Hervormingsdienst in Hervormde Kerk
van Middelharnis: ^Blijvend gedenken'
Vervolg
verhaal
RAAD
DAAD
Expositie: Natuurlijk Sensualisme
in Dienstencentrum Middelharnis
Beroepings-
EiiAnDEn-niELws
MET
EN
D€ ZISKTF VAN TIEHE
VEGEN OF NIET
KOEFIESTRUIKEN
HARDE SCHOENSMEER
Antwoord
Stormachtige
honkbalavond
Oud papier
Ons Koor
Zelf verdienen
Verkiezing en belofte
WERK
De weg
der kleine
mensen
l'AC;i\A5
\-RIJDAG 5 NOVEMBER 2010
Deie vraag- en anhvoardruhriek staal geheel ten dienste van de
lezer die er kostenlaos gebruik van kan maken. Uw vragen op
velerlei gebied kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws,
Postbus 8, 3240 AA Middelharnis, rnet in de linkerbovenhoek
'Vragenruhriek' vermeld. De xnagen worden door deskundigen
heanlivoord en zullen hmnen enkele weken na de inzending
(Dinpleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
Wat is dl- zieke van 'Hetze, wat zijn
dl' syvipliimen en wat is er aan Ie
(loi'll
Antwoord: l)c Bcrlijnsc arts A.
Ticl/c hcflt als eerste in 1921
een aaiulocniiig beschreven
waaraan zijn naam is verbon
den. De patiënt klaagt hier
bij over pijn hoog in de borst
die verergert bij bewegen en
iirspaiHiing. Bij onderzoek
\oelt de dokter een diukpijii-
lijke zwelling van de kraak
beenverbinding lussen het
boistbeen en één of meer van
de bovenste ribben. Op de
rciiilgenlbto is niets te zien en
bij laboratoriumonderzoek
wolden geen alwijkingen
gevonden. He oorzaak is niet
duidelijk en meestal verdwij
nen de klacliten vanzelf. Tegen
de pijn kan de dokter medicij
nen voor.schrijven. Het is dus
niet iels om zich zorgen over te
maken
hl (Hls jliilgclmuu' lit'bhen we ga.s-
-,11'niiii 1)11 ing. Is hel do» per se
nodig dal de srliDoislenen eens iii
ril' vijj laar geveegd teordeiif
Antwoord: Aardgas verbrandt
heel schoon. Het is daarom
echt niet nochg om de .schoor-
sleeu ieder jaar te vegen. Maar
als de schoorsteen lange tijd
niet is geveegd, ol'als er pas op
aardgas is overgeschakeld, dan
verdient hel aanbeveling eens
een goede schoorsteenveger te
laten komen. Vooral in oude
huizen en in kamers, resp. keu
kens, waar vroeger met hout
en kolen gestookt is, kan zich
lieel wat roet aan de binnenzij
de van het rookkanaal hebben
vastgehecht. De dampen van
het verbrande aardgas weken
dat roet geleidelijk los en daar
door kan er heel wal van die
aangek(jekte zwarte koek naar
beneden komen. Dat kan ook
verstopping van zo 'n schoor
steen veroorzaken, wat wel
eens merkbaar wordt aan een
vcjchtige muur in de buint
van de schoorsteen ol aan een
benauwde atmosfeer in de
kamer(s). Ook kunnen door de
aanwezigheid van \'ogelnesten
gevaarlijke situaties ontstaan.
Dit kan trouwens gemakkelijk
vo(jrkomen worden door kap
jes op de schoorsteen te plaat
sen. Bij gemetselde schoor
stenen kunnen op den duur
stukken cement loslaten. Van
het bovenstaande zal in de
schoorstenen van uw llat"e-
bouw wel niet zo gauw sprake
zijn, wei kan -afhankelijk van
de gebruikte schoorsteenma-
terialen - inwendig cement los
raken, vandaar dat ,de verzeke
ring eist dat er eens in de \ijf
jaar geveegd wordt.
