KNR
Vervolg
verhaal
RAAD
DAAD
WECk ^^ditatie
POLITIE
open
Ochtend
voor Vrouwen
Voorlichtingsavond
Reumapatiëntenvereniging
Zuid-Afrikaanse
predikant te gast in
Doopsgezinde Gemeente
I
MET
EN U
EiuvnDEn-niEijws
Acties
STIJLEN VEILEN
ELKE MELK?
KAST BESPAT
NOGMAALS SLEDEHONDEN
Prinses Margriet
vaart voor
kite surfer
Samen zingen
in Ouddorp
Tweeërlei zien
Ansichtkaarten-
beurs
r
^ui§t
-, r-J dat L...^
'j stukje
EIIAtlDEtl-niEUWS
Collecte
Stichting
Oost-Europa
0900-8844
Inbreker
aangehouden
na tip getuige
De weg
der kleine
mensen
PAGINA 5
VRIJDAG 16 OKTOBER 2009
Deze vraag- m nntwoordrufmek slaat gehed ten dienste van de
lezer die er kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen Dp
velerlei gebied kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Niemvs,
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis, met in de linkerbovenhoek
'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door deskundigen
beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek lutrrden gepubliceerd.
op een Amsterdamse veiling zag
ik jmichtige meubelen in o.a.
Rococo-, Louis XVI-, Biedermei
er- en Enpirestijl. Er werd helaas
geen enkel jaartal hij genoemd.
Kunt u me vertellen uil welke lij
den die stijlen ongeveer daleren?
Antwoord: N;i de Romaanse
kei khouw ontstoiicl de gotiek.
Kenmerkend was hel streven
naai' lioogiewerking die o.m.
werd verkregen door spitsbo
gen in vensters en ribgewel
ven. Deze bouwstijl werd tot
midden in de 16de eeuw door
vele meubelmakers overgeno
men. De renaissance (wederge-
booile) kwam in de 1.5de eeuw
in Italië tol omwikkeling. Vor
men en versieringen werden
ontleend aan de klassieke oud
heid. Eind Hide eeuw ontstond
in Italië de barok met robuuste
vormen en overdadige versie
ring, zoals bijv. de uivormige
spitsen op de kerktorens. De
Kranse l.odewijk de 14de- en
l.oflevvijk de 1 .'ide-stijlen vallen
ongeveer samen met de barok,
die zich in de 17de eeuw sterk
verbreidfle in Zuid- en Mid-
den-Kuiopa. Rococo met zijn
overdreven en grillige vorm
geving, ïvaarbij veel gebruik
wertl gemaakt van schelp
motieven, kwam voort uit de
biuok en dateert uit de eerste
helli van de 18de eeuw. De
naam van l.odewijk de 16de is
gegeven aa/i de eerste aanzet
naar de zgn. neostijlen uit het
derde kwarl van de 18de eeuw
(dus voor de Kranse revolu-
lie van 1789). De enipirestijl
herinnert aan het keizerrijk
van Napoleon. Deze werd al
spoedig verdrongen door de
totaal andere Biedermeierstijl
die halverwege de 19de eeuw
opeens heel populair werd,
maar tegen het einde van
de 19de eeuw concurrentie
kreeg van do Jugendstil, ook
bekend onder <\e iManse naam
Arl-Nouveau (nieuwe kunst).
De Victoriaanse stijl valt zo
ongeveer samen met de Bie
dermeier- en het begin van de
|ugendslil. De zgn. Art Deco
ofwel de decoratieve kunst
waarbij o.m. veel gebruik werd
geniaaki van nikkel e.d., stamt
uil de jaren 191'()-194().
Nil ik een hah\ venviichl, krijg ik
van menigeen goede raad, maar
wal is nu heler: moedermelk, of de
fles, of koemelk met water, o] de
zgn. opvolgmelk hoor er heel
verschillend over oordelen!
