Ds. Lassche nam afscheid van
Hersteld Hervormd Ouddorp in
een drukbezochte dienst
Vijf
Vervolg
verhaal
RAAD
U
DAAD
generaties
dames....
EIÜVt1DEt1-t1IEIJW5
EN
VERS OF BUK
ZONNEAUERGie?
EEN BLAUWE BEGUN
niJGLES
SUCCESSIERECHTEN
DE GOOiSE MATRAS
HVCopjubi-
leumdag
Schreeuw om
Leven
Op zaterdag 11 septem
ber viert de Stichting
Schreeuw om Leven dat
zij 25 jaar bestaat. Tijdens
een wervelende familie
dag staat dit jubileum
centraal. Ook Stichting
HVC presenteert zich
tijdens deze dag, samen
met onder meer Opera
tie Mobilisatie, het Israël
Platform, Bond tegen het
Vloeken en de werkgroep
Schepping en Evolutie.
Het thema is 'Vier het
leven!'.
dr. P.P. Job
Cursus binnen
huisadvies
"Werkvakanties meer gericht op
wederzijdse contacten"
EDE - Mensen in Oost-
Europa vinden dat tijdens
jongerenwerkvakanties er
meer aandacht Geschon
ken wordt aan het sociale
contact, waarbij de Neder
landse drang om tot hel
pen wat meer op de ach
tergrond komt. Dat con
cludeert Jasper Lensen,
student Godsdienst, Pas
toraal Werk van de Chris
telijke Hogeschool Ede.
Hij schreef in opdracht
van Stichting Hulp Oost-
Europa een scriptie over
het onderwerp: 'De meer
waarde van werkvakanties
voor Oost-Europa'.
Het goddeloze zoekt Hij"
'En de zee was niet meer'
OUDDORP - Zondagmid
dag nam ds. H. Lassche in
een druk bezochte kerk
dienst - die in de sporthal
van de Dorpstienden werd
gehouden - afscheid van
de Hersteld Hervormde
gemeente. Na een ver
bintenis van vijfjaar aan
de gemeente van Oud
dorp nam ds. Lassche een
beroep aan naar de Her
steld Hervormde Reho-
both gemeente inRijssen.
Bedwongen zee
De zee te niet gedaan
Toespraak
Veel goede contacten
Intrede
Met de komst van Laura
Blok waren er van deze
eüandelijke familie vijf
generaties van vrouwen op
rij: hieronder volgende de
namen en de woonplaatsen:
Vooraan, van links naar
rechts: Aria Koppenaal-
van Koppen uit Ooltgens-
plaat, Mw. J.K. van Kop-
pen-Santifort uit Ouddorp,
Laura Blok uit Amersfoort;
Achteraan van links naar
rechts: Woutrielle Blok-de
Vogel uit Amersfoort, José
de Vogel-Koppenaal tiit
Melissant.
Dew^
der kleine
mensen
Hoofdstuk 12
Agines, de oude
PA(;INA6
VRIjDAC; 27 AUC;i'STL",S 2010
Deze vraag- en anlwoardrubriek staat geheel ten dienste van de
lezer die er kostenloos gebruik van kan maken. Uiv vragen op
velerlei gebied kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Niemvs,
Postbus 8, 3240 AA Middelharnis, met in de linkerbovenhoek
'Vragenrubnek' vermeld. De vragen worden door deskundigen
beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
We hebben gelezen dat liet eten
van vis, zoals haring en makreel,
gezond is en dat zal ook wel zo zijn.
Maar nu eet viijn man bijna dage
lijks haring uU blik. Dat kan toch
niet gezond zijn met al die sauzen
zoals tomatensaus, barbecuesaus,
enz. En de makreel zit in zon
nebloemolie. Ook eet hij veel zure
haring. Is het eten van haring en
makreel ml l)lik gezond?
Antwoord: Inderdaad is het
eten van vette vis gezond. In
de sausen kunnen echter aller
lei toevoegingen zitten zoals
kleur- en smaakstoffen en
extra zout. Er gaat niets boven
verse vis, direct van de visijoer.
Zonnebloemolie is op zich niet
ongezond omdat hier veel
onverzadigde vetten inzitten.
