Wat met een oude Bijbel te doen
Lege
Beroepings-
Kerkdiensten zondag 7 februari
Oud papier
Ouddorp
EIIAriDEII-IIIEUWS
Winter 2010
Themabijeenkomst:
'Geloof, waar je uit leeft'
SGP Goedereede presenteert
verkiezingsprogramma
'Tot Uw Dienst'
WERK
Extra kerkdien
sten Geref.
Gemeenten
Vitrineproject
februari
Institutie, of
Onderwijzing in
de Christelijke
Godsdienst
EIIAI1D^.niElJW5
Een vraag
Bewaren
Geen verafgoding
Andere mogelijkheden
W. Chr. Hovius
Ingezonden:
PAGINA 2
Ethiek
Laatst kreeg ik een vraag van
een mevrouw die mij vroeg:
'Destijds kreeg ik van mijn
opa en oma een Bijbel, toen ik
gedoopt ben. Die heb ik echt
wel gelezen en ook gebruikt,
maar nu ligt die helemaal uit
elkaar en is stuk. Wat moet ik
er nu mee doen? Weggooien
Dat durf ik niet. Die bij het oud
papier zetten en laten ophalen?
Is dat ethisch verantwoord? Is
dat niet erg oneerbiedig en een
soort heiligschennis'? Het trof
me overigens.dat onlangs in
een bijlage van het Reformato
risch Dagblad een soortgelijke
vraag aan de orde kwam.
Het is goed om eerbied voor
de Bijbel te hebben. Die is toch
het Woord van God. Het is
misschien het meest eenvoudig
om die in elk geval voorlopig
maar eens ergens op een stil
plaatsje neer te leggen, waar
die niemand stoort of ergert.
Je kunt dan altijd nog later zien
wat je ermee doet. Je behoeft
dan ook niet meteen te beslis
sen en je kunt er rustig over
nadenken. Maar ik zou er wel
bij willen zeggen: leg de Bijbel
dan niet daar neer waar je weet
dat er ongedierte zit. Muizen
of ratten behoeven de Bijbel
toch niet te versnipperen?
Het kan zijn dal die Bijbel,
nu uit elkaar en stuk, je toch
'dierbaar' is omdat de Heere
die wilde gebruiken als een
middel in Zijn hand om je tot
geloof en 'bekering te bren
gen. Dan doe je die zeker zo
maar niet weg, al mag dit mid
del nooit uitgaan en verheven
worden boven de Gever en
de Bewerker van het geloof in
Christus.
Wanneer je die Bijbel kreeg
als een geschenk, in dit geval
dus van grootouders, dan kun
nen mooie en liefdevolle her
inneringen aan hen en aan
hun gelovig handelen boven
komen. Konden zij je toen
iets beters geven dan juist het
Woord van God, met de hoop
datje daarin ook opgevoed en
onderwezen zou worden? Het
is mogelijk dat juist die herin
neringen bepaald gekoesterd
worden en je nog altijd veel
doen, soms ook nog wel eens in
latere tijden, als God het leven
spaart.
De Bijbel als boek dient niet
als voorwerp van verafgoding,
bijna zou ik zeggen als een
soort relikwie, die vereerd en
angstvallig bewaard moet wor
den. De omslag, de kaft en de
bladeren zijn op zich niet waar
dig om aangebeden te worden.
De Bijbel is ook niet ermee
gediend om als een museum
stuk te pronk te worden gezet
of om een nog lege plaats in
een kast mooi op te vullen.
Wie deze ontving, van wie
dan ook, kreeg de Bijbel om
die dagelijks te gebruiken en
eruit te leren. En mogelijk zou
je de kinderen, familieleden
of bekenden die stuk gelezen
Bijbel eens kunnen laten zien
met de uitspraak 'Die kreeg ik
destijds van maar God Zelf
heeft me daaruit onderwezen
en gelukkig doen worden voor
eeuwig. En ik hoop dat u /jij
Die ook zult lezen en verstaan'.
Ik heb wel gelezen en
gehoord van mensen die ook
zo'n stuk gelezen en uiteen
gevallen Bijbel hadden, dat
ze die ergens in de tuin achter
het huis in de grond begraven
hebben. Ze durfden die niet zo
maar weg te gooien, in de sloot
te werpen of in het vuilnisvat
te doen.
