■PI mKk
'Te Middelharnis is een kind
verdronken...'
Jan Heijkoop eerste
Nederlandse burgemeester
die het Pieperpad fietst
I
Êj^ggÊÉ ja^im ..jyLi
vM=m;i;i
Gebakken vis Cd-presentatie
tionuetemftiv
SGP Goedereede
wil vergunning-
vrij bouwen
bij nieuwbouw
mogelijk maken
Kunststof
inzameling op
1 oktober van
start
Najaarsfair
AduUam
Geen interesse
voor starters-
leningen
82e jaargang Nr. 7847 Dinsdag 15 september 2009
Christelijk strevhblud op gereformeerde grondslag
Onderzoek
Onbekend
Onthulling
De Waal Hoveniers
Nieuwe-Tonge
Tel. 0187-65 24 84
www.dewaalhoveniers.nl
Erf- en sierbestrating
Telefoon: 0187 475 400- www.esselink.nl
O a
MIDDELHARNIS - 'Te
Middelharnis is een kind
verdronken'. Zo luidt
de eerste regel van een
gedicht dat de bekende
Nederlandse dichter
Ed(uard) Jozef Antonie
Marie Hoornik (1910-
1970) in 1938 maakte,
nadat hij medio juli dat
jaar in een avondblad, het
Algemeen Handelsblad,
een sober berichtje had
gelezen met die zin erbo
ven, 'Te Middelharnis is
een kind verdronken'.
Hoornik werd daardoor
getroffen, het leek hem
zelfs te achtervolgen. En
het zette hem aan tot het
maken van een gedicht,
zonder dat hij het verdron
ken kind daarvóór ooit
gekend zal hebben. Een
requiem werd het, met die
ene zin als eerste dichtre
gel: 'Te Middelharnis is
een kind verdronken'. Het
werd het eerste gedicht in
een requiemcyclus, over
verdronken kinderen.
Een gedicht dat buiten
Goeree-Overflakkee meer
bekendheid kreeg dan op
het eiland zelf. Om daar
verandering in te bren
gen, werd afgelopen vrij
dagavond aan de Kaai in
Middelharnis in bijzonde
re zin stilgestaan bij deze
poëzie van Hoornik.
Wiiliimtli'r KrrI Klfingclil (r.) cti jolifni Evemers venkhlev de onlindling van deplaquetle, Ier nai^edurhlenis iiiiii
Idiitiiiii.s Krijirsmaii. die np 5-jiirige leeftijd in liet liavenwnter van Middelhanüs verdronk.
Folii: Haii}- Wtrril
Door Hans Villerius
Het was op 17 juli 19:ïS dat de
loon 5-jaiige Adrianiis (Adri)
Krijgsman, toen hij langs
df kadekanl speelde, in hel
havenwater in viel en daar
bij jammerlijk verdronk. Pas
de volgende dag werd zijn
liehaam opgedregd. De rouw
kaart verwoordt de verslagen
heid en het verdriet waardoor
het gezin getrolTen werd. 'Met
dezen vervuilen wij den irenri-
gen plicht L' kennis Ie geven,
dat na een noodlotlig ongeval
is overleden orrs geliefd Zoon
tje en liroeitje .Adrianiis in den
jeugdigen leeliijd van 5 jaar en
negen maanden. Zijn diepbe-
droefde Onders, Broerljes en
Zii.sje.' Iels van die gevoelens
moei Ed Hoornik gexal heb-
Jk-m. -tichlev fje v\'oorflen bov.M
dal ene berichtje in hel avf)nd-
blad dat hij las.
't Was een neel'van Adri, de in
Middelharnis gewoond heb
bende ]ohan Èveraer.s, die -
geprikkeld door een bericht in
Eilanden-Nieuws in 1992 - op
zoek ging naar de aanleiding
van het gedicht van Hoor
nik. Het bleek zijn verdnm-
ken neefje Adri te betrellen,
die Johan zeil'overigens nooit
gekend heelt.
Johan .startte een onderzoek,
en in de oiidejaarseditie van
Eilanden-Nieuws van 1992
schreef hij hierover een arükel.
Het Reforniatorisch Dagblad
wijdde in de zomer van 2007
ook een artikel aan liet onder
zoek van Everaers. Daarbij
kwam aan het licht hoe weinig
bekend het gedicht van Hoor
nik en de gebeurtenis van 17
juli 19;)8 was in Middelharnis.