Zure haring is even gezond als
zoute vis.
Elk jaar als dt op wintersport ga
(naar Frankrijk, op een hoogte
tussen de 2000 en 3000 m.) heb
ik de eerste dagen last van dikke
ogen en soms een keel opgezet en
gevoelig/pijnlijk gezicht. Na twee
of drie dagen trekt hei langzaam
xueg. Heeft dit iets met het i'ersciül
in luchtdruk te maken, of is dd ver
schijnsel anderszins te verklaren?
Antwoord: Mogelijk worden
deze vervelende verschijnselen
veroorzaakt door de UV-stra-
ling. De zonkracht - dat is de
intensiteit van UV-straling - is
niet overal gelijk. In de bergen
kan de zonkracht tot twee keer
zo sterk zijn als op zeeniveau
door de schonere lucht, omdat
er minder stofdeeltjes in de
lucht zijn die een deel van de
UV-straling tegenhouden. Op
2000 meter hoogte is de stra
ling zon 30 procent sterker
dan op zeeniveau. Ook kan
de weerkaatsing van de zon
op de sneeuw een rol spelen.
Gebruikt u medicijnen? Bij het
gebruik van bepaalde medi
cijnen kan de huid gevoeliger
worden voor zonlicht. Het
medicijn komt in de huidcellen
terecht en veroorzaakt daar
samen met UV een huidreac
tie. Dat is een lichtovergevoe-
ligheidsrcactie, en die kan zich
voordoen bij elk huidtype.
In Vlaamse hoeken kuicüii ik een
'blauwe begijn' en o.a. 'blauwe
bliksem' legen.' Wat bedoelde de
schrijver daar mi mee?
Antwoord: Een begijn was
vroeger een lid van bepaalde
vrije kloostervergaderingen,
die in de zuidelijke Nederlan
den ontstonden. Verder is dat
woord gebruikt voor weduwen
en ongehuwde vrouwen die
wel als geestelijke zuster wilden
leven, doch zonder de klooster
gelofte af te leggen. In tegen
stelling tot de kloosterzusters
met de witte kappen en/of kle-
tling, die als maagden door het
leven moesten gaan, werden
publieke vrouwen in 't zuiden
'blauwe begijnen' genoemd.
Blauw werd trouwens in
allerlei ongunstige betekenis
sen gebruikt. Blauwe bliksem
was een slappe meelpap die
in water i.p.v. witte melk was
gekookt, blauwe boon een sta
len kogel, een blauwtje lopen
afgewezen worden, een blauwe
meid een inlandse, blauwe
boodschappen uitvluchten
of smoesjes, blauwe bloempjes
iemand iets op de mouw-
spelden, er blauw afkomen
vergeefs moeite doen, blauw
zien dronken zijn, blauwe
plaatjes zijn pornografische
foto's, een blauwe maandag
was de maandag voor de vas-
teri'^Tt-aarop niet gewerkt werd
en later een zeer kort of weinig
geslaagd dienstverband, enz.
Hoe kan ik een parelketting repare
ren met knoopjes er Ibissen?
Antwoord: Kies een sterk snoer.
maar soepel genoeg om er klei
ne knoopjes in te kunnen leg
gen die juist groot genoeg zijn
om elke parel op zijn plaats te
houden. Het moeilijkste is ech
ter t)m al die knopen op regel
matige afstanden, even ver
van elkaar te leggen, zodat uw
parels in volgorde van grootte
en netjes over dat snoer ver
deeld komen te hangen. Dat
is een kwestie van eerst even
oefenen en mogelijk een aan
tal malen opnieuw beginnen,
alvorens u dat precisiewerk
goed in de vingers hebt.
Wanneer er bij een erfenis sprake
is van een te verkopen pand, wordt
successie betaald over de gelaxeerde
waarde. Indien de werkelijke ver
deling, inclusief de verkoop van
dal pand, pas jaren erna plaats
vindt en de verkoopopbrengst
afwijkt van de getaxeerde waarde,
worden er dan nog successierech
ten over het verschil nageheven of
lerugbetaald?
