Wed. M. Visser
iolheek voor
Echt ZeeuwschBruinbrooi
en
k 0. LITTOÖIJ Az.
Grootste publiciteit hier ter stede3450 ex. worden wekelijks met zorg verspreid. Grootste pnbliciteit.
Bonwknndige lessen.
Lako's Tafelbesclmlt
J. VAN PAGE.
Wagenaarstraat E llla
Mo. 49.
Woensdag 14 September 1904,
Achtste «Jaargang.
Verschijnt eiken Woensdagavond
wordt door de geheele stad gratis verspreid
typ an j aar d straat.
JPrijs der Advertenttèn:
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 6 cent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
INDISCHE PENKRASSEN.
P. B.
Steeds voorradig:
Heeren- en Kindercostuums,
Pantalons enz. in alle
Haten en nieuwste modellen.
Scherp
O 7 W /I A7 T P I 7 AT Groote sorteering
O. IJ 1\ IJ L*J IV, WERKGOEDEREN,
arruiPïtstraat in effen en 8estreept EnB'
lx/ tiuvii&bi Hui* Leer en Manchester.
eoncurreerende Pr ij zen.
Aclverteiitiën.
P. ZEVENHUIZEN Azn. Architect.
DAM geplaatst is met haar Kraam,
neerlijk is (le Taardpoeder voor
'h fl. 30 ct., 1l2 fl. 171/2 ct., idem Volksdrank
1,i fl. 20 ct., Limonade f/é I2V2 ct.
prima Zeeuwsch Tarwemeel
Kosteloos BOEKEN verkrijgbaar
's Maandags en 's Woensdags van
12"2 uur.
1IDDILBURGSC
ADVERTENTIEBLAD
DE FAA
UITGEVER
Groote letters naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
LXXV.
We hebben hier op Solo by na geen tyd om
eens rustig en kalm te schrijven. Elk oogen-
blik toch komt er 'n invitatie voor dit of voor
dat. M'n aanteekenboekje wordt daardoor met
zoo schrikbarend veel nieuwtjes volgekrabbeld,
dat we er zeker weer driekwart van zullen
moeten schrappen.
Overdag dan bijna voortdurend in touw,
meestal telefonisch opontboden by 'n Prins of
anderen grooten mynheer, resten mij alleen
nog de nachtelijke uren tot wat pengekras
Als 't zóó doorgaat, vlucht ik misschien nog
eens 'n paar etmalen naar buiten, naar Klaten
b.v., om daar op m'n gemak en ongehinderd
myn brieven uit te werken. Enfin laat ik nu
maar niet mopperen, als reisbeschrijver had ik
't zeker slechter kunnen treffen en te veel stof
is voor een journalist op slot van rekening
nog zoo kwaad niet.
Wy zullen het dan eerst eens hebben over
de zoo merkwaardige Solosche feesten in de
derde maand van het Moslimsche jaar.
Ook de Mohammedanen hebben hun twaalf
maan-maanden. afwisselend 29 en 30 dagen
tellend. Het Moslimsche jaar heeft dus 354
(n.l. 6X29+6X30) etmalen en daardoor 11 da
gen korter dan ons Europeesche zonnejaar.
De Arabische namen der twaalf maanden
zyu
1. Moeharram, de maand van de Hassan-
Hoessingfeesten (zie Penkras uit Padang),
2. Safar,
3. Rab'i al-awwal, op Java: Moeloed,
4. Rabi al-achir,
5. Djoemada'l-awwal,
6. Dioemada'l-achir,
7. Radjab,
8. Sja'ban, op Javaroewah (allerzielenmaand,
de maand, waarin de afgestorvenen her
dacht worden),
9. Ramadhan, op Javapoewasa (de vasten
maand),
10. Sjawwal.
11. Dzoe'l-ka'dah, en
12. Dzoe'l-hiddjah.
Den zesden dag van de maand Moeloed be
gon het, en wel met de z.g. Seketèn. We ver
telden u reeds, dat deze Javaansche jaarmarkt
wonder veel overeenkomst heeft, met onze Hol-
landsche kermis, alleen missen we er luid ge
tier en dronkemanswaanzin.
lederen avond nu kwam Zyne Hoogheid de
Soesoehoenan Pakoe Boewono Senopatie Inga-
logo Abdur Rachman Sayidin Panotogomo X
met de Toean Ratoe (Zijne gemalin) en de
beide beeldschoone prinsesjes, steeds ook ver
gezeld van 't schitterend gevolg hof edelen,
over die kermis rondrijden en dat reeds alleen
gaf een groote attractie aan het vroolyk Se-
katèngedoe.
