8.
Firma Van Miert-Henning
Wed, M. Visser
I, D. LITTOOIJ hl.
Grootste publiciteit hier ter stede3450 ex. worden wekelijks met zorg verspreid
Grootste pnbliciteil
Lako's Reuzenkoeken
I TA n AT 11 TA I I AT Groote sorteerin8
JJ U IV I 'JIJ lei IV, WERKGOEDEREN,
arm,Mi «traat in effen en streept Eng.
concurreerende Pr ij z en
Hebt Kiespijn???
JTo. 46.
Woensdag 64 Augustus 1904.
Achtste Jaargang.
H. H. Adverteerders wordt
in herinnering gebracht dat
Advertentiën voor dit blad niet
later dan 12 uur 's morgens
op den dag der uitgave kun
nen worden aangenomen. Door
te late inzending kunnen tel
kens advertentiën niet geplaatst
worden.
DE UITGEVER.
Steeds voorradig:
Heeren' en Kindercostnums,
Pantalons enz. in alle
Maten en nieuwste modellen.
Scherp
ara ven Sir aai. Leer eu Manchester.
BURGERLIJKE STAND VAN MIDDELBURG.
Advertentiën.
alle soorten van Tuigen,
Rytuigen, Stoelen, Canapé9»
alle soorten Matrassen,
W. €ORBE, Zadelmaker.
T. RE GROOT,
Garst, Winschoten.
DAM geplaatst is met haar Kraam,
HIDDBLBUB6SCH
A1TIR1EIIIEILAD
FAAM
Ï1EÜWS
Verschijnt eiken Woensdaga&c-vMl,
wordt door de geheel* stad gratie versprc4d.
8p anj aar dst vaat
JArijs der Advertentiën
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 cent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
Groote letters naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
INDISCHE PENKKANSEN.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
LXXI.
We zijn hier op Solo afgestapt in het over
geheel Indië zoo gunstig bekende Hotel Slier,
vooral ook beroemd om z'n uitstekende tafel
en echt vaderlandsehe properheid. De Direc
teur, een gepensioneerd luitenant, heeft z'n
Inlandsch personeel op militaire wijze afge
richt en van daar, dat deze „roemah makan"
wat zindelijkheid betreft, een unicum mag
genoemd worden. Als ik nu nog mededeel, dat
het Hotel Slier zeer gunstig gelegen is in
het centrum der plaats, vlak over het fraaie
fortpark, aan den grooten Postweg van Daen-
dels en in de onmiddellijke nabijheid van Kra
ton, Residentiehuis en Soos, dan geloof ik wel,
dat 't met 'n gerust geweten aan toeristen op
Java kan worden aanbevolen.
We noemden Solo, (eigenlijk: Soerakarta
Adiningrat, by den aanhef der vorige Penkras
een typisch Indische plaats, doch we hadden
wel mogen zeggen, de meest typische. Hier
toch is het echt nationale van den Javaan nog
bewaard gebleven, hier kan men het Javaan-
sche volksleven in zyn zuiversten en meest
oorspronkelijken vorm bestudeeren. We zyn in
het hartje van oud-Mataram en het krioelt
hier van hooge Javaansche personages, terwijl
duizenden min of meer met het Hof in relatie
staan.
Het is werkelyk zeer interessant de chic ge-
kleede jeugdige edellieden vol gratie, trotsch
en zelfbewust voorbij te zien flaneeren, steeds
met hun onmisbare poenakawan's (volgelingen)
en den pajoeng achter zich aan. Ik zeg „chic
gekleed", maar bedoel daarmede volstrekt niet
dat fatterige van sommige Inlandsehe jongelui
in de Gouvernementslanden en op de Buiten
bezittingen, jongelui die er op uit zijn om zoo
veel mogelijk de Europeesche modegekken te
kopieeren o.a. door het dragen van afzichtelijk
hooge boorden, bonte dassen en wat de Euro
peesche wansmaak nog meer in Indië impor
teert. Neen op Solo zien we de zoo flattee-
rende bevallige Javaansche kleeding van voor
heen nog, hier is de adellijke Javaan geble
ven en ik mag er h.em te liever om
Solo, heeft 100.000 inwoners, waarvan een
kleine 800 Europeanen (meest Indo's nog,
met 90 pet. Javaansch bloed in hun aderen
De stad heeft een omvang van 4 uur gaans
en bestaat grootendeels uit een'e verzameling
van vorstelijke verblijfplaatsen en inlandsehe
kampongs. Van Europeanen en Chineezen merkt
men hier niet veel, gelukkig, want dan zou
het effect wellicht verminderen.
