N. COHEN.
Glazenwasscher.
Een Winkelhuis,
k 0. UTTQOIJ Hz,
srö» 10.
Grootste publiciteit hier ter stede34S0 ei. worden
wekelijks met zorg verspreid. Grootste publiciteit
Uit de Praktijk voor de Praktijk.
KORTE DELFT.
KORTE DELFT.
B. J. GOEDHART,
10NDEN-YLEESCHBR00D.
VAN DIJK, WaL
Woensdag 15 Februari 1905.
Verschijnt eiken Woensdagavond,
ivordt door de geheele stad gratis verspreid.
Span j aar d sir a at.
Prijs der Advertentiën:
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 cent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
V
e
Advertentiën.
alle soorten TUIGEN,
W. CORRÉ,
Sterdi mrradig een ie«r groote sortcerfng eigengemaakte Hoeren- en Kfndereonfectie,
welke nltmmnt door elegante en passende coupe. Üpeeiale inrichting voor Goederen naar maat.
Grootste reorraad In prachtige Heerendassen, Handschoenen, Fronts, Manchetten, Caehenez,
ZIE ETALAGE
TE KOOP
legende Jaargimf
NIEUWS'
MIDDELBDR6SGH
ADVERTENTIEBLAD
FAAM
UITGEVER
Groote letters naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
INDISCHE PENKRAS8EN.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
XCI.
Het Mohammedaansche vasten bestaat in
eene volstrekte onthouding van alle spijs en
drank. Van den vroegsten morgenstond (kwart
over vier) tot na zonsondergang (kwart over
zes), moet de moslim onafgebroken ziek ver
zetten tegen alle zinnelijke neigingen en be
hoeften. Behalve eten en drinken is ook het
rooken, zieh parfumeeren en opium schuiven
ten strengste verboden, ja zelfs het inslikken
van het speeksel maakt de vasten voor zoo'n
dag ongeldig, zoodat het zaak is, om steeds
een paar koperen kwispedoren (tampat loeda)
in huis te hebben, wanneer men in de vasten
maand op inlandsch bezoek rekenen kan. lede
ren nacht moet de moslim nijjah d.w.z. het
voornemen formuleeren, om den daaropvolgen-
den dag den plicht van het vasten behoorlek
te vervullen en wel als een Gode aangenaam
werk. Zonder die nijjah zou de onthouding
eenvoudig geen doel treffen.
Verder is het aanbevelenswaardig (soennah)
om de vastendagen in een gepaste godvruch
tige stemming door te brengen, ernstige gods
dienstige gesprekken te voeren, vooral niet te
twisten, te toornen, te liegen of kwaad te
spreken, zoo mogelijk weldadig te zyn jegens
de armen, veel in den Qoraan te lezen, stipt
zyn vyf gebeden te verrichten, de moskee te
bezoeken en Allah's namen en eigenschappen
dikwijls by zich zelf op te zeggen.
(Allah heeft honderd namen, die elk een
eigenschap aanduiden. By het opdreunen daar
van gebruiken de moslims een rozenkrans (tas-
bih) van 100 korrels.)
Geleerde moslims hebben my verzekerd, dat
Mohammad's bedoeling met de vasten uitslui
tend was eene jaarlyksche oefening voor te
sehryven, ter versterking van's menschen wils
kracht. Ziel en lichaam, zoo zeiden ze my, zyn
steeds met elkander in strijd. De geest is ge
willig, maar het vleeseh is zwak en daar het
toegeven aan z'n stoffelijke begeerten den
mensch ten verderve voert, daarom vond de
Profeet het noodig en goed den wil van de
ziel te doen traïnen voor den strijd met het
zondige lichaam.
Een maand per jaar vond Hy voldoende en
wanneer men zich werkelijk trouw gedurende
Ramadhan, aan het voorschrift der vasten houdt
zal men de maand Sjawwal krachtiger ingaan,
zal de ziel voorloopig weer gestaald zyn voor
de worsteling met het lichaam.
Mohammad gaf dispensatie aan zieken, aan
reizigers, aan personen, die zwaren arbeid te
verrichten hebben, aan zwangere en zoogende
vrouwen, die allen dan later echter de ver
zuimde dagen moeten inhalen, terwyl oude
lieden ook vrijgesteld zyn, doch daar zjj uit
den aard der zaak niet meer inhalen kunnen,
moeten deze dan, by wyze van vergoeding, een
vaste hoeveelheid levensmiddelen aan de armen
afstaan. Ieder meerderjarig moslim (d.w.z. bo
ven de tien jaar!) in het volle bezit zjjner ver
standelijke vermogens, is verder tot vasten
verplicht.
