Burgemeester citeert uit niet eerder
gepubliceerd ooggetuigenverslag
tijdens herdenking watersnoodramp
Nieuwe-Tonge herdenkt voor het eerst de
slachtoffers van de watersnoodramp
Gemeente Oostflakkee herdenkt watersnoodramp
'Water kan ook heel gevaarlijk en gemeen zijn
EIIAI1DEH.t1IElJW5
Battenoord
The Last Post
Opening tentoonstelling
Gekozen voor avond
Blokland
Verschrikkelijke ervaring
Kranslegging
1
PAGINA 5
X'RIJDAC; 5 FEBRUARI 2010
NIEUWE-TONGE - Ook
in Nieuwe-Tonge werd
dit jaar stilgestaan bij
Watersnoodramp
de
van 1953. De werkgroep
'Nieuwe-Tonge in Bloei'
had hiervoor, in samen
werking met de gemeente
Middeiharnis, een kor
te bijeenkomst in Ons
Dorpshuis belegd, met
aansluitend een tocht naar
het watersnoodmonument
aan het Finlandplein, waar
een bloemenkrans werd
gelegd en één minuut stil
te in acht werd genomen.
In Ons Dorpshuis werd
- na een paar keer te heb
ben geoefend - o.l.v. Wim
Soeters eerst het door hem
gecomponeerde lied 'De
Zee' gezongen, begeleid
door de plaatselijke har
monievereniging 'Apollo',
dat aansluitend ook een
solo-optreden verzorgde.
Wethouder Bert Kleingeld
hield twee korte toespra
ken, één in Ons Dorpshuis
en één rond het waters
noodmonument.
Door Hans Villerius
Kleingeld merkte op dat Nieu-
we-lbnge niet zijn 84 slatht-
ofleis hel door de waters
noodramp op één na zwaarst
getrollen dorp op Goeree-
Ovcrtlakkee is. Het heeft hem
flan ook altijd verwonderd dat
hier nooit een herdenking van
de gebeurtenissen van 1953
werd gehouden. Wel wer
den er sinds I februari 2008
bloemen gelegd bij de monu
menten in Middeiharnis en in
Nieuwe-Tonge, maar van een
herdenkingsbijeenkomst voor
de slaehtoljers is nooit sprake
geweest. Daarvoor bleek na de
bloemenlcgging in 2009 ech
ter wel degelijk belangstelling,
en in samenwerking met de
dorpsgroep werd dit jaar voor
het eerst zon herdenkingsbij
eenkomst gehouden.
"Elk dorp op ons eiland is
onherroepelijk met waters
noodramp verbonden. 'De
ramp', zoals meestal wordt
gezegd, maakt - hoe triest ook
- deel uit van de cultuurhisto
rie van ons eiland. Door het
betrekken van de jeugd bij de
bijeenkomst van vanavond ble
ven ook zij betrokken bij de
ramp en de historie van ons
eiland", zei Kleingeld. "Omdat
tijdens de ramp heel het dorp
onder water stond, zijn de
slachtoffers in eerste instan
tie naar Dirksland gebracht
en daar ook begraven. Latei
zijn 58 slachtofïers in Nieuwe-
Tonge herbegraven, inaar 26
niet. Voor hen is op de begraaf
plaats in Dirksland een monu
ment opgericht met daarop de
namen van de slachtoffers die
Wrthoiidi'r Kleiiipld Ici^l mii /■iikrli' kiiiilrmi mi liinii.s hij hrl in 1961 oiilliidile monimifiit aiiii liel Fiiüandpkiii li'
Nicuwi'-'lhiiff: Folo: Hnns Villerius
er begraven liggen". Bij dit
inonument was het dan ook
dat het voltallige college van
Middeiharnis maandagmor
gen al bloemen legde, wat het
hier voortaan elk jaar zal blij-
\en doen.
Na een wandeltocht van Ons
Dorpshuis naar het Finland
plein sprak Kleingeld verder
Hij memoreerde dat de helft
\an de Nieuwe-Tongse slacht-
olTers inwoners waren van Bat
tenoord. "Zij vochten voor hun
leven, vaak tevergeefs. Huizen,
schuren en andere gebou
wen verdwenen in de golven,
mensen en dieren met zich
meeslepend. Hele gezinnen
verdronken. Anderen moes
ten tnachteloos toezien hoe
familie en buren in de golven
verdwenen en verdronken.
