N> COHEN.
Brood- en Beschuitbakker.
OPENBARE BIJEENKOMST
H, L HENDRiKSE,
A. D. LïïTÖÖIJ Az.
Grootste publiciteit bier ter stede3450 ex. worden wekelijks met zorg verspreii
1. Grootste publiciteit.
KORTE DELFT.
KORTE DELFT.
Voor het a. s. Kerstfeest.
Zaterdag 10 December 1904,
De Heer J. J. LAMERS.
De Heer L. C. T. RIGOT.
H.H. Rijg- en Elastiek-Bottines
Sterke Dames Winter-Pantoffels.
ti
ti
u
KJ
ki
Wollen, Chitsen en
Molton Dekens,
Negende Jaargang.
Verschijnt eiken Woensdagavond,
wordt door de geheele stad gratis verspreid.
Sp anjaardstraat.
Prijs der Advertentiën
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 oent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
INDISCHE PENKBASSEN.
BURGERLIJKE STAND VAN MIDDELBURG.
Steeds voorradig een zeer groote sorteering eigengemaakte Heeren- en Kïnderconfectie,
welke uitmunt door elegante en passende coupe. Speciale inrichting voor Ooederen naar maat.
Grootste voorraad in prachtige Heerendassen, Handschoenen, Fronts, Manchetten, Cachenez,
enz. ÜME*- ZIF ETALAGE!
Advertentiën.
3. DE JONG,
kortstraat,
in het SCHUTTERSHOF te Middelburg.
Openbare of Bijzondere school.
Kritiek op de Onderwijsnovelle.
Toegang vrij. Debat gcwensckt.
voorhandën^sYerke^
aan lage prijzen.
Wagenaarstraat, D. M. G0RSTANJE.
KJ
KJ
KJ
FIRMA
GRAVENSTRAAT.
van af de goedkoopste tot de
beste soorten.
Kapok Bedden, Peluws en Kussens
Beste qualiteit KAPOK,
per 'h Kilo 50 cent.
No. 9.
Woensdag T* December 1994.
HUTS
RIODELBUISSGH
ADVIRÏEJTIEJIAD
FAAM
UITGEVER
Groote letters naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
LXXXI.
-Generaal van Heutsz benoemd tot Gouver
neur Generaal!" Dit bericht uit Holland beeft
blijdschap verwekt, allerwege in Indië. Het
komt ons zoo voor, dat er nu veel, heel veel
anders gaat worden. De ambtenaren van het
laat-maar-waaien-systeem, en er zijn er zoo
enkelen de mannen van den angst voor
soesah en de schrijvers der geflatteerde rap
porten, zyn natuurlijk niet in hun schik
O neen het is hun maar al te goed bekend,
hoe de ijzeren Veldoverste van Atjeh steeds
sans pitié was voor de non-valeurs, voor de
gemakzuchtigen, voor de z.g. bootaf houders
Aan mooie praatjes en lange papieren vertoo-
gen heeft de Generaal gloeiend 't land, daden
wil hij zien en resultaten en ik geloof wel te
mogen voorspellen, dat er erg spaansch zal
worden huisgehouden onder de mannen van
negatieve waarde onder de bureauerates satis-
faits. Aan persoonlijke belangetjes van meneer
X of Y heeft de zeer zeker niet gemakkelijke
Excellentie zich nimmer gestoord, hij denkt
uitsluitend aan de algemeene zaak, die hij en
zijne ondergeschikten hebben te dienen, te
dienen met lijf en met ziel, zondermeer! Wat
zullen de prijzen der luierstoelen nu dalen, ze
worden nog te geef!
Nederiandsch-Indië treedt een nieuwe phase
in, een phase van aanpakken, een phase van
initiatief
Hulde daarom aan de Regeering in Neder
land, die 't met onzen modernen Daendels flink
weg heeft durven wagen.
Leve de nieuwe Landvoogd
Het past ons hier ook 'n woord van eerbie
dige waardeeriug te wijden aan den straks
vertrekkenden Gouverneur-Generaal, die, dat
weten we allen in Indië, hard, zeer hard ge
werkt heeft en in de eerste plaats zijn groote
militaire kennis gaf om Java meer verdedig
baar te maken.