Soms kan het ook wonderlijk
eraan toegaan. Eeuwen terug
werd in een klooster aan een
meisje dat daar opgesloten zat
maar die stiekem de Bijbel, die
haar zeer lief geworden was,
had meegenomen, deze door
een monnik, die haar betrap
te op het lezen daarin, met
geweld afgepakt. Woedend en
verachtelijk had hij die Bijbel
in de kloostertuin neer gesme-
ten, zonder er verder naar om
te kijken. Maar laat nu een
medekloosterling die Bijbel
zien liggen en op pakken en
meenemen naar zijn cel en
lezen en daardoor tot waar
achtig geloof in de Heere Jezus
zijn gekomen! Dat meisje heeft
jaren later hem nog ontmoet,
die haar zijn belevenis vertelde
en zij kon toen haar tranen van
vreugde en verwondering niet
inhouden. Op haar beurt ver
telde zij hem dat haar diezelfde
Bijbel was ontrukt, maar dat ze
nu na zo lange tijd mocht ver
nemen hoe deze die monnik
tot eeuwige zegen was gewor
den. En wie een stuk gelezen
Bijbel bij het oud papier weg
legt kan ook nooit weten hoe
Die nog eens spreken kan.
Het belangrijkste is, naar mij
dunkt, God erin te kennen.
Deel het maar met Hem, Die
machtig en gewillig is duidelijk
te maken hoe gehandeld moet
worden.
OUDDORP
Herv. Gem. 9.45 uur ds. A. Bel
der, (bed. H. Doop) en 18.00
uur ds. G. van Wijk - Hersteld
Herv. Gem. Dorpskerk: 9.30 uur
leesdienst en 18.30 uur ds. H.
Lassche. Eben-Haëzer: 9.30 uur
ds. H. Lassche en 18.30 uur ds.
W.M. van der Linden - Geref.
Kerk 10.00 uur ds. RC. Kos
ter en 18.30 uur ds. C.G. Kant
(jongerendienst) - Gen Gem.
9.30 leesienst en 14.30 uur ds.
J. Schipper - Doopsgezinde
Gem. 9.30 en 18.30 uur ds. J.
Smink.
GOEDEREEDE
Herv. Gem. 10.00 uur ds. M.M.
van Campen en 18.30 uur ds.
E. de Mots - Hersteld Herv.
Gem. 9.30 uur onbekend en
18.00 uur ds, J.W. van Estrik.
STELLENDAM
Herv. Gem. 10.00 uur ds. D.
Hoolwerf en 17,00 uur kand.
M, van Dam - Hersteld Herv.
Gem. 10,00 uur ds, W,M,
van der Linden en 18,00 uur
kand. M. Diepeveen - Geref.
Kerk 10.00 uur ds. C.G. Kant
(bed. H.A.) en 18.30 uur ds.
T. Meijer.
MELISSANT
Herv. Gem. 16.00 uur ds. H.G.
van der Ziel - Hersteld Herv.
Gem. 10.00 uur en 18.00 uur
kand. G. Kater - Geref. Kerk
9.30 uur da. J.M.B, v.d. Plaat -
Ger. Gem. 10,00 uur en 18,00
uur leesdienst - Ger. Gem. in
Ned. 10,00 en 18,00 uur lees
dienst.
DIRKSLAND
Herv. Gem, 10,00 uur ds, Th,
W,H, van der Heijden (viering
H.A,) en 18.00 uur ds. Th.
W.H. van der Heijden - Ger.
Gem. 10.00 uur en 18.00 uur
ds. J. Schipper - Ziekenhuis
14.30 uur ds. W.M. van der
Linden.
HERKINGEN
Herv. Gem. 10.00 uur ds. R.
Veldman en 18.00 uur ds.
H.J.T. Lubbers - Hersteld
Herv. Gem. 9.30 uur ds. A. van
Wijk en 18.00 uur ds. C. Oor
schot - Ger. Gem. 10.00 uur en
18.00 uur leesdienst.
SOMMELSDIJK
Herv. Gem. 10.00 uur ds. H.