Antwoord: Ms u zelf goed
gezond bent en niet rookt,
is borstvoeding zo lang als u
dat kunt geven, werkelijk 't
beste vooi de baby. Houdt die
natuinlijke bron op, dan kunt
u op flesjes volledige zuigelin
genvoeding overstappen tot
uw kindje zes maanden oud is.
Daaiiia komt opvolgmelk aan
de beurt, is er wal meer nodig,
dan komt een portie volle yog-
hmt per dag in aamnerking.
Meng geen koemelk met water,
want dan krijgt uw kleintje te
weinig vitaminen D en C:
en dreigen tekorten aan ijzer
en linolzuur. Ook kan claar
door bloedarmoede ontstaan.
Vanaf de zevende maantl kimt
u gerust volle nielk geven,
want dan is er vet nodig. Na
een jaar moet u op de minder
vette melk en zuivelproducten
overschakelen.
Hoe haal ik verjsfjallen van een
glad gelakt bergmeubel?
Antwoord: Van vakkundig
geverfd hout en glad gelakte
meubelen kunt u zulke kleine
verfspatjes wel verwijderen
met een druppel terpentine op
een schone doek. Neem niet te
veel terpentine, wam dan ver
kleurt het hout!
In de editie van vrijdag '2
oktober jl. behandelen wij een
vraag over sledehonden. Hier
bij hebben wij de poolhonden
ten onrechte aangeduid als
Eskimohonden, ook bestaat
de genoemde Siberische sle
dehond niet. Bedoeld werd de
Siberische husky, die net als bij
voorbeeld de Alaska-nialamute
en de Samojeed behoort tot de
rasgroep van de Poolhonden.
De omschrijving van de .Sibe-
ri.sche husky als een vrijwel
ontembare, ongezeglijke en
nauwelijks bestuurbare vech-
leisbaas is volgens een attente
lezer onjuist. Het is waar dat
deze hond een nogal onafhan
kelijk en eigenzinnig karakter
heeft en daarom zeker niet
geschikt is om door iedereen als
huisdier gehouden te vvorden.
Maar tegelijkertijd is de Husky
een zeer tolerante hond, niet
agressief maar juist vriende
lijk jegens mensen (en daarom
ongeschikt als waakhond) en
gezien zijn aard als roedeldier
een absoluut gezelschapsdier.
Het was verder echt niet onze
bedoeling om de sledehon-
densport te associëren met het
gebruik van trekhonden zoals
dat in de vorige eeuw werd
verboden. Deze sport, die ook
in Nederland door veel gepas
sioneerde Poolhondenbezitters
- én hun honden! H wordt
beoefend, heeft hier niets mee
van doen!
Maandag 12 oktober om 10.28
uur werd de reddingboot
Prinses Margriet van KNRM
stati(m Stellendam buiten,
door het Kustwacht Centrum
gealarmeerd voor een surfer
in de problemen bij de Slufter
op de Noordzee. Onderweg
daarheen werden de nodige
gegevens opgevraagd bij het
Kustwacht Centrum en de
Kustwachtpost.Ouddorp. Deze
laatste was nog niet op de
hoogte van de actie. Er werd
eerst richting Slufter gevaren,
daar aangekomen werd nade
le informatie gevraagd. Men
kreeg het nummer van de
melder. Deze werd opgebeld
en toen bleek dat de betref
fende kite surfer al weer op
het strand stond. Alleen zijn
zeil moest nog ergens drijven.
Na een tijdje zoeken weid dil
gevonden aan de buitenkant
van de Hinderplaat. Het zeil
werd opgepikt. De eigenaar
belde dat hij het graag terug
wilde. Hem werd meegedeekl
dat hij het in Stellendam kon
ophalen. Inderdaad kwam
enige tijd later de eigenaar zijn
zeil ophalen, maar hij bracht
wel 2 doosjes gebak mee voor
alle moeite.
