegenereerd nageslacht van hen
kan verwacht worden
Door voortdurende kruising met Inlandsche
bijzitten, ontstaat dan het zoo intreurige ras
der „Kampong-sinjo's", die vooral in groote
plaatsen als Batavia, Semarang, Soerabaia enz.,
een ware plaag zyn voor de rustige bevolking.
De overgroote meerderheid der donkere prole
tariërs kunnen zoo niet hun rechtstreekschen
vader, dan toch hun stamvaders aanwyzen
onder de gegageerde of actief dienende Euro-
peesche soldaten van het Indische Leger.
We willen hier niet schrijven over het con
cubinaat in het Indische Leger, al scharen we
ons volstrekt niet aan de zyde van hen, die
het een noodzakelijk kwaad noemen. Er zyn
duizenden jonge mannen in Indië, ook onder
de militairen, die het zonder concubine doen.
We zullen het alleen hebben over de noodlot
tige gevolgen van dat kinderen opvoeden door
ouders, die geen flauw besef hebben hunner
veraant woordelijkheid.
Toen ik in October 1900 met de boot van
Atjeh naar Padaug stoomde, bevond zich aan
boord ook eene Inlandsche huishoudster met
een aanvallig knaapje van drie jaar. Haar
„man" was gesneuveld en nu ging ze met den
kleine naar Java terug, om ergens in de kam
pong by haar familie te gaan wonen. Het
vrouwtje was o zoo trotsch dat haar „sinjo
Piet" Europeaan was en liet me een geboorte-
acte, een doopbewijs en nog meer van die
parapiertjfcs zien.
Toen ik haar vroeg, hoe ze haar jongen nu
verder dacht op te voeden, opdat hjj toch later
als Europeaan zyn positie zou kunnen ophou
den, schrikte het goede mensch. Daar had ze
nog nooit over nagedacht en toen ik haar eens
kalm uitlegde, dat „sinjo Piet" veel gelukki
ger zou zyn als „Amat" d.w.z. als Inlander,
toen nam ze plotseling een kloek besluit en
wierp de noodlottige papieren over boord
Haar kind was daarmede tot den eenvoudigen
hem meer passenden staat van Inlander terug
gebracht en is nu misschien ergens in het
binnenland belast met het hoeden der kar
bouwen.
Wat zouden de kampong-sinjo's en dito
nonna's een menschwaardiger lot hebben en
een beter leven leiden, als hun moeders ook
gedaan hadden, wat toen die moeder van „Sinjo
Piet" deed
Lt. CliOCKHNBR BrOUSSON b.d.
Magelang.
RECLAMES.
De tyd heeft de waarheid bewezen van het
volgende en elke inwoner van Middelburg zal
moeten toegeven, dat een sterker bewijs van
oprechtheid onmogelijk gegeven kan worden.
De heer A. LEENPOEL, wonende Oud-
Arnetnuidschepad 136 te Middelburg, zegt ons
Ik heb zwaar werk, moet daarbij veel bukken
en heb al mijn kracht noodig om dit naar be-
hooren te volbrengen. Veertien jaren reeds
klaagde ik voortdurend over een knagende py'n
in den rug en in de lendenen 's nachts durfde
ik my niet omkeeren in bed en moest ik steeds
op dezelfde zy blijven liggen en by de minste
beweging moest ik het somtijds uitschreeuwen
van de pijn. Ik was ook veel aangedaan met
hoofdpijn en schemeringen voor de oogen, tel
kens wanneer ik bukken moest, werd de pijn
nog heviger. Ik werd zeer mismoedig door de
gedachte, dat ik mijn geheele leven op deze
wyze verder zou moeten sukkelenalles wat
ik hier reeds voor gedaan had, had my niets
geholpen. Sprekende over myn ziekte gaf één
rnyner kennissen den raad FOSTER'S RUG
PIJN NIEREN PILLEN eens te probeeren,
waardoor zooveel anderen op dezelfde wyze
lijdende als ik, zelfs volkomen genezen waren.
Ik liet dadelijk een doosje komen en was zeer
verwonderd, toen ik reeds na een dag of tien
een merkbare beterschap kon bespeuren en
toen ik twee doozen geregeld had ingenomen,
was mijn pjjn tot mijn onuitsprekelijk genoe
gen byna geheel weg. Ik gevoel my thans
veel opgewekter, flinker en gezonder en waar
ik kan zal ik andere lijders wijzen op Uw
voortreffelijk geneesmiddel.
Ik ondergeteekende verklaar dat het boven
staande waar is en machtig U het publiek te
maken op elke wijze die U goeddunkt.
Het gevaar dat een nierziekte na zich slepen
kan. De nierziekte komt zachtjes aan en men
kan haar jaren onder de leden hebben zonder
dat de lyder de ware oorzaak zyner kwaal kent.
Misschien heeft hy hoofdpijn, pijn in de leden,
zenuwpijn, heuppijn, rheumatiek, een gevoel
van overspanning en buitengewone prikkel-
baarheid of vermoeidheid en neerslachtigheid,
hartzwakte, waterzucht enz.
Verzeker U dat men U de echte FOSTER'S
RUGPIJN NIEREN PILLEN geeft, dezelfde
die de heer LEENPOEL gehad heeft. Zy zyu
te Middelburg verkrijgbaar by den heer JOH.
DE ROOS, Vlasmarkt K 157. Toezending ge
schiedt franco na ontvangst van postwissel
a f 1.75 voor één- of f 10 voor zes doozen.
BURGERLIJKE STAND VAN MIDDELBURG.
ONDERTROUWD: A. Gelok, jm. 32j. met
A. C. van Goethem, jd. 21 j. P. Botbyl, jm.
23 j. met E. Vereeke, jd. 17 j. J. Wouters,
jm. 42 j. met J. Barendregt, jd. 39 j.
GETROUWD: W. J. Bosdijk, jm. 27 j. met
P. C. M. Geertvliet, jd. 28 j. J. L. Agelink van
Rentergem, jm. 28 j. met M. E. Brakman, jd.
24 j.
BEVALLENM. Wattel, geb. Van den
Broeke, z. A. H. Kloosterman, geb. Van Beys-
terveld, d. L. S. Krapels, geb. Alten, d. M. E.
Westenberg, geb. Rouffaer, d. K. W. Step,
geb. Arnoldus, d. C. Kik, geb. Van de Voorde,
d. J. C. Janse, geb. Kryger, z. C. A. Overweel,
geb. Isendoorn, z. M. A. J. Stein, geb, Rut-
gerson, d. M. L. de Keyzer, geb. Bouterse, d.
Th. J. ten Have, geb. Hendrikse, d.
OVERLEDEN M. E. Kamermans, man van
F. Koppejan, 62 j. S. J. Schraver, vrouw van
M. P. van der Harst, 47 j. J. Oostdyk, z. 14j.
Zoo even ontvangen een prachtvolle sortèering
Tevens een buitengewone mooie zending
- EXTRA PR IJ ZEN. -
De echte KöHLER NAAIMACHINES
worden alleen door my geleverd, en met succes
verkocht voor f24,en f27,50 met sluitkast
en vijf jaar garantie. Voorhanden fijne MA-
CHINETA.FELTJES. Beleefd aanbevelend,
WANDELBAZAR.
v.h. J. A. MELSE.
Zij, die aanstaand seizoen willen aan
planten
Thans staan myne Rozenculturen t.w. 10,000
Stamrozen benevens duizenden Struikrozen nog
in vollen bloei, voor Rozenliefhebbers te be
zichtigen iedere werkdag.
CELLEBROERSHOF E 23.
Adres St. Janstraat I 99.