Penning en 18.00 uur ds. E.
Versluis - Lucaskapel HDG
10.30 uur ds. LJ. Geluk - Her
steld Herv. Gem. 9,30 uur en
16,00 uur ds, L.M, Jongejan
- Exodus 10,00 uur ds. J. de
Visser - Remonstrantse Gem.
10.00 uur ds. J.E Klijnsma -
CAMA Gem. 10.00 dhr. Joh.
v.an der Laan.
MIDDELHARNIS
Herv. Gem. 10.00 uur ds. H.
Harkema en 18.00 uur: kand.
A van Kralingen - Gerat Kerk
10.00 uur en 17.00 uur ds. LJ.
Lingen - Ger. Gem. 9.30 en
18.00 uur (bed. H. Doop) ds.
P. Blok - Chr. Geref. Kerk 9.30
en 18.00 uur ds. A.A. Egas -
Geref. Kerk (Vrijgem.) 9.30 en
17.00 uur (bed. H.A.) ds. DJ.
van Diggele.
NIEUWE-TONGE
Herv. Gem. 9.30 uur ds. H J.T.
Lubbers 18.00 uur ds. C.J.
Breugem - Hersteld Herv.
Gem. 9.30 uur. ds. HJ. Boer
en 18.00 uur ds. A, van Wijk
- Ger. Gem. 10.00 uur stud. J.
IJsselstein en 18.00 uur lees
dienst.
OUDE-TONGE
Herv. Gem. 10.00 uur ds. EM.
van 't Hof en 18.00 uur ds.
A. Belder - Ger. Gem. 10.00
uur en 18.000 uur leesdienst -
Evangelie Gemeente Flakkee
10.00 uur dienst.
STAD aan 't HARINGVLIET
Herv. Gem. 10.00 uur ds. H.J.
Catsburg enlS.OO uur ds. L.D.
Burger - Geref. Kerk 10.00
uur; ds. BJ. Oldenhuis 18.00
uur dhr. A. Dubbeld - Ger.
Gem. 10.00 uur en 18.00 uur
leesdienst.
DEN BOMMEL
Herv. Gem. 10.00 uur ds. G.
Lustig en 18.00 uur kand. A,L,
Kornaat - Geref. Kerk 10.00
uur ds. H. IJzerman en 18.00
uur ds. G. den Hartogh.
OOLTGENSPLAAT
Herv. Gem. 9.30 uur ds. T.W.
van Bennekom en 18.00 uur
ds. H.G. van der Ziel - Her
steld Herv. Gem. 9.30 uur
kand. M. Diepenveen en 15.00
uur ds. A. Egas - Geref. Kerk
9.30 uur ds. A.S. Rienstra en
18.00 uur ds. A.W, Estié - Ger.
Gem. 9.30 uur leesdienst en
18.00 uur leesdienst.
LANGSTRAAT
Herv. Gem. 10.00 uur kand.
J.J. Steketee.
Morgen, zaterdag 6 februari,
komt de Kon. Beatrixschool in
Ouddorp weer langs de deur
om oud papier en karton op
te halen. Ook in Plan Zuid en
Oostdijk en omgeving zal opge
haald worden. Gelieve alles
uiterlijk 8.30 uur goed zicht
baar, droog en goed gebun
deld aan de weg te zetten. Het
verzoek is, met het oog op de
vrijwilligertjes die helpen bij
het ophalen, om de pakketten
niet zwaarder te maken dan
tien kilo. S.v.p. geen papier of
karton bij de containers bij de
gemeentewerken of op school
neer te zetten. U kunt het
papier ook in de containers bij
de gymzaal op het schoolter-
rein brengen, evenals schoon
plastic en kunststof Let er ech
ter wel op dat het juiste materi
aal in de juiste container (aan
gegeven door borden) wordt
gedeponeerd.
Ouders worden verzocht om
kinderen jonger dan 9 jaar
niet met broertjes of zusjes
mee te sturen om het papier
op te halen. De organisatie zal
niet aansprakelijk zijn als zich
ongevallen voordoen, dus kin
deren jonger dan 9 jaar die
niet onder begeleiding van
een ouder zijn, zullen naar
huis worden gestuurd. De
opbrengst over het jaar 2009
was 28.052,24 euro.