Ik heb Iwee kiiffieplanijes. Ze zijn
I lira acht jaar oud en ruim twee
meter hoog. Ze doen hel goed
tiehalve dat er geen hloemeljes aan
komen. Hoe kun ik ze liel best ver
zorgen
Antwoord: De Coffea arabica
kan goed als kamerplant in
normaal verwarmde vertrek
ken fungeren. Ze siert vooral
do(jr de donkergroene glan
zende bladeren, ook kunnen
de geurende witte bloemen erg
fraai zijn. In huis wordt ze wel
iswaar minder hoog dan in de
natuur, maar toch kan ze in kas
en kamer een hoogte van 150
200 cm. bereiken. Ze verlangt
een lichte plaats, maar ze moet
wel in het vooijaar en in de
zomer legen de zon beschermd
worden. Veel luchten in de
zomer is ook belangrijk. Oiel
\eel met lauw water, bespuit
hel blad geregeld en zorg voor
een wat vochtige atmosfeer.
Verpot slechts om de 2 a 3 jaar.
Als giondmengsel verlangt ze
compost met zand en turf en
wat oude koemest.
Hoe kun je ingi'droogde en hard
gi'wiirdi'ii sriioi'iismeer weer bruik
baar maken?
Antwoord: Naargelang de
hoeveelheid die zich nog in
het doosje bevindt, schenkt u
er een scheut(tje) terpentijn op
en sluit daarna dat doo,sje goed
al', ande?s verdampt de vloei
stof'. De terpentijn tiekt in de
schoensmeer en maakt die na
enige lijd weer precies zo zacht
als toen u die kocht.
In het Dienstencentrum
aan de Doetinchemse-
straat te Middelharnis
wordt in de maanden
november tot en met janu
ari een expositie gehou
den van schilderijen
van Jan Roedoe, uit Stad
aan het Haringvliet. Het
betreft hier zijn werk, dat
hij de afgelopen twee jaar
gemaakt heeft van land
schappen op o.a. Goeree-
Overflakkee en van Nieuw
Zeeland.
Na diverse opleidingen aan
ktuistacademies heeft jan Roe-
doe patttime als kiuistschilder
en docent gewerkt gedurende
de jat en 1971 t/m 2002. Van-
al 2002 werkt hij hilltinie als
kunstschilder met als parttime
actixiteit het geven van teken
en SC hilderles aan kinderen en
xolwassenen en het oiganise-
ren van workshops. De dialoog
lussen cursisten onderling en
mei zichzelf heeft hij nodig als
bion voor de beeldvorming in
mijn werk. Zijn le\en is daarom
een mengeling tussen hel les
geven en liet vervaardigen van
kunst. Zij kunnen niet zonder
elkaar en hij kan geen van bei
de missen.
.Sinds twee jaar volgt hij
de internationale slroming
'Natuurlijk .Sensualisme' waar
bij de kunslenaar terug gaat
naai een meei ix-alislische
weergave van het landschap
en daarmee het gevoel, djit hij
ervaart in de natiuir wir over
dragen aan de beschouwer van
bet werk. Met andere woor
den: werk dat niet alleen een
herkenbare weergave is van
het land.schap maar ook het
gevoel, dat men ervaart in de
naluiu', trachl over Ie dragen.
Deze stroming is een antwc^ord
op de sterk expressionisli-
sche werken van de afgelopen
decennia, waaibij de kijker
het beeld van de werkelijklieid
in de natuin- nauwelijks nog
terugziet.
De expositie is tijdens werkda
gen grati.<: te bezichtigen in het
Dienstencentrum en voor de
vernissage zijn belangstellen
den uitgenodigd op vrijdag 5
november vanaf 19.30 uur. De
Toegang is gratis.
OUDE-TONGE - Tijdens een
onstuimige herfstwind en flin
ke regenbuien sloot HSV The
Islanders zaterdag 26 okto
ber jongstleden het seizoen
2010 af. .Anders dan voor
gaande jaren deze keer geen
gala, maar een feesta\ond met
barbecue-buffet in de dit jaar
geopende nieuwe kantine 'Ut
Vuufde Honk'. Het werd een
gezellige, druk bezochte avond
waar onder het genot van een
hapje en een drankje tevens de
verschillende persoonlijke prij
zen werden uitgereikt.