Men had my verteld, dat Pakoe Boewono
X, zoo noemt Z. H. zich zelf het liefst, twee
zeer goede gaven van moeder natuur had ont
vangen en wel een stalen geheugen en een
buitengewoon scherp gezichtsvermogen.
Van het laatste wil ik u hier een staaltje
geven, 't Was de avond na den rit in het
keizerlyke rijtuig. Ik wandelde in een eenvou
dig khakipakje over de kermis, toen ik plot
seling den hofstoet zag aankomen.
Nu niet zoo by zonder gesteld op een tweede
vermoeiend vraaggesprek met den vorst en bo
vendien er in 't geheel niet hoffahig uitziende,
dacht ik aan den plicht der militaire sluippa-
trouilles„zien zonder gezien te worden" en
verborg me snel in een donker straatje tus-
schen twee kramen in. Maar jawel hoor, op 't
oogenblik dat „de Keizer", op ongeveer 25
meter afstand myn schuilplaats passeerde, zag
ik Z, H. strak naar 't steegje turen, zóó strak,
dat ik onwillekeurig het hoofd ontblootte en
op 't zelfde moment wenkte de vorst met de
hand en riep met Zyn ietwat schelle commando
stem: „Luitenant! Luitenant! Sini(sine
hier). Ik was er toen weer voor 'n uurtje by,
want de Soenan had gehoord, dat er een nieuw
nummer van het Maleische Tijdschrift Bintang
Hindia verschenen was, een nummer dat Hy
zelf nog niet ontvangen had en nu moest ik
op „keizerlijk bevel" in een der hofrytuigen
stappen en vlug naar het hotel, om bedoeld
nummer te halen. By Z. H. teruggekeerd, trof
ik er den Rijksbestuurder, den Hoofdpengoeloe
en den Kapitein der Arabier -n, allen door den
„Keizer" ontboden om mede van de partij te
zyn. Een der rijtuiglantarens werd nu omge
draaid en daar stond ik dan nu, zoowat een
half uur lang, tekst en uitleg te geven van de
verschillende illustratie's. Een vorstelijk blijk
van belangstelling dus, dat mijne mederedac
teuren in Holland zeker wel aangenaam zal
stemmen Yoor my was 't intusschen wel zeer
vereerend, maar toch ook wat vermoeiend om
daar, aangegaapt door Europeanen, Chineezen
en Inlanders, theorie te moeten houden „op
hoog bevel
De Sekatèn duurt zes volle dagen en nach
ten zonder ophouden, aan één stuk door.
Uit de omliggende dessa's (dorpen) komt het
landvolk naar de hoofdplaats en geniet er door
te kyken naar de feestdrukte der stedelingen.
Zelf te arm om mee te doen, willen ze ten
minste zien, zien ook den voor hen almachti-
gen Vorst uit den Kraton. Zyn ze moe, krij
gen ze slaap, dan zoeken ze zich ergens een
stil donker hoekje en droomen er dan, buiten
in de ongezonde nachtlucht, van rykdom en
praal, van vorsten en prinsen.
Jammer, dat 't bijna iederen avond regende,
een ramp vooral ook voor die daklooze ker
misklanten uit den omtrek, al kon het blijk
baar de stille vreugde niet vergallen! 't Was
typisch om te zien, hoe weinig het publiek er
zich van aantrok. De aloen-aloen stond zoo nu
en dan blank van het water, maar toch bleef
iedereen dapper de elementen trotseeren, ter
wijl de dames en heeren van het overheer-
schende ras hun schoenen en kousen uittrok
ken en barrevoets gingen, als de armste bruine
broeder
By zoo'n stortbui maakten de verschillende
eet- en drinkgelegenheden goede zaken en
vooral de Javaansche sociëteit Habiprojo liep
dan ook stampvol.
