Heeren en Kinderkleedingmagazijn;
Hout mi Maner nabootsing enz.
H. J. PENN1NGS.
k 0. LITTOOU kt.
k. sloover,
Grootste publiciteit hier ter stede3450 ex. worden wekelijks met zorg verspreid
Grootste publiciteit
DEMISAISONS, STOFFEN en
Goederen voor het naderend seizoen.
8. J.F ONT EU
No. 52.
Woensdag 5 October 1904
Achtste «f aar gang.
Verschijnt eiken Woensdagavond
wordt door de geheele stad gratis verspreid.
Span j aar d straat.
Brijs der Advertentiën
van 18 regels 15 cent, iedere regel meer 5 cent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
INDISCHE PENHKASSEN.
ONTVUSGEir EEN RIJKE KEIJZE
Aclvertentiën.
Korte Noordstraat L 87, Middelburg.
ZIE DE ETALAGE.
I1EÏÏWS'
1IDDI11D1CSCI
AimtlITIEBLAD
FAAM
UITGEVER:
Groote letters naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden
LXXVIIL
N« 'n kwartiertje „doedoek staatsie", (doe
doek beteekent zitten) geeft Zijne Hoogheid
een haast onmerkbaar teeken en plotseling
verrijzen dan allen van hnn zetels, om daarna
w allerplechtigst en langzaam te midden
van een schitterenden stoet Prinsen en Pan-
dji'r. (zoons van Prinsen) aan te stappen ach
ter den Vorst en zyn „vader" den Resident
Weer Wilhelmus en Wien Neêrlandsch Bloed,
weer luide schelle commando's, tromgeroffel
en klaroengeschal, weer het presenteeren der
wapens, het saluut met de vaandels Zoo ko
men we dan onder 't genot van allerlei soort
eerebewijzen, eerebewyzen natuurlijk uitslui
tend en alleen voor Pakoe Boewana bedoeld,
op de Setinggil lor ('t noordelijke terras) en
ook daar worden weer spoedig de plaatsen
volgens rang en anciënniteit ingenomen en
verover ik mij een zetel naast den Heer Gout,
luitenant-commandant van de Lijfwachtdragon
ders, iemand, die mij gaarne zoo nu en dan
iets over de plechtigheid toefluistert. Van aan-
teel;*ien is daar in die omgeving natuurlijk
geéj; r sprake, wel jammer anders, want de in-
druKken zyn zoo vele en moeilijk te memori-
seeren
Nu voor u schrijvende, dwarrelt als t ware
alles weer voorbij mijn geestesoog en kost mij
deze Penkras werkelijk zeer veel moeite.
Ik. heb te veel gezien, dat is de kwestie
Le Vorst en Harer Majesteits Vertegen
woordiger zijn intusschen drie trapjes opge
klommen en zitten nu weer deftig op hun
dampar's (troonzetels) de Keizer vermoeid
ademhalend. Onze „Spijker der Wereld" schijnt
me niet al te sterk toe en de galakleeding is
nu ook juist niet bijzonder luchtig uitgevallen.
De troonzetels staan dus op een soort ver-
hooging in de z.g. kleine Bangsal pengrawit,
(bangsal beteekent zoo iets als paviljoen en
pengrawiteen soort huisje binnen een groo-
ter huis aangebracht.
De stoelen onder de tratag (eene bedekking
of dak van gespleten, plat geslagen en door
een gevlochten bamboe) van de Setinggil lor,
oostelijk en westelijk van de in het zuiden ge
legen Bangsal pengrawit, in vijf rijen neer
gezet, staan dus als 't ware aan de voet van
den dubbelen troon, en in 't warme zand tus-
sehen die stoelen, nemen nu de boepati's (re
genten,) panèwoe's en mantri's djero (lagere
Kratonbeambten) in onbewegelijke silahou-
ding plaats, (sila beteekent de beenen onder
het ljjf gekruist, de handen gevouwen en het
hoofd eerbiedig gebogen.)
Op de stoelen zitten de assistent-residenten
uit het Rijk Soerakarta, de oudere broeders
van Zijne Hoogheid, Prins Mangkoe Negara
Vf, de onafhankelijke Prins in Kolonelsuniform
(oyer hem later), de Officieren van het Legioen
vsü den Vorst, de Overste Plaatselijke Mili
tair Commandant met zijn kapteins en luite
nants, de aanvoerders der Solosehe Schutterij
(een kranig korps, bestaande uit één hopman
en vier lagere sterrendragers, te zamen beve
lende over 40, zegge veertig man!) en een
groot aantal zwartgerokte en witgedaste bur
gers. Voor de landhuurders in Soerakarta is
't bijwonen der hoffeesten eenvoudig eene ver
plichting hun door 't huurcontract opgelegd.