OUDDORP- Na de zomer
stop wordt ook in Ouddorp
weer een start gemaakt met
de Open Ochtenden vf)or
vrouwen. Op woensdag 21
oktober a.s. zal Willemien
Lemkes spreker over het
thema 'Heb je iets aan je
geloof als je moet lijden?' Dit
n.a.v. Psalm 31. Deze Open
Ochtend zal plaatsvinden in
de onlmoetingsruimte van
de Doopsgezinde Gemeen
te, Dorpstienden 3 te Oud
dorp. Vrouwen van alle
leeftijden zijn hier hartelijk
welkom. Het programma
begint om 9.30 uur, om 9.00
uur gaat de zaal open en is
de kofTie klaar. Naast samen
zingen, bidden en luisteren
is er ruimschoots gelegen
heid tot het stellen van vra
gen.
DIRKSLAND-Op maandag 19
oktober a.s. organiseert Reuma-
patiëntenver Goeree-Overllak-
kee e.o. een voorlichtingsa%'ond
in het personeelsrcstainant van
het ziekenhuis te Dirksland. Op
deze avond zullen de heer Vis
ser en iemand van Livit ortho
pedie een en ander vertellen
over wat Livit voor reumapa
tiënten kan betekenen. Livit
is specialist op het gebied van
het aanmeten, vervaardigen
en leveren van orthopedische
hulpmiddelen in Nederland.
Hieronder vallen onder andere
orthopedische (maat)schoenen,
inlays (steunzolen), prothesen,
orthesen (zoals braces, banda
ges, spreidbroekjes, redres-
siehelm, etc.) en lherapeuti.sch
elastische kousen. Daarnaast
kan men bij Livit terecht voor
advies, therapie en verzorging.
Livit biedt onder andere scree
nings van de voet, schoenad-
vies, podotherapie en pedicure
aan. De voorlichtingsavond
begint om 19.45 uur en is zowel
voor leden van de Reumapa-
tiëntenver als belangstellenden
gratis toegankelijk.
PROTESTANTSE KERK IN
NEDERLAND
Beroepen te Kloosterhaar-
Sibculo (her\'.), ds. A.W. van
de Griend te Oostwold; te
Sint jansklooster, ds. M.P.
Vis te .Schipluiden, die dil
beroep heeft aangenomen; te
Sommelsdijk (herv), ds. H.
Russcher te Barneveld, die
bedankte voor Kamerik; te
Uithoorn (pt), ds. j. Dubbink
te Zeist, die dit beroep heeft
aangenomen; te Wateringen
(herv.), kandidaat G.J. Codée
te Amsterdam; te Woerden
(herv; wijkgem. Centrum), ds.
P. Nagel te Vlaardingen.
Bedankt xoor Harderwijk
(herv. wijk 2) en voor Putten
(herv wijkgem. 6), ds. W.J.
Dekker te Delft; voor Neder-
langbroek (herv.), ds. W.G.
Hulsman te Genemuiden;
voor Rouveen, ds. B.E. Weerd
te Wierden; voor Sliedrecht
(herv wijk 3), ds. j.B. ten Hove
te Katwijk aan Zee.
Beroepbaar per 1 januari
2010: kandidaat G. Lugthart,
Deuiio 8, 3247 XG Dirksland.
'lël. 0187-605569.
HERSTELD HERV. KERK
Beroepen te Maartensdijk
(herv), ds. C.M. Buijs te Wijk
bij Heusden, die bedankte voor
Katwijk (wijkgem. De Noord);
te Rijssen en te Wapenveld-
Wezep e.o. i.c.m. Emst-Epe
e.o., ds. P den Ouden te Wou-
terswoude; te Sint Annaland
en te Zuilichem-Nieuwaal,
kandidaat N.A. Donselaar te
Oosterland; te Sirjansland, ds.
R.P van Rooijen te Houten.
GEREE KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Eindhoven, ds. A.
van Vugt te Ciees.
Aangenomen naar Assen-
Marsdijk, ds. R. A. Schipper te
Drachten-Nijega, die bedankte
voor Nijkerk-West en voor
Zuidlaren.
