A, 0. UTTOÖIJ Az. Grootste Publiciteit. Gravenstraat I 313 S. J. FONTEIJN. No. 40- Woensdag 51 Juli 1903. Zevende Jaargang. Verschijnt eiken Woensdagavond., wordt door de geheele stad gratis verspreid Hp an jaar dstraat. Brijs der Advert&nMn van 1—3 rogels 15 Cent, iedere regel meer 5 Oent. 3 maal plaatsing wordt slecht» 2 maal berokend. Grootste publiciteit hier ter stede! 3400 ex. worden wekelQks met zorg verspreid INDISCHE PENKRASSEN. Gravenstraat 1313. NIEUWSTIJDINGEN, Steeds voorrad/igHeeren-, Jongeheeren- en Kindercostuums, Pantalons enz. in alle grootten en een prachtige sorteering Stoffen voor Kleeding naar maat. Scherp concurreerende prQzen. GOED PASSENDE NIEUWSTE MODELLEN. Burgelijke Stand van Middelburg. NIEUWS' MIDDELBDRGSCH ADVERTENTIEBLAD DE FAAM HET WONINGGIDS. UITGEVER Groote letters naar plaatsruimte. BQ abonnement van 1000 of 500 regels voordeeltje voorwaarden. De uitslag der gisteren plaatsgehad hebbende stemming voor leden van den gemeenteraad alhier, is als volgt In district I werden 582 stemmen van de 887 kiezers uitgebracht, waarvan 21 van on waarde. De heer W. J. Sprenger werd herkozen met 316 stemmen, terwijl eene herstemming moet plaats hebben tusschen de heer W. J. J. Koole en J. G. Ermerins, die respectievelijk 289 en 192 stemmen op zich vereenigden. De heeren J. A. Vertregt en D. Bimmel ver kregen 123 en 84 stemmen. In district III werden 489 stemmen uitge bracht, waarvan 15 van onwaarde. Hiervan verkregen de heeren Jhr. Mr. E. P. Schorer 348, C. Verhage 310 en D. Bimmel 148 stemmen, zoodat dus de heeren Jhr. Mr. E. P. Schorer en C. Verhage herkozen zQn. XVIII. Thans wil ik u eens een denkbeeld geven van Batavia, de Koningin van ons Oosten I Gemakkelijk is het niet, want de steden hier in Indië zien er nu eenmaal geheel anders uit als Europeesche. We zullen het echter toch maar probeeren. Insuiindes hoofdplaats dan bestaat feitelijk uit twee deelen, de beneden- en bovenstad, of Oud- en Nieuw-Batavia. Oud-Batavia ligt noordelijk, dicht aan zee en heelt grachten en straten, die ons bepaald aan Holland zouden doen denken, indien er niet alles even vuil en verwaarloosd uitzag. Het werd in 1619 op de puinhoopen van het ver woeste Jacatra gesticht en onze voorouders hebben er in die dagen een echt oud-Holland- sche stad van willen maken, een stad van groote en hooge huizen met stoepen en ge metselde banken vóór aan de straat. Zestien ka nalen of grachten verdeelden haar toenopzQn Amsterdamsch in langwerpige vierkanten. Deze grachten werden de hoofdoorzaak van Oud- Batavia'» verval. Toen namelQk in het begin der 18de eeuw de vulkan Salak nukken kreeg en zQn gal, pardon zQn lava bedoel ik, uit spuwde, bracht de rivier van Batavia, de 'iji- Liwoeng, zooveel vuil en slib van boven aan, dat alle grachten verstopt raakten en kwaad aardige dampen de zoogenaamde rotkoorts ver wekten. Alhoewel thans gelukkig veel gedempt is, blQft de benedenstad nog steeds zeer onge zond en wordt zQ door de Europeanen daarom dan ook niet meer bewoond. Men vindt er in de vroegere heerenhuizen alleen nog maar handelskantoren en magazijnen, waar bleek afgewerkte dienaren van Mercurins van acht uur 's morgens tot laat in den middag zwoe gen en slaven om dan tegen den avond afge mat naar geest en lichaam, hunne woningen in de voorsteden op te zoeken, voorsteden, die zooals we straks zullen merken, een heel ander schouwspel dan dat OudBatavia opleveren. Een wandeling door de benedenstad is intus- schen toch wel de moeite waard, vooral de Chineeiche en Arabische Kamp (wQfe) zien er typisch Oostersch uit, maar 't is er helaas altQd erg warm en het riekt hier en daar meer dan onaangenaam Gelegenheid om naar boven to gaan is er gelukkig te overZoo