Christelijk streel<biad op gereformeerde grondslag
Uitgave: uitgeversmij. Eilanden Nieuws b.v.
Verschijning: dinsdag huls-aan-huls
vrijdag abonnementen uitgave
Tel, (0187) 471020, Fax (0187) 485736
Postbus 8, 3240 AA iVliddelharnis, l^ngeweg 13, Sommelsdijk
viww,ellandennieuws,nl
ADVERTENTIES EN ADMINSTRATIE
Tel. (0187)471020
E-mall: lnfo@eilandennleuws.nl
Tarief per mm 0,42. Contracttarieven op aanvraag
Slultlngstermljn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
Slultlngstermljn overlijdensberichten: maandag 17.00 uur
en vrijdag 7.30 uur. Voor foutief geplaatste advertenties als gevolg
van onduidelijke advertentieopdraohten kan de uitgeverij niet
aansprakelijl< worden gesteld.
Bladmanager: Gert VenweiJ, tel. (06) 50448359
Advertentie-verkoop: e-maii: gertverwelj@ellandennieuw8.nl
REDACTIE
hoofdredacteur. J.Villerius, tel.(0187)471022
e-mail: redactie@ellandennleuw8.nl
Plaatsing van ingezonden berichten kan zonder opgaaf
van redenen worden geweigerd.
ABONNEMENTEN:
Jaarabonnement 33,-. Abonnementen (vrijdageditle) zijn bij
vooruitbetaling en worden automatisch verlengd. Opzeggingen
schriftelijk vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor Ingaan doorgeven.
REKENINQNUMMERS:
Postbank 167930
Rabobank Goeree-Overflakkee 3420.01.108
Lid NNP
Van toepassing zijn de Regelen voor het Advertentiewezen (ROTA).
Winter 2010, en wat voor
winter. Echt een ouderwetse.
Menigeen heeft in zijn tuin
een plekje waar de buitenvo-
gels kunnen komen eten. Op
die manier proberen wij deze
kwetsbare dieren de winter
door te komen. Bovendien is
het een dankbaar gezicht als
de koolmezen, roodborstjes,
merels vinken, sijsjes en zelfs
de Vlaamse gaai op de voerta-
fel verschijnen.
Wie schetst dan ook mijn ver
bazing toen ik een telefoontje
kreeg dat bij de bushalte aan
de Staakweg een kooitje stond
met daarin twee parkietjes. Ter
plaatse gekomen trof ik daar
inderdaad een kooi met twee
verregende parkieten aan,
voorzien van eten, drinken en
volop speeltjes, maar bibbe
rend van de kou en kletsnat.
Wat doe je dan als vogellief-
hebber in hart en nieren? Kooi
in de auto en snel naar een
beschutte plaats en een droog
hok.
Maar waarom doet iemand
dit?! Er zijn volop vogelliefheb-
bers, die deze vogels zouden
kunnen opvangen. Dit is de
weg van de minste weerstand,
bovendien zeer dieronvriende-
lijk!
Jannie Nijssen,
Dirksland
NIEUWE-TONGE - Vorige
week dinsdag waren vele leden
van de hervormde vrouwen
verenigingen op gerefor
meerde grondslag uit de regio
Zuidwest Nederland bijeen
gekomen op hun jaarlijkse
ontmoetingsdag in Hervormd
Verenigingscentrum 'Elim' te
Nieuwe-Tonge. De zaal was
overvol met vrouwen, die deze
dag begonnen met het zingen
van psalm 108:1 en 2. Namens
het hoofdbestuur opende
mevrouw M.H. Wassinkmaat-
van Strien de themabijeen
komst. Daarna hield ds. C.H.
Hoogendoorn uit Oud-Beijer-
land een lezing n.a.v. Colos-
sensen 1:1-14, met als thema
'Geloof, waar je uit leeft'. Wat
merkt de omgeving ervan, dat
je vanuit het geloof wilt leven
in het gezin, in de kerk, op
de vereniging en in de plaats,
waar je woont? Hoe betrek je
anderen erbij? Hoe kunnen er
handen en voeten aan gegeven
worden in de eigen omgeving?
