Henk van der Velde
presenteert samen met
internationale partners
Plantveredelingsbedrijf
Burmerveld
I
EllAIIDEri-niEUWS
SOMMELSDIJK - Wie over de Nieuwlandsedijk, net buiten Sommelsdijk rijdt of wandelt zal
zich ongetwijfeld wel eens hebben afgevraagd wat er op het veld naast het akkerbouwbedrijf
van de familie Van der Velde gebeurt. Onlangs werd een tipje van de sluier opgelicht en pre
senteerde Henk van der Velde zijn zaadveredelingsbedrijf. Dit samen met zijn collega's uit
Amerika en Engeland. Het nieuwe bedrijf heet Burmerveld.
Door Adri van der Laan
Burmerveld
Plantenveredeling
Eindproduct
XRIIDAC; 1 OKTOBER 2010
Ili-iik Tim tier li'lilc en :jjii vriiiiiv C.iirDif vink viiiir ih- 'iipciii)!!^' vim licl liiDiiirrvi'liI pfnfjveld. (hotn: - \ih'i i-rm rli-r Liiiiii)
I Icnk van der Vcidc, (lic in
Slic(lr(( lit wooni maar zijn
Ijfdi ijl hccll op (Ie bot-rderij
van zijn ouders aan de Nieuw
landsedijk (de boerderij waar
ook kangoeroes ifebuisvesl
/ijnj, weel dal er een j>i()o(
aantal voorbijj^angers /i( b
alvragen wal er nu op bet veld
gloeit. "Sommigen denken dal
hel een jjlanten- ol boomkwe
kerij is", legt Henk uit en daar
lijkt het ook een beetje op.
vsaiil op keurige rijen slaat een
gr<iol aantal planten in vei-
s( billende malen en sooileii.
Ken aanlal jaren geleden is
I lenk begonnen met bet ver
edelen van planten. Natuurlijk
is liierv(.)or goede landbouw
grond en ruimte voor een
lalxnatoiium en een (insee-
lenvrije) kas nodig. Dit was
voor banden en kon worden
gerealiseerd op hel bedrijf \'aii
de limiilie Van der Velde.
Al geruime tijd werkte Henk
bij een bedrijf dal ge.spe(iali-
seerd was in plantenverede
ling. Maar zo'n vijl jaar gele
den vatte het idee bij beni post
om 'voor ziehzelf' te begin
nen. Voorziehtig zette hij ver
volgens zijn treden op het pad
van zellslandig ondenieiiier.
Naar eigen zeggen is Henk
van der Velde geboren met
een "passie voor bet veredelen
van allerlei groenten en plan
ten". Uiteindelijk heelt deze
passie er toe geleid dal bij drie
jaar geleden zijn eigen bedrij!
op kon riebten: H.W. van der
Velde B.V. Het werk van Henk
\aii tier Velde heelt vooral tot
doel om 'iets moois en nieuws'
toe te voegen aan bestaande
tuinplanten. Wat bet voor
'nieuws en moois' moet zijn
bepaald veelal de vraag die
er is naar zijn piodiielen in
bet buitenland. Tijdens een
Dl' jws i^i'jiniilf ylrkji^ ni ilr his. (l-'nlii lleiik vim ili'i' ]'i'lilf
rondgang oxer het proefveld
legt Henk uit dat er bij\oor-
Ijeeld in Amerika een grote
vraag kan zijn naar l]e|iaalde
tuinplanten die winterbard
zijn. Door middel van selecties
van |jlanten en die mei elkaar
Ie kruisen is het mogelijk om
een plant te ontwikkelen die
winterhard is. Dit in tegenstel
ling tot de originele plant die
deze eigenstbap niet heeft.
Een andere vraag kan zijn om
van een bestaande plant een
bloei- of groeiwijze te ontwik
kelen waaraan de con.sumeiit
behoefte kan bebijen.
Hel veredelen van planten
is volgens Henk meestal een
zaak van lange adem, want er
moeten heel veel planten wor
den gekruist en geselecteerd
worden voor het gewenste
resultaat is bereikt.
Nat mn lijk dient men bij bet
veredelen van planten lieel
nauwgezet te werk te gaan.
zowel buiten op bet veld als
binnen in de kas. Onlangs
bleek ciat er bech ijven in
Engeland en de Verenigde
.Stalen op zoek waren naar een
goede pkintenveredelaar. Ver-
\'(j|gens werd er nauwe samen
werking" gezocht en tenslotte
was er een klein feestje op de
Ijoerderij aan de Nieuwland
sedijk bij SommeLsdijk, waar
bij deze samenwerking werd
beklonken en werd het nieuwe
bedrijf gepresenteerd.