Zo werden tiaditiegetrouw
weer enkele vrijwilligers in
het zonnetje gezet. Zoals Mark
de Vos. Voor zijn coaching en
training van de pupillen en de
bereidheid altijd te ondersteu
nen waar nodig. Cor Clement
maakte in de voorgaande win
ter in weer en wind de nieuwe
honkbalaccommodatie gereed
voor de start van het seizoen.
Jaap Groenendijk ondersteun
de als belrokken ouder de
veldcommissie bij haar werk
zaamheden. Jolanda ter Stee-
ge ontving een bos bloemen
omdat zij, zonder dat iemand
het ziet, het bestuur admini
stratief ondersteunt.
Met de uitreiking dit jaar van
de Houke Hoeksma Troffee
is speciaal dank gegeven aan
Paul VValdekker. H\] is een
betrokken lid die altijd klaar
staat om de The Islanders te
ondersteunen. De afgelopen
jaren coachte hij met hart eir
ziel di\erse teams van de rood-
witlen. Daarnaast leidde Paul
W'aldekker de vereniging als
voormalig voorzitter naar de
nieuwe accommodatie op De
Koepel.
De beeballjeugd werd nog eens
extra in het zonnetje gezet met
een blijvende herinnering aan
hun 'kampioenschap'.
De prijzen voor beste slagmen
sen en meest waardevolle spe
ld s. de MVP-awards, werden
aan de volgende Islanders uit
gereikt;
llonkball: Jan van Zanten met
.469 en MVP Aram van der
Wal.
Honkbal!: Mike Vt)s met .40,")
en MVP Bob van Schuijlen-
burch.
Soflball: Biitt Breure met .694
en MVP Sanne Teijn.
Honkbal junioren!: Kevin
Hameeteman met .500 en
MVP Danny Hameeteman.
Honkbal junioren?.: Nattaniel
Ferrer met .459 en Mischa v.d.
Cuoef met .459 en MVP Henk
Vroegindeweij.
Honkbal aspiranlen: Perry Ploov
met .6^8 en MVP Perry Plooij.
Honkbal pupillen: Mick Vos met
.591 en MVP Maarten Groe
nendijk.
Beeball: MVP Robin Boerewin-
kel.
SOMMEESDljK - Zaterdag 6
november haalt Mannenkoor
Ons Koor in heel Sommelsdijk
(m.u.v. de Westplaat) het oud
papier weer op. De mannen
beginnen om 9 uur en hopen
de klus tegen het middaguur
geklaard te hebben. Gelieve
het papier en karton goed
verpakt, tijdig en op een goed
zichtbare plaats langs te weg te
zetten. Buiten de ophaaldagen
om kunt u uw' oud papier ook
kwijt in de containers van 'Ons
Koor' aan de Molenweg te
Middelharnis. Zie voor meer
informatie website www.man-
nenkoorons-koor.nl.
MIDDELHARNIS - Don
derdag 28 oktober werd er
in de Hervormde Kerk van
Middelharnis een Her
vormingsdienst gehou
den. Zoals vanouds werd
deze avond georganiseerd
door het Comité Goeree-
Overflakkee van de stich
ting In de Rechte Straat
(IRS). Sprekers waren ds.
H.G. van der Ziel en ds.
A.A. Egas. Het Christelijk
Gemengd koor Jeduthun
zorgde voor de muzikale
omlijsting onder leiding
van dirigent Jan Wisse.
Het koor werd op het
orgel begeleid door Hans
van Heemst. De organist
voor de samenzang was
Paul Kieviet.
Ds, \'an der Ziel \'erz(jrgde
hel welkomstwoord \'an deze
avond. Deze predikant hield
ook de eerste meditatie, met
als thema 'Blijvend gedenken',
naar aanleiding van 1 Petrus 1
veis 13-25.