Antwoord: De aangifte suc-
cessieiecht moet worden inge
diend binnen een door de
fiscus vastgestelde termijn,
die nooit korter is dan acht
maanden na het overlijden. In
een aantal gevallen kan deze
termijn worden verlengd, o.a.
als bij een onbeheerde nalaten
schap nog geen vereffenaar is
aangesteld. Uit uw brief kun
nen wij niet opmaken of er
hier sprake van is, noch weten
wij uiteraard niet of er ter zake
afspraken zijn gemaakt met de
Belastingdienst. In het alge-,
meen moet de aangifte succes
sierecht dus ingediend worden
binnen acht maanden na het
overlijden en gebaseerd zijn op
de waarde van de vermogens
bestanddelen op de dag van
het overlijden.
De uitdrukking 'Gooische matras'
wordt nogal eens genoemd. Wat
betekent deze uitdrukking eigen
lijk?
Antwoord: Deze uitdrukking
is afkomstig van de cineast,
journalist en filmproducent
Jan Vrijman. Hij gebruikte dit
in een stukje in het letterkun
dig tijdschrift 'Podium', geti
teld 'Niet te geloven'. Bedoeld
wordt het Nederlandse radio-
en televisiewereldje waarin
iedereen elkaar kent, ook de
intieme omstandigheden. Naar
men beweerd zouden daar los
se zeden heersen, maar daar
doen we verder geen uitspra
ken over.
Het belooft een familiedag
voor het hele gezin te worderi,
waarbij omzien naar minder
bedeelden centraal staat. Er
zijn tientallen kramen, boei
ende sprekers en leuke activi
teiten zoals bowlen. Directeur
Jan Bor van Stichting HVC
vertelt: "We gaan iets gewel
digs beleven op 11 september
en w-e nodigen dan ook ieder
een uit om naar de familiedag
te komen."
Onder andere dr. RP. Job uit
India, bestuurslid van HVC,
zal spreken, maar ook Lazarus
Yeghnazar uit Irak. Ook oud-
Tweede-Kamerlid voor de SGP
ir. B. van der Vlies en evange
list Feike ter Velde hopen een
bijdrage te leveren. Muziek
en koorzang ontbreken niet,
evenals een goede catering.
Directeur Bor: "Er is dus alle
reden om deze familiedag te
bezoeken, welkom!"
OUDE-TONGE - De SWO
organiseert vanaf 14 septein-
ber een cursus binnenhuisad
vies op de dinsdagavond. De
cursus bestaat uit 5 lessen van
20.00 uur tot 22.00 uur. De
cursus wordt gegeven in het
Infocentrum ('t Punt), Bern-
hardstraat 27 in Oude-Tonge.
De data van de eerste cursus:
14, 21 en 28 september, 05
en 12 oktober. Bij voldoende
belangstelling wordt ook een
tweede cursus georganiseerd
op de woensdagavond. De data
zijn 27 oktober, 03, 10, 17 en
24 november. De kosten zijn
40,- voor 5 lessen. U kunt zich
aanmelden bij de SWO, tel:
641344 of
via e-mail tsr@s-w-o.nl
"Veel jongeren in Nederland
willen naar Oost-Emopa met
de gedachte om daar arme
mensen te helpen. Wij zijn
immers rijk. De mensen daar
hebben geen geld. Daarbij
komt dat we in Nederland
denken dat ze in Oost-Europa
veel van ons kunnen lei-en. We
vergeten dan dat er andersom
ook verwachtingen zijn, maar
die liggen vaak op een heel
ander \lak. Het versterken van
de onderünge contacten en
het bouwen aan relaties staan
centraal. De verschillen in ver
wachtingen kunnen voor ver
velende situaties zorgen als er
onvoldoende wordt gecommu
niceerd. Met name de verschil
len in culturen zorgen nogal
eens voor botsingen."
Volgens Jasper is het goed
dat bij de voorbereidingen
van werkvakanties meer aan
dacht wordt geschonken aan
het belang van samenwerking
en diepgang van contacten.
"Stichting Hulp Oost-Europa
zal ook de jongeren daarop nog
meer moeten toerusten." Hij
ziet ook kansen om jongeren
uit Nederland en Oost-Europa
met elkaar te laten samenwer
ken. Lensen: "Waarom wordt
een VakantieBijbelClub in Roe
menië of een werkproject in
Hongarije georganiseerd door
alleen Nederlandse jongeren?
