Concurrentie onmogelijk.
H. J. PENNINGS.
A, D. LITTÖ0IJ Az.
Grootste publiciteit
hier ter stede! 3450 ex. worden wekelijks met zorg verspreid
Grootste publiciteit
I 313 Gravenstraat. S. J FONTEIJN I 313 Gravenstraat.
Vraagt VAN DIJK's
VOOR <23,50
L. S. GOBETZ, Koestraat.
Vlaamsche Bestellen
No. *7.
Woeiisdag 13 April 1904.
Afhtnte Jaargang.
Verschijnt eiken Woensdagavond,
wordt door de geheele stad gratie verspreid»
Hpanj aar dstr aai.
Prijs der Advertentiën:
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 cent.
maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
H. H. Adverteerders worden
in herinnering gebracht, dat
Advertentiën voor dit blad niet
later dan IS uur 's morgens
op den dag der uitgave kun
nen worden aangenomen. Door
te late inzending kunnen tel
kens advertentiën niet geplaatst
worden.
DE UITGEVER
Advertentiën.
Ze zy» er weer!
lie Heerlijke Chili- of Chocolaadbo. ntjes,
Magazp „GROENENDRAAK."
Lauge eu Ronde Beschuit,
IIBDELBÜIiSCi
AD7ERTEITIEBLAD
FAAM
MET WONINGGIDS.
NIEUWS
ÖlTÖHÈVKK
Groote letters naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
INDISCHE PENKBAS8EN.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
LUI.
't Is zes uur in den avond.
Dof, erg dof dreunen daar drie slagen op
den bedoek, een soort van reuzentrom, opge
hangen naby de masdjid (missigit, moskee.)
De marbot of tempelwachter geeft den tijd
aan, bestemd voor het Sembahjang Magrib,
het avondgebed.
In het Westen zijn de toppen der heuvels
en lagere bergen met een rood-gouden gloed
overgoten de laatste groet van het oog des
daags. In deze landen heeft de dagvorstin
haar taak voor heden alweer trouw volbracht,
misschien wel wat al te nauwgezet, zullen de
luidjes aan de lage kuststreek zeggen. Thans
gaat zij henen, gaat zij haar goddelijk leven
wekkend licht brengen aan andere werelddee-
len, aan andere rassen, zal zy. ook daar weer
schijnen over boozen en rechtvaardigen, daar
ginds, ver, heel heel ver in het westen Bij
in Nederland schittert zy thans hoog
aan den hemeltrans, waarschijnlijk voor U on
zichtbaar, verborgen als zij nu meestal is achter
dikke grauwe sneeuwwolken of vochtigen
mist, misschien ook ziet zij vroolijk lachend
neder op echt Hollandsch ijsvermaak, bij hel
der vriezend weder.
Ik hoop voor U het laatste
In Amerika begint de dag, begint weer die
dagelyksche struggle for life en for
high life, welke de menschkeid omlaag trekt,
omlaag naar de stof
Tot zoover gaan de gedachten echter niet
van onze eenvoudige Soendaneezen.
Wat weten zij van andere werelddeelen, van
andere rassen, van sneeuw en mist en ijsver
maak, van strijd om 't bestaan en dollarver-
goding?
Als zij de zon naar 't Westen zien nijgen,
dan denken zij slechts aan die heilige stad,
daar ginds in Arabië, aan Mekka, waar hun
Nabi, hun Profeet, hun Godsgezant het le
venslicht zag, waar Mohammed Allah's laatste
openbaringen heeft geboodschapt, waar hij
heeft geleefd, gepredikt en geleden, om ten
slotte over zijn vijanden te zegevieren, aan dat
Mekka, waar de Ka'bah, de beroemde zwarte
steen wordt bewaard in Al-masdjid alharam,
de heiligste moskee op de aarde, die zwarte
steen, welke Adam eens tot rustbank heeft
gediend, tot een rustbank, uit het Paradijs
zelf afkomstig, toen nog vlekkeloos wit, nog
niet zwart bezoedeld door de kussen der zon
dige pelgrims, de heilige zwarte steeD, gedu-
diirende den zondvloed door Allah's Engelen
verborgen in den berg Aboe-Kobais en eerst
veel later weer door Ibrahim (de Abraham
van ons Oude-Testament) terugontvangen, toen
hij en zyn zoon lsmael een Moskee bouwden
ter eere Gods, terug ontvangen uit de reine
handen van Djabraël (Gabriël), den Aarts
engel
Thans is het tijd voor het gebed.