De predikant stond onder
meer stil bij aan wat er vooraf
ging, voor dat Maarten Luther
zijn 95 stellingen aan de deur
\'an de kapel Ie Wittenberg
sloeg. Vóór dat moment had
Lutlier ook al kritiek op de
Roomse Kerk. Deze kritiek
betrof hoofdzakelijk de aflaat
handel. "Met geld kon je ver
geving van de zonden alkopen.
Ook met goede werken was je
al een eincl op weg".
Waarom ktvani Luther tot zijn
daad? Hij was toch ook Rooms
Katholiek? "Hij las de bijbel en
werd onrustig gemaakt", aldus
ds. Van der Ziel. "Hoe krijg ik
een genadig God? Dit is nu nog
net zo belangrijk als toen. Hij
vond geen vrede voor zijn hart
ondanks al zijn arbeid en vas
ten. God greep hem vast met
het Woord. God eist gerech
tigheid van ons, geopenbaard
door Jezus Christus. Lulher
leerde de rijkdom van genade
kennen. Dat bevrijdde hem.
Het woord stond weer cen
traal. Sola Scriptura. Is het na
\ijflionderd jaar nog wel zo
nodig dit te blijven gedenken.
Wat wil het ons nog zeggen?
We leven in een heel andere
tijd. Veel verschillen, maar ook
o\ereenkom.sten. Er wordt
enorm geschud".
Ds. \'an der Zie! wees erop
dat men ook tegeinvoordig
probeert om zelf de zalig
heid te verdienen, "dus daar
verschillen we niet zoveel van
de Rooms Katholieken". Met
goede werken wordt gepro
beerd om toch nog iets bij te
dragen aan de behoudenis.
"\'oor wie niet door het werk
\'an de Geest wordt wederge
boren is geen toekomst. .Alleen
door het geloof in Jeztis C4iris-
tus kunnen we zalig worden.
Tegenwoordig gaat het er
niet over lioe je gelooft, als je
maar gelooft (Allah e.d.) Dit
is de geest vati het postmo
dernisme". Volgens de predi
kant doet ieder wat goed is in
eigen ogen. "Ieder heeft zijn
eigen waarheid, grenzen zijn
er niet meer". Zolang je er een
ander niet mee lastig valt mag
je tegenwoordig gerust naar
de kerk; voor religie is volop
belangstelling. Maar wat het
Woord zegt dat is bepalend.
We hebben steeds weer een
reformatie nodig: persoonlijk
en maatschappelijk. Er is maar
één Naam onder hemel gege
ven tot zaligheid. Daar mag
niet aan worden getornd. Pau-
lus spreekt daarover de \loek
uit".
Er is volgens ds. Van der Ziel
veel kritiek op de bijbel. Hij
noemde de opstanding van en
de verzoening door Christus.
Hij legde zijn gehoor uit dat
het evangelie de grootste schat
\'an het Woord is. Voor dil
Woord moet gebogen worden,
zoals Samuel: "Spreek Heere
want Uw knecht hoort". Het
is genade dat (iod zalig maakt
door het geloof in Jezus Chris
tus waarin het Woord centiaal
staat.
"De mens is als gras. maar
het gras verdort. Het gaat om
on\ergankelijk zaad: Gods
Woord. Hierbij is de Hei
lige Geest nodig. We moeten
groeien, opklimmen. Echter
niet uit eigen kracht. Dan zit
ten we zo weer in het doen
\'an goede werken. Dat is ver
gankelijk zaad. De weg van het
onvergankelijk zaad is Christus
gegaan. Gestorven als tarweg-
raan. Hij in onze plaats opdat
wij zouden leven. God de eer
dat Hij Luther heeft gebruikt
zodat het Woord weer op de
kansel ligt".
Ds. A.A. Egas hield tijdens deze
reformalieherdenking een
meditatie over Handelingen
13:44-48. Hij had als thema
gekozen 'Luther over verkie
zing" en belofte'.