Wanneer men 'n dag, wettig of onwettig
verzuimt, dan is men bo^or of „lek" en moet
zoo'n dag vóór de volgende vastenmaand in
gehaald zyn. Dit inhalen, het Arabische kadha',
moet liefst zoo spoedig mogelijk geschieden.
Bij verzuim van langer dan een jaar heeft men
een bepaalde hoeveelheid levensmiddelen aan
de armen uit te reiken.
Zooals we hierboven reeds zagen, is de ont
houding alleen gedurende den dag verplich
tend. In de Qoraan lezen wjj in hoofdstuk
(soerah) II vers (ajah) 183 of Qor. II183
„Het is ulieden geoorloofd in den nacht der
vasten dat gij eet en drinkt, totdat gjj in den
morgen een witten draad van een zwarten kunt
onderscheiden, dan moet gy de vasten volbren
gen tot den nacht."
Het eerste voedsel, dat gebruikt wordt na
zonsondergang, heet fatoer, terwyl het voedsel,
even voor den dageraad genuttigd, sahoer ge
noemd wordt. In den nacht worden de geloo-
vigen gewaarschuwd, opdat die sahoer-maaltyd
tydig toebereid zal zyn. Hier in Nederlandsch-
Indië geschiedt dit, door het by tussehenpoozen
(ongeveer van een tot drie uur 's nachts) doen
slaan op de bedoeg's of groote trommen der
missigit's.
Gedurende de maand Ramadhan staan bjjna
alle bezigheden stil en zoo hebben b.v. de In-
landsche scholen hier in Indië dan groote
vacantie, terwyl ook de Landraadzittingen wor
den verdaagd. Tot mijne verbazing werden dit
jaar drie ter dood veroordeelden te Meester-
Cornelis, gedurende de Poeasa, opgehangen,
iets wat zeker geheel in stryd is met de op
vattingen van vele rechtzinnige moslims.
Als ik van rechtzinnige moslims spreek, dan
bedoel ik hiermede nog geen 5 van deJa-
vaansche en Soendaneesche bevolking hier op
Java, en niettegenstaande het vasten overal
elders in de Mohammedaansche wereld, als een
der voornaamste plichten van den mensch'
wordt beschouwd, zoo treft men hier millioe-
nen niet-vasters aan. Menigeen is bovendien
niet opgewassen tegen de zware onthouding
en er zyn honderdduizenden op Java, die ieder
jaar weer, met het heiligste voornemen bezield,
maand Ramadhan ingaan, het 'n twee of drie
dagen dan volhouden, om daarna te bezwijken
en onder een zuchtend terlaloe brat (te zwaar)
verder maar net te doen, alsof de Profeet niets
niemandal verordineerd heeft.
Bij de Maleiers op Sumatra is dit anders,
die houden zich wel degelyk aan de voor
schriften en zyn over het algemeen veel gods-
dienstiger dan de bewoners van Java, waarvan
de groote meerderheid alleen de besnijdenis
aanvaardt en voor het overige Allah's water
maar over Allah's Sawah laat vloeien Grappig
is het ook, dat niet weinigen hun geweten in
slaap sussen, door althans den eersten en den
laatsten, soms ook nog den middelsten dag,
te vasten.
Uit het bovenstaande moet men nu weer
niet besluiten, dat er onder de Javanen en
Soendaneezen vele bepaalde vrijdenkers gevon
den worden, m<>nschen, die door redeneering
of napraten tot de conclusie meenen te moeten
komen, dat alle godsdienst feitelijk overbodig
isIk heb nog maar zelden een bepaald on-
geloovige onder de beide hoofdrassen ontmoet
en het was dan nog altyd een der meer ont
wikkelden, die Büchner's „Kracht en Stof" ge
lezen had, zonder begrijpen. Onthoudt dus
vooral dit, dat al worden ook alle godsdienst
plichten door 'n Javaan of Soendanees ver
waarloosd, hy zieh zeli steeds als 'n goed
Moslim beschouwen blyft. Wie hiervan meer
weten wil, leze slechts het werkje van Dr. C.