De hoogst eigenaardige, door meer dan 10000
mensehen bewoonde Kraton, het verblijf van
den Soesoehoenan, de dalem van Prins Mang-
koe Negara, over wien we 't later zullen heb-
hen, en de lusthoven der grooten van het So-
losche Hof, schenken de stad een geheel bij
zonder karakter.
Onafzienbare boulevardbreede lanen van ta
rn arindenboomen door verschillende dwarswe
gen verbonden, geven de plaats een grootschen
aanblik.
Vooral de Residentielaan langs het Hotel,
met hare electrische booglampen, maakt 's avonds
een heerlijk schoonen indruk. Ook de Kraton
en de dalem van den onafhankelijken Prins
Mangkoe Negara, worden dan op de meest
moderne wijze verlicht, wat vooral in het Oos-
tersch verblijf van Zijne Hoogheid, een zeer
verrassend effect oplevert.
Men is van plan langzamerhand geheel Solo
door gloeilampjes te bestralen en de resultaten
in 't centrum verkregen, zijn dan ook wel ge
schikt om 't publiek onder de niet-Europe-
anen, er gunstig voor te stemmen.
De straatverlichting moet geheel uit parti
culiere fondsen worden bekostigd en vooral
Zy'ne Hoogheid tast daarbij diep in z'n beurs!
De kleine man is hier stemmig in 't don
kerblauw gekleed, iets wat dadelijk opvalt,
wanneer men van de Soendaneezen komt, die
juist in bonte kleuren hun fort zoeken. Op
merkelijk is het, dat de Javaan z'n vrouw vrij
wel als lastdier gebruikt, 't Zware werk is
hier voor de dochteren Eva's, terwijl de heer
der schepping het zich zoo gemakkelijk mo
gelijk maakt. Gevolg, dat de dames vroeg oud
en leelyk worden, terwijl ook onder de maag-
delynen van de volksklasse maar zeer weinig
schoone typen voorkomen, 't Is hier net an
dersom als in West-Java. Daar de mannen
meestal leelyk en ineengedrongen, de vrouwen
echter beeldschoon, hier de juffers verre van
mooi en de jongelingen met fraai besneden
gelaat, prachtexemplaren, die aan het klassieke
Hindoeras herinneren.
De meisjes in den Kraton zijn wel mooi,
doch komen bijna nooit op straat
De schitterende ruitergroepen, die men al
wandelende tegenkomt, de sierlijke equipage's
van het IJof, de kleurige sonsong's (pajoeng's
of zonneschermen), de kranig gebouwde cava
leristen van Zijne Hoogheid, die aan Tartaar-
sche krygers doen denken met hun zwarte
koelok's, (een eigenaardig afgeknot kegelvor
mig hoofddeksel, dat ik voor 't eerst hier op
Solo zag), voeren ons als in gedachten terug-
naar den bloeitijd van Java, een eeuw of vier
geleden, naar den bloeityd onder de machtige
Hindoevorsten
We werden zeer hartelijk en gastvrij ont
vangen, zoowel door Zijne Hoogheid den Soe
soehoenan als door de verschillende Prinsen
en Ryksgrooten. Pangeran Harijo Mataram
had mijn komst aangekondigd en zeker had
ik niet gedacht hier zooveel sympathie te zul
len ondervinden.
De jonge broeder van genoemden Prins
Radhen Mas Pandji Haryo Pinilih, bewees
zelfs de groote eer om zijn eerstgeborene zoon,
die juist dezer dagen op aarde arriveerde, naar
mij te noemenRadhen Mas Ismaêl Clockener
Brousson, zoodat ik, als laatst overgeblevene
van mijn geslacht, voorloopig nog niet aan
uitsterven van mijn naam behoef te denken.
Beslist toch is, dat ook later de oudste zoon
van mijn petekind den naam Clockener Brous
son zal voeren..
Ik deel u een en ander mede, om u er op
te wyzen, dat ik waarlyk hier niet te klagen
heb over gebrek aan vriendschap en dat komt
dus mijn Penkrassen t^n goede, want men laat
my hier meer zien dan ooit een geboren So-
lonees, ik bedoel van Europeeschen bloede,
mocht aamchouwen!