Volgens ds. Egas loopt tien
procent van "onze jongeren"
vast rond de leer van de uit
verkiezing. "Hoe is dat bij ons,
misschien heelt u ook wel eens
aanvechtingen.-'"
De prediking \an Paulus heeft
tweeërlei uitwerking: Wat is
het geheim? Luther kende ook
die worsteling. En er geloof
den zovelen als er geordineerd
waren tot het eeuwige leven
(vs. 48). Er is onderscheid tus
sen gepredikte barmhartigheid
en de \erborgenheid van de wil
van God. "Die kan niet onder
zocht worden. De verkiezing
i,s het meest eerbiedwaardige
van de Goddelijke Majesteit.
We moeten wel onderzoeken
wat God in zijn woord heeft
geopenbaard". De predikant
stelde hierbij de volgende pun
ten aan de orde: Gods uitver
kiezing en onze verantwoorde
lijkheid en Gods uitverkiezing
en de belofte \'an het woord
\an tiod.
"U wilt niet luisteren naar het
exangelie, dat is dan uw ver
antwoordelijkheid. Het is mv
eigen schuld dat u verloren
gaat. Dat is een leer die ver
zet oproept. We willen God
de schuld geven. Maar het is
omdat u zich tegen het woord
\'erzet. Dat verzet is er altijd al
geweest, bij Paulus. Luther en
nu. De mens wil diep indrin
gen wie God is. Dit is het werk
van de duivel waarmee hij is
begonnen in het paradijs. Hij
wil twijfel zaaien. Het is een
list van hem om je van Chris
tus af te houden. In de komst
van Christus mogen we Gods
woord zien. Het is duivels oxer
God na te denken buiten het
Woord om (Cxods openbaring").
Clod heeft geopenbaard en
geroepen: 'wend u tot Mij en
woiclt behouden alle gij ein
den der aarde'. Trek dat conse
quent door in uw leven".
Ds. Egas legde uit dat hel
dwaasheid is om God niel te
zoeken vanwege de uit\erkie-
zing. Dil omdat God de mid
delen heeft gegeven. "Door het
woord leren oi"tgeneeslijk ziek
te zijn van onze zonden en dan
daar niets aan laten doen van
wege de uitverkiezing. Klopt
en 11 zal opengedaan worden".
"Zalig worden blijft een eeuwig
wonder". Wie dorst heeft die
kome en die wil neme het water
des levens om niet. "Maar als ik
nu eens niet uitverkoren ben?"
Dat was volgens de predikant
een van de grote aanvechtin
gen in het leven van Luther.
"Zo kon hij troosten uit eigen
er\"aring. Voor die vrees dan
ken en zich \erheugen. God
kan niet liegen. Wer])t u dan
op zijn belofte. Voor het woord
beven is een teken dat je verlo
ren bent. Dat Woord aan\aar-
den en toestemmen. Werp je
maar op dat Woord. Onze Here
Jezus toont zijn handen en voe
ten. Zoek je verlioosting in de
wonden van Christus. Wendt u
naar Mij en wordt behouden".
De bijeenkomst werd afgeslo
ten cloor het staand zingen
van het Lutherlied 'Een vaste
burcht is onze Clod'.
PROT. KERK IN NED.
Beroepen: te Alblasserdam
(liev\ormd wijk 2, Kinderdijk),
ds. J. Holtslag te Vollenhove;
te Fijnaart ca. (gereformeerd),
ds. J.H. van der Sterre te Dor-
drecht-Stadspolders, die dit
beroep heeft aangenomen; te
Heerewaarden (her\'ormd),
ds. Ci.H. Kerssen te Spijkenis-
se, die dit beroep heeft aange
nomen; te Rijssen (hervormd
wijk 5), ds. J.B. ten Hove Ie
Katwijk aan Zee; te Sirjans-
land (hervormd) en Driesum,
kandidaat B.L.P Tramper te
Harskamp; te Sommelsdijk
(hervormd), ds. J.A.C. Olie te
Zuilichem, die l^edankte voor
Rouveen; te Veenendaal (her
vormd wijk 1), ds. A. de Lange
Ie Oldebioek; te Willige Lan-
gerak (hervormd), kandidaat
ELJ. Bos te Utrecht; te Wil-
nis (hervormd), ds. K.E. Scho-
newille te 's-C»ravenmoer; te
Zoelen (deeltijd), kandidaat D.