Snouck Hurgronje, den bekenden Nederland-
schen Hadji Abdul Graffarover „de beteekenis
van den Islam voor zyn belijders in Oost-Indië,"
uitgegeven by E. J. Brill te Leiden.
Zy, die vroeger in Indië gewoond hebben,
zullen zieh zeker nog wel herinneren, hoe in
de Poeasamaand, 's avonds laat dikwijls een
luid onheilspellend geschreeuw in de dessa's
of kampongs gehoord werd, een modimsche
krijgskreet, die angstigen in de Binnenlanden
weieens griezelig fanatiek in de ooren zal ge
klonken hebben
Herhaalde malen nu heb ik het vorige jaar
en thans weer, die heusch zeer ongevaarlijke
„godsdienstoefeningen" bijgewoond. We hebben
hier te doen met de z.g. salat at tarawh, welke
haar naam ontleent aan de tarawihs of tus
sehenpoozen, volgende op elk viertal rakaats,
waaruit de Salat of 't Gebed bestaat. In myne
beschrijving van het bidden indertijd, heb ik
u reeds uitgelegd wat zoo'n rakaat is. Deze
Salat begint altijd 's avonds na achten en
duurt dan tot ongeveer tien uur. Op Java
mogen alleen mannen en knapen er aan deel
nemen, op Sumatra echter ook vrouwen en
het wordt door velen op Java als een pretje
beschouwd, als een welkome gelegenheid tot
gezellig bijeenzijn, waarbij vroolyk gelachen
en gepraat wordt. Dat geschreeuw in de kam
pongs heeft dus niets niemendal met fanatisme
te maken. Ik zelf meende vroeger ook, dat
slechts geloofsdrift zooveel leven kon veroor
zaken, doch weet thans precies hoe onschuldig
het er toegaat. De lui zitten op een ry van
30 a 40 man, de Imam voorop, allen met het
aangezicht naar het Westen gekeerd. Plaats
van samenkomst is natuurlijk de Langgar of
het dorpsbedehuis. Telkens nu als de Imam
of voorganger zyn Amim aan het eind van 'n
rakaat uitspreekt, valt de geheele gemeente
luidruchtig in, met een gejoel en 'n ge chreeuw,
dat al heel weinig stichtend werken kan en
wel iets heeft van een al te levendige gods
dienstoefening bij het Leger des Heils.
In Atjeh is de Salat geheel ontaard tot een
carrieatuur van 'n godsdienstoefening, waarom
dan ook vrome menschen daar maar liever
thuis blyven.
Elke Salat bestaat by de Salütt at-tarawih
uit twintig rakaat's, waarvan iedere twee van
de volgende weer worden gescheiden door de
taslimah of het zittend, met het hoofd eerst
naar rechts en dan naar links, uitspreken van
het bekende „Heil over u en de genade Gods
(asallamoe Allahichoem
De Inlanders noemen dien tarawih-dienst
met een verbasterd woord trawèh, na afloop
waarvan, meestal door geoefende lezers, stuk
ken uit den Qoraan gereciteerd en soms.ook
vertaald worden, tot ongeveer 1 uur 's nachts.
Lt. Clockenbb Brousson, b. d.
Jogjakarta.
KALFZIEKTE.
Een Engelsch veehouder, de heer John Gil
bert, deelt in een landbouwblad een eenvoudig
en volgens hem afdoend voorbehoedmiddel
mede tegen de door iederen veehouder terecht
zoo gevreesde kalfziekte, welke ook in ons land
jaaryks zooveel schade aan den veestapel ver
oorzaakt.
Als hoofdoorzaak der kalfziekte beschouwt
de heer Gilbert, naast den ongunstigen toe
stand der ingewanden, de zeer sterke aandrang
naar de borstklier, welke zich na het wegne
men der groote hoeveelheden vloeistof door het
melken, moet voordoen. Hy acht het onna
tuurlijk aan een koe, die gekalfd heeft, in de
eerstvolgende melkingen zóóveel melk te ont
nemen, als door het kalf in eenige dagen, in
een week, zou geschieden. In verband hiermede
past hy het volgende diëet toe.
De koe houdt geheel haar gewone rantsoen
en wordt, vóór het kalven, gevoederd als de
andere koeien. Zy wordt echter van deze ge
scheiden en in een hok vrij gelaten. Ongeveer
een dag vóór het kalven zal intreden, en ook
12 uur na het kalven, wordt a 1 Liter zui
vere lynolie toegediend een uur na de kalving
geett men water te drinken met tarwezemelen
gekookt. Dit, benevens hooi met fijn gesneden
stroo, wordt ook in de eerste twee dagen ver
strekt.
