S. J. F O N T E j
Heeren en Kinderkleedingmagazijn.
ZADEL- en TUIGMAKER,
Firma fl. L. HENDRIKSE,
Zuurkool en Snijboonen.
P.J.TAVENJEH,
A. D, UTTOU te
Grootste publiciteit hier ter stede3450 ex. worden wekelijks met zorg verspreid
Grootste publiciteit
DEMISAISONS, STOFFEN en
Goederen voor het naderend seizoen.
GROOT ASSÏÏRTIMENT
alsmede groote keuze in:
VERSTBAATE,
Lako's Ontbijtkoek
Gebruikte, zoo goed als nieuw.
AFSLAG RUNDVLEESCH.
ËËN BENEDENWONING
W. CORRÉ,
Te Koop gevraagd:
Woensdag 16 November 1964.
Negende Jaargang.
Verschijnt eiken Woensdagavond9
wordt door de geheele stad gratis verspreid.
Sp anjaardsraa t.
Prijs der AdwertenUèn
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 «ent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
Bö dit nummer behoort een Bijvoegsel.
INDISCHE PENEBASSEN.
BURGERLIJKE STAND TAN MIDDELBURG.
OXTVAA'UKX EEJf RIJKE KEUZE
Advertentfën.
Lange Geere K 72b.
GRAVENSTRAAT.
Dames-Onderrokken, Blousen,
Korsetten, Handschoenen en Reform-'
schorten,
Bont-Artikelen, de nieuwste genres
Bever en Fantaisie-Bonten,
tegen zeer voordeeiige prijzen. Groote
voorraad Costuumrokken in alle maten
en prijzen. Buitengewone maten zijn
zeer spoedig te leveren.
OOK XN BUIL
met grooten TUIN te hnur.
4
No. 6.
■IDIILIDISSCH
ADVimiTISBLAD
UITGEVER
Groote letters naar plaatsruimte. Bg abonnement van
1000 of 500 regels voordeeiige voorwaarden.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
LXXXI.
Men had mij al gelegd, dat de receptie's bij
Radhen Adipati Sosro di Ningrat nu eens by
uitzondering niet vervelend waren en ik moet
.'t bekennen, ik heb er me best geamuseerd.
In de ruime Pendopo van den Vorstelijken
Kepatihan worden de gasten op byzonder
hupsche, op prettige wijze ontvangen. Er
heerscht een bepaald gemoedelijke, een onge
dwongen toon op deze maandelyksche bijeen
komsten, waar byna alle voorname Europeesche
en Javaansche ingezetenen van Solo elkaar
geregeld rendez-vous geven en waar men niet
geplaagd wordt door die minder aangename
formaliteiten en bepalingen van het Hof De
Radhen Ajoe, eene zuster van den Soesoehoe-
nan, is een goed vriendelijk Javaansch vrouwtje
die op z'n Europeeseh zelve tegenwoordig is
en al spoedig heel gezelligjes met de Solosche
dames aan 't babbelen gaat. De zonen van
den Rijksbestierder, Radhen Mas Sasra di
Poera, Onder-Regent en uitstekend amateur
fotograaf, Radhen Mas Radja di Poera, Radhen
Mas Karta di Poera hun zwagenaRadhen Mas
Sasra Margansa, een talentvol musicus, hun
neef Radhen Mas Soera Hoekara, zjjn allen
zeer sympatieke, vooruitstrevende jongelui,
spreken onberispelijk Hollandsch en voelen
veel voor een nauwere aansluiting met be
schaafde, ontwikkelde Nederlanders.
Als een bijzonderheid moet ik u mededeelen,
dat in de Pendopo, zeer smaakvol en modern
gemeubileerd, onmiddelyk drie prachtige uit
hout gesneden en fraai beschilderde busten
aandacht trekken. Ze zyn door Javaansche
kunstenaars vervaardigd naar portretten van
Hare Majesteit de Koningin, wijlen Zijne Ma
jesteit den Koning en Hare Majesteit de Ko
ningin Moeder. De busten, levensgroot, staan
te midden van groen en bloemen. Heel mooi
Het heeft me hier op Soerakarta gefrappeerd,
zooveel portretten van ons Vorstelijk Huis er
bij de Javaansche grooten worden aangetroffen.