Schinkelshoek te Utrecht, die
dit beroep heeft aangenomen.
Aangenomen: naar Barneveld
(hervormd wijk 3), ds. M.RD.
Barth te Schalkwijk en 't Goy/
Werkhoven; naar Bunschoten-
Spakenl:>ing (gereformeerd),
ds. T. Noort te Geneniuiden;
naar Leerdam (hervormd),
ds. A. Schroten te Ciouderak,
die bedankte voor Den Haag"
(Bethlehemkerk); het beroep
door de synode (als studen
tenpastor), kandidaat R. van
Waarde te Woerden; naar
Nieuw" Buinen, Buinerveen
en Drouwenermond ds. T
L. van der Weide te Berken-
woude/Den Achterhoek; naar
Sliedrecht, ds. M. Klaassen
te Hedel, die bedankte voor
Boven-Hardinxveld; naar
Utrecht (het beroep van de
synode, als predikant in alge
mene dienst voor JCJP), kandi
daat T.F. Mout te Baarn.
Bedankt: voor Hendrik-Ido-
Ambacht (wijkgemeente Elim),
ds. J.W. Scheurwater te Oud-
Vossemeer.
Beroepbaar: kandidaat G.
Heijnen-Zemnielink, Zuider
laan 6, 7122 .AC Aalten. Tel.
0543-475525. E-mail: gzemme-
link@skystorm.nl (verbeterd
bericht); ds. D.T Nel, Water-
looweg 20. 'VWnberg 7800,
Kaapstad, Zuid-.A,frika, tel.
27 21 7977115. mobiel: 4-27
82 7732364 of 0625498534
(Nederland). E-mail: dtnclfe
iafrica.com.
HERSTELD HERV. KERK
Beroepen: te Emsl-Epe e.o.
i.c.m. Wapenveld-Wezep, ds.
W. Pieters te Garderen; te
Nieuwieusen, ds. J. den Boer
te L'rk (Moria). die bedankte
voor Ouddorp.
Aangenomen: naar Katwijk aan
Zee (Wijkgemeente De Noord;
toezegging van beroep), ds. P
den Ouden te Wouterswoude,
die bedankte voor Moerkapel-
le i.c.m. Stolwijk; het beroep
van de Generale Synode naar
Malawi (zendingspredikant),
ds. K. Klopstra te Oosterwijk/
Elst/IJsselstein; naar Wouden
berg, ds. J. Joppe te St. Maar
tensdijk, die bedankte voor
Boven-Hardinxvelcl.
Bedankt: voor Sinl-Annaland,
ds. J.C. den Toom te IJsselmui-
den-Grafhorst.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Aangenomen: naar Nieu-
wegein, kandidaat E.T. van
de Kamp te Amersfoort, die
bedankte voor Beverwijk en
voor Wetsinge-Sauwerd.
NED. GEREE KERKEN
Beroepen: Ie Hoorn. ds. K.D.
Huizinga te Hardiiix\'eld-Gies-
sendam.
CHR. GEREE KERKEN
Beroepen: te Nieuw-\'en-
nep, ds. .A.G.M. Weststrate te
Mijdrecht.
GEREE GEMEENTEN
Beroepen: te Katwijk aan Zee,
ds. F. .Mulder te Wageningen,
tlie bedankte voor Leiderdorp;
te Nieuwdorp, ds. P. Melis
te Veen, die bedankte xoor
Drachten; te Randburg (Zuid-
Afrika). ds. J.M.D. de Heer te
Middelburg-C'enirum.
Bedankt: \ooi" Emmeloord, ds.
D.W. Tuinier te Aagtekerke;
\oor Goudswaard, ds. B. van
der Heiden te Alblasserdam;
voor Nijkerk, ds. G.[. van .Aalst
te Klaasw;ial; voor C)ostk;ipelle,
ds. P. Muider te Krimpen aan
den IJssel; voor Rhenen, ds.
(;.M. de Leeuw te Ridderkerk;
\"oor Woerden, ds. W. Visscher
te .Amersloorl.
GEREE GEM. IN NED.
Beroepen: te .Alblasserdam, ds.