Met de weinige middelen die
ter beschikking stonden, werd
getracht mensen van de ver
drinkingsdood te redden. Men
ondervond die nacht de macht
van de natuur. Ieder jaar, in de
dagen rond I februari, gaan de
geclachten weer terug naar die
rarttpnacht. Daarom zijn wij
vanavond hier, bij dit monu
ment, bijeen. Om hen te her
denken die op 1 februari 1953
zijn omgekomen. Maar ook al
de slachtolTer van de natuur
rampen die het afgelopen jaar
hebben plaatsgevonden. En
dat wij beseffen dat wij men
sen, ondanks onze kennis en
macht, niet alles in de hand
hebben en natuurrampen niet
kunnen voorkomen.
De natuur blijft haar eigen weg
gaan, zoals ook op 1 februari
1953.
Samen met enkele Nieuwe-
Tongse kinderen legde Klein
geld een bloemenkrans bij
het moninnent, waarna één
minuut stilte werd gehouden
en door een koperblazer tot
besluit 'The Last Post werd
gespeeld.
OUDE TONGE - Ieder
jaar op 1 februari her
denkt de gemeente Oost
flakkee de watersnood
ramp van 1953. Ook dit
jaar legden waarnemend
burgemeester Heijkoop
en de wethouders Gert-
Jan van der Valk en Petra
't Hoen een krans bij het
monument aan de Hee-
rendijk. Daarnaast is er dit
jaar ook een tentoonstel
ling te zien in de hal van
het gemeentehuis. Deze
tentoonstelling heeft als
thema 'Rijzend Water' en
gaat over de watersnood
ramp en de gebeurtenis
sen die daarop volgden.
Maandagavond opende
burgemeester Heijkoop
deze tentoonstelling, die
nog te zien is tot en met
24 februari.
Door Mirjam Terhoeve
Op deze koude maandag
morgen waren leden van het
gemeentebestuur, nabestaan-
cien en overige belangstellen
den naar de watersnoodramp
begraafplaats aan de Heeren-
dijk gekomen om even stil te
staan bij de geBeurtenissen
van precies 57 jaar geleden.
Onder de aanwezigen ook een
grooi aantal schoolkinderen
van basisscholen 'De Bron' en
'Hel Startblok'. Btugemeester
Heijkoop richtte zich in zijn
toespraak dan ook speciaal
tol hen. De jeugd, die de toe
komst heeft en later zal moeten
samenwerken om de veiligheid
in de regio te behouden.
"Laten we in gedachte even
teruggaan in de tijd", zo sprak
hij. "Naar de ongerustheid,
omdal het water bij eb te hoog
bleef, naar de springvloed, de
storm en de angst, die bij vele
men.sen leefde. Naar de uren
lussen aarzeling en ongeloof
Naar de kou en de ontberin
gen. Naar het bergen van de
slachtolfers. In Ooitgensplaat
werden maatregelen genomen
en daardoor bleef het verlies
beperkt lol twee personen. Den
Bommel telde negen slacht-
olTers. In Oude Tonge werd
de bevolking van drie kanten
oxervallen door het water en
dat op een tijdstip, waarop vele
mensen sliepen. Maar liefst
305 personen verloren hier het
leven in deze nacht.' Mensen,
die broers en ztissen verloren,
ouders, die kinderen verloren,
kindereu, die ouders verloren.
Er was sprake van een diep en
groot verdriet. Sommigen ver
werkten het, anderen verdron
gen het. Er was aanvaarding of
berusting, al dan niet met hulp
van het geloof".
"Toch werden er ook mensen
gered en de wederopbouw
ging van start", vervolgde hij.
"Er kwam veel hulp uit Noor
wegen en Zweden. De Delta
werken werden ontwikkeld,
opdat dit nooit meer zal gebeu
ren. Maar het water is constant
in beweging en zal daarom blij
vend onze aandacht vergen".
Na deze woorden legde de
btugemeester samen met de
wethouders een krans bij het
monument en werd er een
ronde gedaan langs de gra
ven. De schoolkinderen waren
erg onder de indruk van het
gebeuren, zeker toen zij zagen
dat er ook vele leeftijdgenoot
jes waren omgekomen.