Alles wat maar een beetje beteekent in de
Europeesche samenleving is hier dus verga
derd bij den Soesoehoenan, te midden van
duizenden gewapende Javanen en 't is daarom
dat bij dergelijke kompoelans (vergaderingen!
steeds één officier in de benting (het fort)
blijven moet en 't garnizoen geconsigneerd is.
„Op voet van gewapende vrede!" zei me
een pessimistisch aangelegd burger dezer veste.
„Een paskwilwas mijn antwoord. „Een pas
kwil en onkiesch tegenover den Vorst, die
notabene twee zóon's naar Holland gezonden
heeft, om te worden opgevoed in westerschen
geest!"
„Ja twee zoons, daar hebt u gelijk in", zeide
onze gerokte vriend, „maar hij heeft hier nog
zeven en vijftig kinderen in réserve
De Prinsen, o.a. Pangeran Hangabehi, Soe-
nan's oudste zoon, gehuwd met eene dochter
van den Rijksbestierder, Pangeran Ario Koe-
soema Joeddha, een jongen van 16 jaar, kapi
tein a la suite van den Indisehen Generalen
Staf en lieveling van den Keizer, Pangeran
Ario Mataram, u nog bekend van het bezoek
op Bandoeng, Pangeran Tjakra Negara, meer
bekend als „de Overste Tjakra", een oom van
Zijne Hoogheid, bijna zeventig jaar oud, kra
nig ruiter nog en gepensionneerd Overste
der Indische Cavalerie, zitten allen thans in
deemoedige silahouding op 't zand naast de
treden van den troon.
Een „Fransch huzarenofficier", de Euro
peesche wagenmeester van het Hof, staat broe
derlijk naast een „ritmeester der Duitsche
kurassiers", een gegageerd wachtmeester van
het Leger, belast met 't toezicht op cle stal
len. Ze verhoogen met hun fraaie uniformen
zeer zeker den luister van dit feest.
Wie we hier niet zien Den Rijksbestier
der of eersten Minister, den zoo machtigen
invloedrijken Radhen Adipatie Sasra di Nin-
grat, ook wel eens „de Bismarck van Java"
genoemd, een man, die feitelijk meer te ver
tellen heeft dan Zijne Hoogheid zelf en te
vens bezoldigd en beëdigd Hofambtenaar is
van ons Gouvernement.
De Heer Gout vertelt, dat deze Kandjeng
thans buiten wachten moet op de bevelen van
zijn Vorst, bevelen, die hem straks zullen wor
den gebracht.
Wel merken we nog op een dikken Man
darijn, den rijken Majoor der Chineezen Be
Kwat Koen („Majoor", „Kaptein", en „Luite
nant" zjjn de titels der hoofden van vreemde
Oosterlingen) en den Moor Akoeaan, een Hol-
landsch sprekend Kapitein der Arabieren.
Beide heeren zitten ook op stoelen tusschen
de Europeanen.
Daar klinkt plotseling een liefelijke melodie,
het is de Kraton-stafmuziek die nadert en een
langzaam, erg langzaam marschtempo aangeeft.
De muzikanten dragen een soort van weer
baarheidsuniform, zal ik maar zeggen, en be
wegen zich bijna onmerkbaar vooruit. En nu
krijgen we een voor den Westerschen soldaat
al zeer eigenaardigen opmarsch te zien, het
zyn vier compagnieën van de Pradjoerit-da-
lam, d.w.z. de onbereden „huzaren" van Zijne
Hoogheid, onbereden, want ze rijden nooit te
paard, al spreekt de Keizer ook trotsch van
Zijn cavalerieDe eerste compagnie draagt
den naam Tamtama en is de speciale wacht
of garde van den Soesoehoenan zelf. De man
nen dragen een zwart glimmende koeloek (om
gekeerde bloempot) op 't hoofd, een cavalerie-
sabel op zjj, een kris in den gordel en een
vuursteenkarabijn in den arm. Hierin komen
ze geheel overeen met hunne kameraden van
de tweede Compagnie, Tjarangan geheeten, de
derde Djajingan en de vierde Waningan. De
mannen van Tamtama zyn te herkennen aan
hun donkerblauwen attilla en korte broek met
roode tressen en biesen. Als ik spreek van
korte broek, dan moet men zich die zeer col-
lant voorstellen, waarvan de pijpen eindigen
vlak boven den knie, zoodat dit gewricht en
de rest der beenen naakt blijven.