Vele mannen en knapen spoeden zich naar
de T^ji-Andjoer, naar den heerlijk frisschen
bergstroom, die daar zoo lustig huppelt en
dartelt over groote en kleine rolsteenen, gladde
zwarte rolsteenen, geschuurd door de kracht
van het water, rolsteenen, die de kali in een
van z'n vele woedevlagen heeft meegesleurd
van boven, van 't gebergte en hier heeft neer
geworpen als eene schenking aan de vrome
desalieden.
Ze dienen hen thans tot bidplaats, zooals
we zullen zien daar we toevallig nu juist ge
tuige zijn van het dagelijksch huldebetoon
dier eenvoudigen, van het Sembahjang Magrib
tot den Schepper aller werelden.
Laat ons zachtkens naderbij sluipen en laat
ons dan eerbiedig toezien e» luisteren.
Die oude grijsaard daar begint de woedloe,
de voorgeschreven wassckingen.
Eerst dompelt hij beide handen in den stroom
en wrijft ze daarna langzaam over elkander,
vervolgens brengt hij met duimen en wijsvin
gers wat water in de gaten van neus en ooren,
om daarna met de beide handholten vol water,
tot driemaal toe, de geheele voorzijde van het
gelaat te bevochtigen. Gedurende deze reiniging-
van het aangezicht is hij verplicht in zich zelf
de z. g. niat, het voornemen uit te spreken,
dat deze wassching dienen zal om straks rein
voor Gods heilige Alomtegenwoordigheid 't
gebed te kunnen uitspreken.
Na het gelaat worden eerst de rechterhand
en onderarm drie maal met de linkerhand
afgewassehen, om dan op dezelfde wijze die
linker ledenmaten te reinigen. Ook worden
de nagels daarbij niet vergeten.
Is dit geschied, dan schept de oude man
met de rechterhand wat water en drukt dat
boven op 't hoofd. Deze beweging wordt even
eens drie maal herhaald.
Als nu ten slotte ook weder drie keer eerst
de rechtervoet tot aan de enkels en daarna de
linkervoet gereinigd zijn, dan heeft de grijsaard
dewoedloe volbracht.
Hij deed zelfs meer dan strikt noodzakelijk
was, want de wassching van handen, neusgaten
en oorgeledingen vóór de reiniging van 't
aangezicht is niet bepaald verplichtend, alleen
maar aanbevelingswaardig of soenat, zooals 't
in het Arabisch heet.
Ondertusschen merken we op, dat velen
dadelijk, zonder voorafgaande reiniging, gingen
bidden. Dit is geen verzuim, want volgens de
Sjariat of dagelyksche wet, (U weet nog wel
de buitenste vezelige bast van de kokosnoot),
is bij hen de laatst verrichte woedloe of reini
ging nog van kracht.
Heeft de moslim b. v. 's morgens, na het
ontwaken voor het ochtendgebed of Sembah
jang Soeboeb, behoorlijk de voorgeschreven
wassching verricht, dan blijft deze geldig ook
voor de volgende gebeden, tenzij hy in dien
tusschentijd geslapen heeft of door een andere
oorzaak het bewustzijn tijdelijk heeft verloren.
Ook wanneer de man eene vreemde vrouw
of eene vrouw een vreemde man heeft aange
raakt, (b.v. door het geven van een hand) heeft
de vorige woedloe haar werking verloren en
is men dus by het eerstvolgende gebed weer
verplicht zich opnieuw te reinigen.
Alleen naaste bloedverwanten als vader en
dochter, broeder en zuster, moeder en zoon
worden niet als vreemden beschouwd. Eeht-
genooten echter wel
Ik denk, dat U thans de ritus van de mos-
limsehe reiniging- vóór het gebed voldoende
duidelijk zal zijn.