Zoo was ik verleden bij een Kliwon of Onder-
Regent, die er liefst acht, van Hare Majesteit
alleen, in zijn Pendopo had hangen, portretten
van verschillende leeftijden, alle netjes in ver
gulde lijsten met kroon en achter glas.
Toen ik in 1896 in Indië kwam, merkte ik
bij de bruine broeders al zeer weinig belang
stelling voor Holland en Oranje. Wat is dat
alles in korten tijd anders gewordenIn Kla-
ten, een heel klein binnenplaatsje in deze
Residentie, zijn op 't oogenblik reeds meer
dan 70 kinderen van Chineezen en Inlanders,
die op de Gouvernementsschool en by parti-
culieren Hollandsch leeren. Ik was daar on
langs even een dagje en zag tot mijn verba
zing, dat er ook al een laaggeboren Javaantje,
Soewarno genaamd, 't zoontje van den man
doer (ploegbaas) Karto Soedira, op de Gouver
nementsschool ging, een der beste leerlingen
was, dokter djawa wilde worden en zeer
vriendschappelijk omging met de aristocratische
kinderen van den Regent, den Djaksa en den
Kliwon. Wanneer zoo iet3 nu reeds mogelijk
is in deze conservatieve Vorstenlanden, dan
krijgt men hoop, dat binnen een halve eeuw
dit' volk er boven op zal zijn, dat gebroken
zal wezen met de slavenverhoudingen tusschen
adel en volk en dat ook Hollander en Javaan
dichter bij elkaar zullen staan, dichter dan
thans nog het geval is.
In de allereerste plaats past hier een woord
van oprechte hulde en dank aan den Heer
Abendanon, den Directeur van Onderwijs, Eere-
dienst en Nijverheid. Sinds November 1904
(Staatsbl. 853) is het aan Inlanders en Chi
neezen veel gemakkelijker gemaakt, om hun
kinderen van de Europeesche scholen mede te
doen profiteeren, Europeesche scholen voor
999/1000 door Inlandsch geld tot stand geko-
menVroeger konden óók wel Inlandsche en
j Chineesche kinderen toegelaten worden, mits
de ouders maar f 8 a f 10 per maand (de beide
hoogste aanslagen) wilden betalen. De meer
derheid der Europeesche leerlingen, al net zoo
donker of zwarter soms nog dan de Inlanders
zelf, werden kosteloos onderwezen. Dit nu was
al zeer onbillijkThans is er bepaald, dat de
kinderen van Inlandsche ouders, wier maan-
delyksch inkomen niet meer bedraagt dan
f 125 voor f 0.50 a f 0.25 in de maand en van
fatsoenlijke, doch onvermogende menschen,
zelfs gratis kunnen worden opgenomen.
Het gevolg hiervan is, dat nu allerwege de
Europeesche scholen bestormd worden door
aspiranten van Inlandschen bloede.
Jammer is zeker, dat als eisch nog steeds
gesteld wordt, dat de kleintjes eerst voldoende
Nederlandsch moeten kennen, willen ze de
lessen in de laagste klasse kunnen volgen.
Dit wordt niet van de Europeesche leerlingen
geeischt en die kennen meestal ook nog geen
Hollandsch als ze op school komenOp tal
van fröbel- en particuliere schooltjes zijn thans
heeren en dames bezig, om de niet-Europee-
sche jeugd voor de Gouvernementsschool op te
leiden. In Klaten zijn er zoo twee en te Ba
tavia alleen zyn door het plaatselijk bestuur
in het laatste jaar 27 vergunningen voor der
gelijke „voorbereidingsscholen" uitgereikt. Ik
voorzie, dat over tien jaar het aantal Hol
landsch sprekende Inlanders en Chineezen dan
ook verhonderdvoudigd zal zijn.
Natuurlijk slaat nu den ouderwetschen Hol
lander hier en ook den Indo den schrik om
het hart.
„Waar moet dat naar toe met onze kinde
ren Het hemd is toch nader dan de rok
enz. zoo wordt er geprutteld. Sommigen zijn
zelfs plotseling erg braaf en dus bang, dat
hun kroost van de niet-Europeesche kame
raadjes allerlei slechts zullen leeren, dat ze on
godsdienstig zullen worden enz. enz. Nonsens-
praatjesMen ;s bang voor concurrentie la
terVolgens alle onderwijzers die ik tot nog
toe sprak, munt de Inlandsche jeugd uit in
ijver, aanleg, bevattelijkheid en goed gedrag.