Hel nieiiHC bediij/ heeft de
naam Burmerveld B.V. gekre
gen. Deze naam is een samen-
slelling van tie drie iiedrijven
llriik vim ilri I 'rlilr is hi'zig iiicl i'fii iiiitiiiincs kinveitjc in ili' kas. {Foto Henk van dm I 'clde)
Het broefveld vnn Henk van der \'elde langs de Xieiiwlandsedijk vormt i)i de zomermaanden een kleur
rijk geheel. (Foto: Henk i'an der lelde)
die aan de ba.sis van bei bedrijf
.staan: Dit is de grote zaad
leverancier in de Verenigde
Staten VV. ,\tlee Bur]jee k: Co.,
R.A. Meredith Son (Nurse
ries) Ltd. een grote Engelse
kwekerij, en het bedrijf van
Henk van der Velde. Door de
samenwerking mei de buiten
landse partners heeh Henk
een goede Ijasis gekregen om
zijn producten wereldwijd
'aan de man' te brengen.
Niet alleen vanwege de
partners is bet bedrijf inter
nationaal gerichl, maar het
opgroeien van de veredelde
stekjes gelieurt in landen waar
het klimaat gunstig. .^Is bet
zover is dat d'e stekjes ver
meerderd kunnen worden,
gebeurt dit ondermeer in
Ecuador, 'lanzania of Israel.
En van daaruit worden ze ver
der over de v\ereld verspreid.
Tijdens de presentatie xan het
bedrijf waren er ook \'ertegen-
woordigers van de buitenland-
.se partnerbedrijven aanwezig
en dat gal'een tnternalionaal
tintje aan de officiële presenta
tie van liet bedrijf.
Met bet doorknippen van
een lint door Henk en zijn
vrouw ('orine werd het nieu
we bedrijf Burmerveld B.V.
gepresenteerd en konden de
bezoekers een kijkje nemen op
bet proefveld.
Op liet proefveld vindt een
belangrijk deel van de werk
zaamheden voor de zaadver
edeling plaats want daar wordt
het resultaat zichtbaar van het
'fijne werk' dat in de kas (die
als een soort laboratorium
wordt gebruikt) heeft plaatsge
vonden.
Na de olficiële presentatie van
het nieuwe beclrijf Burmer-
eld B.V. was er voor de geno
digden gelegenheid om op het
proefveld rondgeleid te wor
den door Henk of één van de
anderen die nauw betrokken
zijn bij het bedrijf". Tijdens de
rondleiding bleek dat er niet
zomaar een bloem of plant
met verbeterde eigenschap
pen op de markt kan worden
gebracht.
Henk van der Velde legt
uit dat plantveredeling een
samenvatting is van de ver
schillende activiteiten die
worden gedaan om gewas
sen te verbeteren. Hierbij
wordt gebruik gemaakt van
de verschillende ontwikke-
lingsvormen die ook in de
natuur plaatsvinden. Om een
nieuwe - verbeterde - plant te
kweken kan men op verschil
lende manieren te werk gaan.
Dit kan ia het verbeteren van
bet zaad. Er zijn dan vader- en
moederplanten met bepaal
de eigenschappen om het
gewenste resultaat te krijgen.
Daarnaast kan men ook plant
veredeling bedrijven door
middel van stekken of enten
waarbij gebruik gemaakt
wordt van de verschillende
gewenste eigenschappen van
de planten,
Kruisen
In de natuur zullen planten
xvillekeurig met elkaar krui
sen. Bijen, hommels, vlinders
en andere insecten zorgen
oor de overdracht \an stuif
meel an de ene bloem naar
een bloem van een andere
plant. .Maar bij de planten
veredeling wordt 'de natuur
een handje geholpen', door
het maken van kruisingen. Dit
is een ingewikkeld gebeuren
waar heel veel tijd in gaat zit
ten. In de piaktijk blijkt het
dat soms meerdere kruisingen
nodig zijn om het gewenste
resultaat te bereiken. Er kan
ook binnen de plantenfami-
lies gekruist worden om een
bepaald resultaat te bereiken.
Henk van der Velde geeft
hiervan een bekend vooi-
beeld: het ontstaan van de
cherrvtomaat. "In de natuur
zijn planten mei kleine vruch
ten bekend, maar deze eigen
schap moet nog gecombineerd
worden met smaak, groei,
bladkwaliteit en bet rendabel
maken van dit gewas, plus de
sierwaarde, compactheid, ziek-
te-resistentie, enzovoort van
het gewas zijn belangrijk".
Om doelgericht te kunnen
kruisen dienen zowel de moe
der- als de vaderpfanten tege
lijk in bloei hebben. Natuurlijk
mogen er ook geen insecten
bij cle bloemen komen van
de planten die je gerichl wilt
gaan combineren. Binnen het
veredelingbedrijf van Henk
\an der Velde wordt daarom
ondermeer gebruik gemaakt
\an een insectenvrije foliekas.