Excellentie Rooseboom was een man, die het
goede wilde, doch al dadelijk voor de groote
moeilijkkeik stond, dat hij een out-sider was in
Indische zaken. Hij heeft gedaan wat hij kon,
h\j arbeidde over dag, hij werkte vaak 's nachts
en dat er hier nog zoo ontzettend veel te ver
beteren valt is zeker niet aan Zijne Excellentie
te wijten.
Wy wenschen den aftredenden Gouverneur-
Generaal een behouden terugkomst in het
Vaderland, welverdiende rust in 't vorstelijk
's-Gravenhage ofeen zetel in het „Hooger-
huis.
Er gaat een edel man ons Java verlaten
Tante Post", zoo noemen we hier onzen
Turkschen pardon ik bedoel Indisehen Post
en Telegraafdienst, heeft zeker in de eerste
plaats eens 'n ferme verbetering noodigDe
oude juffer is al heel erg langzaam en lui uit
gevallen, schandelijk duur in 't gebruik en
oost-indisch doof voor klachten.
Brieven, couranten en tijdschriften aan haar
„zorg" toevertrouwd, komen o zoo dikwijls niet
terecht. Zij houdt er dan ook zelfs wel brieven
bestellers op na 't is heusch waar, al klinkt
't een beetje onwaarschijnlijk die nog geen
van een b kunnen onderscheiden en die 't
Europeesche publiek beleefd om hulp verzoe
ken bij de bezorging van 'n poststuk In plaats
van nette, goed onderwezen, liefst Hollandseh
sprekende jongelui, op'n behoorlijk traktement
van veertig gulden 's maands aan te stellen,
behelpt de oude dame zich met ongeschoolde
koelie's, suffe kerels, op 'n koopie Op die ma
nier snijdt het mes van twee kanten, denkt de
oeconomische mamsel, de uitgaven zyn weinig
en 't publiek begint er zoo 'langzamerhand toe
te komen om maar net als 't Gouvernement,
alle brieven en stukken, a raison van 10 cent,
aan te teekenen of ook wel door niet-frankeeren
tot bezorging doch tevens de geadresseerden
tot duur strafport te dwingen.
Ook ken ik menschen, zelfs minvermogende
Inlanders, die bij de ontvangst van eiken brief
2 cent fooi aan den besteller geven, een reden
voor zoo'n man dus, om de minder scheutigen
voortaan nog slechter te bedienen. Op de Post
en Telegraafkantoren overal gebrek aan per
soneel, gevolg, dat de enkele dames en heeren
die er al 't werk doen, afschuwelijk worden
afgebeuld en prikkelbaar dus, ja soms onbe
schoft doen tegen het publiek, vooral tegen het
niet-Europeesehe.
Een staaltje uit velen
Een pas te Semarang gearriveerd Majoor
komt in burger kleeren aan het Postkantoor.
Hij wilde een postwissel verzenden en begon
nu met heel geduldig te wachten voor het lo
ketje, omdat de commies juist druk bezig was
met het invullen van een register. Toen die
ambtenaar eindelijk klaar was ging hij meteen
collega een boom op zetten, misschien over
dienstzaken. De Majoor kuchte eens, schraapte
zijn keel, geen resultaat
Eindelijk waagde het onze bescheiden hoofd
officier „in politiek" om wat meer ongeduldig
te vragen „Meneer, word ik nu eindelijk eens
geholpen, ja of neen
Een erg minachtende blik van den „ambte
naar" naar den „particulier," geen antwoord!
Majoor boos, begint nu uit een ander vaatje
te tappen, zegt dat het een schandaal is, dreigt
met den „chef."
Zeker van diens steun echter lacht de onbe
schaamde hoonend„doe wat u niet laten
kunt
Majoor woedend naar den Postdirecteur maakt
er zich bekend, vertelt het voorgevallene en
krijgt tot bescheid, ja raad eens „'t Spijt
me erg Majoor, dat het gebeurd is, ik zal er
dien mijnheer ernstig over onderhouden, maar
waarom hebt u zich ook niet dadelijk bekend
gemaakt Dan natuurlijk was zoo iets nooit
voorgevallen
Ik zou houdeiden gevallen kunnen mede-
deelen over de onbehoorlijke wijze, waarop de
„particulier sadja" (een particulier maardoor
de ambtenaren bij de verschillende takken van
dienst wordt behandeld. Ik zou wel een jaar
lang Penkrassen kunnen schrijven over die lieve
„Tante Post", alleen over hare tarieven enz.
