Het hele jaar rond aardappelen telen in 'duinzand'
■^9l»i^^lJl
HP" ^1^ ïMBP^'""''''^1HF^
VELDDRIF (Zuid-
Afrika) - Het
gebruik van berege-
ningsinstallaties is
de laatste jaren ook
op het eiland steeds
meer in zwang
gekomen. Ook dit
jaar waren er weer
veel van dergelijke
installaties op de
akkers in gebruik.
Het achterwege
laten van het bere
genen zou wel eens
in een droge tijd
een forse groeiach
terstand van de
gewassen tot gevolg
kunnen hebben. In
maart van dit jaar
waren we in Zuid-
Afrika en brachten
een bezoek aan een
boer aan de kust
van de Atlantische
Oceaan die zijn
aardappelen in het
'duinzand' teelde
en daarom natuur
lijk helemaal niet
zonder beregenen
kon. Het resultaat:
prachtige aardap
pelen die het hele
jaar door kunnen
worden geoogst.
EiiAriDEn-niEiJws
•-.vs
&^<-^
ïlf^^|^lf:!fp=:'w^^:ïr?gi:P^^.|;f^^
Jm ^"l^* .Ê0---:iMm____
PAGINA 7
'11 cIc raiul van htl clislncl
ergr.ivicr iii cIc Ziiid-Alri-
aaiisf provincie VVeskaap
in /,ui(l-Alrii<.a, ongeveer
200 kilometer ten noorden
van l<aa|)sla(l, ligl langs de
Adan(isiiie Oceaan, zowel
een landbonvv- als recrea-
tiegel)ied. Vanaf de plaats
Veldflril, waar veel vakantie
huizen en andere reci eatieve
voorzieningen zijn, komt
men, verder noordwaai is
gereden, terecht bij de boer
derij van Slephan Sc Seun.
Deze Ziiid-Alrikaanse boe
ren familie heelt een drietal
boerderijen, die door een
bedrijlsleider gerund wor-
dv\i.
de grote boerderij waar
John de Waal de leiding
heelt wordt uitleg gegeven
over de aardap|)elleelt.
1 lel blijkt dat het bedrijlin
meerdere opziciiten - ook
oor Afrika - bijzonder is.
liet bedrij! teelt het hele jaar
door aardajipelen, iets wat
ook in Zuid-Alrika niet van-
zelfs|)rekend is, want al zou
het vanwege de klimatolo
gische omslanchgheden wel
kunnen, de structuur van de
\RIIDAG 3 SEPTEMBER 2010
iJt' (iar(l/ij)j>t'li')i 'wordcii u^crooitl op i'ex sleenworp afsUitid vcni de Allaiitischc üccaini.
John de Waal, lussen zijn (lardtippelen. die fris groe» ogen en diil bij een teinpenüuur van
onn'veer 40 iiraden Celsius.
grond leent zich er lang niet
altijd voor.
De aardappelen die op het
De siipennaiklen stellen hoge eisen: aan de aardappelen mogen
geen plekjes zitten.
landbouwbedrijf verbouwd
worden dienen van super
kwaliteit te zijn. Er mag geen
vlekje op de aardappel zit
ten, want de supermarkten
in Zuid-Afrika stellen min
stens even hoge eisen als de
winkels in Nederland. De
teelt, verdere verwerking en
de directe afleveiing aan de
supermarkten \'an de aard
appelen is deels in handen
\an de akkerbouxver zelf.
Het bewaken van de kwa
liteit en de verwerking
op de boerderij, naast het
bewerken van de akkers,
vraagt natuurlijk wel veel
mankracht. Op de boerderij
van De Waal zijn dan ook
ongeveer zestig werknemers
actief. Het personeel heeft
een eigen onderkomen op
^^K .jpp^''
De pii'oi-oere^
^riinig^iiisiinialie lorgl voor een goede groeibelieersini^
de boerderij. Door de week
wonen zij in moderne perso-
neelsverblijven, die van alle
gemakken zijn voorzien. De
Waal legt uit dat hij 's och
tends om zes uur begint met
een gebed en een stukje te
lezen uit een Bijbels dagboek
voor al zijn personeelsleden.
Ver\'olgens gaat men aan de
slag.
Omdat men direct aan
- hoge eisen stellende -
supermarkten levert, is
het heel belangrijk dat de
hygiëneregels goed worden
nageleefd. De bedl^jfsleiding
doet er dan ook alles aan om
het personeel zich hiervan
bewust te laten zijn.
'Duinen en strand' i
De aardappelen worden
gepoot, gerooid en ver
werkt op de boerderij en op
de akkers die rondom het
hoofdgebouw zijn gesitu
eerd.