CHR. GEREE KERKEN
Beroepen: te Delfzijl en te
Eemdijk, kandidaat W. de
Bruin te Nunspeet; te Noorde-
loos, ds. R. Kok te Urk (Maia-
nathakerk).
Aangenomen naar Rijnsburg,
ds. C;. Westerink te Bennekom.
GEREE GEMEENTEN
Beroepen te Aalburg, ds. A.J.
(iunst te Nieuwerkerk; te Den
Haag, ds. G.J. van Aalst te
Klaaswaal; te Doetinchem, ds.
D. de Wit te Rijssen-West; te
Emmeloord en te Moerkapel-
le, ds. A.T. Vergunst te Carter-
ton (Nieuw-Zeeland).
Aangenomen naar Middel
burg-Zuid, ds. J.J. Tanis te
Kampen, die bedankte voor
Apeldoorn en voor Rotterdam-
.\lexander.
Bedankt voor Borssele en voor
Oudemirdum, ds. J. Schipper
te Dirksland; voor Boskoop, ds.
B. van der Heiden te Alblasser-
dam; voor Drachten, ds. J.M.D.
de Heer te Middelburg-Cen
trum; voor Ede, ds. P Mulder
te Krimpen aan den IJssel; voor
Kiabbendijke, ds. G. Beens te
Kootwijkerbroek; \'oor Oost-
kapele, ds. J.J. van Eckeveld te
Zeist; voor Vlaardingen, ds. G.
Clements te Gouda.
Morgena\'ond, zaterdag 17
oktober is er van half acht tot
half negen weer 'samen zingen'
in de Doopsgezinde Kerk te
Ouddorp. ledereen is hartelijk
welkom.
'..en die door de vensteren zien. zullen verduislerd ivorden'. (Prediker 12:3b)
"ij mijn afscheid van Sommels
dijk kreeg ik van een collega
een boekje met de volgende
titel: 'Blijvend uitzicht'. Het is
een werkje met Bijbelstudies
"ver teksten waarin \ensters
voorkomen. Het is opvallend
hoeveel teksten er in de Bijbel
staan waar gesproken wordt
over 'vensters'. Eén van die
leksten zou ik graag in deze
meditatie voor het voetlicht
willen halen.
De tekst staal in een gedeelte
waar gesproken wordt o\'er
de gebreken die in de ouder
dom kunnen komen. Voor
dat iemand 'naar zijn eeuwig
huis gaat', sterft dus, vindt er
\aak een afname van aller
lei lichaamsfuncties plaats. Je
hoeft maar in een verpleeghuis
rond te lopen en je neemt het
ivaai'. Niet goed meer kimnen
">pen, het gezichtsvermogen
dat minder wordt, het gehoor
dat achteruit gaat en het denk-
\'ermogen dat aan slijtage
onderhevig is.
Koning Salomo, met grote
waarschijnlijkheid is hij toch
de schrijver van het boekje
Prediker, geeft in allerlei beel
den aan hoe dat in de ouder
dom kan gaan. De ouderdom
komt immers met gebreken.
Oud worden is mooi, maar
otid zijn is wat anders. .41s het
gaat om de vermindering van
liet gezichtsvermogen spreekt
hij over de vensters die zul
len verduisteren. Onze ogen
zijn inderdaad te \ergelijken
met \'ensters waarmee we een
blik naar buiten werpen. We
nemen de wereld cmi ons heen
waar. Die wereld kan bij het
ouder worden weleens steeds
kleiner worden.
Die kleiner wordende wereld
kan figuurlijk zich voltrekken,
maar ook werkelijk. Hoeveel
niensen krijgen op oudere
leeftijd geen last van staar.
Staaroperaties ondergaan
doorgaans geen tieners, maar
wel senioren. Ook het dra
gen \'an een bril hoort meer
bij het ouder worden dan bij
het jong zijn. In het pastoraat
ontmoette ik ooit een vrouw
van boven de negentig die met
enige trots vertelde dat ze nog
steeds zonder bril las. Ja, dat is
een unicum. Normaal gaan de
vensters, de ogen, verduiste
ren. Salomo noemt het als een
kenmerk van de ouderdom.