Een ander staaltje
U moet weten Nederlanders, dat er b.v. aan
het Post- en Telegraafkantoor te Bandoeng
één, zegge één Inl. klerk belast is met den
toesteldienst (telegrafie) en tevens met de be
handeling der postquitanties, eene behandeling
die in Indië al heel ouderwetsch, omslachtig
en dom is
Reeds in November 1903 heb ik den wd,
Hoofd-Inspeeteur van den Post- en Telegraaf
dienst geschreven, dat de „Bintang Hindia"
een groot kantoor te Bandoeng ging oprichten,
dat volgens den Chef daar, 't personeel veel te
zwak was, om de meerdere werkzaamheden te
verrichten, dat ik Zijn Hoogedelgestrenge daar
om zeer beleefd in overweging gaf meerdere
klerken in dienst te stellen, enz. enz,
Ik kreeg natuurlijk geen antwoord.
Antwoorden doen zulke hooge menschen hier
in Indië ons particulieren niet. Verbeeld je zoo
iets, een particulier antwoorden Enfin, soedah,
's Lands wys, 's Lands eer Maar wat erger is,
de gevraagde vermeerdering van personeel bleef
ook uit en nu brengen de duizenden postqui
tanties voor abonné's „Bintang Hindia" van het
le kwartaal het geheele Post en Telegraaf
kantoor Bandoeng op stelten, vooral ook omdat
vele andere belanghebbenden door die ongewone
drukte niet kunnen geholpen worden. En toch
is nu pas ongeveer de helft van die quitanties
verzonden, terwjjl de verzending van het 2e
kwartaal alweer voor de deur staat
Toen de gepensionneerde Majoor Tuinenburg
Directeur van het Kantoor Bintang Hindia, dien
Hoofdambtenaar eens dringend schreef en dreig
de met den Directeur B O. W., toen kreeg Zijn
Hoogedelgestrenge waarlijk een antwoord, nu
al zes weken geleden, en wel, dat er overwogen
zou worden, wat er in dezen zal moeten ge
schieden."
Intusschen vind ik en zeker velen met my,
I „zes weken overwegen" wel wat kras. Op
Atjeh krygt men bq heel wat moeilijker kwes-
tie's zooveel tijd nietVan den jongsten sergeant
wordt daar besluitvaardigheid geëischt, ook in
oogenblikken van dreigend levensgevaar en mist
hy die, dan weg met de strepen
En nu genoeg over onze „Tante Post", we
I hopen hartelyk, dat ze, onder 't régime van
straks, haar leven beteren zal en meer zal gaan
gelijken op hare zuster in Patria
Mangkoe Negara de beheerscker van het
Rijk is de titel van een te Soerakarta ge
il vestigden Prins, die van den Soesoehoeuan ge
heel onafhankelijk is, ook een sftort Kraton
hier op Solo heeft, een eigen gebied bestuurt
|en tegen eene bepaalde jaarlijksche vergoeding
..de verplichting heeft om troepen, het z.g. Le
gioen, bestaande uit Infanterie en Cavalerie,
ten dienste van het Gouvernement, te onder
houden. Ik schreef over dat Legioen reeds
vroeger uit Sindanglaja. Toen betreurde ik 't,
dat de soldaatjes van Mangkoe Negara en ook
de Barisan van Madoera met 't oude Beaumont
geweer bewapend waren, thans kan ik met
blijdschap constateeren, dat juist dezer dagen
die Inlandsche Hulpkorpsen het legerspuitje,
de Manlicher, ontvingen. Een groote verbete
ring dus
Pangéron Adipati Ario Mangkoe Negara VI
is Kolonel Commandant van dat Legioen, dat
onder adellijke officieren, familieleden van den
Prins, geheel op Europeesche wijze is inge
richt, gekleed en geoefend. Alleen dragen allen
een zwart blauwen hoofddoek. De Kapitein G.