Ciiaag zag Everaers daar veran-
fit'rini^ in. Fn foen Berf Klein
geld, waarmee Johan Everaers
in zijn kinderjaren bevriend
is geweest - Johan en Bert
woonden toen vlak bij elkaar,
in de Chrisdaan de "Vrieslaaii
te Middelharnis - wethouder
werd in Middelharnis, besloot
Johan hierover contact met
Kleingeld te zoeken.
Na veel overleg en inspannin
gen is het er van gekomen dat
er een paneel gemaakt werd
waarop aan de ene zijde Hoor-
niks gedicht te lezen valt en
aan de andere zijde een korte
toelicliting daarop. Het paneel
werd op een meerpaal beves
tigd die een plaats kreeg op
de kadekanl, daar waar 71 jaar
geleden de kleine ü^dri Krijgs
man zo tragisch omkwam. Vrij-
De drie broers van Adri Krijgsman, in gedarliten xvrionken tijdens de oiithidling van de plaquetle.
De middel.'ite - Roeland - is ervoor nil .-imerilia gekomen. t'''i'>: l-l"".^ I'lllnius
dagavond werd het onthuld,
nadat eerst 's middags op de
begraafplaats aan de Hoflaan
te Middelharnis in besloten
kring een gedenksteentje werd
gelegd op de tot dan vrijwel
onbekende plaats waar Adri
Krijgsman begraven ligt. Er
staat alleen op: 'Adri'.
Wethouder Bert Kleingeld gaf
daarbij aan dat deze "plaats
ter nagedachtenis" weliswaar
allereerst gewijd is aan Adri
Krijgsman, maar óók aan de
jonge vluchteling die in 2002,
toen hij met z'n fietsje in het
zelfde havenwater was geval
len, alleen 'n klein eindje ver
der, hier eveneens verdronken
is.
Voordat de placiuelte werd
onthuld, las Froukje Bienefelt
het gedicht van Ed Hoornik op
gedragen wijze voor en droeg
de bekende Nederlandse dich
ter Rien Vroegindeweij, oiid-
inwoner van Middelharnis,
enkele van zijn gedichten voor
Daarna was het aan Kleingeld
en Everaers om de plaquette
met het gedicht te onthullen.
Te Middelharnis is een kind
verdronken.
Sober berichtje in het avondblad:
onder een hooiberg die had
vlam gevat
en naast een zolderscliuit,
die luas gezonken.
Zes dagen heeft het in mij
nageklonken.
Op het kantoor vroeg men:
zeg, heb je wat?
Ik werkte door, maar steeds weer
hoorde ik dat:
Te Middelharnis is een kind
verdronken.
En kranten waaien weg en zijn
verouderd,
de dagen korten, nachten worden
kouder,
maar over 't water komt zijn
kleine stem.
Te Middelharnis, denk ik, 'k denk
aan hem
en bed zijn hoofdje tussen hart en
schouder,
en zing voor hem dicht lichte
requiem.
Firma J. J. van Gurp
Oudedijk 14. Ooitgensplaat
(0187)631350/
(061 55552023
www.erf-sierbestrating.nl
NIEUWE-TONGE - Zaterdag
19 september wordt er weer
\i.s gebakken bij de Gerefor
meerde Gemeente aan de
Oranjestraat te Nieuwe-Tonge.
Eén visje voor 1 euro en 6 voor
5 euro. LI kunt uw vis tot vrij
dagavond reserveren via tele
foonnummer 651441 of e-mail
rmcggnt(a'gmail.coni. Bestel
lingen kunnen zaterdag bij de
kerk worden opgehaald.
THOLEN - Vrijdag 18 sep
tember hopen de Canadese
organist André Knevel en de
Tsjechische panfluitiste Liselot-
te Rokyta hun nieuwe CD
'Panfluitmelodies nr 4' te pre
senteren in de Grote kerk van
Tholen. Deze CD is in febru
ari ook in deze kerk opgeno
men en bevat een gevarieerd
programma met overwegend
bekende en minder bekende
geestelijke liederen. De Thool-
se organist Bram Bout zal ook
zijn medewerking verlenen.