De Tjarangan-krijgers; de wacht- of eere-
compagnie van de Toean Ratoe (Wettige Vrouw
van Zyne Hoogheid) hebben roode tressen en
biezen op 'n lichtblauwen ondergrond. De be
wakers van 's Keizers Moeder, de „Keizerin-
Weduwe" zouden wy zeggen, roode tressen en
biezen op 'n lichtgroene kleeding en ten slotte
de Compagnie van den nog niet benoemden
Kroonprins, de Compagnie Waningan dus,
geel op lichtgroen. Die kleurenmengeling bij
't Solosehe Leger maakt werkelijk een aardig
effect.
Elke compagnie voert een vaandel, voor haar
uitgedragen door een luitenant.
Plechtig marcheeren de krijgshelden nu in
halve-sectie-colonne voorbij, ik zeg plechtig,
want goed gericht, de twee gelederen van elke
afdeeling, werpen zy op de maat van de zeer
langzame marsehmuziek hun beenen hoog uit
en plaaten hun voeten dan telkens, niet als 'n
gewoon mensch, doch .ja hoe zal 'k u dat
nu duidelijk maken, wacht ik ben er al
by het marcheeren komt de rechtervoet steeds
links voorwaarts van den linker-dito en om
gekeerd de laatste rechts voorwaarts van den
eerste op den grond, bij welke wijze van loo-
pen het geheele lichaam telkens meehelt naar
links of rechts de armen aan 't lijf gesloten
blijven. Een „Paradepas" heusch niet vreem
der dan de voorschrevene by het Nederland-
sche LegerHet tempo is nog wel iets lang
zamer dan by eene militaire begrafenisIk
wed, dat nu alle lezers dien pas kunnen uit
voeren, al zullen ze 't voorloopig niet zoo
élégant doen als de slankgebouwde keursol
daten van de „Keizerlijke Garde."
Een paar zwenkingen, gevolgd, door 't links
in bataille komen en we zitten er tusschen.
Ik kjjk den pessimist van zooeven eens aan en
je kunt 't op z'n gelaat lezen, dat hij zich als
gevangen gevoelt. De man is bepaald een
beetje wit om z'n neus
Ik wys onzen held op de beide stoere Euro
peesche cavaleristen met getrokken sabel rechts
en links en in de onmiddellijke nabijheid van
den Soesoehoenan. De dappere zucht benauwd
„ja, ja, ik snap 't maar al te goed, gewapende
vrede
Er zijn heel wat hazen hier onder de Euro
peanen in Indie, menschen die voor een hadji
sidderen en steeds maar weer terugkomen op
't flwaze chapiter: de prang sabil of „heilige
oorlogWe komen daar van zelf later by 't
opstootje in d3n Oosthoek op terug, doch 'k
wil nu wel al reeds verzekeren, dat al die
sensatietelegrammen en correspondent!e's in
de Indische dagbladpers, meestal de treurige
uiting zijn van een verontrust geweten en
gebrek aan mannenmoed.
Van een „wijdvertakte samenzwering over
Java" is geen sprake, wel van een troepje
blanke „ondernemers", die zoolang de bruine
arbeiders lijdzaam waren, o zoo'n toon aan
sloegen en o zoo'n misbruik van die domme
groote kinderen maakten, om by 't eerste ge
brul van den lang getergden tijger, te ver-
bleeken van schrik.
Het „Leger" van Zijne Hoogheid den Soe
soehoenan is vyf en twintig honderd man sterk
en bestaat uit zes compagniën Infanterie, ééne
compagnie Vesting-Artillerie en vyf compag
niën „Cavalerie" zonder paarden.
Het geheel staat onder commando van den
u reeds bekenden Kolonel Radhen Mas Ario
Koesoemo Winoto, denzelfden vriendelijken
man, die my den eersten avond in het rijtuig
naar den Keizer br.acht.
De troepen zyn bewapend met oude vuur
steengeweren en dienen alleen voor „staatie",
zooals ook de Javanen 't noemen en voor
wachtdienst in den Kraton.
Om de vijf dagen toch komt elk „soldaat"
vier en twintig uur onder de wapenen, zoo
dat het in den Kraton altijd een militaire
boel is.
Er zijn verder drie groote feesten bij de
Moslims n.l. Maulid (Mohammad's geboortedag),
Id'oel fitr ('t einde der Vasten) en Id'oel Qor-
ban (het groote offerfeest, dat gevierd wordt
op den lOden dag van de twaalfde maand, als
de pelgrims te Mekka offeren op de plek, waar
Nabi Ibrahim, onze vader Abram, zijn zoon
ter slachting wilde leiden.)