Betrek mensen uit Oost-Euro
pa, met name jongeren, bij de
activiteiten. Deel je beweegre
den waarom je die reis riaar
Oost-Europa maakt. Vertel
over de voorbereidingen en de
inspanningen die gepleegd zijn
om het geld bij elkaar te halen.
Voor zijn onderzoek interview
dejasper Lensen verschillende
mensen in Nederland en Roe
menië die ervaring hebben met
de organisatie van werkvakan
ties.
"|)ijnnj1re^ gt'lj^'iirteni^ dat nj)g
niet lana-geleden de dorp(il<£rk
nioest'wfrden verlaten..Jn «jn
.1...-1J?...i I,
Door: Adri van der Laan
De schriftlezing voor zijn
afscheidspreek had ds. Lassche
gekozen uit Openbaringen
21:1-12, een gedeelte dat han
delt over 'De nieuwe hemel en
de nieuwe aarde'. De tekst voor
de preek was het laatste gedeel
te uit het derde vers: 'En de zee
was niet meer'.
De scheidend predikant had
zijn preek in drie punten ver
deeld:
1. Eeti rusteloze zee;
2. Bedwongen zee;
3. Teniet gedane zee
De meer dan duizend hoor
ders tijdens de dienst werden
er op gewezen dat Johannes in
Openlïaringen de heerlijkheid
zag van de nieuwe hemel en de
nieuwe aarde "het gaat over de
totale en radicale triomf die de
kerk ten deel zal vallen en aan
sluit op het laatste oordeel",
aldus ds. Lassche.
De predikant wees op de band
die Otjddorp heeft met de zee et
dorp is er door omringd en de
zee geeft een bron van inkom
sten voor Ouddorp en verder
heeft de zee ook een transport
functie voor de vele goederen
die er over vervoerd worden.
Maar naast de vele voorde
len die de zee heeft haalde de
predikant ook de "ontzettende
dreiging" die er van de zee
uitgaat, aan. De rusteloze zee.
die nooit tot rust komt en hier
vergeleek hij goddeloze mens
mee. Een mens die nooit rust
vindt. "Bent u ook zo onrus
tig?" Zo luidde de \raag van
de predikant aan de gemeente.
Hij wees echter wel op de rust
die gevonden kan worden in
God: "Onrustig is ons hart tot
het rust vindt u", zo citeerde
ds. Lassche met instemming de
kerkvader Augustinus.
Toch moest ds. Lassche er op
wijzen dat er buiten God ook
'rustig' geleefd wordt, zoals de
verloren zoon die rustig leefde
tot hij onrustig werd gemaakt.
"Ik wens u die onrust toe,
zodat u last gaat krijgen van
uw schuld, zodat je Hem gaat
zoeken die de grote rustaan-
brenger is".
Verder benadrukte de predi
kant dat "we zelf deze zee nooit
kunnen overwinnen".
In het tweede pimt van de pre
diking - een bedwongen zee -
benadrukte de predikant dat
er echter wel Een is die de zee
kan bedwingen. Hij noemde
de voorbeelden uit de Bijbel,
waarin Jezus de zee stilde en er
zelfs op wandelde. Waar in Hij
toonde dat alle elementen aan
Hem onderworpen waren. De
Heilige Geest is ook bij machte
om zondaren in de rust te bren
gen. Hij wist dat er mensen in
de gemeente zijn die zeggen
dat "God wel andere mensen
kan bekeren maar mij niet", of
"ik ga wel naar de kerk maar
ik laat me niet bekeren". Maar,
zo kon ds. Lassche zijn gehoor
verzekeren "het goddeloze
zoekt hij en die boodschap
heb ik proberen te brengen".
"Wendt u tot Hem eir wordt
behouden", zo klonk de oproep
tijdens de afscheidsdienst. Een
oproep waardoor God ook
de zee van 'het zondigen' kan
bedwingen.