Een waar geloof brengt vruch
ten voort en daar willen we een
ander in laten delen. Het bete
kent: omzien naar elkaar. De
middag kreeg een praktische
invulling. Twee leden gaven
vanuit de praktijk voorbeel
den hoe hun vereniging/kring
functioneert. Gesterkt en toe
gerust vanuit de Bijbel vertrok
ken de aanwezigen huiswaarts.
De Goereese SGP-lijsttrekkerJ. Klepper (i) neemt hel verkiezingsprogramma i
ontvangst uit handen van E. Grinwis.
GOEDEREEDE - Tijdens
een bijeenkomst in ver
enigingsgebouw Eben-
Haëzer te Ouddorp is op
26 januari het verkiezings
programma 2010-2014
van de SGP te Goeder
eede gepresenteerd. De
voorzitter van de verkie
zingsprogrammacommis
sie, dhr. E. Grinwis, over
handigde het programma
aan de lijsttrekker dhr. J.
Klepper. De SGP wil zich
dienstbaar opstellen naar
de samenleving. Dit komt
tot uiting in de titel van
het programma 'Tot Uw
Dienst'.
Het verkiezingsprogramma
werd kort door de heer Grin
wis toegelicht. Het programma
sluit aan bij de tien program
ma's van de gemeentelijke
begroting. De heer Klepper
bedankte de commissie voor
het opstellen van het program
ma, waarna hij inging op de
inhoud. Belangrijke punten
voor de SGP bij de gemeente
raadsverkiezingen zijn o.a:
- Goedereede in bestuurlijk
perspectief: de SGP staat voor
betrouwbare politiek en een
zelfstandige gemeente Goede
reede;
- Openbare orde en veiligheid:
de SGP is voorstander van con
sequente handhaving;
- Infrastructuur: de SGP vindt
een efficiënte infrastructuur
belangrijk voor een prettige
leefomgeving;
- Gemeentelijke dienstverle
ning: de SGP pleit voor een
dienstverlenende instelling
van de ambtelijke organisatie;
- Onderwijs: de SGP vraagt
aandacht voor identiteit en
kwaliteit van het onderwijs;
- Wonen en recreëren: de SGP
vindt een basis voorzieningen
niveau in alle kernen van groot
belang;
- Zorg en welzijn: de SGP
vraagt dringend aandacht voor
de naaste;
- Ruimtelijke aspecten: de SGP
is voor een evenwichtige bevol
kingsopbouw en bijbehorend
woningaanbod;
- Economische aangelegenhe
den: de SGP wil de pijlers van
de economie versterken;
- Financieel perspectief: de
SGP pleit voor een verant
woord financieel beleid.
Na de presentatie van het ver
kiezingsprogramma volgde
een interview met de nrs. 5 en
6 op de kandidatenlijst, Corné
Grinwis en Huibert Slinger
land. Zij gingen eveneens in
op actuele thema's uit het pro
gramma. "De SGP staat ervoor
om zich vanuit een principiële
overtuiging de komende tijd
in te zetten voor een helder en
herkenbaar bestuur. De SGP is
Tot Uw Dienst!, liet lijsttrekker
J. Klepper weten.
Zie voor meer informatie of
voor de volledige tekst van het
verkiezingsprogramma web
site www.sgp-goedereede.nl.
PROT. KERK IN NED.
Beroepen: te Apeldoorn (herv.
Eben-Haëzerkerk), ds. A.J,
Mensink te Driesum; te Hui
zen (herv, wijk Meentkerk), ds,
B.E. Weerd te Wierden; te Kat
wijk aan Zee (geref), ds. C.G.
Kant te Ouddorp-Stellendam;
te -Maas en Waal (prot. streek-
gemeente), kandidaat M. Muij-
en te Tiel, die dit beroep heeft
aangenomen; te Oldemarkt-
Paasloo (herv.), ds. E.H. Jans
te Pesse, die dit beroep heeft
aangenomen.
Aangenomen: naar Broek op
Langedijk (herv.), ds. A. Ham
stra te Giessen-Nieuwkerk.
HERSTELD HERV. KERK
Beroepen: te Sirjansland, ds.
A, Vlietstra te Katwijk aan Zee,
GERER KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Zwartsluis, ds.