De. thuisgeblevenen brengen dan op dien
dag ook hun offer in den vorm van een sedekah
of feestmaal en komen ook samen in het be
dehuis.
Deze drie feesten nu heeten bij de Javanen
garebeg moeloed, garebeg poeasa en garebeg
besar en vooral bij die drie gelegenheden doet
„het Leger' 'dienst. Dan moet er geparadeerd
en gedefileerd worden, dan wordt er met ka
nonnen en geweren gevuurd, dan moet vooral
ook de dessaman van buiten een goed denk
beeld krijgen van de macht en het aanzien
van den Keizer.
Drie dagen te voren mobiliseeren de troe
pen, komt alles één ochtend onder de wapens
en dan wordt er geëxerceerd, geoefendZe
moeten dan flink aanpakken, vooral de pas
ingelijfde soldaten en de heele grap duurt
van 6 uur 's morgens tot ongeveer 12 uur 's
namiddags.
De „cavaleristen te voet" ontvangen by die
gelegenheid hun mooie uniformen uit de ma
gazijnen van den Kraton, en ook de Infan
terie en de Artillerie krygen de paradespullen
en zijn dan gekleed in de oude uniform van
het Indische Leger.
De Infanterie staat nu buiten op de Noor
delijke Aloen-aloen en de Artillerie is opge
steld bij de groote kanonnen, vlak voor de
Setinggil Lor, kanonnen gericht op het Noor
den, op de stad
De volgende week zullen we u het slot van
het feest beschrijven met nog eenige bijzon
derheden van het Kratonlegertje.
Solo.
Lt. Clockknbe Bbousson, b. d.
Op de Internationale Tentoonstelling van
Voedingsmiddelen te Londen in het Cristal
Palace (Augustus-September) is de firma P.
Molenaar Co. te Westzaan weder bekroond
met de Gouden Medaille voor haar artikel
Kindermeel.
BURGERLIJKE STAND VAN MIDDELBURG.
Van 27 Sept. tot 3 Oct.
ONDERTROUWD: J. Dommisse, jm. 27j.
met M. E. Fraser, jd. 28 j.G. A. van Beij-
num, jm. 37 j. met J. P. du Bois, jd. 34 j.
A. Antheunisse, jm. 23 j. met W. Poppe, jd.
24 j.M. van Helleman, jm. 25 jaar met P.
Meulmeester, jd. 21.
GETROUWDK. Davidse, jm. 28 j. met
T. Coppoolse, jd. 23 j.C. M. van Rijswijk,
jm. 24 j. met R. R. Rieffenach, jd. 25 j.
BEVALLEN A. van Oss, geb. Ilildeskeim,
d. J. W. Hooftman, geb. Nachtegaal, z;, M.
Jongepier, geb. Corstanje, z.T. Vermeulen,
geb. Hoogendoorn, z.M. Davidse, geb. Francke,
z.M. Cammelot, geb. Harpe, z.M. Ver-
schoore de la Houssaije, geb. Van Eyzeren, z.
M. C. G. Ceulen, geb. Le Jeune, z.
OVERLEDENW. M. J. Meeuwse, man
van S. van den Broeke, 34 j.J. T. van Bo
ven, d. 2 m.; W. J. Weeda, z. 17 m.M. M.
Machielse, d. 5 j.J. B. Steyn, 3 w.G. L.
Inkman, man van P. J. Poulyn, 75 j.J.Frank,
man van M. Westendorph, 59 j.P. Pieterse,
man van J. H. van der Harst, 85 j.J. H.
Hubregtse, wed. van C. J. Merk, 65 j.
Ondergeteekende maakt bekend, dat hy ge
durende de wintermaanden een cursus opent in
Beleefd aanbevelend,
Zusterstraat I 107.
Het Schoenmagazyn „de Concurrent", is
zeker het beste adres, voor allen die gesteld
zyn op net, fijn en sterk Schoenwek. Ruime
voorraad in de netste ledersoorten en modellen
voor Heeren, Dames en Kinderen. Ook zeer
sterke Schoollaarzen en Werkschoenen. Salon-,
Reis- en Werkpantoffels, ook zomerwerk in
bruin, grys, zwart enz. in ruime keuze.
Door zeer grooten aankoop in vorige prijzen,
ben ik in staat toch goedkoop te kunnen ver-
koopen.
Beleefd aanbevelend,
