N. COHEN.
ft
EEN VERWEER,
Een Yogelvolière,
Hoort hem fluiten,
Twee Etalages
VERBETERDE
SINGER NAAIMACHINE,
A 9. LSTT00I! Az,
Grootste ptiMieUtfi hier ter stede!
3459 ex. worden wekelijks met zorg verspreid. Grootste pubHdteit.
Uit de Praktijk voor de Praktijk.
KORTE DELFT.
KORTE DELFT.
HERSTELD
APOSTOLISCHE CEMEENTE,
Lako's Borstroggebloem
A. HUBREGTSE, Noordstr.
No. IS.
Woensdag S Februari 1905.
Negende «Paargang.
INDISCHE PEKKRANSEN.
Steeds voorradig een xoor groote sorteering eigengemaakte Meeren- en Kinderconfectie,
welke aitmnnt door elegante en passende eonpe. Speciale inrichting voor Goederen naar maat.
Grootste voorraad in prachtige Heerendassen, Handschoenen, Fronts, Manchetten, Caelienez,
eue. iMP ZIE ETALAGE
Adverteiitiën.
Prfls 15 cent.
Te Koop aan geboden
F. L. KLAASSEN, Brakstraat.
Huismoeders doet uw voordeel.
Gemakkelijke betalings-Gonditiën.
TE KOOP,
Adres A. H. KREIKEN, Lanpdelft.
MIDDELBüRGSCH
AD7EE
TerseMjnt eiken Woensdagcntond,
wwdt deer de geheels stad gratis var spreid.
UITGEVER:
Spanjaardstraat.
Frijn der Advertentièn
van 1—3 regels 15 cent, iedere regel meer 5 oent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
Groote letters naar plaatsruimte. Bjj abonnement va*
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden
XC.
We zyn dan goed en wel te Djokjakarta
aangekomen en namen onzen intrek in het
bekende hotel Centrum" van de niet minder
békende tante Lina.
Djokjakarta, beter nog Jogjakarta of op zijn
Javaansch Ngajogijakarta, lykt me 'n allerge
zelligste lieve plaats, en wat het Europeesche
gedeelte betreft, veel mooier dan Soerakarta.
Het stadje ligt aan den voet van den vuur-
spuwenden berg Merapi, op den rechteroever
der rivier Opak en 360 voet boven de opper
vlakte der zee. Het klimaat is verrukkelijk,
niet te warm en niet te koud, niet te vochtig
ook en niet te droog. Naar ik hoor worden de
Europeanen hier door de bank dan ook zeer
oud, zonder echter hun geesteshelderheid en
opgewektheid te verliezen. Als 'n levend voor
beeld werd me al dadelijk de bekende Dr. J.
Groneman genoemd, de man die thans, trots
zyn 72 jaren, waarvan 31 te Djocja doorge
bracht, nog steeds met jeugdig vuur bezield,
arbeid levert, nuttigen arbeid voor hen, die
Java en zijn verleden willen bestudeeren.
Ngajogijakarta is de zetel van Ingkang
Sinoewoen en Kandjeng Soeltan, Sènapati In-
galaga, Abdoerrahman, Sajidin, Panatagama,
Kalifatoellah Hamengkoe Boewana, ingkang
djoemeneng kaping pitoe, wat op zijn Hol-
landsch zeggen wil „Zijne Hoogheid de Sultan,
de Opperbevelhebber in den oorlog, de Dienaar
van den Barmhartige, de Heer van den eere-
dienst, de Regelaar van den godsdienst, de
Vertegenwoordiger van Allah, de Beheerscher
der Wereld, de zevende die regeert". Ge ziet,
dat Hamengkoe, Boewana VII, zooals Zijne
Hoogheid kortweg genoemd wordt, in hoog
dravende titels heelemaal niet onder doet voor
Zyn Keizerlijken Neef Pakoe Boewana X te
Soerakarta.
De Djocjasche Vorst moet 'n eerbiedwaardig
grijsaard zijn, die beter weet te imponeeren
dan de Soesoehoenan. De laatste is nog wat
te jong, nog wat te speelsch en vergeet tegen
over Europeanen wel eens de noodige maje
steit te bewaren. Naar ik verneem is het Hof
hier dan ook zeer conservatief en moet het
b.v. heel wat moeilijker zijn dan op Solo, om
met de Prinsen in meer intieme aanraking
te komen. Enfin, we blijven hier een maandje
en zullen dus zien wat we kunnen.