Wy troffen het bovendien al zeer byzon-
der. Juist waren de jaarlijksche Moslimsche
feesten begonnen, feesten, die vooral in de
Vorstenlanden op Solo en Djocja met bijzon
dere plechtigheid worden gevierd. We bedoe
len hier dan de feesten in de derde maand
„Moeloed" van het Mohammedaansche jaar.
Op den 12den dag dier maand toch herden
ken de Islamieten de geboorte van bun Pro
feet en men zou dit feest gevoegelijk met de
Christelijke Kerstdagen kunnen vergelijken.
Op de Noordelijke Aloen-Aloen van den
Kraton was het zeven dagen en nachten lang
sekatèn of kermis zouden wij zeggen.
Nu moet ik eerst even uitleggen wat we
onder een Aloen-Aloen verstaan.
Voor eiken dalem of woning van een Vorst
of Regent op Java zien we een ruime vier
kante grasvlakte, door reusachtige „heilige"
waringin's omzoomd en met een of twee van
die prachtboomen in het midden. Zoo'n vlakte
nu noemen we de Aloen-Aloen en meestal
bevindt zich aan de Westzijde dan de mos
kee of mi-sigit.
De Kratons van den Soesoehoenan en Sul-
than van Djacjakarta hebben twee Aloen-Aloen's,
n.l. een Noordelijke en een Zuidelijke. Op die
vorstelijke Aloen-Aloen's mag echter geen
gras groeien en ze doen dan ook denken aan
de stoffige zandvlakten om en bij Port-Saïd.
Op die Noordelijke Aloen-Aloen nu was het
feest, ter eere van Nabi Mohammed.
De herdenking van 's Profeten geboortedag
(Arabischmaulid an-nabi) op den 12den der
maand „Moeloed" (ArabischeRabial-awwal)
wordt telken jare door de geheele Mohamme
daansche wereld en dus ook in Ned.-Indië min
of meer luisterrijk gevierd. In het bijzonder,
zei ik reeds, aan de Javaansche hoven in de
Vorstenlanden.
Mohammad is op den 12den Rabial-awwah
van het jaar 11 overleden en feitelyk niet ge
boren. Voor het gemak echter heeft men nu
dien datum ook maar en passant als geboor
tedag aangenomen en verder nog vele andere
gewichtige feiten uit Mohammad's leven op
dien zelfden 12den „Moeloed" gesteld.
Ik sprak daar van het jaar 11 en reken dan
volgens de Mohammedaansche jaartelling, die
begint met de z.g. „hidjrah" van den Profeet
op de vlucht van Mekka naar Medinah (16
Juli 622 n. Chr.
Als ik zeg, dat vooral in de Vorstenlanden
't geboortefeest van den Nabi met luister ge
vierd wordt, moet men daaruit volstrekt niet
de gevolgtrekking maken, dat ze hier op Mid-
den-Java zoo buitengewoon vroom zijn.
Neen, dat is nog al een verschilletje met
de Preanger, zou ik zeggen Ik voor mij reken
de Javanen hier eigenlijk niet tot de Moslim's,
want nog nergens in Indië zag ik zooveel on
verschilligheid inzake den godsdienst.
Vooral de ad-1 stoort zich zoo goed als niet
aan de voorschriften. Men drinkt wijn, bier,
cognac en jenever of 't zóó hoort, neemt van
de vyf roeken's of zuilen van den Islam vier
kant weg geen notitie en beweert zelf open
lijk dat de Islam een van buiten opgedrongen
leer is. Zendingsvrienden mogen hieruit niet
besluiten, dat de Javanen gemakkelijk te ker
stenen zijn, want ook van het Christendom
willen ze maar weinig weten. In hun hart zijn
de lui, hier op Solo tenminste, echt Hindoe's
gebleven en men ziet dan ook overal, nog
heiligenbeelden en Boeddha's.
Oude krissen, ja zelfs de rijtuigen van Zyne
Hoogheid worden in den letterlijken zin be
wierookt en goddelijke eer bewezenOok ziet
men hier, o.a. duizenden, vooral de nog onge-
huwden, zonder hoofddoek loopen, gekapt on
geveer als de Hindoe's, die ik vroeger op Su
matra's Oostkust en Atjeh mocht ontmoeten.
Myn Maleische jongens, goede Mohamme
danen, klagen er steen en been over, dat in
de waroeng's overal 'fc onreine babi (varkens-
vleesch) verkocht wordt en trachten nu door
extra-gebeden zich te zuiveren van de on
willekeurige bezoedeling, die hen hier be
dreigt.