En uiteindelijk wordt deze zee
'te niet gedaan', zo luidde het
derde punt van de preek. Ds
Lassche benadrukte het feit
dat "deze bedeling zal ophou
den" en het oordeel daar zal
zijn. Er zullen dan twee wegen
zijn of men wordt geworpen
in het vuur of men gaat naar
de troon van God. "Voor altijd
bij de Heere te mogen zijn, is
dat nu uw begeerte?" zo luidde
de indringende vraag van de
.scheidend predikant.
Ds Lassche wees de gemeente
in ernst erop dat er een tijd
komt "dat Gods Kind het leven
zat is", en waar dan uitge
zien wordt naar dat God "mij
opneemt".
'De zee was niet meer', wijst er
volgens de predikant op dat de
kloof tussen hemel en aarde
wordt overbrugd omdat God
in Zijn Zoon naar de aarde is
gekomen om het leven te bren
gen.
Na tfe preek werd er één toe
spraak gehouden en wel door
ouderling A.J. Nelis. Hij was
terug in de geschiedenis gegaan
en wel 240 jaar. In 1770 toen
werd afscheid genomen van ds.
Daniel van den Hoek, wegens
vertrek naar de Hervormde
gemeente van Waarde. Deze
predikant was als - evenals ds.
Lassche - als kandidaat naar
Ouddorp gekomen. "Maar,
hier houdt de vergelijking op",
aldus ouderling Nelis. Hij had
berekend dat die predikant
uit de 18e eeuw en zijn zeven
voorgangers veel langer aan de
gemeente van Ouddorp ver
bonden waren gebleven dan
ds. Lassche: gemiddeld zestien
jaar en vier maanden.
Ouderling Nelis stond stil bij
de vijf jaar dat ds. Lassche
aan de Hersteld Hervormde
gemeente van Ouddorp ver
bonden is geweest. "Er is veel
gebeurd", zo moest de heer
Nelis constateren. Hij doelde
hiermee ondermeer op de
scheuring van-2004, die ds.
Lassche niet in Ouddorp had
meegemaakt), maar waarvan
hij terdege met de gevolgen
van deze scheuring te maken
heeft gekregen. Hij noemde de
verschillende processen en de
dankwoard '\>tefsf-oudeilmg
Nelif^dwgOÉtlc jfrhyWingen
die er tussen de kerken'Vaacl en
de predrkj^^ijji gewecs't. jWer-
der riep iSj^sgemeeiite op'^m
ook de kerKenraad te%teur/!en,
nu er een herderloos tijdperk
aanbreekt.
Op verzoek van ouderling
Nelis werd ds. Lassche doen
de aanwezigen staande Psalm
121:4 toegezongen.
Ds. Las.sche verzekerde dat
het alscheid ook hem met wee
moed ver\ulde op de dag voor
hij naar Rijssen vertrekt. Hij
was onder de indruk gekomen
van de vele goede contacten
die er rondom zijn afscheid
waren geweest, dit bleek ook
tijdens de al eerder gehouden
afscheidsavond. Hij dankte
een ieder dan ook heel harte
lijk hiervoor. In zijn afscheids
woord legde ds. Lassche uit
dat - toen het beroep uit Rijs
sen op hem was uitgebracht
- hij bepaald werd bij de tekst
van de prediking "en de zee
was niet meer". Hij voelde zich
daardoor geleid dat hij de zee
de rug toe moest keren en te
vertrekken naar Rijssen.
De vertrekkende predikant zal
donderdag 2 september zijn
intrede houden in zijn nieuwe
standplaats, de Hersteld Her
vormde Gemeente in Rijssen.
Dit vindt plaats met een beves-
tigingsdienst in de Westerkerk
om 14.30 uur. Bevestiger is
dr. R de Vries, hersteld her
vormd predikant in Waar
der De intrede dienst van ds.
Lassche in Rijssen volgt in de
avonddienst om 19.30 uur. In
de vacature van ds.Lassche in
Ouddorp hoopt de kerkenraad
na de zomervakantie meer
invulling te kuilHten giÉVten.
Voor een op hem üii'^êBifffiht
beroep heeft onlangs ds. C:M.
Buijs bedankt.