Jogjakarta bestaat uit 'n oud en 'n nieuw
gedeelte. Het oude wordt gevormd door eene
aaneenschakeling van dessa's (Javaansche dor
pen), door de nette Chineesché wijk, het ouder-
wetsche fort Rustenburg met daaromheen breede
fraaie, goed beschaduwde wegen, waaraan weer
liggen het Residentiehuis met zijne zoo belang
wekkende Boedhamonumenten, de Protestant-
sche Kerk, de sociëteit de Vereeniging, het
hotel Centrum, het Post- en Telegraaf kantoor,
de officierswoningen, de Roomseh-Katkolieke
Kerk, de Europeesche winkelbuurt en de Ja
vaansche Passer of Markt. Van het Hotel voert
een weg zuidelijk binnen twee minuten naar
den Aloen-Aloen Lor of het noordelijke voor
plein van den Kraton.
Het Hotel „Centrum* van Tante Lina draagt
zijn naam dus wel met eere, we zyn hier overal
vlak bij.
Het nieuwe gedeelte van de stad, Toegoe
genaamd, ligt noordelijk van den Chineeschen
kamp, dicht by het groote nieuwe station van
dien naam en doet denken aan een gegoede
Europeesche wijk te Weltevreden.
Het me kwaardigste van Jogjakarta is na
tuurlijk, evenals op S^1". de Kraton. We zyn
er reeds 'n paar keer door en langs gereden,
doch zullen dit nog vele malen moeten doen
en ook tot de Probojoso of Dalem van Zijne
Hoogheid moeten doordringen, alvorens we 'n
goede beschrijving van een en ander zullen
kunnen geven.
Ik ben erg blij, lezer, dat ik weer hier in
de Vorstenlanden, in het hartje van Java zit.
Als ik me ooit nog eens voor goed in Indië
ging vestigen, zou het nergens anders wezen
dan op Solo of Djocja, waar de Inlanders van
aanzienlijken huize toch zoo'n prettige vroolyk-
heid, zoo'n vertier weten aan te brengen, zoo'n
levendige, byna Europeesche drukte in de stra
ten veroorzaken, waar ze zoo trotsch en fier
ook hun standpunt tegenover den overheer-
scher handhaven, zonder daarbij, beleefd als
ze zyn, onze Westersche gevoeligheid te kwet
sen. Hier in de Vorstenlanden hoort men ook
nooit van onbeschoft arrogant optreden der
Europeanen, hier wachten zy zich wel voor
het kleinzielig grieven van den overheersehte.
Men kan hier als blanda verder gerust met
den Javaan omgaan, zonder daarom te worden
besproken en verguisd door zyn eigen ras-
genooten
Alhoewel ons hier veel al dadelijk aan Soe
rakarta herinnert, zoo treft ons toch ook de
typische Jogjasche kleederdracht, geheel af
wijkende van de Solosche. We zien hier o.a.
niemand zonder hoofddoek en de badjoe's zyn
kleurrijk met van voren twee lange slierpun-
ten (sordja's), terwijl vooral de lagere volks
klasse hier beter in de spullen zit. Het Hof
is armer dan op Soerakarta, doch het volk meer
welvarend. De oorzaken van een en ander zijn
mij nu nog onbekend, doch 'k zal er wel achter
komen. Hier als op-Solo zien we ze weer die
honderden pryaji's met hun verschillend ge
kleurde pajoengs (zonneschermen) achter zich
aangedragen, zien we ze weer die groepjes
Kratonbeambten, zoo ingewichtig uitvoerende
den een of anderen last van het Hof, zien we
ze weer die equipage's van de Pangeran's en
den hoogen Adel of de sierlijke ruitergroepen
der Pandji's en Radhen's in hun kleurige
dracht, de fraaie krissen in den gordelHier
als op Solo zijn we dus weer in poëtisch
Oud-Java, met al z'n glorie en verborgen
smart. Ook hier te Djocja hebben ze het „Di-
vida et impera" toegepast, door het erkennen
van een zoogenaamden onafhankelyken Prins,
Pakoe Alam of Spijker des Heelals genoemd.
De aanstaande titularis gaat op het oogenblik
nog op de H. B. S. te Semarang en de be
langen van het Huis worden zoolang behartigd
door zijn oom Prins Noto di Radja, een zeer
ontwikkeld man, d e eindexamen heeft afgelegd.