Laat ons dan nu weer nauwkeurig obser-
veeren, wat de oude man verder gaat doen.
Hij is intussehen overeind gerezen en staat
nu met 't gelaat naar 't Westen gekeerd. De
roode weerschijn van der bergen gloed aan
zijn oud eerwaardig gelaat werkelijk iets boven-
aardsch. Het lijkt ons of zijn ziel zoo dadelijk
zal opgaan in dat ondoorgrondelijk mysterie
van alle tijden en alle volkeren, dat onbegrepen
eeuwige heilige, alleen door materialisten
driest geloochend, alleen maar door de mannen,
die zweren by kracht en by stof. 't Is dien
vromen grijsaard aan te zien, dat hy zich in
dit plechtig oogenblik één voelt worden met
de Godheid, één met de oorzaaklooze Oorzaak
van al 't geschapene.
Met de handen nog omlaag langs het lichaam,
de oogen strak gericht op de plek, waar straks
zijn voorhoofd vol eerbied den steen zal raken,
zegt hy op eigenaardig zangerigen toon
„Biesmièllahiè'r Reehmaan Nie'r Rö'him
(In naam van den lankmoedigen en barmhar-
tigen God
Dit staat boven iedere Soèrah ot Hoofdstuk
van óen Qoer'an (Koran,) behalve boven het
negende.
De moslims spreken het uit als zy, volgens
den ritus, een dier beginnen te slachten door
liet doorsnijden van den slokdarm, by het
begin vau alle gebeden, en by alle belangrijke
handelingen.
Zeer vrome menschen maar ook zy die
godsvrucht huichelen, spreken die woorden
uit vóór eiken maaltijd, bij het binnentreden
van een huis, by het opsteken van een sigaar
bij het stygen te paard enz. enz. enz.
't Doel is om den geest te dwingen by
iedere verrichting, hoe nietig dan ook, aan
het Opperwezen te denken.
De grijsaard gaat verder: „Oesallie fardal
magrib salasa rak' atièn ad aan tielachie taala
.(Ik bid, noodzakelijk op den avond drie ra-
kaat's tot Goden dan plotseling brengt hy
beide handen ter hoogte van de ooren, de pal
men naar binnen gekeerd en hy roept „Allaa-
hoe" (God is) terwijl hij met den kreet „akbar
(groot) de handen weer snel naar omlaag
brengt, de linker nu echter tegen 't lichaam,
ter hoogte van den maagkuil drukt en met
de rechterhand den linkerpols omvat.
In deze houding blyft hy voorloopig staan
en nu begint het eig nlijke gebed bestaande
uit drie rakaats.
Hier moet ik den belangstellenden lezer
eerst even inlichten.
Zooals ik reeds de vorige maal verteld heb
eischt de tweede roekoen of pilaar van den
Sjariat van ieder geloovig moslin vijf gebeden
daags.
Deze gebeden verschillen slechts weinig van
elkander en dragen de volgende namen.
1. Sembahjang Lohor (Tusschen 12 en 3
uur 's mindags),
2. Sembahjang Asar (Tusschen 3'-/a en 6
uur 's middags)
3. Sembahjang Magrib (Tusschen 6 en 61/2
uur 's avonds)
4. Sembahjang Isja (Tusschen 7 uur 's
avonds en 3 uur 's nachts)
5. Sembahjang Soeboeh (Na 31/2 uur 's
morgens, onmiddelyk na het ontwaken.
Men moet dan dadelijk opstaan en mag
volstrekt niet 't bidden uitstellen.)
Het 1ste, 2de en 4de gebed eiseht arbaarak'
atiën of vier rakaats, het 3de selasa rak'atièn
of drie rakaats, terwijl het 5de rakataïni of
twee rakaats vordert.
Wat nu een rakaat is, zal U duidelijk wor
den in de volgende Penkras, wanneer we het
gebed van onzen ouden Soendanees verder
zullen afluisteren.
Ik mag voor heden niet meer plaatsruimte
vorderen.
Dat ik de tweede roekoen, de tweede zuil
van den Sjariat, (het gebed) wat uitvoerig
behandel, vindt zijn oorzaak in het feit, dat
nog geen onzer Europeesche Oriëntalisten dit
onderwerp voldoende of naar waarheid heeft
uitgewerkt.