K. Dijkstra is met de instructie van het Ba
taljon Infanterie en de 1ste Luitenant P. Sorg-
drager met die van het Escadron Cavalerie
belast. Beide officieren verzekerden mij, dat het
Legioen, wat discipline en gevechtsvaardigheid
betreft, zich gerust met elk korps van het
Leger meten kan en dat ook de Inlandsche
officieren zeer góed voldeden. Ik heb voor mqn
persoon een uitstekenden indruk van het vlotte
Legioen gekregen.
De Majoor-Commandant der Infanterie Pan-
geran Ario Djojokisworo, een broeder van den
„Onafhankelijken Prins" en ook de Ritmeester
Radhen Mas Pandji Soemodarmoko die 25 jaar
den lande als officier dient, hebben er den wind
onder en ik begryp nog niet, dat het Gouver
nement, met zoo'n kranig Legioen als model, al
niet lang over geheel Java dergelijke Inlandsche
Hulpkorpsen heeft doen organiseeren.
Ik heb verschillende onderofficieren en min
deren van Mangkoe Negara gesproken en allen
zyn wat trotsch op hun tydelyken dienstplicht.
De Kolonel Pangeran Adipati Ario Mangkoe
Negara VI is een prettig aangenaam mensch,
hy spreekt heel verstandig, verstaat wel geen
Hollandseh, doch is zeer westersch in zijn 'op
treden. Zijn dalem of Kraton ziet er keurig
uit en is zeer goed onderhouden.
De Prins is een uitstekend financier ook.
Toen hy aan 't bestuur kwam was de geldkist
leeg en drukte een groote schuldenlast het
Vorstelijke Huis; thans is door zuinig en prak
tisch beheer dien toestand geheel veranderd
en de Pangeran dubbel en dwars millionair.
Solo.
Lt. Clockenkb Brousson, b. d.
Van 29 Nov. tot 5 Dec.
ONDERTROUWD: C. J. J. Tuynman, jm.
27 j. met J. P. Stappers, jd. 25 j. J. Kreune,
jm. 30 j. met J. A. E. van Oostveen, jd. 33 j.
GETROUWD: G. M. de Broekert, jm. 40
j. met M. van Herwijnen, jd. 23 j. M. J. Fran-
9oys, jm. 23 j. met D. Dingemanse, jd. 25 j.
E. C. de Smit, jm. 29 j. met A. Midavaine,
jd. 23 j. G. Bliek, s. 36 j. met P. M. Labruy-
ére, jd. 23 j. D. Step, jm. 27 j. met M. J.
Geertvliet, jd. 25 j.
BEVALLENM. Lefevre, geb. Sturm, d.
M. Seijbel, geb. Huissoon, z. P. J. van Ieren,
geb. de Munck, z. P. Boone, geb. Provoost, z.
P. G. van de Bosse, geb. Quist, z. M. J. Kalle,
geb. Houmes, d. M. Dronkers, geb. Janse, z.
OVERLEDEN: B. Vermaas, z. 2 maanden.
M. C. Radder, 7 w.? d, M. den Haan, wed.
van L. W. Roelse, 57 j.
bericht dat hij zich hier heeft gevestigd als
Belovende eene nette bediening, hoopt hy
uw vertrouwen zich waardig te maken.
Aanbevelend.
Ruime keuze Damesblouses, Rokken, Pelte
rijen, Dames- en Kindersehorten, Cachenez,
Heerendassen, Fronts, Boorden, Manchetten,
Kinderhoeden, Mantels, Jurken, Doeken, Wa
genkleedjes, Capes, Jongensjasjes, Blouses,
Broekjes, Truien, Barets, Sterke Kousen en
Handschoenen. Tafel- en Theekleeden, Loo-
pers, Antimacassers, Bedspreien, sitsen-, wollen
en Moltondekens en tal van nuttige en fraaie
Artikelen geschikt voor geschenken.
Soliede Goederen. Laagste Prijzen.
LOUWERSESNOUCK, b/d Watertoren.
OP
's avonds om 8 uur,
Ie SPREKER:
Onderwerp:
2e SPREKER
Onderwerp:
Opruiming a Contant van een Partijtje
steeds in alle prijzen voorhanden.