Jammer genoeg heeft Pakoe Alam geen Le
gioen meer. Ik zeg jammer, omdat de soldaatjes
van Mangkoe Negoro op Solo zoo'n goeden
indruk by me hebben achtergelaten en ik 'n
overtuigd voorstander van dergelijke Inlandsche
hulpkorpsen ben.
Zooals we vroeger reeds mededeelden, loopt
de Vasten, Poeasa of Saum op zyn einde.
Dit vasten gedurende de maand Ramadhan,
de negende van het Mohamedaansche jaar,
geldt in de Wet of Sjariahalsde vierde „zuil"
of Ibadat van den Islam. Deze „inzetting"
heeft Mohammed aan de Joden en Christenen
ontleend en ze wordt in den Qoraan warm
aanbevolen, als eene aan Allah ,zeer welge
vallige daad en een der doeltreffendste mid
delen tot bereiking van de zaligheid.
De bekende oriëntalist Sprenger heeft in zijn
standaardwerk „Das Leben und die Lehre des
Mohammad" beweerd, dat de Profeet oorspron
kelijk de Quadragesima (den vastentijd der
Christenen (Katholieken) gedurende de veertig
werkdagen aan den Pasehen voorafgaande) had
overgenomen en later daarvoor de Saum van
dertig dagen in de maand Ramadhan had vast
gesteld om den Islam geheel van het Christen
en Jodendom los te maken.
De moslimsche schrijvers echter leggen de
zaak juist omgekeerd uit. Zy zeggen, dat de
Ramadhan-vasten oorspronkelijk ook voor de
Christenheid verplichtend was, maar aangezien
deze maand nu eens in den kouden wintertijd
dan weer in den zomer viel, werd volgens hen
door de Kerk besloten, om voortaan steeds in
de Lente te vasten en Jals boete voor deze
overtreding van „Gods wil" een tiental extra
vastendagen aan het verplichte dertigtal toe
te voegen. Die moslims schijnen zich zeker
te vergissen, want zoover ik my herinner,
wordt er in Holland ook wel eens in Januari
of Februari gevast.
Tot goed begrip van het Kratonfeest, dat we
gaan by wonen, zal ik U in de volgende Pen-
kras alle bijzonderheden van de Poeasa mede-
deelen.
Jogjakarta.
Lt. Clockenbk Bkoüsson, b. d.
Naar aanleiding van het ingezonden stukje
van den Secretaris der Ver. Walcheren, on
deraf d. der V. P. N., het volgendeVeel van
wat de inzender zegt, kunnen wy beamen en
had gevoegelijk, als niet ter zake dienende,
achterwege kunnen blijven. Dat.180 eieren "van
een kip een wonder is, is niet door ons be
weerd, maar zeer zeker is het een feit, dat
verreweg de meeste kippenhouders een min
dere opbrengst verkrijgen. Daarom ter ver
hooging der eierproductie dus werden de
Leghorns door ons aanbevolen, de waarde als
vlenschhoen lieten we buiten bespreking. De
gedecideerde verklaring: „De Leghorns zijn
beslist geen winterlegsiersmoeten wy even be
slist weerspreken en doet ons betwijfelen, of
de inzender wel ooit in het bezit van Leghorns
is geweest. In „De Hoenderwereld van Beek
man leest men:
„Zij (de Leghorns) kenmerken zich door een
buitengewone legkracht, geven groote eieren
en worden zeer weinig broedseh. De kuikens
ontwikkelen zich vlug, en beginnen zeer vroeg
te leggen, enz." De Heer Spruijt, voorz. der
ver. tot bevorder, der Pluimveehouderij, zegt
in zyn „Hoenderteelt" van de Leghorns:
„voortreffelijke legsters van groote witte eieren,
en voegt er aan toe: „hebben zeer gunstige
omstandigheden noodig om 's winters te leg
gen". Een warme stalling is zeker een be
hoefte voor ze, maar waar die niet •■''ontbreekt,
leggen ze dan ook den ganschen winter door
slechts een enkele maal wordt het leggen door
broedschheid afgebroken en eerst in Augustus
treedt de rui en hiermee de legrust in.
De geringe en onbetrouwbare broedschheid
is een bezwaar, dat o.i. echter niet tegen de
belangryke voordeelen opweegt. Doorkruising
wordt deze eigenschap minder, evenals het
licht bevriezen van den kam.