C.T. Basoski te Ruinerwold/
Koekange i.c.m. Zuidwolde.
Bedankt: voor Ede-Noord,
voor Nijkerk-West en voor
Zeewolde, ds. E. Brink te
Waddinxveen,die naast zijn
predikantschap te Waddinx-
veen een part-time docent
schap aan de Theologische
Academie te Zwolle heeft aan
vaard.
CHR. GEREE KERKEN
Beroepen: te Broek op Lan
gedijk, ds. F.H. Meijer te
Dedemsvaart; te Meerkerk, ds.
M.A. Kempeneers te EIburg;
te Nieuw-Vennep, ds. B. Rein-
ders te Zwaagwesteinde.
GEREE GEMEENTEN
Beroepen: te Bodegraven, ds.'
G.J. van Aalst te Klaaswaal; te
Den Haag en te Kampen, ds.
P. Mulder te Krimpen aan den
IJssel; te Emmeloord, ds. A.
Schreuder te Rijssen-Zuid; te
Genemuiden, ds. C. Hogchem
te Barneveld; te Ridderkerk-
Slikkerveer, ds. J.B, Zippro te
Grand Rapids.
Bedankt: voor Rotterdam-
Zuidwijk, ds. W Harinck te
Woerden.
GEREE GEM. IN NEDER
LAND
Beroepen: te Ochten, ds.
A. Schultink te Bruinisse; te
Vlaardingen, ds. J. Roos te
Barneveld,
OUD GEREE GEMEENTEN
Beroepen: te Terneuzen, ds. J,
Goudriaan te Ede (Vrije Oud
Geref. Gemeente).
NIEUWE-TONGE - Dinsdag
9 februari, 19.30 uur, ds. G.J.
van Aalst.
STAD AAN 'T HARING
VLIET - Dinsdag 9 februari,
I9.30uur, ds. G.J. Baan.
GOEREE-OVERFLAKKEE -
Stichting Podium presenteert
op 19 locaties op Goeree-Over
flakkee een maandelijks wis
selende expositie van diverse
kunstenaars, schilders, verza
melingen en creativiteit. Het
succes van het Vitrineproject is
vooral te danken aan de inzet
van een aantal vrijwilligers die
zorgen voor de wisselingen van
de exposities. In de gemeente
Oostflakkee heeft Jan Les uit
Oude-Tonge jarenlang de wis
selingen verzorgd. Stichting
Podium is hem hiervoor zeer
erkentelijk. Hij wordt opge
volgd door Gaab Winkels (60),
geboren en getogen in Voor-
burg/Leidschendam. In juli
2005 vestigde hij zich samen
met zijn vrouw in Oude-Ton
ge. Als kind van 7 jaar kwam
hij al naar Goeree-Overflakkee
om bij grootouders, ooms en
tantes in Oude-Tonge te loge
ren. Vanaf die tijd had hij al
een grote voorliefde voor het
eiland. Inmiddels is hij met de
vut en draagt nu zijn steentje
bij als vrijwilliger bij de dijk-
wacht en nu ook als wisselaar
in het Vitrineproject.
Tot 1 maart zijn de volgende
exposities te zien,
Oude-Tonge, Ebbe en Vloed:
Molenstichting.
Oude-Tonge, Bibliotheek:
Kunstuitleen Hellevoetsluis.
Oude-Tonge, Gemeentehuis:
Schilderwerken van Paul
Knöps.
Ooltgensplaat, 't Centrum:
Schilderwerken van Dick Rink.
Sommelsdijk, De Goede Ree:
Privé-verzamehng eenden van
Gerda Sjouken.
Middelharnis, Bibliotheek:
Schilderwerken van Joke Buij-
VRIJDAG 5 FEBRUARI 2010
in het leven van Gods kinderen
sprake van een gedurige wis-
selwerking tussen deze beide
Van het één naar het ander.
en van het ander naar het één'
"De hele hoofdinhoud van onze
wijsheid, voorzover die althans als
ware en deugdelijke wijsheid aan
gemerkt kan worden, bestaat eigen
lijk maar uit twee delen: kennis van
God en kennis van onszelf." Met
deze veelzeggende zin begint
het boek waaraan de naam van
Johannes Calvijn is verbonden.
