N. COHEN.
P. J. VERBERT, Dampoort,
en
Ze moeten weg!
k D. LITT88IJ üz.
Grootste publiciteit bier ter stede3450 ei. worden wekelijks met zorg verspreid
Grootste publiciteit.
Pit de Praktijk voor de Praktijk.
KORTE DELFT.
KORTE DELFT.
in Manufacturen,
REDDEN en MATRASSEN,
51
J. C0PP00LSE,
- a
1
Wasch- en Wringmachines.
(RJLIJA) Kunstkalk,
A. A. DE TROIJE,
MAGAZIJN
„Groenendraak"
B». 22.
Woensdag 8 Maart 1905.
legende «f aargang.
Versehijnt eiken Woensdagavond,
wordt door de geheele stad gratis verspreid.
Span j aar d sir a at.
JSrijs der Advertentiën:
van 13 regels 15 eent, iedere regel meer 5 cent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
INDISCHE PENKRA8SEN.
Steeds voorradig een zeer groote sorteering eigengemaakte JXeeren- en Kfndereonfectie,
welke uitmunt door elegante en passende coupe. Speciale inrichting voor Goederen naar maat.
Grootste voorraad in prachtige Meerendassen, Handschoenen, Fronts, Manchetten, Cachenez,
enz. D0p- ZIE ETALAGE
1
Advertentiën.
Per heele flesch 10 ct.
Per halve 5
BORSTELWERK
IIBÏÏW&
SIDDELBÜR6SC
ADVERTENTIE
FAA
UITGEVER:
Groote letters naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
XCIY.
Twee panéwoe's abdi dalem kantja Soeranata,
(een onvertaalbare titel, want panéwoe is gelijk
aan lagere ambtenaar, abdi gelijk aan dienaar,
dalem gelyk aan in,kantja gelyk aan metgezel en
Soeranata gelyk aan zekere ambtenaarsrangdit
ter illustratie even van de vele soms geheel on
begrijpelijke baantjes aan den adel geschonken),
twee van die panewoe's dan met geheiinzin-
nigen, onvertaai baren werkkring, dalen de se-
tinggiltrappen af en begeven zich naar den
Rijksbestuurder. Het zijn twee oetoesan's of
afgezanten van Zijne Hoogheid en ze dragen
elk een zilveren schenkblad, waarop bloemen
en reukzalven (lenga djebat en boreh.)
Ze worden onmiddellijk gevolgd door de dra
gers en geleiders van talrijke djatingarang's
of draagbaren van hout, dakvormig overdekt
en fraai met verguldsel en rood en oranje ver
ven versierd. Aan iedere draagbaar is een
briefje vastgeplakt met den naam van hem of
haar, voor wie de inhoud bestemd is.
De Hoofdpengoeloe staat nu op en smeekt
Gods zegen over de djatingarang's af. Zyn
Amin wordt door alle aanwezigen hafluid her
haald.
Na deze doa of zegenbede worden de draag
baren naar den Kraton teruggebracht en aan
de Ratoe (Sultane), de Selir's (Bijvrouwen), de
Goendik's (bijzitten of bijwijven) en de bin-
nenwonende Prinsessen gebracht, terwijl ook
de Prinsen en Prinsessen buiten den Kraton,
de Rijksbestuurder, Prins Pakoe Alam, Resi
dent Couperus, de Astistent-Resident, de Over
ste Militaire Commandant der Lijfwachtdra-
gronders, ritmeester Kohn, en de Javaansche
tolk Engel, ieder zoo'n djatingareng thuis
krijgen.
Ze bevatten volgens mijne zegslieden allerlei
Javaansche spijzen en 'n rolletje centen,
die goudstukken moeten verbeelden.
Symbool van de vervlogen glorie en rijkdom
van 't oude Mataram, eens zoo machtig en ge
vreesd en nu, door 'n paar eeuwen van dienst
baarheid en door opstanden, ook van ontevre
den Prinsen, heimelijk of openlijk door den
slimmen westerling gesteund, verdeeld in vier
kleine rijkjes, Soerakarta, Mangkoe-Negaraan,
Ngajogyakarta en Pakoe Alaman.