Wat my het meest op de Sekatèn aantrok
Het was de tentoonstellingsloods, tegelijk ver
kooplokaal, op initiatief van den Rijksbestuur
der kandjeng Radhen Adipati Sosro di Nin-
grat, opgericht. Hier toch werden allerlei nij
verheids-artikelen uit de Residentie verkocht
en hier zagen we weer voor de zooveelste
maal, waartoe den Inlander in staat is en hoe
veel geld hij zou kunnen verdienen, wanneer
op prachtische wyze afzet naar Amerika ge
vonden werd.
Ik heb daar vroeger uit Batavia bij de be
spreking van „Oost en West" reeds overge
schreven, doch het schijnt tot heden nog maar
geen resultaten gehad te hebben, behalve dan
de voor een tienduizend gulden gedane bestel
lingen uit Holland, bestellingen, die het beste
doen hopen voor de toekomst.
De werklieden verkochten hier zelf hun waar
en naar we met genoegen mochten vernemen,
is er heel wat omgezet in die paar dagen. Ook
Zyne Hoogheid liet zich niet onbetuigd en
bracht een slordige drie duizend gulden onder
die menschen.
Terwijl de menigte zich op den aloen-aloen
amuseert, gaan wy eens een kijkje nemen by
de mesdjid ageng (groot moskee), een monu
mentaal wit gebouw met een voorpleintje
aan de westzijde van de zandvlakte gelegen.
Het voorpleintje is van de aloen-aloen geschei
den door een fraaie witte poort, waarvan de
groote opening in het midden thans door een
hek gesloten is en alleen gebruikt wordt, wan
neer de Soesoehoenan zelf met 't Hof een te-
biran of bidstond gaat by wonen.
Rechts en links van 't hek vindt men kleine
poortjes en boven in den muur is een ge
kroonde
X.
aangebrachtPakoe Boewono de tiende
Op 't moskeeplein is het vol Javanen, die
er luisteren naar de krachtige toonen van de
vorstelijke gam elan's, volle heerlijk sehoone
bronsklanken die een machtige tegenstelling
vormen met het lawaaierig gedoe en de valsche
muziek op de Aloen-Aloen.
Ik sprak van gamelan's, want er zyn er
twee, die elk geplaatst zyn in een soort van
steenen terras, vierkant en aan alle zyden
open, doch overdekt. Die terrassen, Noordelijk
en Zuidelijk van 't pleintje gebouwd, vlak by
de poortjes in den hoogen witten muur, wor
den seketenans genoemd.
Voor hen, die nog nooit van een gamelan
mochten gehoord hebben, ben ik verplicht
hier even een en ander van dit merkwaardige
Javaansche orkest mede te deelen, terwijl de
vele beoefenaars van toonkunst in Holland
zeker ook wel belang zullen stellen in de mu
ziek hunner bruine kunstbroeders.
Zoo'n gamelan dan bestaat uitstrijk-, blaas-,
tokkel- en slaginstrumenten. Tot de strijkin
strumenten behoort de rebab, een tweesnarige
viool, die meestal de melodie leidt en door den
kapelmeester den loerah genong zelf bespeeld
wordt.
Tot de blaasinstrumenten behooren de soe-
ling of Javaansche fluit en soms ook de se-
lompret of trompet, tot de tokkeldito'sde
kendang en ketipoeng, oostersche trommen,
zooals men ze in Holland wel eens gezien heeft
bij rondreizende troepen Arabieren en andere
Aziatische of Afrikaansche gezelschappen. Ze
zijn kegelvormig en er worden verschillende
doffe tonen aan ontlokt, door met de rechter-
of met de palm en de vingers daarvan, het
groote en met de linkerhand het kleinere vel
te bewerken.
Tot de slaginstrumenten die met hamertjes
(taboeh's) bespeeld worden, behooren ten 1ste
de bonang's, metalen ketels, van onderen open
en op koorden rustende in een op vier pooten
geplaatst houten raam. Aan den bovenkant
dier ketels is een half bolvormige verhooging
(pentjoe), waarop de muzikant met z'n taboeh's
(in eiken hand één) moet slaanten 2de de
saron's, in geest van onze bekende kinderglas
piano's, met zes a zeven metalen toetsen van
links naar rechts kleiner wordende en die ook
met zoo'n taboeh worden bespeeld. Onder de
slaginstrumenten behooren ook de gambang's,
twee in getal (een met houten en een met
metalen klankstaven), de u welbekende gong's,
de bedoeg, een soort turksche trom, hangende
in een raamwerk enz. enz.