Het is \oor ons mensen niet
altijd gemakkelijk om deze
ontwikkeling in ons leven waar
te nemen. We blijven immers
graag jong en vitaal. We zou
den graag alles op oudere leef
tijd nog net zo willen doen als
toen we veertig waren. Maar
dat is een illusie. Zeker, er zijn
vitale mensen die tot op hoge
leeftijd nog heel veel kunnen,
maar eenmaal komt de tijd
dat de slijtage optreedt. Onze
lichamelijke ogen gaan minder
zien. We kunnen er niet om
heen.
\u wordt er in de Bijbel niet
alleen maar gesproken o\er
onze lichamelijke ogen. .41s
schepselen uit Gods hand heb
ben we te maken met de zin
tuigen die God ons gegeven
heeft. Onze oren, onze ogen,
onze mond, onze neus, onze
ledematen mogen «e gebrui
ken zolang dat kan. Maar een
maal komt daar een eind aan.
Hetzij via een langzame aftake-
lijking, hetzij heel abrupt. Zo
kan het immers ook. Zonder
oud te worden opeens ster\'en.
De vensters \'oor altijd geslo
ten. Heel plotseling. Hoe aan
grijpend kan dat zijn.
Hoe belangrijk is het daarom
om te weten van een ander
zien. Niet lichamelijk, maar
geestelijk. Wat dat betreft is
het heel bijzonder om mensen
mee te maken die lichamelijk
te maken hebben met \'ensters
die verduisterd zijn, maar een
heerlijk open zicht hebben op
hun Zaligmaker. De Koning
mogen zien in'hun schoon
heid. En is dat het niet waar
het uiteindelijk in ons leven om
gaat. Eenmaal zijn onze ogen
allemaal verduisterd. Geen
licht meer. Geen zicht meer
op deze wereld. Maar wat een
voorrecht als de osjen dan zien
mogen in Wie geloofd is. Dat
de ogen hier en nu geopend
zijn \<Mn- Hem Die blinde ogen
wil openen zodat er beleden
mocht worden: 'Eén ding weet
ik, dat ik blind was, en nu zie'.
Het is opvallend dat we er heel
veel aan doen om het zicht in
onze lichamelijke ogen te blij
ven behouden. Een nog betere
bril, een staaroperatie, een
goede leeslamp. noem maar
op. Laten «e ivat betreft onze
geestelijke ogen er ook alles
aan doen om dat zicht op de
genade te ontvangen. Niet voor
niets zegt de verhoogde Chris
tus tegen de gemeente xan
Laodicea; 'En zalf inv ogen met
ogenzalf, opdat gij zien moogt'.
Laat dat advies niet in de wind
xvorden geslagen. Wat zou het
triest zijn om met goede ogen
te sterven, maar geen zicht te
hebben op Christus. Maar wat
zou het een zegen zijn om met
vensters die verduisterd zijn
heen te gaan, terwijl er een
venster is geopend op de heer
lijkheid die er ligt in Christus
Jezus, l^an kan het gezongen
worden, hoe verduisterd de
vensters ook zijn; 'Maar - blij
vooruitzicht, dat mij streelt - ik
zal, ontwaakt. Uw lof otitvou-
wen, U in gerechtigheid aan
schouwen, verzadigd met Uw
Godd'lijk beeld'.
Ds. R.W. van Mourik, Elburg
ZIERIKZEE - Morgen, zater
dag 17 oktober, organiseert
de Nederlandse Vereniging
\an Prentbriefkaartenver-
zanielaars weer een ansicht-
kaartenbeurs. Deze wordt van
10.00-13.00 uur gehouden in
het Multifunctioneel Centrum,
De Huybertstraat 35 te Zierik-
zee. De toegang en taxaties zijn
gratis.