Terwijl nu allen in eerbiedige stilte sila (met
de beenen onder het lichaam gekruist zitten)
komt de Vorstelijke stoet naar buiten. Voorop
een honderd vijf tig magang's panakawan's en
mannelijke bedaja's, (iongelui, page's, edel-
knapen en dansjongens), la jeunesse dorée van
het Hof! Er zyn fraaie typen onder, vooral
onder de bedaja's of dansknapen, prachtige
Hindoetypen met slanken, welgevormden
lichaamsbouw.
Zy zijn gekleed in Kratontenue, d.w.z. 't
bovenlijf naakt en met den keris achter in
den gordel. Een fraaie batiksarong omhult de
flink geronde heupen en beenen, een roos siert
den hoofddoek en een zacht parfum stijgt uit
het groepje op. Het is bepaald een artistiek
genot voor de oogen, die stoet Javaansche edel-
knapen Zy, die meer speciaal tot de omge
ving van Zijne Hoogheid behooren, hebben de
samir (een gekleurd lint) als dienstteeken (men
herinnere zich de legende ons medegedeeld
door den zoon van den Soloschen Rijksbe
stuurder) op de rechterheup onder den saboek
(gordel) geborgen en gereed om die dadelijk
om den hals te slaan, wanneer ze een aan den
Vorst toebehoorend voorwerp te dragen krij
gen, slechts de met goud bewerkte uiteinden
hangen zichtbaar onder den gordel af.
Enkele piekendragende pradjoerit's (Kraton
soldaten), met hun wapen als gereed om te
werpen, dus met de punt recht vooruit boven
den rechterschouder, begeleiden deze Hof
jonkers.
De stoet zwenkt links, vóór langs den Rijks
bestierder, den Hoofdpengoeloe en de Regen
ten, om zoo 't gansche vierkant, langs de zuid-
west- noord- en oostzijden, af te wandelen en
daarna weder de setinggiltrappen te beklim
men en naar den Kraton terug te gaan.
Achter de edelknapen komen de Europee-
sche ordonnansen van Zijne Hoogheid, gewezen
militairen, thans in dienst van den Sultan.
Het is een gewoonte in de Vorstenlanden,
om er Europeesche ordonnansen op na te
houden.
De Soesoehoenan en de Prinsen Mangkoe
Negara en Pakoe Alam, ja zelfs ook de Resi
denten de Vogel en Couperus onderhouden
zoo'n paar gelukskinderen. Ik noem ze „ge
lukskinderen", want, bjj een behoorlijk ruim
bestaan, hebben die oud-militairen, bijna alle
Indo's, een zeer prettig en gemakkelijk le
ventje.
De ordonnansen zyn thans in klein tenue,
d.w.z. ze dragen een groene jas met gouden
kraag, marinekrullen op de mouwen, een ca-
valeriesabel op zy en een groene pet met gou
den band op 't hoofd.
Ze worden gevolgd door in 't rood gekleede
koetsiers en stalbeambten, de opzichters der
wegen en bruggen enz.
Twee Europeesche cavaleristen met getrok
ken sabel, Lijfwachtdragonders van Zijne Hoog
heid en twee werpspiesdragende Pradjoerits
van het Javaansche Njoetravendel, komen nu
'n heel eind, ongeveer 20 meter, achter de zoo
even genoemde beambten aanmarcheeren.
Ze zijn de onmiddellijke voorboden van den
Vorst.
Ziet daar verschijnt hy
Een zeer goed geconserveerd grijsaard, groot,
slank gebouwd, (lengte ongeveer 1 Meter 75,
ruw geschat), met een edel schoon gelaat, dat
van zelfbeheersching en toegevendheid ge
tuigt.
Hy doet mij denken aan den op Lombok
voor 't Vaderland gevallen Geueraal van Ham
Zeer eenvoudig gekleed, zoo geheel anders
dus als de Soesoehoenan van Solo, dwingt Hy
achting, eerbied af. Alle Europeanen onder de
toeschouwers ontblooten zonder lachen het
hoofd, een lichte echt vorstelijke knik rechts
en links is het antwoord.