Dat ze 't hier niet zoo bijster nauw nemen,
wist ik trouwens reeds.
In de maand „Ramadhan" toch, de 9de
maand van het Mohammedaansche jaar, de
maand, waarin volgens de vierde roekoen (zuil)
van den vroegsten morgenstond tot na zons
ondergang alle eten, drinken, rooken, pruimen
van sirih, ja elk zinnelijk genot tot slapen toe,
volstrekt verboden is, maakte ik aan 't station
te Soekaboemi kennis met 'n paar edellieden
van Djocja, die kalmweg aan 't buffet, tot
groote ergernis natuurlijk van de rechtzinnige
Soendaneezen een paitje (bittertje) stonden te
drinken
Een bittertje en dat om 1 uur in de vas
tenmaand, 't kan al niet slimmer
De lui zyn hier dan ook alleen „Moslim",
zoodra 't pretjes geldt, op dezelfde wijze on-
geveer als onverschillige „Christenen" in Europa
een heiligen dag van „hun godsdienst" gebrui
ken tot 'n verzetje, als welkome gelegenheid
dus om de bloemetjes eens buiten te zetten.
Vrijdenkers zijn de Javanen echter niet. 't
Zijn feitelijk onbewuste theosofen en komen
daarin dus weer overeen met de hoogere gra
den van den Islam, die ook geheel theosofische
begrippen leeraren.
Solo.
Lt. Clockener Brousson, b. d.
Van 1628 Aug.
ONDERTROUWD: B. Poelman, s. 36 j. met
G. Joosse, jd. 33 j.W. Sinke, jm. 23 j. met
P. J. Sanderse, jd. 22 j.A. Grashuis, jm. 21
j. met P. J. Murk, jd. 20 j.I. de Wolff, jm.
29 j. met E. L. M. van Zoom, jd. 18 j.F. A.
Alten, jm. 29 j. met P. C. Nugteren, jd. 23 j.
GETROUWD: C. Christiaansen, jm. 28 j.
met E. C, Meulmeester, jd. 27 j.
BEVALLENJ. P. Kesteloo, geb. Verbrugge,
z. E. Huybregtse, geb. Van den Broeke, z. E.
Jesayes, geb. Braasem, z. L. D. de Troye, geb.
De Smit, z. N. Nederhand, geb. Poortvliet, z.
M. J. Stomps, geb. Steenmeyer, d. T. Ingelse,
geb. Bastiaanse, z. C. Keulemans, geb. Gast, z.
M. Reynhoudt, geb. La Brujeere, d. J. Peeman,
geb. De Klerk, z.
OVERLEDENM. Kambier, vrouw van A.
P. D. van de Putte, 60 j.J. T. Buurman,
vrouw van J. G. Koole, 22 j.L Compter,
ongeh. d. 27 j.A. A. R. Hiller, d. 14 d.
W. A. Malgo, man van P. Brandt, 72 j.A.
Fak Brouwer, ongeh. d. 35 j.J. de Witte, z.
2 m.J. Groene wegen, man van W. Schout, 79 j.
De ondergeteekende beveelt zich minzaam
aan by zynen stad- en landgenooten tot het
vervaardigen en repareeren van
alsmede tot het bekleeden van
en tot het vervaardigen van
tegen scherp concurreerende pryzen.
Het zal steeds zijn streven zyn het vertrou
wen in hem geschonken waardig te maken.
Lange Geere, K 72b., Middelburg.
Laat dan uw mond niet bederven door
uw kiezen te laten trekken, maar koopt
een flescbje van de wereldberoemde j|
KIESPIJNÓLIE. Het stilt onmiddelyk de
g hevigste kiespijn. Onverschillig uit welke |j!
M oorzaak dezelfde ontstaan is. Duizenden g
hebben reeds baat gevonden, vraag het w
-ö maar aan ieder die het gebruikt heeft, gj-
fl Het is geen leugen of bedrog. 2,
n Zend postwissel a 60 cent en U ont- fc"
2 vangt franco een fleschje met gebruiks- ta
aanwyzing, hetwelk U onmiddelyk van g
uw knagenden pyn geneest. Attesten ter 9
inzage.
vraagt LEERLINGEN in het Modevak.
Zij, die reeds opleiding ontvingen, kunnen
ook in aanmerking komen.
zoet en zacht. 10 cent per stuk.
maakt haren geachten cliëntèle bekend, dat zy
wederom op den
zich minzaam aanbevelende.