Mr. Abendanon, Uw naam zal hier later
door het dankbare nageslacht met eerbied
worden uitgesprokenU hebt als Lid van het
Hoofdbestuur van het Algemeen Nederlandsch
Verbond (Indische Tak) begrepen, wat er ge
daan moest worden.
Richt nu nog bij elke school eene voorbe
reidingsklasse op, voor Indo's en niet-Europe-
anen, eene voorbereidingsklasse waar, volgens
de Fröbel-methode, door gediplomeerde onder
wijzeressen de kleintjes spelenderwijze vol
doende Hollandsch geleerd wordt.
Verder ook spoedig de noodige scholen bij
bouwen en meerdere onderwijzers uit Holland
gevraagdStraks komt er overal plaats te
kort
Ook de Dokter djawaschool en de Opleidings
school voor Inlandsche hoofden zullen weldra
te klein blijken.
Alle niet-Europeesche Ambtenaren laten
thans reeds hun jongste kinderen naar de
Hollandsche scholen gaan. We zyn middenin
de evolutie, trots het gejammer en geweeklaag
van de dompers, zoowel in de Europeesche
als in de Inlandsche maatschappij.
De bedienden van den Rijksbestierder dra
gen een lint van groene zijde met gele randen
om den hals. In den Kraton dragen ze een
geel lint met rood omzoomd en kleine gou
den kwastjes. Ook aan het Hof te Djoeja moet
die gewoonte bestaan. Een dei* jongelui ver
telt ons nu de volgende legende, aan dit oude
gebruik verbonden.
In overoude tjjden zond er eens 'n Javaansch
Vorst eenige dienaren met geschenken naar
een vazal. Onderweg kregen de lui 't wat
warm en daar er vlak bij een rivier stroomde,
gaven zij aan voorbijgangers last, om even op
de cadeaux te passen, want ze wilden baden.
Ze kwamen toen bij ongeluk terecht in het
Rijk der watergeesten, werden daar flink ge
trakteerd en vergaten er door 't fuiven al
spoedig den tijd. Toen zij na eenige weken
van pretmaken plotseling schuld bewust wer
den en terug wilden naar boven, om de ge
schenken verder aan hun adres te bezorgen^
brachten de gulle gastheeren hen weder naar
der. oever. De inlanders, dié nog steeds ge
trouw op de cadeaux pasten, herkenden hen
echter niet meer en weigerden daarom 't
hun toevertrouwde af te geven. De bedienden
moesten toen weer naar huu Vorst terug en
we(J om de bewijzen voor hun identiteit te ha
len; Van af toen moesten, ter voorkoming van
dergelijke moeilijkheden, de dienstbaren van
den Sulthan een lint van bepaalde kleuren
om den hals dragen.
Wat het op de Recepties bij den Rijksbe
stierder ook al zoo gezellig maakt, dat zijn de
ïnoeie nummers door het Javaansche strijk
orkest uitgevoerd.
Voor de kenners en liefhebbers schrijf ik
hier even het programma af.
1. Spreken is zilver en zwijgen is goud,
Marsch gecomponeerd door Radhen
Adjing Soedarni, eene nicht van den
Rijksbestierder.
2. Ouverture zur Oper Norma Bellini.
3. Im Zigeuner Lager R. Sperber.
4. Zwei gesprachJ. van Ham
5. Nebelbilder PhantaisieLumbye.
6. Potpourri La Traviata L. Stamij.
7; Souriri d'Avril Walzer. M. Depret.
8; S'il vous plaitR. Eilenberg.
De Rijksbestierder is een bijzonder vriend
zoowel van Javaansche als van Europeesche
v»st en onderhoudt de noodige artisten
voor verschillende orkesten.
Zoo woonde ik in de Javaansche Sociëteit
Habiprojo reeds een gamalan-concert met
Javaanschen zang by, zoo in-goddelyk mooi,
dat slechts een Henri Borel de noodige woor
den zou kunnen vinden voor eene beschrijving.