C.._J
X i; r
1i:2iL
MIDDELHARNIS - In de
week van maandag 19 t/m
zaterdag 24 oktober zal in de
gemeente Middelharnis een
huis aan hui.s collecte worden
gehouden voor de stichting
Oost-Europa, werkgroep Mid
delharnis. De opbrengst is
bestemd voor hulp aan Roe
menië.
OUDDORP - In de Welkom-
Dienst in de Doopsgezinde
Gemeente Ouddorp van zon
dagavond 18 oktober a.s. zal
de Zuidafrikaanse predikant
Dr. RJ. Buys, voorganger in de
Gereformeerde Kerk van Zuid-
Afrika, te gast zijn. Dr. Buys
heeft in de afgelopen afgelo
pen 16 jaar een bijzondere taak
vervuld in het gebied KwaNde-
bele, ten noorden van Pretoria.
Onder zijn leiding is daar een
opleidingsinstituut opgebouwd
voor voorgangers in de zwarte
kerken in dat gebied. Het begin
was heel klein en eenvoudig.
In 1993 begon hij zijn lessen
aan 5 studenten in een eeii-
v(5udig kerkgebouwtje. Maar
wat zo klein begon, heeft zich'
geleidelijk ontwikkeld tot een
opleidingsinsutuut waar nog
allijd basiscursussen worden
verzorgd, maar waar ook aan
sluiting is aan de opleidingen
van de universiteit van Pot-
chefstroom. Dat is heel waar
devol voor de kerken in het
gebied, waar nu al heel veel
voorgangers werken, die aan
het Mukhanyo Theological
College (MTC) zijn opgeleid.
De betekenis van MTC reikt
verder, want er hebben inmid
dels ook studenten van buiten
het gebied KwaNclebele hun
opleiding gevolgd. En MTC
staat model voor opleidingsin
stituten in andere Afrikaanse
landen en daarbuiten.
De gebouwen van het Muk
hanyo (wat in Zoeloe 'Licht'
betekent) staan in een gebied
waar veel armoede heerst en
de werkeloosheid groot is. Er
zijn heel veel mensen die aan
AIDS lijden en goede verzor
ging missen. Doordat de ziekte
juist nien.sen treft in de kracht
van hun leven, blijven gezin
nen ouderloos achter en rust
op grootmoeder de zware taak
om voor de kleinkinderen te
zorgen. Maar als ook zij weg
valt, ontslaat een nog groter
probleem. Vanuit MTC is er
een organisatie gegroeid die uil
naastenliefde zoveel mogelijk
probeert te helpen. Die draagt
officieel de naam Mukhanyo
Community Development
Centre, maar in de omgangs
taal staat het bekend als Masi-
bambisane (in Zoeloe: 'Draagt
elkanders lasten'). Er zijn ver-
pleeghuisjes ingericht waar
zwaar zieke patiënten liefdevol
worden verpleegd. Er worden
weesmoeders opgeleid om
wezen te kunnen verzorgen.
Er zijn dagverblijven gebouwd
waar kinderen buiten schooltijd
worden opgevangen en waar
zij maaltijden, opvoedkundige
hulp en hulp bij rouwverwer
king ontvangen.
Dr Flip Buys heeft aan dit alles
leiding mogen geven, maar nu
zijn emeritaat nadert, draagt
hij stap voor stap zijn werk aan
anderen over. Dat betekent niet
dat hij op zijn lauweren gaat
rusten, maar hij heeft nu meer
gelegenheid om zijn ervaring
over te dragen en contacten te
onderhouden met de kerken
en organisaties in en buiten
Zuid-.\frika die het werk van
MTC en MCDC steunen.
Iedereen is welkom om deze
dienst bij te wonen. Het gos-
Rotterdam-Rijnmond
Wijkteam Goeree-Overflakkee
OUDDORP - Opnieuw heeft
alert optreden van een getuige
geleid tol de aanhouding van
een verdachte.,,.^Voensdagoch-
tend rond vie.ii>, uur zag een
getuige iemand binnengaan
bij een hotel aan de Boompjes.
De Ouddorper vertrouwde het
niet en waarschuwde de politie.