Om de kruisingsouders in
goede conditie te houden kun
nen de zijwanden en de nok
van deze kas worden geopend,
in de openingen zit echter
heel fijnmazig gaas waardoor
er geen bestuivende insecten
\'an buitenaf in de kas kunnen
komen. Achter de deiu ope
ning zit een sluis waar nieuwe
planten eerst in ciuarantaine
worden gezet voordat ze de
kas in mogen. Op deze manier
x\ordt de kans verkleind dat er
insecten met nieuwe planten
mee naar binnen in de kas
komen.
Meeldraden
"Een bloem die gekruist
dient te worden, wordt in een
vroeg stadium (vaak al in de
knop) al opengemaakt met
een pincet en dan worden de
meeldraden waarop later het
stuifmeel ontstaat voorzichtig
xveggehaald. Als de bloem zich
dan verder ontwikkeld wordt
vervolgens met een klein Nerf-
penseeltje stuifmeel van de
bloem van een andere plant
op de stempel gesmeerd van
de moederplant. Vaak binnen
enkele dagen zie je dan al het
resultaat van een geslaagde
kruising als het xruchtbegin-
sel begint te groeien. In de
meeste gevallen is bet zaad
dan na enkele weken oogst-
baar maar soms kan je pas na
een paar maanden oogsten",
aldus Henk van der Velde in
een toelichting.
Nauwgezet gaat men dan met
de nieuwe zaden aan de slag.
Meestal worden deze zaden in
het voorjaar in de kas gezaaid.
In kleine bakjes wordt in een
lijn korrelige zaaigrond de
zaden van de gemaakte krui
singen uitgezaaid. Ook hier
gaat weer een labeltje met hel
selectie- of kruisingsnummer
bij. De meeste zaden kiemen
\'rij \lot, na 7 a 10 dagen.
Bepaalde plantensoorten
hebben echter een langere
kiemduur en kan het soms
maanden duren voordat de
zaailingen te zien zijn.
De verkregen zaailingen wor
den overgezet in plantenirays
of pfitjes en na verloop van
tijd uitgeplant op bet proef
veld voor verdere beoorde
ling op eigenschappen en
gebruikswaarde. Om op die
manier te kunnen vaststellen
of de \eiedelingsinspanningcn
geslaagd zijn.
Plantveredeling bij Burmer
veld heeft veelal ten doel om
gezonde planten te kweken
die ongevoelig zijn voor ziek
ten zoals schimmel. Daarnaast
houdt bet bedrijf zich ook
bezig met bet ontwikkelen van
geheel nieuwe plantenrassen.
Deze processen nemen veel
tijd in beslag en kosten veel
geld. Zo kan een veredelings-
programma wel ISjaarduien
voor het gewenste resultaat is
bereikt. En natuurlijk komt
bet voor dat een bepaald pro
gramma moet worden afge
broken om dat men niet bet
doel kan bereiken.
Henk van der Velde wijst
erop dat de consumenten
hel eindproduct veelal niet
in de bloemenwinkel of het
tuincentrum tegenkomt. "We
zitten vooraan in de keten.
Ons product is de genetica van
een nieuw ras. We verkopen
dan één exemplaar van een
nieuw ontwikkelde plant aan
een vermeerderingsbedrijf, dit
Henk van der lelde tijdens zijn toesjiraak lol de aanwezige)!. (Foto
Adri vim der Laan)
bedrij 1 maakt er stekjes van
die worden beworteld. Deze
jonge plantjes worden ver\ol-
gens door tuinders opkweekt
tot een mooie tuinplant zoals
die uiteindelijk via een tuin
centrum aan cle uiteindelijke
consument wordt verkocht".
Van de zaadvermeerderde
planten, zoals bij de zon
nebloem, wordt door Henk
van der Velde zaad verkocht
van een nieuw ras. Dit zaad
xvordt gekeurd op kwaliteit
en getoetst of het vrij is van
ziekten. Vervolgens wordt een
partij gecertificeerd gelabeld
en kan het verzonden worden
aan telers over de hele wereld
die er bloemen van telen en
verkopen via veilingen, win
kels, markten, enz.
De familie Van der Velde hoopt
dat men een tipje van de sluier
heeft opgelicht voor die mensen
die langs het bedrijf komen en
zich ivel eens afvragen wat er
nu precies gebeurt met al die
verschillende bloemen en plan
ten die keurig in het gelid staan
op het proefveld nabij Soynmels-
dijk...
Een toast op de nieuwe sameniüerking links Corine van der Velde daarnaast Hans Miller (VV.Atlee Burpee Co.) en Andreiv Bennelt (R.A.
.Meredith Son Ltd.). Rechts Henk'van der Velde. (Foto Adri van der Laan)