Het „Strijkorkest van den Kepatihan" oefent
zich 5 a 6 uur per dag, is veertig leden sterk
én staat onder directie van den muzikalen
Radhen Mas Sasra Margansa, schoonzoon van
den Rijksbestierder. Dirigent is M. Titi Siooro.
Ik hoorde in Indië nog nooit zoo heerlijk
mooi spelen en het is zeker het eenigste goede
orkest wat we hier hebben, en zou zelfs in
Europa, volgens de kenners, uitstekend voldoen.
De tyd vliegt intusschen by den Rijksbe
stierder om, men zou zoo- graag nog een paar
uur langer blijven, doch om half negen slaat
't klokje van gehoorzaamheid. Een vlotte uit-
smytmarsch en met een buiging en handdruk
nemen de gasten afscheid van het nobele echt
paar en hunne sympathieke familieleden.
Solo.
Lt. Clockeneb Bbousson, b. d.
Van 814 November.
ONDERTROUWD W. F. Corne', wednr. 51
j. met M. Dekker, jd. 32 j, G. M. de Broekert,
jm. 40 j. met R. van Herwynen, jd. 23 j. F.
F. Joosse, jm. 25 j. met J. A. de Jong, jd. 25
j. M. J. Francoijs, jm. 23 j. met D. Dinge-
manse, jd. 25 j. G. Bliek, s. 35 j. met P. M.
Labruijère, jd. 23 j. D. Step, jm. 26 j. met M.
J. Geervliet, jd. 24 j. H. Lanser, jm. 46 j. met
J. Westveer, jd. 42 j. J. de Grave, jm. 27 j.
met J. Leys, jd. 24 j. B. Filius, jm. 32 j. met
M. Houterman, jd. 24 j.
GETROUWD: J. Joziasse, wedr. 26 j. met
J. A. Jongepier, jd. 26 j. C. Klercq, jm. 23, j.
met B. Visser, jd. 21 j. J. B. Biondina, wedr.
44 j. met M. Louws, jd. 34 j. J. Geldof, wedr.
46 j. met P. S. Hubrechtse, jd. 40 j. M. Isen-
doorn, jm. 29 j. met G. Simonse, jd. 33 j. T.
van Moolenbroek, jm. 22 j. met P. van Kleven,
jd. 26 j. B. de Ridder, jm. 21 j. met A. Koster,
jd. 23 j.
BEVALLENM. E. Baan, geb. Grims, d.
S. Bassie, geb. Gilde z. M. E. Ooms, geb. But,
d. A. M. Dekker, geb. Van Dyk, z.
OVERLEDEN F. Augustijn, wedr. van M.
C. Dekker, 44 j. J. Vinke, man van E. Rykse,
61 j. T. S. Flipse, d. 6 j. J. P. Meurs, z. 2 j.
T. Klaver, z. 3 j. S. Matthijsse, d. 1 md. B.
Braasem, ongeh. z. 55 j. C. M. Wenstedt, vrouw
van L. L. Garstman, 61 j. G. Boogaart, man
van E. P. van der Eist, 68 j.
De ondergeteekende houdt zich beleefd aan
bevolen als
en al wat tot het vak behoort.
LANGEVIELE.
Koffie of Koffieboonen, uitmuntende kwali
teit 6 cent per ons.
TIMMERMANS. Noordstraat.
a 10 cent zyn klein maar rein.
Lange Breestraat O 157.
Smederij en Rachelmakerij
Ruim gesorteerd in
Gegoten en geslagen Haar
den, Kachels en Fornui
zen, gepoetste ep in vuurvcrlakte aan uiterst
laaggezette prijzen.
TEVENS EEN GROOTE PARTIJ
GROOTE VIJGEN 8 cent de 5 ons, zeer
grove en blanke Ryst 6 cent de 5 ons, nieuwe
Krenten 10, Havermout 9 cent de 5 ons.
TIMMERMANS. Noordstraat.
Ruim voorhanden best Rundvleesch, als
Lappen 30, Krippen 20, Gehakt 25 Cent per
pond.
HENDRIKSE, Varkensmarkt.
tegen contante betaling geheele of gedeelten
van Inboedels, Winkelopruimingen, Goud,
Zilver, Antiquiteiten, enz. Geheimhouding ver
zekerd. Brieven onder lett. B, bureau van dit
blad.
Adres B. J. GOETHART,
Schilder, Gravenstraat,