Zijne Hoogheid loopt aan den rechterarm
van den in 't zwart, doch in klein tenue ge-
kleeden Resident Couperus, een man met een
flink vastberaden uiterlijk.
Men voelt 't zoo dadelijk
Alles is hier ernstiger, waardiger dan aan
't steeds lachende, grapjes verkoopende Hof
van Solo
Langzaam, heel langzaam gaat de stoet
verder.
Achter den Sultan komt de Kroonprins, ge
armd met den Assistent-Resident.
Zelden zag ik zoo'n schoon aristocratisch
type hier op Java.
Ik bedoel hier den KroonprinsKan dj eng
Goesti Pangéran Adipati Anom Hamengkoe
Negara Soedibio Radja Poetra Narendhra Ma
taram, Kolonel by den Generalen Staf.
Hy is ongeveer zes en twintig jaar oud en
heeft een buitengewoon innemend, sympathiek
gelaat. Het volk verafgoodt hem, zooals ik
hoor, en daar hy in stilte den vooruitgang
liefheeft, (terwijl zyn brave vader meer con
servatief is aangelegd) zoo mogen wy voor de
toekomst hier het beste verwachten.
De zes en zestigjarige Sultan ziet er intus-
sehen nog zeer sterk en gezond uit en kan
best nog een groote twintig jaar aan 't be
wind blijven.
We hopen het voor Hem en Zyn familie,
doch niet voor de Jong-Indiërs in Zyn rijk en
dat zyn er velen
Boven de hoofden van Sultan en Kroon
prins worden prachtige, groote, gouden Pa-
joeng's gedragen.
De Resident heeft de zyne thuis gelaten, al
dus handelende in den geest van den Gouver
neur-Generaal, die onlangs een circulaire uit
vaardigde, die later door ons zal besproken
worden.
Ik wil hier alvast mededeelen, dat deze hor-
mat-circulaire door velen h. t. 1., ook door de
Indische Pers, zeer werd afgekeurd, doch door
my, die zoo'n beetje op de hoogte is met de
Inlandsche broederen van harte toegejuicht
Zy, die in dezen niet met de denkbeelden van
den Landvoogd medegaan, geven hierdoor blijk
niets te weten van de beweging onder de Jong-
Indiërs, die in Zyne Excellentie thans hun
vriend en beschermer begroeten.
Lt. Clockbner Bbousson, b. d.
Jogjakarta.
1. De voedingswaarde van haver en maïs
komt tamelyk overeen. De Parysche omnibus-
maatschappy vervangt dan ook dikwyls haver
door maïs. Een Fransch blad schryft„Geeft
haver aan uw paarden, als ze goedkoop is
wordt ze duur, geef dan ander voeder, dat min
der kost; hebt ge haver verkoop die dan."
Paardenboonen, koeken, maïs, enz. kunnen de
haver zeer goed vervangen.
2. Gemeste varkens verkoopt men 't voor-
deeligst als ze ongeveer 250 pond zwaar zyn.
In den regel wordt voor het aantal ponden,
dat ze meer wegen, slechts de helft van de ge
maakte voederkosten ontvangen.
3. Wat doet gij met de biest Toch niet
verkoopen aan den bakker? Dit zou verkeerd
zyh, want de biest behoort het kalf. Pas na
do geboorte zyn de spijsverteringsorganen van
het jonge dier nog ongeschikt voor ander
voedselin de maag bevinden zich harde stuk
ken darmvuil, waarvan het kalf na het ge
bruik van de eerste melk bevrijd wordt. Het
verhaart dan spoedig en groeit flink, terwyl
daarentegen een kalf, dat de biest wordt ont
houden, langer het stoppelige haar behoudt
en zich niet zoo goed ontwikkelt.