Er zyn totaal 24 spelers rroodig, die allen by
of met hunne instrumenten op den grond zit
ten. Ik zeg „noodig", wanneer men tenminste
wjrkelyk mooi wil hooren spelen, en bij de
Vorsten, Prinsen en Regenten is dit dan ook
altijd het geval, doch in de dessa's, by de
fuifjes der kleinere lieden, behelpt men zich
natuurlijk met minder en is de muziek dan
ook meestal niet bijzonder indrukwekkend.
Naar den toonaard, waarin de instrumenten
gesteld zyn, onderscheidt men de gamalan in
salendro met hooge klanken, en pèlog met la
gere tonen.
Zes dagen en zes nachten wordt hier de
sekatèn bespeeld en zullen zy 't ommuurde
voorplein van den mesdjid met hun goddelijke
tonen vullen, zes dagen en zes nachten stroo
men de Javanen ook naar binnen en naar
buiten, steeds rechts houdende, enkelen slechts
Vrijdags d. w. z. van Donderdag- tot
Vrijdagavond (zonsondergang) wordt geen ga
melan bespeeld, want dan toch mag volgens
den Islam geen gong geslagen worden.
Bovendien rusten de nyaga's, de gamelan
spelers, nog telkens even op de uren van het
gebed, die echter zeer profaan aan wat stroop
met ijs en een strootje (inl. sigaret) worden
gewyd.
om daar in het godshuis te bidden, de mees
ten om te genieten van den zoo heerlyk schoo-
nen ernstigen gamalanzang.
In den morgen van den 11 den Moeloed ko
men hier alle hadji's en Moslimsche vreemde
lingen alsArabieren, Maleiers, Mooren, enz.
aan de moskée, waar hen dan door ambtena
ren van den Kraton, elk één gulden als gift
van den Keizer geschonken wordt.
Zelfs zeer gegoede personen komen diejaar-
lyksche aalmoes opstrijken
Solo.
Lt. Clockenbb Bbousson, b. d.
BURGERLIJKE STAND VAN MIDDELBURG.
Van 612 Sept.
ONDERTROUWDH. Ladenberg, jm. 21
j. met A. Marys, jd. 19 j. J. Jansen, jm. 30 j.
met J. P. Adriaansen, jd. 25 j. C. M. van Rijs
wijk, jm. 24 j. met R. R. Rieffenach, jd. 25 j.
P. Ooms, jm. 23 j. en M. E. But, jd. 21 j. M.
Ossewaarde, jm. 25 j. met J. van Ree,jd. 26 j.
GETROUWD: J. van Eek, jm. 27 j. met
J. C. M. Gort, jd. 23 j. B. Poelman, s. 36 j.
met G. Joosse, jd. 33 j. J. Baard, jm. 23 j. met
M. G. Akkerman, jd. 23 j. N. Bosschaart, jm.
22 j. met M. F. W. van de Putte, jd. 20 j. C.
Cornelisse, jm. 23 j. met J. Davidse, jd. 22 j.
BEVALLENM. Noom, geb. Groenenberg,
d. J. B. Steijn, geb. Visch, d. J. Fanoy, geb.
Verschiere, d. A. Schrijver, geb. Geyp, d. S.
C. Nieuwland, geb. Hertogs, z.
OVERLEDENW. van Wenen, ongeh. d.
83 j. 0. C. J. Minet, man van O. Steffens, 68
j. J. Gideonse, wednr. van S. Willeboordse, 81 j.
Ondergeteekende beveelt zich aan voor het
maken van
i, i/vuevimvu,
en het geven van
maakt haren geaehten clientèle bekend, dat zy
wederom op den
zich minzaam aanbevelende.
zeer fijn, 24 stuks voor 10 cent.
MOSCOVISCH, CITROEN en
AMANDELTAART 40 en 221/2 ct.
Een delicattesse voor jong en oud is
GEMALEN MUISJES a 25 cent per ons.
Likeuren zonder alcohol in vele smaken.
Op veler verzoek bericht ik, dat het BROOD
scheikundig is onderzocht door den heer VAN
DER HARST, Apotheker, Kortedelft, als zynde
geheel zuiver van
gebakken, zonder eenige bijvoeging of schade
lijke bestanddeelen. Attest van den scheikun
digen ligt voor ieder ter inzage.
Onder beleefde aanbeveling,
Langeviele. DE JONGE.
j*