Toen we de boerderij
bezochten was het half maart
en waren we in de Zuid-
.Afrikaanse nazomer. De
temperaturen schommelden
zo rond de veertig graden
Celsius en gezeten in hel
'bakkie' van de terreinwagen
richting de aardappelperce
len leek het of we een duin
pad richting het Ouddorpse
strand opreden tijdens een
zomerdag: bloedheet en veel
hjn wit zand. De begroeiing
deed ook sterk denken aan
de duindoorns die men in de
Nederlandse duinen tegen-
komt. Dit is overigens niet
zo vreemd want de aarclap-
pelpeixelen van Stephan
Seun grenzen aan de Atlanti
sche Oceaan. De aardappels
groeien op zo'n 500 meter
van de vloedlijn.
Toch was het wel een ver
rassing toen we na de ter-
reinrit terecht kwamen op
het aardappelland, waar de
aardappels 'gewoon' in het
zand, maar wel op aardap
pelbedden groeiden. Op
een steenworp afstand van
de zoute'oceaan in een heel
droog klimaat, gedijen de
aardappelen bijzonder goed.
Het geheim van deze niét
verwachte vruchtbaarheid
van het land ligt 'simpelweg'
in goed gecontroleerd bere
genen.
Het beregenen van de lan
derijen gebeurt met pi\'ot-
beregeningsinstallaties, die
ook in Nederland worden
gebruikt. Het water komt
met dit systeem via draaien
de ventielen op de gewassen
van vrij lage afstand, zodat
er zo weinig mogelijk water
verloren gaat. In Zuid-Afrika
zijn dit installaties die op
gezette tijden hun rondjes
draaien. Dit zijn dan 'rond
jes' niet een doorsnee van
onge\'eei' 400 ineter. Daarom
zijn de aardappelpercelen
in dat deel van Zuid-.Afrika
allemaal rond, want op de
plaatsen waar niet beregend
wordt, groeit niets. Via
Google Earth kan men de
opmerkelijke ronde percelen
waarnemen.
Gemiddeld 15 mm
Het beregeningssvsteem
zorgt er voor dat er per dag
gemiddeld 15 mm water
valt. Het is voor de boeren
in dat gebied vrij eenvoudig
om aan zoet water te komen.
Dit water komt van een diep
te van ongeveer 70 meter en
dit water is - hoewel de br(.)n
bijna aan de oceaan ligt -
schoon en zoet water.
Bedden
Evenals in ons land worden
ook op de percelen van
De Waal de aardappelen
- waarvan veel pootgocd
uit Nederland komt - op
'bedden' geteeld, maar wel
diepe. Het pootgoed wordt
op een vrij grote diepte van
30 cm gepoot. Deze diepte
is nodig omdat de aardap
pelbedden als ge\olg van de
felle zon, hoge temperaturen
en wind tot aan de oogst zijn
geslonken tot maar ongeveer
10 centimeter
Ziekten
De landbouwers kunnen
met de beregening nog
meer kwaliteitverbeterende
maatregelen worden geno
men. Door het gedoseerd
toe\oegen van meststoffen
kunnen er nauwkeurige
groeischema's worden aan
gehouden die het gewas
ten goede komen. .Aardap-
pelziekten, zoals Phytol-
U)ra kan ook via een goede
vochtbeheersing worden
tegengegaan of voorkomen.
Ook bestrijdingsmiddelen
kunnen eenvoudig aan de
beregeningsinstallatie wor
den toegevoegd.
De groei \an pootgoed tot
aarclappel duurt 100 dagen.
,Aan het eind van die dagen
worden de aardappelplanlen
niet doodgespoten, maar
men stopt met het bere
genen. Dit heelt hetzelfde
cllect als doodspuiten.
Op het land van Stephan
Seun worden vrijwel
alleen maar - en hel hele
jaar door - aardappelen
geteeld, maar natuurlijk
worden er wel maatregelen
genomen om aardappelmoe
heid tegen te gaan. Als er op
een stuk land aardappelen
zijn geteeld, wordt er een
jaar lang niets op geteeld.
Vervolgens wordt er haver
geteeld en het jaar daarop
kan men weer aardappelen
telen. Hiermee bereikt men
toch een grote productie
zonder de landbouwgrond te
beschadigen en kunnen ook
de supermarkten het jaar
rond bevoorraad worden.
Tekst en foto's Adri van der Laan
Een groot aantal medewerkers
iresorteerd worden.
jirgt ervoor dat de aardappelen
Een trotse medewerker van De Waal bij gerooide aardappelen.
De weg naar de aardappelperee
'len is een luep door duimsehied.
^f verpakte.aardappelen -worden gereed geiniialit voor transport ?iaar de supermarkt.