Hij was nog maar een jonge
man van half de twintig toen in
1536 de eerste editie van zijn
Institutie op de markt kwam.
Het was een boekje, bedoeld
om de eenvoudige gelovigen
onderwijs te geven in de leer
van de Heilige Schrift, Zelf
heeft Calvijn de bedoeling van
zijn werk als volgt aangegeven:
"Mijn bedoeling was slechts enkele
elementaire zjomen door te geven
tot vorming in de ware vroomheid
van hen die door een zekere ijver
voor de godsdienst geraakt worden.
Eerst en vooral zette ik mij tot dit
werk ten dienste van onze Franse
landgenoten, want ik besefte dat
zeer velen hongerden en dorstten
naar Christus, maar ik zag dat
er slechts heel weinigen waren die
werkelijk een iets meer dan opper
vlakkige kennen van Hem bezaten.
Dat dit mijn voornemen geweest
is, getuigt het boek zelf, want het
is opgezet om op een eenvoudige en
ongekunstelde manier onderricht te
geven.
Bijna 25 jaar lang is Calvijn
met zijn boek bezig gebleven.
Naarmate de jaren vorderden,
heeft hij zijn Institutie uitge
bouwd tot een standaardwerk
waarin hij de vrucht van zijn
jarenlange omgang met de
Heilige Schrift heeft verwerkt.
In 1559 verschijnt het boek in
de vorm waarin wij het nu ken
nen. Het bestaat uit vier 'boe
ken', onderverdeeld in tachtig
hoofdstukken. Het eerste boek
beschrijft de kennis van God,
de Schepper. In het tweede
lezen we over de kennis van
Christus, de Zaligmaker. Het
derde boek is vooral gewijd
aan het werk van God de Hei
lige Geest en Zijn werk. Terwijl
het vierde boek als titel draagt:
Pe uiterlijke hulpmiddelen waar
mee God ons tot de gemeenschap
met Christus nodigt en daarin
behoudt. In dit laatste boek
komen thema's aan de orde
als: de kerk, de sacramenten
en - merkwaardigerwijs - de
burgerlijke overheid.
In deze laatste en definitieve
versie van zijn boek richt Cal
vijn zich in eerste instantie op
de kandidaten in de theolo
gie. Aan hen wil hij een ver
antwoorde handleiding aan
gaande de leer van de Heilige
Schrift bieden. Maar tegelijker
tijd blijft zijn boek nog steeds
gericht op de gewone gemeen
teleden. Hij geeft de christe
nen van zijn dagen zoiets als
een sleutel in handen die hun
toegang wil geven tot het lezen
en bevatten van het Woord
van God. Denk daarom niet
dat de Institutie een leerboek
is, vol met dorre en beschou
welijke uiteenzettingen. Nee,
voor wie goed leest, wordt het
wel duidelijk: Calvijn laat in de
weergave van wat hij zelf in de
Schriften vond, zijn eigen hart
meekloppen. De waarheid van
het Woord van God is door zijn
eigen ziel gegaan.
Al in de eerste zin van het boek
laat hij dat blijken. Ik begon er
dit artikeltje mee. De hoofdin
houd van wat wijsheid heten
mag, is terug te brengen tot
twee dingen: de kennis van
God en de kennis van mezelf.
Die twee horen bij elkaar en
zijn onlosmakelijk aan elkaar
verbonden. Ik zal mezelf niet
kennen als ik niet weet wie God
is. En ik ken God niet als ik een
vreemde voor mezelf ben. Er is
Maar bedenk wel: het
gaat
niet om wie God is "op zichzelf
beschouwd", maar "zoals Hij
is jegens ons," Het is Calvijn
niet te doen om allerlei specu
laties over God, maar "om de
kennis die we ontvangen in de
onlosmakelijke verbondenheid
met Hem" (W, van 't Spijker).
Het gaat om God wie en hoe
Hij is "in Christus." En zo is er
te spreken over de mens - niet
meer of minder dan als zon
daar, als mens voor Gods aan
gezicht geplaatst,
Calvijn schreef zijn Institutte
in het Latijn en in het Frans.