laten de Staatspoor en de Nederlandich Indische Spoorwegmaatschap pij elk uur een trein loopeneen stoomtram vertrekt om de tien minuten en gaat dan o.a. voorbij ons hotel Molenvliet, terwijl er ook nog een electrische dito langs den weg van Jaca tra en Goenang Sahari loopt. Ook kan men gebruik maken van een der honderden dos dos, bouwvallige leelQke rijtuigjes op twee wielen, getrokken door kleine, magere, vieze paarden. Hoewel het klimaat van Oud-B&tavia bepaald zeer schadelijk was, duurde het toch nog tot het begin der 19de eeuw, alvorens de Hol landers zoo slim waren om „naar boven" te verhuizen. Be zoogenaamde bovenstad nu maakt den indruk van een reusachtig, heerlQk, schoon villapark, gebouwd langs breede, schaduwrijke lanen. De fraaie witte huizon der Europeanen z|ja er bijna zonder uitzondering van steen en ééa verdieping hoog. Ze liggen achter vrien de!|jk groen en bloemen verscholen en zijn door ruime erven van elkaar gescheiden. Ge woonlijk hebben ze een voor- en achtergalerij, die door een breede gang worden verbonden, een gang, waarin de verschillende vertrekken uitkomen. Terwijl de achtergalerij meer spe ciaal het huisvertrek vormt, dient de smaak vol gemeubileerde voorgalerij tot ontvangst kamer voor avondvisites en recepties. Op het erf achter het huis lig jen nog de bijgebouwen, die bediendenkamers, keuken, badkamers, stal len enz. bevatten. Eon rit door de bovenstad, 'a morgens in de vroegte of wel tegen het vallen vau den avond en vooral ook 's nachts bij helder maanlicht, is in één woord verrukkelijk. Op het midden van den dag is het echter veel te warm om te genieten, dan is men blQ dat men het le ven heeft en onverschillig voor natuurschoon. De ondragelijke hitte aan de kust is bepaald een groot ongemak, vooral voor den toerist, dio dan tijdelijk tot werkeloosheid gedoemd is. Da Nederlanders kwamen hier oorspronkelijk om handel te drijven en moesten dus wel nabij het ongezonde zeeslrand gaan wonen, doch zij, die zich later in het gebergte ves tigden, de planters o.a. kozen het besta deel en zien er dan ook heel wat flinker uit dan de bleeke zenuwachtige halfzieke koopluiBa tavia is niet alleen een drukke handelstad, doch men vindt er ook de verschillende Depar tementen van algemeen Bestuur. Dat dit zeer verkeerd is, om meer dan één reden, zullen we later verklaren. Verder heeft Batavia nog een groot garni zoen met al den nasleep er -van. Kooplieden, ambtenaren en officieren vormen dus de kern der Europeesche bevolking en betwisten elkaar den voorrang. Men is er lang niet zoo prettig „onder ons" als in het binnenland en de stijve gedrongen gezelschapstoon der Batavianen is dan ook door geheel Iudië berucht. Dit wat de Europeanen betreft, die samen nog geen 9000 zieien tellen. De hier geboren en hier opgevoede Indo's van lageren stand bespreek ik later in een afzonderlijke Penkras. Indo's zQn Europeanen met min of meer In- landach of Chineesch bloed in hun anderen, die voor zoover ze niet van gegoede familie z|)n, der Regeering heel wat zorg en hoofd brekens berokkenen. Böhalve volbloed Europeanen en Indo's heeft men hier op Batavia nog een zeer gemengde bevolking van Inlanders en vreemde Ooster lingen, die in Kampongs en afzonderlijke wij ken wonen. Be meeste Chineezen en Arabieren wonen in de benedenstad en schijnen nogal goed tegen het slechte klimaat bestand te wezen. Be In landers daarentegen volgden meer het voorbeeld der Hollanders en hebben hunne kampons om en tusschen de Europeesche wjjken gebouwd. Höt is over het algemeen een zeer onsym pathiek slag van menschon, dat allegaartje „bruine broeders" dat hier woont. Ze zQn meestal dom, brutaal, twistziek en oneerlek en we begrepen heel goed, dat Europeanen, die