's Avonds tijdens de opening
van de lentoonstelling 'Rijzend
Water' gebruikte Lleijkocjp
woorden van gelijke strekking.
"Het is belangrijk, dal we blij
ven herdenken en gedenken,
maar ook moeten we vooruit
kijken", zei hij. "En tegen die
achtergrond is de tentoon
stelling 'Rijzend Water', die
beschikbaar is gesteld door het
Erfgoedhuis Zuid-Holland,
opgebouwd. De hoofdthe-
ma's zijn Llerdenken, Leren
en Vooruitkijken. Via pane
len, waarop foto's, kranten
berichten en ander materiaal
is bevestigd, krijgt men een
beeld van de watersnoodramp,
maar ook van het eerste her
stel, de wederopbouw, van de
deltawerken, de Maaslandke
ring, maar ook hoe we in de
toekomst moeten omgaan met
water, bijvoorbeeld in com
binatie met natuurontwikke
ling. Op één van de panelen is
onder andere ook te zien wat er
\'an Nederland overblijft als er
helemaal niets wordt gedaan".
In de kantine van het gemeen
tehuis is bovendien een film te
zien, die beschikbaar is gesteld
door Teun van Kempen. De
film bevat originele, bijna nooit
eerder vertoonde, beelden
van de ranrp, de tuen erna en
vooral ook van de eerste her
stelwerkzaamheden op Goeree
Overflakkee. De film wordt
doorlopend vertoond.
Burgemeester Heijkoop zei tot
slot te hopen dat vele mensen,
jong en oud, een kijkje komen
nemen bij deze leerzame en
informatieve tentoonstelling.
Dat kan tot en met 24 febru
ari, tijdens de openingsuren
van het gemeentehuis. Vooral
scholen zijn ook hartelijk wel
kom.
Burgenifesler Van de Velde en xvethiiuder Van der Mngl leidden jKunens hel geineentehesluur een krans tijdens de herdenking x'an de lüatersnoodranip in Stellen-
dam. Folo: Adri van d^r Laan
STELLENDAM - Bij het
monument dat herin
nert aan de watersnood
ramp van 1 februari 1953
werd maandagavond stil
gestaan bij de ramp die 57
jaar geleden plaatsvond.
De gemeente Goedereede
herdacht haar 62 slachtof
fers. Ter gelegenheid hier
van waren veel inwoners
naar het monument op de
hoek van de Brielsestraat
en de Eendrachtsweg
gekomen. Burgemeester
Van de Velde verwerkte in
haar toespraak delen van
een nog niet eerder gepu
bliceerd ooggetuigenver
slag uit die tijd.
Door Adri van der Laan
De korte ingetogen bijeen
komst werd door een groot aan
tal bewoners van de gemeente
Goedereede bezocht. Onder
hen waren het voltallige col
lege en vrijwel alle raadsleden.
Daarnaast waren ook de kinde
ren van de basisscholen aanwe
zig en jonge catechisanten, die
allen een bloem bij het monti-
ment legden.
Volgens burgemeestei' Van
de Velde heeft het college er
bewust voor gekozen om de
herdenking op de avond van
1 februari te laten plaatsvin
den omdat dan zoveel moge
lijk mensen in staan zijn om de
herdenking bij te wonen.
De gemeente Goedereede her
dacht de slachtoffers: één uit
Ouddorp, zes uit Goedereede
en 62 uit Stellendam.
In haar toespraak stond burge
meester Van de Velde stil bij de
verschrikkingen van die eerste
dagen van februari, 57 jaar
geleden. Zij deed dit aan de
hand van een nog nooit gepu
bliceerd ooggetuigenverslag
van wijlen de heer Blokland.
Zij had dit verslag aangereikt
gekregen door, het uit Stel
lendam allcomstige, raadslid
Hmnan. Blokland was in die
tijd jachtopziener en was ook
nauw betrokken bij de eer
ste htilpverlening tijdens de
watersnoodramp. De burge
meester verhaalde van de hoge
waterstand op zaterdagmid
dag, een waterstand die wel
extra hoog was, maar niet alar
merend. "Het was niet aanne
melijk dat het volgend tij hoger
zou zijn, twee getijden achter
elkaar zo ht)og, dat kwam zel
den voor Maar de wind di'aai-
de en werd stormachtig..."