98-
De wassende maan wandelt door een
kudde blanke schapenwolkjes, als Gart-
jan de volgende avond weer op het
oorlogspad gaat. Hier en daar trilt een
petroleumlichtje in een lantaarn: geel
vuurvlindertje in dofzilveren schemer
Het huis van Agines staat aan de binnen
kant van de dijk, iets hoger dan de kruin.
Hij is'een wijs man, Agines. Hij weet, dat
van tijd tot tijd de dijk gehoogd wordt;
en had hij zijn huis dieper gebouwd,
het zou op de duur onder de kruin van
de dijk staan en het uitzicht ging teloor.
Dat uitzicht is de trots van Agines en zijn
huis. Hij ziet de rivier in de wisseling der
seizoenen; machtig worstelend onder
storm; vredig glijdend in effen gang bij
stil weer; inachteloos zich overgevend,
als de vorst van de winter komt; brullend
boeien brekend, als de vorst gaat. Hij
ziet hoe de stoom langzaam maar zeker
de zeilvaart terugdringt en er is geen
stoute fantasie nodig om te voorspellen
dat eenmaal de zeilvaart geworgd zal
zijn. Hij ziet hoe de schepen geleidelijk
groter worden en het ijzer steeds groter
overwinningen maakt op het hout. Hij
ziet over de vlakke uiterwaarden aan
de Zuidzijde der rivier tot aan verre
horizon, waar enkele bomen slechts de
scheidingslijn van aarde en hemel bre
ken. Des zomers werken daar de hooiers
in roodbaaien hemd en blauwe onder
broek, vurige stipjes in de mateloze wijd
heid van geelgroen. Des winters is het
een metaalgrauwe watervlakte, als het
bovenwater de uiterwaarden blank zet.
Dan hebben die uiterwaarden kame
leonallures, als de rivier zelve. Grijs
zijn ze onder lage, grijze lucht; blauw
onder hoogblauwe vrieslucht; rood
onder gloeiing van de avondhemel, als
de scheidende zon de dunne wolkve-
gen in brand zet. Nu, in de avond, is
het huis van Agines blind. De luiken zijn
gesloten. Gartjan licht de klink van de
buitendeur en roept: "Vollek!" Een bin
nendeur wordt geopend en een stem
antwoordt: "Kom er maar in!" Gartjan
herkent die stem. Tegelijk is Maartje zelf
in de ruime gang, waar een oliepitje een
spaarzaam licht verspreidt. "Meester
Tromp", zegt ze, "goeden avond. Wat
voert u hierheen?" In haar stem is goed-
gespeelde verwondering. "Ik wilde uw
vader spreken", zegt hij. Nu zit Gartjan
in de ruiine kamer van Agines' huis. De
lamp boven de tafel verspreidt een hel-
dergeel licht. Onderaan die lamp hangt
een figuurtje in de vorm van een bootje,
kleurig omhaakt door vrouwenhand.
Dit bootje fungeert als lekbakje, want de
lamp zweet door; bij tijd en wijle druipt
een oliedruppel in het bootje. Aan de
kap van de lamp hangen glasstaafje.s
in groen en geel. Op de tafel onder de
lamp staat een ruikertje voorjaarsbloe-
men in een kristallen vaasje. Aan de
wand tegenover Gartjan hangt een tekst
in een lijst. 'Heere, dat Uw ogen open
zijn dag en nacht over dit huis', leest hij.
In de hoek van de kamer staat een fraai
huisorgel. Het is geopend en laat zestien
registers zien. Over de toetsen ligt een
kunstig bewerkte loper. Naast het orgel
staat een muziekstandaard. Gartjan
heeft de kamer in zich opgenomen. Het
is de kamer van iemand die geld heeft
verdiend, maar die eenvoudig is geble
ven. In een leunstoel, dicht bij de tafel,
zit Agines. Zijn vest, met de dikke, zilve
ren horlogeketting, hangt los over zijn
donker boezeroen. Zijn kousevoeten.
rusten op de ovenklep van het fornuis,
waarin een schepje natte kolen smeult.
Des avonds is het wat kil voor de oude
man. Agines draagt een klein zijden pet
je met een korte klep. Onder het petje
uit springen wat zilverwitte haartjes. Zij
geven iets levendigs aan het oude hoofd.