Ook de Encyclopsedie zegt er zoo goed als
niets van.
Aangezien nu het gebed bij alle moslimsche
volkeren, by de Arabieren, Perzen, Turken,
Algerynen, Marokkanen enz. overal met de
zelfde woorden en op dezelfde wijze wordt uit-
esproken als hier op Tjiandjoer door onzen
oendanees, zoo hoop ik, dat deze Penkrassen
voor velen uwer' een belangrijke aanvulling
zullen zyn van 't elders gelezene.
Tjiandjoer.
Lt. Clockeneb Bbousson, b. d.
BIKKER LI JKE STAM) VAX MIDDELBURG.
Van 6—11 April.
ONDERTROUWD: J. Joosse, wedur. 26 j.
V OORRADIG een prachtige Sorteering Heeren- en Kindercostuums, Demisaisons, Pantalons en Stoffen voor Kleeding naar Maat.
Kinder Cheviot en Manchester Broekjes, Bruin en Gestreept Engelseh leer en Zwart Manchester, Pantalons, Linnen Colberts enz. enz.
in alle maten.
DASSEN, FRONTS, BOORDEN, MANCHETTEN. Sclierp coucurreereude Prijzen.
met J. Walrave, jd. 29 j.P. B. Seynstra, jm.
20 j. met M. E. Willemse, jd. 28 j.J.
Schürmann, jm. 25 j. met F. A. Papegaay, jd.
22 j.J. A. Roth, jm. 21 j. met B. A. Suur-
land, jd. 21 j.G. C. Romeyn, jm. 25 j. met
C. P. de Muynck, jd. 22 j.P. J. Joosse, jm.
23 j. met J. A. de Visser, jd. 19 j.I. Wil
lemse, jm. 25 j. met J. Wolse, jd. 24 j.W.
Bosman, jm. 33 j. met P. W. Daman, jd. 25 j.
GETROUWDC. A. Mantz, jm. 24 j. met
M. E. Tazelaar, jd. 23 j.J. Geertvliet, jm. 23
j. met C. de Ridder, jd. 20 j.R. de Kok, jm.
26 j. met J. Janisse, jd. 26 j.
BEVALLENA. M. A. den Hollander, geb.
Stevens, d.J. J. Castel, geb. Schout, z.J.
M. van Luiik, geb. Koekoek, z.W. H. Pou-
leyu, geb. Penning, d.W. Buys, geb. Joosse, d.;
D. de Witte, geb. Andriessen, d.J. de Keyzer,
geb. Blok, z.
OVERLEDENA. Scheers, man van M. H.
Huyge, 45 j.S. J. de Koster, wed. van J. H.
Tim, 71 j.J. C. Machielse, wed. van G. Slaak-
weg, 76 j.J. F. de Klerk, vrouw van J. M.
Net, 75 j. F. M. C. de Wys, wed. van J. de
Vos, 44 j.J. Melis, vrouw van P. Verwer,
52 j.
14 cent per Kop.
26 a 10 cent. GORTSTRAAT.
Nieuwe Tweepersoons Veerenbedden met Peluw
en Twee Kussens, beste Linnen Tyk gevuld
met 60 pond nieuwe zuivere Kippenveeren.
N.B. Men kan zich van de vulling over
tuigen.
voor zieken en herstellenden alleen by Lako,
Het Schoenmagazyn „de Concurrent", is
zeker het beste adres, voor allen die gesteld
zijn op net, fijn en sterk Schoenwek. Ruime
voorraad in de netste ledersoorten, en modellen
voor Heeren, Dames en Kinderen. Ook zeer
sterke Schoollaarzen en Werkschoenen. Salon-,
Reis- en Werkpantofiels, ook zomerwerk in
bruin, grys, zwart enz. in ruime keuze.
Door zeer grooten aankoop in vorige pryzen,
ben ik in staat toch goedkoop t© kunnen ver-
koopen.
Beleefd aanbevelend,
Korte Noordstraat L 87, Middelburg.
ZIE DE ETALAGE.