De avond begint om 20.00 uur,
de deuren gaan om 19.13 uur
open. De toegang is vrij.
GOEDEREEDE - Van
avond zal de SGP-fractie
van de gemeente Goeder
eede in de commissiever
gadering Grondgebied
zaken het vergunningvrij
bouwen bij nieuwbouw
aan de orde stellen. De
fractie beoogt hiermee dat
bij nieuwbouw het tegelij
kertijd mogelijk moet zijn
om vergunningvrije bouw
werken te bouwen. Onno
dige kapitaalsvernietiging
kan hiermee worden voor
komen.
\anaf 2003 is het mogelijk om
vergunningvrij te bouwen.
Meestal geldt dat voor kleine
bouwwerken zoals een dakka
pel of een bijgebouw aan de
achterkant van de woning. Op
Srond van de huidige regel
geving is het niet toegestaan
0111 vergunningvrije bouwwer
ken tegelijk met een nieuwe
woning of nieuw woongebouw
Ie bouwen. "Eerst moet een
woning gereed worden gemeld
en pas daarna mag er worden
uitgebreid met vergunning-
vrije bouwwerken, zoals een
dakkapel, aan- en uitbouwen
en bijgebouwen", laat SGP-
Iractievoorzitter Hans Klep
per weten. Deze constructie
kost de burger veel geld, want
ioms moei er weer gedeelte-
llik gesloopt worden. De SGP
fractie zal dan ook in de com
missie pleiten om richtlijnen
op te stellen met betrekking
tot vergunningvrij bouwen bij
nieuwbouw. Bij de aanvraag
moet het duidelijk zijn uat de
aanvrager vergunningvrij wil
realiseren. Ook vindt de frac
tie dat de aanvrager geen leges
verschuldigd is voor het \'er-
gunningvrije gedeelte.
'"Tot uw dienst' was de verkie
zingsleus van de SGP en het
collegeprogramma draagt de
titel: 'Dienstbaar'. Als we hier
over duidelijke regels kunnen
afspreken, dan wordt de klant
vriendelijkheid en dienstverle
ning richting de burgers van
Goedereede op een hoger peil
gebracht en kunnen we onno
dige kapitaalsvernietiging
voorkomen", aldus Klepper.
DIRKSLAND - Met ingang
van 1 oktober start op Goeree-
Overflakkee de gescheiden
inzameling van kunststofver
pakkingen, zoals plastic fles
sen. Daarmee loopt hel eiland
een kwartaal vooruit op de lan
delijke verplichting, die per 1
januari 2010 ingaat.
De inzamelcontainers komen
op alle locaties waar nu al glas
bakken staan. De gemeente
raad van Dirksland reageerde
donderdagavond positief op
het initiatief. Wel wilde Henk
Huber (Fractie Huber) zeker
weten dat de inzameling plaats
vindt in gesloten containers.
"-Anders vliegt 's nachts je afval
o\'er de straal. Dat hebben we
met het glas ook gezien. Nee,
wroeten in de container mag
niet mogelijk zijn." Wethouder
Koningstvoud kon Huber die
zekerheid niet geven, maar zei
een niet-gesloten type contai
ner "niet logisch" te vinden.
Op een vraag van Jos Toes
(Christenunie) over het infor
meren van de burger, ant
woordde de wethouder, dat
alle huishoudens vcïór 1 okto
ber schriftelijke uitleg tege
moet kunnen zien. Volgens
de wethouder is de verwach
ting dat er op jaarbasis 55 ton
"gebakken lucht" in de contai
ners terecht komt.
(Teiist: Kees van Ri.xoorl)
Wainiieiiieiid liargniiii-sterjan Heijkoop, met een vini zijn aiid/tenareii. nel ojt ileJii'ls gcsliij)! iiiii 'ii stukje
i'«H liet Pieper juni te nemen. rntit: Hmiy Win
DEN BOMMEL - Sinds
het begin van deze zomer
heeft Nederland zijn eigen
Pieperpad. Nee, dit is geen
schrijffout. Want inder
daad, een Pieterpad is er
ook, al jaren, een wan
delroute van 'boven' naar
'beneden' door Nederland.
Of andersom natuurlijk.