Het melken neemt eerst een aanvang 48
uren na de verlossing. Als het kalf dood is,
of te zwak om te zuigen, dan wordt 4 maal
in de 24 uur, één Liter melk uitgemolken.
Door de toepassing dezer eenvoudige methode
moet het den heer Gilbert gelukt zyn in zyn
bedrijf, waar jaarlijks ongeveer honderd kal
veren geboren worden, te bezweren. Ook hy
verloor vroeger tal van goede melkkoeien
sinds hy echter het vermelde middel aan
wendde en dat is reeds 13 jaar geleden
heeft hij geen enkele koe meer verloren.
Zóó overtuigd is hy van de deugdelijkheid
zijner methode, dat hij, als een rechtgeaard
Engelschman, twee tegen een durft wedden,
dat ieder, die zyn voorschriften streng opvolgt,
geen hinder van kalfziekte meer zal hebben.
Een knecht, die zich aan genoemde voor
schriften niet houdt, wordt, hoe goed hy overi
gens ook zy, door den heer Gilbert onmiddellijk
weggezonden. Observator.
BURGERLIJKE STAND TAN MIDDELBURG.
Van 7-13 Febr.
ONDERTROUWD: G. J. Geilman,jm.20j.
met S. Geervliet, jd. 19 j. A. Pieters, jra. 49 j.
met M. O. de Leeuw, jd. 38 j. F. R. Harthoorn,
jm. 34 j. met J. de Jonge, jd. 23 j. I. Baas,
jm. 24 j. met N. Crucq, jd 17 j.
GETROUWD: A. A. Fölting, jm. 24 j. met
B. C. Suurland, jd. 24 j. S. Davidse, jm. 32 j.
met J. J. Endhoven, jd. 26 j.
BEVALLENT. Baas, geb. Eits, d. A de
Rijke, geb. De Kuyper, d. C. Matthyssen, geb.
De Jonge, z. W. P. van Eenennaam, geb. An-
driessen, d. J. Verswijveren, geb. De Beukelaer,
z. A. Gillissen, geb. De Steur, z. J. Hegberg,
geb. de Wolff, d. P. W. Bosman, geb. Daman,
d. A. M. C. Roldanus, geb. Huber, z. H.
Willighagen, geb. Scheffer, d. E. Koekman,
geb. Vermaat, d.
Geboren: Een onechte zoon, moeder 24 j.
OVERLEDENA. S. M. Andriessen, wed.
van L. J. van Nispen, 79 j. P. Geelhoed, z. 7
maanden, M. Zoons, wed. van P. J. Lagter, 79
j. F. Jongepier, vrouw van J. Houterman, 64
j. M. V. Goeman, man van A. S. Huysman, 41
j. M. E. D. Verdoorn, vrouw van A. J. Fiegen,
39 j. W. J. Baljeu, wed. van A. Melse, 79 j.
De ondergeteekende houdt zich aanbevolen
voor het maken van
alsmede tot het bekleeden van Rijtuigen,
Stoelen en aanverwante Artikelen en alle
soorten Matrassen, tegen billijke pryzen.
Zadelmaker, Lange Geere K 72b.
Ondergeteekende beveelt zich beleefd aan bjj
het geachte publiek als
Belovende eene nette bediening.
Aanbevelend,
Gravenstraat I 288.
5 groote Sinaasappeles 10 cent.
5 Citroenen 10
Schyfjes Appels (hagelwit) per 5 ons 20
(jarig)
Stukjes Appels
Abrikozen
Nieuwe Pruimen
Nieuwe Pruimedanten
Nieuwe Rozynen voor
Boerenjongens
Havermout
Grove, blanke Rjjst
Witte Suiker per K.G. 52
Lichte K.G. 50
Geele K.G. 48
Geele of Groene Zeep
per K.G.
Glycerine Zeep
TIMMERMANS.
16
12
35,40
8
20
18
8
6
27
26
25
7
13
5 9
Noordstraat.
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
Wegens vergevorderden leeftijd
voor alle zaken geschikt en op den besten en
druksten stand van een lief stadje in Zeeland.
Brieven onder motto WINKELHUIS bureau
van dit blad.
18 CENT PER KILO.
Grondstoffen gegarandeerd.