J. Roos te Barneveld.
KkS-
P.A. de Rover
Bart las dit alles. Hij las, dat bij geschil
len tiLssen werklieden en patroons de
laatsten "op hun woord werden geloofd"
volgens hel Burgerlijk Wetboek en hij
vond dit het laagste klas-sorecht dal men
zich denken kon.
Dal hij onder het werk luierde was een
axioma der bourgeoisie. Hij had geen
kiesrecht, omdat hij geen belasting beta
len kon. Iemand met een hoed op of een
goede japon aan kon hem toespreken op
brutale of neerbuigende wijze. Bart zong
mee de liederen, waarin het leed en het
onrecht, de arbeidersklasse aangedaan
door de rijken, schering en inslag waren.
"Maar wie uit nood een broodje steelt,
die stopt men in de kast". Hij zong mee
het lied van de 'Schone .Anna', die wei
gerde zich- te geven aan een ridder voor
allerlei moois; en het lied van het bedro
gen meisje en de student: "Haar deugd,
haar onschuld, alles week, toen zij in 't
eind bezweek". Hij voelde zich geluk
kig te mogen strijden voor een goede
en mooie zaak en tegen onrecht en ver
drukking. Ook hij droomde van een
revolutie, die zou komen als een diefin
de nacht en alle zwoegers zou verlossen.
Hij werd secretaris \-an de kleine afde
ling \an de Sociaal Democratische Bond
en later zelfs \-oorzitter. En op de zon
dagmorgen, wanneer anderen ter kerke
Pingen, trok hij naar de ledeii\"ergade-
ring, zong met geestdrift de socialisti
sche liederen en beraadslaagde mee hoe
de onbewuste en onverschillige massa
tot de strijd voor zichzelf te bewegen zou
zijn. Hij droeg een dophoedje met een
rode veer erop. Dat was zijn insigne.
In deze tijd leerde hij Lijntje Tromp
kennen. Hoe dit in zijn werk ging, moet
eerst verteld worden.
18. B.ART EN LIJNTJE
Het najaar was prachtig geweest,
't Leek wel of de natuur er berouw van
had, dat zij in de zomer mens en dier en
akker zo o\ervloedig op regen had ont
haald. Het mensdom in Hollands lage
landen \ond dit helemaal geen prettig
onthaal.
Maar toen september in het land kwam
droogde het aardrijk onder de koeste
rende warmte van een lieflijk najaars-
zonnetje. En dat ging dag aan dag door
tot half no\'ember toe. 't Was een won
der, zo'n najaar. De bijen, die anders half
oktober al knus in de wintertros zaten,
staken iedere morgen voorzichtig hun
kopjes builen de korf en als ze dan het
heldere licht zagen en de warmte voel
den, stegen ze zoemend in de lucht. Ze
vonden nog stuifmeel op asters en keer
den met polletjes terug. De imker wreef
zich de handen. Stuifmeel in de herfst.
Dat gaf een flink aantal jonge bijen om
straks in de lente de wilgenkatjes te
bevliegen.
Ook de schipper wreef zich de handen, 'l
\'alt niet mee om een paar maal per dag
een verschoning aan te moeten trekken,
omdat je aan het roer steil doornat gere
gend bent. De vrouw weet in het kleine
Mioronder dé boel niet droog te krijgen.
De schippers hadden hun vreugde aan
het mooie, droge najaar, 's Morgens
\roeg kon het al behoorlijk koud zijn,
maar daar hielp een dikke bonker tegen.
Met dit weer scharrelde je zo zoetjes aan
een mooi eind de winter in. Half novem
ber sloeg het weer om. En daar had je de
regen weer. De wind wier dagelijks vast
gehouden in 't zuidwesten en vanuit dat
regennest plensde hij de ene bui na de
andere over de rivier en polders. Soms
kïvam de zon e\-en om een hoekje kij
ken, maar die was dra weer genoodzaakt
ssL'g te kruipen achter een dikke grauwe
hicht en dan badje het lie\e leven weer
gaande. Regen. Regenl Regen!! Lang
niet mals.