4. Boomstronken verwijderen. Boor daartoe
in den stomp eenige gaten van een halve
palm of decimeter diepte en vul ze met een
sterke oplossing van salpeter daarna met stop
pen sluiten. Het salpeter doortrekt dan den
stomp geheel en met het salpeter een groote
hoeveelheid zuurstof. Wanneer men na enkele
weken petroleum in de gaten giet, en den
stomp daarna aansteekt, dan zal hy geheel
verbranden.
5. Mos in grasland kan men doen verdwij
nen door aanwending van ijzervitriool, dat in
éénmaal moet worden uitgestrooid in een hoe
veelheid van 400, 600, 1000 of 2000 K.G., al
naar het mos een hoogte van 2, 3, 5 of 15
centimeter (duim) heeft bereikt. De uitstrooi-
ing geschiede kort na den winter, liefst by
regenachtig weer. Op zware, vochtige gronden
heeft men een grootere hoeveelheid vitriool
noodig dan op lichte en droge. Zyn de uit
komsten niet bevredigend, dan mag de aan
wending eerst na eenige maanden herhaald
worden. Men denke er aan, dat binnen 3 a 4
weken na de uitstrooiing het vee niet in de
weide mag gelaten worden.
Observator.
BURGERLIJKE STAND VAN MIDDELBURG.
Van 27 Febr.3 Maart.
ONDERTROUWDB. Kruze, jm. 23 j. met
M. A. Degens, jd. 22 j. B. J. C. Rynders, jm.
23 j. met F. 0. Gunning, jd. 23 j. J. P. J.
Snyders, jm. 23 j. met J. Koornan, jd. 23 j. M.
Cohen, jm. 26 j. met R. de Vries, jd. 22 j.
GETROUWDJ. Dyke, jm. 25 j. met J. P.
Steutel, jd. 32 j. A. Pieters, jm. 49 j. met M.
C. de Leeuw, jd. 38 j. C. P. Snyders, jm. 22j.
met E. Joosse, jd. 19 j. K. Wisse, jm. 22 j.
met J. Dommisse, jd. 20 j.
BEVALLENJ. de Graaf, geb. Sanderse, d.
M. C. P. de Meulder, geb. Janssen, d. N. Ver-
hage, geb. de Witte, d. L. Caljouw, geb. Franse,
d. P. Leyns?, geb. De Lange, d. M. de Kam,
geb. Melse, z.
OVERLEDENM. van Klooster, d. 3 w.
J. H. Gooyen, wed. van P. J. Coulon, 85 j. C.
C. Ie Roy, ongeh. d. 98 j. K. Sloover, z. 5 w.
A. H. Batus, z. 6 w. H. van Nederveen, man
van W. G. Hendrikse, 77 j. J. C. Hubregtse,
d. 9 m.
Levenloos aangegeven eene dochter van N.
Minderhoud en P. Lievense een zoon van W.
J. Sies en S. Tazelaar.
Bericht de ontvangst der nieuwe Stalen
ZOMERSTOF, ook ZWARTE STOFFEN, zeer
geschikt voor de aanneming.
De ondergeteekende beveelt zich aan tot de
levering van 1ste soort
(vrij aan Imis.)
Molenwater.
Huismoeders probeer het eigengemaakt goed
koop en sterk
van J. MORAUW BAIJENS
Spanjaardstraat F 66.
Winkeliers genieten het gewone rebat.
Al de in voorraad zijnde
worden tegen spotprys opgeruimd.
Ook te verkrygen
Denkt met de schoonmaak om
gaat niet af en is helder wit.
Levert le kwal. KINDERWAGENBANDJES,
tegen lage pryzen.
in Ry wielen en Naaimachines.
'tZand by Middelburg.
HOEK LANGEVIELE.
Ruim voorzien: van Bruineboonen, Witte-
boonen, Kookerwten, Eiër of Kievitboontjes,
Citroenboontjes, Chili of Chocolaadboontjs,e
Linzon, Capucyner- en Grauwe Erwten.
Alles prima kook en diverse soorten en
pryzen.
Voorts diverse gezuiverde Vogelzaden.
Duiven- en Kippenvoeders in soorten en
kwaliteiten.