De Mechelsche kippen zijn vleeschhoendersdie
op anderen bodem overgebracht, licht ontaar
den. De Heer Kooiman, le seretaris van voren
genoemde vereeniging, zegt er van in zyn
„Moderne Hoenderteelt"„Naar andere streken
overgebracht, is overvetheid de oorzaak van
volslagen degeneratie (ontaarding) na drie of
vier jaren."
Inzenders oordeel over de Wyandottes on
derschrijven we gaarne haar eieren zyn kleiner
dan die der Leghorns, maar ze leggen vlijtig,
zijn goede broedsters, gedyen bovendien goed
in ons klimaat, zoodat wy kruising van dit ras
met Leghorns, ook op grond van eigen erva
ring, gerust kunnen aanbevelen.
Wy herhalen voorts onzen raadWie het
om veel eieren te doen is, neme een proef met
Leghorns of met kruising van Leghorn-haan
en boerenkip, en hij zal zich niet beklagen.
Intusschen mogen anderen voortaan met het
zoeken naar 't „wonderhoen," dat reeds velen
vóór dezen meenden te hebben gevonden,
helaas, het bleek nog telkens een waan van
een dag te zynmaar dat wy niettemin
gaarne als „het hoen der toekomst" zullen
begroeten, wanneer werkelijk blykt, dat het de
beste legkip en tevens het beste tafelhoen is.
Observator.
BURGERLIJKE STAKB VAK MIDDELBURG.
Van 31 Jan.6 Febr.
ONDERTROUWD A. P. Geelhoed, wedr
47 j. met S. M. van Gelder, jd. 38 j. J. Cusee?
jm. 26 j. met A. Koppejan, jd. 28 j H. J
Woldendorp, jm. 29 j. met J. Wielemaker,
jd. 22 j.
GETROUWDP. C. Maas, jm. 23 j. met
M. W. Flipse, jd. 23 j.
BEVALLEN P. Poortvliet, geb. Bastiaanse,
d. J. Louws, geb. M. W. van Aartsen, z. (levenl.)
C. M. van Gelderen, geb. Den Exter, d. N.
Huysse, geb. Klap, z. J. P. J. Radder, geb.
Nuijs, z. A. F. Sprenger geb. Kolfif, d. A.
Willems geb. Koole, z. H. Geensen geb. Heyns-
dijk, d. N. S. L. Hackenberg, geb. Wielandt,
z. N. Caliber geb. Prinse, z.
OVERi-EDEN: M. Vreke, wed. van J. de
Voogd, 80 j. A. C. den Boer, wedr. van M.
Kesteloo, 76 j. J. H. Randwijk, ongeh. d. 61
j. J. de Kam, man van W. J. C. van Wel, 77
j. H. Hamakers, vrouw van P. van Damme,
69 j. M. Borgo, vrouw van P. Hollemans, 32
j. A. C. L. Ivuypers, wed. van H. F. Cornelus,
84 j. S. G. S. Romyn, ongeh. d. 22 j. J. J.
Baale, vrouw van C. Mey 66 j. H. C. Hacken
berg ongeh. d. 76 j. P. P. C. Boddaert, wede.
van J. C. de Bruin 90 j. M. C. Stein vrouw
van A. le Due, 82 j. Z. Verhage wedr. van
K. Moens 80 j. J. F. J. Arquin wed. van H.
Meins 91 j. P. van Goozen man van L. de
Bree 42 j.
HEDEN VERSCHEEN:
tegen de aanvallen van Ds. Van 't Ilooft
te Meppel tegen de
in de Eenheid der Apostelen.
Verkrijgbaar bij den Boekhandelaar
R. M. SMITS en bij B. Kruze, Lange
Geere, hoek Langeviele, alwaar tevens
gratis alle inlichtingen zyn te ver
krijgen.
geschikt voor binnen of buitenhuis, hoog 1.50
M., breed 1 M.
1 KLEPKOOI, 2 VINKEN-KOOIEN, 4
KANARIE-KOOITJES, 1 LIJSTER-KOOI,
1 BROEIKOOI voor Kanaries, benevens 3
mooi-zingende SAKS. KANARIES en 7 dito
POPKANARIES. Te bezichtigen by
wordt veel geprezen.
den trein, met een ZENDING der zoo gunstig
bekende vóór- en terugwaartswerkende
uitsluitend verkrijgbaar in het Hoofdkantoor
voor Zeeland by
geschikt voor Slagers-affaire, alsmede groote
SCHUIFRAMEN voor broeikasten enz.