In het gelaat van de oude hebben weer
en wincl hun gioeven gekerfd. Die groe
ven zijn dieper, nu het lamplicht vanbo
ven er langs valt. Vanonder zware wenk
brauwen zien scherpgrijze ogen naar
Gartjan. Die ogen zijn niet verdonkerd
door ouderdom. Daar zit hij, Agines, de
handelaar in hoepels en hout, die jaren
geleden Willem Tromp dreigde met
"armoe lijden tot hij er blauw van zag
en scheel van honger", omdat Willem en
zijn Annemie in verzet kwam tegen de
dooppraktijk van de dominee. En tegen
over hem, Gartjan, de kreupele zoon
van diezelfde Willem en Annemie, kreu
pel, zij 't indirect, door Agines' schuld.
Een ogenblik zien ze elkander aan: Agi
nes keurend dat Trompenjong, Gartjan
peilend de oude. Over haar handwerkje
heen ziet Maartje naar beiden, schijn
baar onbewogen. Als de stilte wat lang
duurt, staat ze op en vraagt: "Een kom
koffie, meester?" "Gaarne, juffrouw
Maartje", zegt Gartjan. "Vader ook?"
"Zeker, kind." Gartjan hoort een won
dere innigheid in de stem van de oude.
Die stem is echter koel, als hij tot Gartjan
zegt: "Wat is het doel van je komst, jon
geman?" Gartjan moet even een aarze
ling overwinnen. Dan begint hij: "Zoals
gij weet. Van der Plas, zijn er grote din
gen aanstaande, betreffende onze scho
len. Minister Kappeyne heeft de Kamers
een wetsvoorstel doen toekomen, dat ons
met vrees vervult. Als dit voorstel wet
wordt, en dit zal menselijkerwijs gespro
ken gebeuren, dan worden onze scho
len met ondergang bedreigd. Wij zullen
dan niet meer kunnen concurreren met
de openbare school, eenvoudig, omdat
ons de middelen daartoe ontbreken."
Maartje heeft een kom koffie ingeschon
ken en een stuk koek daarbij gelegd.
Nu luistert ze inet stille verwondering
naar het keurig pleidooi van Gartjan
voor het behoud van de school met de
Bijbel. Als hij geëindigd is met het ver
zoek om Agines' medewerking door het
beschikbaar stellen van'het lokaal achter
de kerk ter tekening der lijsten voor het
petitionnement, valt er een lange stilte.
Agines kijkt naar de vloer en hult zich in
ondoorgrondelijk zwijgen. Gartjan ziet
van de oude naar Maartje. Even trekt
hij de wenkbrauwen op, alsof hij zeggen
wil: Wat nu? Zij verbreekt de stilte. "Als
het allemaal waar is, wat gij zegt, mees
ter, dan staan uw scholen er slecht voor.
Maar hoe is dat dan in andere landen?
Is het in dit opzicht in ons land zoveel
slechter dan in het buitenland?" Er is
verrassing in de blik, waarmee Gartjan
haar aanziet na deze vraag. Omdat Agi
nes nog steeds blijft zwijgen, grijpt hij
gretig de gelegenheid aan, die zij hem
schijnbaar zo achteloos biedt. "In het
buitenland kent men deze moeilijkhe
den niet, juffrouw", zegt hij. "Daar is
de staatsschool een positief Christelijke
school, heel anders dan bij ons. In Enge
land zei de minister van onderwijs nog
kort geleden dat het een openlijk schan
daal zou zijn, indien het Boek, dat de
grondslag van geheel onze godsdienst is,
onder de boeken zou behoren, die men
uit de school zou bannen. Dat is een heel
andere toon dan die van onze minister
In Engeland zijn drieërlei scholen bij de
wet erkend: geheel vrije scholen, open
bare scholen van overheidswege opge
richt en openbare scholen door parti
culieren onderhouden. Op alle scholen
is daar de leus: de Bijbel op de school.
En iedere school wordt daar opgericht
en bestuurd door een schoolbestuur,
gekozen door de ouders. Ook de open
bare school is daar dus van de ouders en
niet van het gemeentebestuur, zoals hier.
Voor Schotland en Canada geldt precies
hetzelfde."
Wordt venmlgd