niet verder dan Batavia kwamen, later in Holland zoo weinig goeds van den Inlander wisten te vertellen. Het sch|jnt, dat de voortdurende aanraking met het overheerschende ras nu juist niet zoo bijzonder gunstig op den Inboorling inwerkt. Ik, die gedurende m|jü vroeger verblQf in In dië, voornamelijk op Sumatra, met Maleiers in kennis kwam, krQg hier van het Bataviaasch gespuis al een heel onbevredigden indruk en ben daaiom maar wat blQ, dat ikmQnbedien- denpeisoneel van Padang meenam. Men vindt hier zoo wat van alles tot zelfs georganiseerde rooversbenden toe en zoo kort als ik hier pas ben, zag ik reeds drie heeren boeven in de benedenstad ophangen. Men moet fatsoenlijke Javanen, Soendanee- zen, Maleiers en andere landaarden, die hier in betrekking z|jn, maar eens over die „Bavi anen" hooren uitpakken„Het is het gemeen ste tuig, dat men zich denken kan, mijnheer en de „Bavianen" zQn door geheel Indië als »boeaja Batawi" (Bataviaansche krokodillen) bekend," zeide mQ o.a een leerling der School tot opleiding van Inlandsche artsen. Behalve die echte Batavianen, Inlanders van alzeerge mengd bloed, heeft men hier dus ook nog wel menschun van Sumatra, uit het binneuland van Java en van de Mo!ukk6n en die steken al zeer gustig af bjj het volkje, dat hier gebo ren en getogen is en ontstond uit de kruising van Maleiers, ChineezenArabieren, Javanen, Soendaneezen, Madoereezen en Europe anen. Er zQn natuurlijk ook gunstigs uitzonderin gen, doch ze zQn zeldzaam. YrQdsg werd een gevangene uit Gro ningen naar .Amsterdam gevoerd om zQe ster vende moeder in het Joodsche gasthuis te bezoeken. H|J mocht 21/2 uur met haar spreken en werd Zaterdagmorgen weer naar Groningen overgebracht. Dinsdagmiddag hebben de stuurman van de stoomtrawler Holland IV der N. V. stoomtrawler visscherQ „IJmuiden" Bertus Krap geholpen door den jongen matroos Cornelia Oldenburg een heldendaad verricht. Z|j hebben b|j hevigen noordwesterstorm tien man gered van de bemanning der in nood ver- keerende Noordsche bark Nora, waarvan de groote mast en bazaanssteng overboord was geslagen. Op het achterschip dier bark zag men de bemaning, welke dringend om hulp seinde, bij elkaar gehurkt, daar het haar b|j de door het vliegende weder ontstane branding onmo gelijk was, zich op het schip te bewegen. De beide redders hebban meer dan twee uren op de riemen gereten, b|Jna bovenmensckeiQke krachten inspannende. Doch mat Gods hulp hebben z|j hun werk met glans uitgevoerd. De .schipbreukelingen waren al zoover afgemat dat zö niet meer konden overspringen toen de sloep langs z|j van het wrak kwam. Be traw ler stoomde de sloop tegemoet en met behulp van l|jnen werden de schipbreukelingen aan boord gebracht. Z|J hadden een kameraad ver loren, die was te voren al over boord gevallen en verdronken. Be stuurman van een R|jnschip dat door een sleepboot gesleept werd viel bQ Olst over boord in den IJsel en verdronk. Te Enschedé raakte een 2-jarig meisje in een regenwaterton en verdronk. Te Groesbeek is een 12 jarige knaap door een wagen met twee paarden over reden; het kind was oogenblikkeijjk dood. BÜ Halfweg is door den trein een 20 jarige jongeling overreden, het hoofd was geheel van den romp gescheidende man was zwemmen de over de spoorsloot gekomen en had zich opzettelijk onder den trein gelegd. Een aardwerker uit Noord Brabant, werkzaam aan de suikerfabiiek te Oud Be|Jerland werd bQ 't ontbQt door een benauwdheid overvallen en bleef er in. Te Vollendam werd een kind van 3 jaar door den wind in de vaart gewor pen en verdronk. Het weekblad „Voor de Boeren" (dat wekelQks veel nieuws uit en over Zuid Afrika bevat) verhaalt een on ander over den ook onder ons welbekenden commandant Steene- k&mp, den