Agenten reageerden direct en
stelden een uitgebreid onder
zoek in de directe omgeving
van het hotel in. Al snel werd
duidelijk dat de inbreker ver
moedelijk nog in het pand aan
wezig was. De agenten omsin
gelden het pand en korte tijd
later probeerde een persoon
het hotel te verlaten via de
nooduitgang. Na een korte ach
tervolging werd de man - een
23-jarige inwoner van Zeist -
aangehouden achter de Dorp
stienden. Hij is overgebracht
naar het politiebureau in Spij-
kenisse. Uit verder onderzoek
bij het hotel bleek dat de ach
terdeur van het pand was open-
gebioken. Er is een onderzoek
ingesteld naar mogelijke gesto
len goederen.
pelkoor o.l.v. Petra Troost zal
enkele liederen zingen, bege
leid door /\ijan Huizer op de
x'leugel. Voorganger is ds. J.
Smink. De aanvang is om 18.30
uur.
54-
P.A. de Rover
Hij voelde, hoe jong nog, de gang
der getijden in zijn bloed. Hij kende
de schepen op de rivier. Hij vloog
overeind als een hoornstoot over het
water schoot.
Dan ging de Vertrouwen voorbij. Dan
stonden ze met zijn vieren aan dek:
Vader, moeder. Dirk en Lizebeth.
Dan zette Gartjan zijn handen aan de
mond en stootte hij zijn roep over het
water als antwoord. En dan zwaaiden
ze, alle vier.
Soms hoorde hij die hoornstoot zelfs
in de school. Dan keek hij meester
Lankmoed aan en zei: "Daar gaan ze
weer, meester.En meester glimlachte
met zijn stil-vriendelijk gezicht.
Meester Lankmoed, hij mag Gartjan
graag. Hij houdt van de stille, kreu
pele jongen met zijn diepe, denkende
ogen. De liefde is wederkerig. Gartjan
houdt van de meester met zijn rustig,
vriendelijk gelaat, waarin \'eel groet
jes gekerfd zijn. Meester Lankmoed
heeft het gelaat van een man, die veel
geleden heeft en door dat leed wijs en
stil is geworden.
Meester Lankmoed hééft veel gele
den. Hij heeft drie kinderen gehad,
die alle clrie gestorven zijn. Zijn vrouw
is er malende van geworden. Bij het
vallen van het blad, bij het komen
van het blad en bij wassende maan
is dat het ergst. Ze zal nooit iemand
kwaad doen, meesters vrouw, maar
ze is vreemd. Je kunt een gesprek
met haar voeren en dan lijkt ze heel
gewoon, maar opeens is het mis. Dan
spreekt ze wartaal of begint hard te
lachen. Dan kun je het gesprek wel
staken.
Gartjan weet dat. Hij komt vaak in
meesters huis. De juffrouw houdt
van hem. De juffrouw heeft ook zo'n
jongen gehad als Gartjan. Maar die
was niet kreupel. Jij moet meester
hier opvolgen, Gartjan, heeft ze eens
gezegd. Dat moest onze Wouter doen,
maar die is nu bij Ciod. Ze had de tra
nen in de ogen gekregen en Clartjan
was stil weggegaan. Hij vond het naar
als iemand schreide.
.Als de school uit is, blijft Gartjan
graag bij meester Lankmoed toeven.
Dan helpt hij hem met pennen snij
den, inkt maken en het schoollokaal-
tje reinigen. Dan vertelt meester uit
zijn leven.
"Een dichter heeft gezegd: een kruis
iTiet rozen is 's inensen lot. Zo is het,
Gartjan", zei meester. "Het kruis is
soms zwaar en de rozen zijn vaak
weinig in getal. Maar de Heere legt
ons geen kruis op, zwaarder dan wij
diagen kunnen. Ik ben begonnen
als jij, Gartjan, ik kon goed leren, ik
wilde meester worden. Ik haalde mijn
vierde, mijn derde en tenslotte mijn
tweede rang. Ik werd benoemd in
Middelkerk, aan een openbare school
natuurlijk. De toestand onder de wet
\an 1806 was zo, dat wie tot het geven
\'an onderwijs enige aanleg had en
tamelijk bedreven was in lezen, schrij
ven en de beginselen der rekenkun
de, een examen kon doen om mees
ter \'an de vierde rang te worden. Ik
deed dat examen en slaagde.