Een geluk, dat er wind bij was. De water-
inolens zwaaiden hun vier armen door
de lucht, alsof ze de regen wegmaaien
^^ilden, 't Was die molens hoge ernst.
Het water moest uit de polders. Je kon
de boerderijen toch niet onder laten
Inpen? Ook de ri\ier wies, maar door
dat de eb veel water w-egtrok, konden
(!c polders gestadig lozen. Even scheen
die lozing toch te stagneren. Op een
a\ünd werd de lucht kun\-. De wind wak
kerde aan tot een openbare storm, die
tic ganse nacht dooijoeg, een sleepboot
.p een krib zette, rieten daken vernielde
en pannen rondstrooide als pepernoten.
Maar tegen de morgen werd hij in het
niiordwesten gevangen. En toen.... de
boeren en schippers hadden het al voor
speld: daar zat vorst achter.
Er zat vorst achter. Er kwamen wat buien
over uit het noordwesten; tijdens zo'n
bui ontsnapte de wind even en striemde
hij hagel en sneeuw over de rivier en
over de wegen. Sneeuw op slik, binnen
drie dagen ijs, dun of dik. Je kunt het
geloven of niet, maar uitkomen doet het.
Met een wassende maan kroop de wind
hoog in 't noordoosten en daar zat hij
muurvast. In de suite van de avond
hoorde je de trein ver in 't noorden
rijden. Je hoorde hem stoppen aan 't
station en even later weer in beweging
gaan. Overdag was de lucht doorzich
tig als glas, des avonds doorhorig. Een
eiken lucht, zeiden de schippers. De
sterren leken dichterbij en pinkelden
in alle kleuren. De dijk was hard en als
's morgens de werklui van de ijzerwerf
voorbijgingen, klotste hun klompgeklop
helder tegen de huizen op.
De vorst toverde zijn blanke flora op
kleine ruitjes. De mensen kleumden. De
hoepmakers zaten met dikke IJslandse
wanten op de snijbank en de schippers
stonden er mee aan 't roer. Lastig varen
met vorst. Het overkomende water werd
ijs op plechten en luiken. Wat hielp daar
een emmer zand of een hand zout tegen?
Binnendijks gingen eerst de sloten dicht,
toen de wetering, waarop de sloten uit
kwamen en tenslotte de Vliet, die door
de hele polder liep en met de rivier in
verbinding stond. De schippers probeer
den die vliet open te houden, maar op
een maandagmorgen was er geen door
komen meer aan. De vorst had van zater-
dagsavonds af het rijk alleen gehad. En
nu. al wat schaatsen had op de schaats.
Bart de Roefel, die weinig te doen had
in deze tijd, zocht zijn krulijzers op en
ging naar de Vliet. Die was breed. Je
had er een mooie baan en kon de hele
polder door, urenver. Bovendien, hij was
niet wars van avontuur, Bart en. het ijs
is vrij. Hij was de gevolgen van zijn val
geheel te boven.
In een bocht van de Vliet en het lauw
van wat rijsschelven, had Goof de Klep
perman zijn tent opgeslagen.
Het woord tent is een weidse naam voor
wat rietmatten. De inventaris bestond
uit: een paar planken op .schragen; daar
op een paar petroleumtoestellen. Op
één daarvan stond een ketel met choco
lademelk; op de andere een ketel water
voor de hete punch. Voorts lagen er wat
harde stroopkoeken op de tafel. Achter
de tafel stond een rieten stoel; er voor
een verveloze bank, waarop zijn klanten
konden uitrusten en hun hete chocola
of punch drinken. Goof liep wat heen
en weer achter de tafel, de pet diep in
de ogen, de kousenvoeten in klompen,
waar het stro uitstak. Bij tijd en wijle
sloeg hij met zijn armen om de kou uit
zijn botten te jagen.
"Geen larie, maar chocola!" En zijn klan
ten kwamen. De boeren en boerinnen,
de schippers met hun vrouwen; de kin
deren in een grote omslagdoek en een
duwslee met warme stoof voor de voet
jes.
(Wordt \ervolgd)