held van Stormberg. Da heer Stee nekamp is 28 Mei jl. voor de eerste maal voor geweest voor het gerechtshof te Burgersdorp. Uit de getuigenissan tegen dezen waardigen voorman uit het Afrikaander Tehuis blQkt vol dingend dat hQ wel ter dege de commandant van Stormberg is geweest, op wiens hoofd Engeland 2000 kronen stelde en die nu nog in groot gevaar is, al is hQ Engelsch onderdaan. Verschillende beschuldigingen, schoon voor hem eervol, zQn tegen hem onder eede inge bracht van lui die dezen Kapenaar in gezel schap van de VrQstaters hadden gezien. Hem werd eenige weken tQd gegeven om schriftelQk een verdediging in te dienen. Nog vermeldt „Voor de Boeren" van een door de Engelsche autoriteiten schandelQk uitge worpen jongeman van 21 jaar die verleden week te Amsterdam een onderdak kwam vra gen. Beze zwerveling die Afrika niet mag be treden, en buiten Af/ifca nergens burgerrecht of recht tot verblQf heeft, is',R. Martin, geboren te St. Louis op Mauritius, klerk in staatsdienst der Zuid Afr. Rep. te Pretoria, en dus burger, op gecommandeerd, ten s|rQde gatrokken, gevan gen geraakt en naar Voor-Indië gevoerd. WQ1 bQ zoo goed Fransch spreekt, werd zQn bur gerschap in twQfel getrokken en werd hQ met een paar Hollandsche onderwQzers, onder welke ook onze vriend H. Lampen, te Amritsar op gesloten, en mnt dezen laatste eindelQk naar Engeland gezonden en in het beruchte White- chapel ia een matrozenhuis door de Regee ring onder dak gebracht, waaruit de bekende Stead hem verloste, doch hQ kon permit voor hem naar Zuid-Afrika krQgen, schoon hQ reeds passage had. In FrankrQk kende hQ niemand, en zoo zond de Engelsche regeering hem met een pond op zak naar Holland. Een zoon van den heer Reitz is te Amsterdam en dte kent hem heel goed. Het Comité verschafte hem eenig geld voor een reisje naar Friesland waar hQ nog een aangehuwd familielid heeft wonen, die ook geen permit kan krQgen. Zaterdag wisten twee jeugdige gedeti neerden to ontsnappen uit de gevangenis te Laon (FrankQkBeiden werden spoedig daarop weer gevat. Inmiddels was, toen de vlucht ontdekt werd,Un de gevangenis zelf eenig leven ontstaan. Hierdoor misleid, dacht de beruchte Loizemant, die in de gevangenis de voltrek king van het doodvonnis afwachtte, dat men hem kwam halen voor ds> terechtstelling. HQ werd door den schrik krankzinnig. Op dit oogenblik wordt hQ in het gevangenishospitaal verpleegd. Woensdag bereikte te New-York de ther mometer in de sch..duw 94° Veertien perso nen overleden door de groote hitte, en tal van gevallen van bevangenheid kwamen voor. Men zag de heeren in hun hemdsmouwen naar het kantoor gaan, en van waaiers werd op straat een overvloedig gebruik gemaakt. Een verschrikkelQke val wordt gemeld van een goederentrein, die door de Royal Gorge in den Amerikaanschen staat Colorado reed. Be trein ontspoorde en viel in de Arkansas rivier in den bodem van de kloof, 2000 voet lager. Be machinist, de stoker en de conducteur werden gedood en de geheele trein werd ver nield. Van 7 13 Juli. ONDERTROUWD: J. M. RemQn, jm. 22 j. met E. Bostelaar, jd. 23 j. F. E. Hamerlink, jm. 21 j. met M. F. Lente, jd. 25 j. A. van SchQndel, jm. 24 j. met F. Barentsen, jd. 21 j. C. Zwaan, jm. 20 j. met G. Westerveld, jd. 21 j. P. de Kok, wednr. 70 j. met P. C. Vermeulen, jd. 61 j. GETROUWD: J. Geljon, jm. 25 j. met G. J. Moorman, jd. 29 j. BEVALLENA. P. van Bijlevelt, geb. Mesu, z. M. H. van Deventer, geb. Jansen, z. M. E. Vreke, geb. Keeraemaker, z. C. J. Klap, geb. Simonse, z. E. Huijbregtse, geb. Van den Broeke, z. M. Lefevre, geb. Sturm, z. OVERLEDEN J. Minderhout, wede. van A. Paauwe, 83 j. E. G. Vroone, ongeh. d. 79 j. G. MarQs, z. 7 j.

Krantenbank Zeeland

de Faam | 1903 | | pagina 1