Al sinds 1560, dus één enkel
jaar na de verschijning van
de definitieve versie, kwam er
een Nederlandse vertaling uit.
Het laat zien hoe snel dit boek
van Calvijn ingang vond in
de gereformeerde wereld van
toen. In de eeuwen daarna zijn
er diverse vertalingen uitge
komen. Ze hebben hun spoor
getrokken in de universiteiten
en op de preekstoelen. Maar
niet minder in de huiskamers
van eenvoudige christenen. Ik
heb ze gekend en ken ze nog,
mensen zonder hogere oplei
ding die diverse keren in hun
leven de Institutie doorploeg
den en hun gedachten over de
Heere en Zijn dienst erdoor
lieten stempelen.
Op hervormingsdag 2009
kwam een prachtige nieuwe
vertaling uit. Ik ben er diep
van onder de indruk. Dr. C.,'\.
de Niet, classicus van naam,
heeft zich ervoor beijverd om
deze nieuwe frisse overzetting
tot stand te brengen. Enkele
kenners van Calvijn en zijn
werken hebben als begelei
dingscommissie eveneens hun
medewerking gegeven (dr. W.
van 't Spijker, dr. W. de Greef,
dr. W.H.Th. Moehn en dr. A.
de Reuver). Anders dan in
oudere vertalingen gebeur
de, heeft dr. De Niet vooral
geprobeerd (niet zozeer de
letterlijke verwoording, maar
vooral) de intenties van Calvijn
op het spoor te komen en die
in hedendaagse taal weer te
geven. "Ik heb geprobeerd dat
betoog zo toegankelijk moge
lijk te vertolken door primair
te luisteren naar de stem van
Calvijn, dat wil zeggen: naar
de bedoeling van de bood
schap die hij in de Institutie
brengt en die hij formuleert in
zijn taal, in bewoordingen en
in stijlvormen die kleur geven
aan zijn bericht en die mede
bepalend zijn voor het effect
van zijn verhaal." Aldus de ver
taler bij de presentatie van de
twee delen, vorig jaar oktober
in de Grote Kerk te Dordrecht.
Calvijn eindigt zijn Institutie
met de woorden Laus Deol,
dat is: God lofl Van harte wens
ik dat de eer van de groie
God - Vader, Zoon en Heilige
Geest - met de verschijning van
deze nieuwe Institutie-vertaling
gediend zal zijn.
N.a.v.: Johannes Calvijn,
Institutie of Onderwij
zing in de Christelijke
Godsdienst. Uitgeverij
Den Hertog, Houten.
Twee delen. Gebonden.
Uit het Latijn vertaald
door dr CA. de Niet,
met een inleiding van
prof. dr. W. van 't Spij
ker. ISBN 978-90-331-
2200-2. Samen 1557
pag. Prijs 159,50 euro.
Voor verdere informa
tie: zie de website www.
institutiecalvijn.nl.
J.M.J. Kieviet
Middelharnis, Gemeente
huis: Privé-verzameling groen
emaille van Henny Koopman.
Middelharnis, voormalige
RGO; Privé-verzameling Oude
fototoestellen van Remco
Koopman.
Sommelsdijk, De Samaritaan:
Gerard Razenberg Stichting.
Dirksland, Vroonlande: De
Reizende dichters.
Dirksland, Ziekenhuis: Privé-
verzameling Kantklossen.
Dirksland, Geldershof: Foto
expositie van Jaap Peeman.
Dirksland, Gemeentehuis:
Schilderwerken van leerlingen
van Atelier Galathea.
Melissant, VoUenhove: Werk
van ceramiste Dorien Welte-
vrede.
Ouddorp, Huisartsenpraktijk:
Werk van Breiclub De Vlied-
berg.
Goedereede, Gemeentehuis:
Oude landbouwwerktuigen
van het Streekarchief
Ouddorp, De Vliedberg:
Wereldwinkel.
Ouddorp, VVV: Privé-verza
meling oude handwerken van
Joke van Gelder,
Stellendam, Haegse Huus:
Stichting W02G0,
Wie meer wil weten over Jiet
Vitrineproject van Stichting
Podium kan bellen naar Piros-
ka de Mos, tel, 0187 482400,