Toen moest ik de beginselen der
Nederduitse taal machtig worden, ik
moest met breuken kunnen rekenen
en moest kennis hebben van een goe
de manier van onderwijzen.
Voor de vierde rang had ik examen
gedaan voor de schoolopziener, een
dominee. Nu ging ik voor de derde
rang examen doen voor een Com
missie van onderwijs. Ik slaagde en
moest binnen twee jaar examen doen
om de tweede rang te behalen, want
(Ie getuigschriften van de vierde en
derde rang bleven maar twee jaar gel
dig. Ik studeerde er aardrijkskunde,
geschiedenis en Frans bij en behaalde
ook mijn tweede rang.
Nu was ik ver genoeg. Het zijn er
maar enkelen die het tot de eerste
rang brengen.
Ik werd benoemd aan de school te
Middelkerk en kreeg een salaris van
200 gulden per jaar. Daarbij ver
diende ik nog wat als klokkeluider
en grafmaker, ik was voorlezer in de
kerk en als het moest hondenslager;
ik was koster en nnjest de torenklok
op gang houden; de boeren kwamen
bij mij als ze schrijfwerk te verrichten
hadden.
Ik was inmiddels getrouwd, had een
huis met een flinke tuin, waarin een
aantal vruchtbomen stonden. Die
tuin werkte ik ieder jaar zeli om; ik
\erbouwde mijn eigen aardappelen
en groenten en mijn vrouw had ook
nog een hoekje, waar ze mooie bloe
men kweekte.
We waren gelukkig, Gartjan, of nee,
helemaal gelukkig was ik niet. Want
zie je, ik kon in die school niet God
dienen zoals ik wilde. Het was alle
maal deugd, deugd, waarvan men
sprak. Het was de brave Hendrik en
de brave Maria.
Op de lijst van boeken, die op de
school gebruikt mochten worden,
kwam de Bijbel niet voor. Hoe meer
ik hierover nadacht, hoe meer dat mij
hinderde. Het was alles uit en door
de mens, wat de klok sloeg en aan
hel wezen der Christelijke leer, dat
een mens slechts kan zalig worden uit
genade door het geloof alleen, daar
aan kwam men niet toe.
Ik was tot de overtuiging gekomen,
dat ik mij in het onderwijs moest
richten naar het kompas van Gods
Woord, dat de meeste onderwijzers
een verkeerd kompas gebruikten, nl.
dat van volmaking in eigen kracht,
waardoor zij hun leerlingen nimmer
tot de enige en ware haven van ziels-
rust, tot God in Christus voerden.
Een man als bijvoorbeeld de beroem
de paedagoog Pestalozzi, die ik je nog
wel za] leren kennen, erkende wel dat
het kind tot God geleid moet worden,
maar hij wees als middel aan; terug
leiden tot zedelijkheid en deugd, in
eigen kracht en wijsheid, door streven
naar een ideaal der volmaaktheid.
In Gods Woord is een gans ander
middel genoemd: wedergeboorte uit
God door de Heilige Geest tot nieu
we schepselen, geschapen in Christus
Jezus tot goede werken. Maar dan is
er meer nodig dan verstandelijke ont
wikkeling, dan aanleren van kundig
heden.
Dan is er nodig een onbelemmerd
gebruik van de Bijbel, althans van de
Bijbelse geschiedenis, zoals wij hier
het voorrecht hebben.
Geen wonder, dat ik in botsing kwam
met de schoolautoriteiten. De eerste
zes jaar dat ik in Middelkerk was, liet
men mij ongemoeid. Ik kon naar de
lust mijns harten onderwijs geven.
(wordt vervolgd)