's Avonds bleek echter dat er
wel degelijk een nog hoger
tij v(jor de deur zou staan. Er
werd besloten om de vloed
planken te zetten en zandzak
ken rond de haven te plaatsen.
Veel Stellendammers waren
toen al actief, maar het mocht
niet baten. In de nacht liep de
Molenpolder en de Spuipolder
vol. Het water liep over de dijk
het dorp binnen.
Vanuit het westen en van
uit het noorden naderde het
water het dorp, "Doordat het
water van twee kanten kwam,
ontstond er een hele sterke
stroming. Met name de bebou
wing rondom de huidige Mei
doornstraat kreeg het zwaar
te verduren en menig gebouw
stortte in..."
De hulpverleners probeerden
het doip in te varen, maar
dat lukte vanwege de sterke
stroming pas aan het eind van
de ochtend. Rondom de Mei
doornstraat zaten de mensen al
uren op de daken. De redders
haalden daar zoveel mogelijk
mensen van af en'brachten hen
naar veiliger terrein. Ook van
een blok huizen aan de Lange-
weg konden mensen in veilig
heid worden gebracht.
Verder had Blokland aante
keningen gemaakt over hoe
en waar de slachtoffers zijn
gevallen. Volgens burgemees
ter Van de Velde wordt uit die
doctunentatie duidelijk "dat
velen zijn verdronken doordal
de huizen niet bestand waren
tegen het geweld van het water,
en instortten. Ook is een groot
aantal slachtoffers gevallen op
de weg naar Melissant, waar
bij men onderweg de zeeën
water tegenkwam en alsnog
verdronk". Ook werd in het
verslag gerept van de mensen
die zich op 'miraculeuze wijze'
alsnog wisten te redden. Door
dat ze tegen een dijk aanspoel
den of een boerderij konden
bereiken. "Wat moet dat een
verschrikkelijke ervaring zijn;
je familie komt om en je blijft
alleen (jf met enkelen achter".
Veelal heeft men volgens de
burgemeester in deze streek
van de ouders de angst van het
water meegekregen, "maar ook
de niet verwerkte trauma's, de
weggedrukte spanningen heb
ben op de generatie daaina
zeker invloed gehad".
Veel respect heeft burgemees
ter Van de Velde voor de red
ders en hulpverleners van het
eerste iiiu; maar ook voor hen
die de wederopbouw ter hand
namen.
Zich richtend tol de school
jeugd verzekerde zij hen dat de
Watersnoodramp voor oude
ren één van de meest ingrij
pende gebeurtenissen in biui
leven is geweest. "Dat mag en
kan niet vergeten worden. Ook
voor jullie is dat heel belang
rijk. Jullie zien de zee, het
water, vaak als vriend en dat.is
ook goed, immers hel is gewel
dig om erin te spelen en te
zwemmen. Maar de geschiede
nis leert ons dus dat het water
ook heel gevaarlijk en gemeen
kan zijn.
Blokland heeft zijn ooggetui
genverslag beëindigd met de
woorden dat het is gemaakt ter
herinnering en lol waarschu
wing, "dat men nooit moet
denken dat zo iets niet meer
voor kan komen". Volgens bur
gemeester Van de Velde is dit
dan ook de reden dat men de
watersnoodramp blijft herden
ken. Zij sprak de hoop uil dat
de jongeren het stokje van het
herdenken in de toekomst over
zullen nemen.
Na de toespraak \'an de bin-
.gemeester legde zij samen met
wethouder Van der Vlugt een
krans namens het gemeentebe
stuur Vervolgens werden door
nabestaanden en anderen bloe-
meti bij het monument gelegd.
De schoolkinderen zetten in
totaal 69 rozen in vazen bij het
monument.
Met één minuut stilte en een
défilé werd de plechtigheid
afgesloten. Verder was er nog
gelegenheid om wat na te pra
ten in verenigingsgebouw De
Rank.
Meer foto's op imvw.edanden-
nieuws.nl.
Burgemeesteren wethonders kggen een krans hij het monument op de Watersnoodhegraafplaats te Oude-Tonge.
Foto: Wim van Vossen Fotografie De tentoonstelling 'Rijzend Water' in het gemeentehuis te Oude-Tonge.
Foto: Wim van Vossen Fotografie