Net waar je begint. Maar
nu gaat het echt om een
Pieperpad. Slechts één let
ter verschil, maar voor het
overige toch een heel ander
soort 'pad'. Ook wel van
boven naar beneden, van
Friesland tot Zeeland zelfs,
maar nu geheel gericht op
de aardappel, de pieper.
OUDDORP - Zaterdag 19 sep
tember is er van 9.30 tot 15.30
uur in verenigingsgebouw
Eben-Haëzer, Preekhillaan 3,
een najaarsfair t.b.v. Stichting
Adullam. Er worden veel arti
kelen verkocht, zoals najaars-
stolTen, boerenkaas, sierfruit,
groenten en fruit, creatieve
artikelen, folokaarten. eigen
gemaakte kaarten, cake, koek
jes, kruiden, cadeauartikelen,
enz. Voor de kinderen zijn er
spelletjes, de grabbelrok, enz.
Ook is er een terras voor een
kopje thee en koflie met gebak
of een patatje met frikadel of
hamburger.
Het winkeltje van Adullam
bij Hester Grinwis. Zeebre-
kersweg 22. is voorlaan op
dinsdagmiddag geopend van
13.50-17.50 uur.
"Vandaar de naam Pieper
pad voor deze route.
Door Hans Villerius
Maar liefst duizend kilometer
lang, en ze voert niet alleen
langs wegen, dijken, velden
of dreven, maar ook langs
biologische aardappeltelers,
demonstratievelden met bij
zondere aardappelrassen en
langs landelijke uilspannin
gen. Dit alles bedoeld om de
biologisch geteelde pieper in
de bclangslelling te zetten. En
om zoveel mogelijk mensen
proefondervindelijk kennis te
laten maken met de voordelen
van Ijiologische landbouw in
het algemeen en van de bio
logische aardappelteelt in het
bijzonder Met als initialiehie-
mers de organisaties Biologica
en Greenpeace.
In een folder die beide stich
tingen hebben uitgegeven staat
het zo: 'Een likkebaardend lek
kere fietsroute van het Friese
Lauwersmeer tot het Zeeuwse
Heikanl. Een uniek pad dat
slingert langs biologische aard
appeltelers, restaurants, mooie
natuurgebieden, gezellige
Bed&;Breakfasls en nog veel
meer leuke pieperpad-pleisler-
plaalsen. Pak de hels en ga op
pieperpad!'
Het pad bedoelt een afwisse
lende ontdekkingstocht te zijn
naar «at onze schijnbaar alle
daagse aardappel toch bijzon
der maakt. Onderweg ontmoet
u aardappeltelers die, zonder
gebruik te maken van kunst
mest, chemisch-synthetische
bestrijdingsmiddelen en gene-
dsche manipulatie - dus biolo
gisch - de lekkerste aardappe
len zoeken te verbouwen. Bij
de aangesloten landbouwers
kunt u rondleidingen volgen
en horen hoe flora en fauna
profiteren van de biologische
aanpak. Of onderweg smul
len \an de Laura, Marabel of
Bionica, van de Santé, Raja of
nog andere aardappelsoorten,
of in één van de aangesloten
restaurants zich laten onthalen
op een speciaal Pieperpadge-
recht. En wie zelf de handen
uit de mouwen wil steken, kan
nog helpen niet oogsten ook.
Het Pieperpad bestaat uit veer
tien trajecten en voert door de
provincies Friesland, Flevo
land, Utrecht, Zuid-Holland
en Zeeland. Rondom het pad
is ook een kleurrijk boekje uit
gegeven boordenvol informa
tie over allerlei bezienswaar
digheden langs het Pieperpad,
inkijkjes bij de deelnemende
boeren en restaurants, tips
voor sfeervolle logeeradres
sen, maar ook duidelijke rou
tekaarten per traject. Het kan
worden aangevraagd via web
site www.pieperpacl.nl, waar
natuurlijk nog meer informa
tie te vinden is.
Hel was waarnemend bur
gemeester Jan Heijkoop van
de gemeente Ooslflakkee die
vrijdagmiddag om half twee,
als eerste burgemeester van
Nederland, de fiets pakte om
zijn betrokkenheid te tonen
bij het hele project én bij de
biologische aardappelteelt.
"Vanaf de parkeerplaats bij de
Hervormde Kerk van Den
Bommel legde hij een traject
van 10 km. af, richting Oude-
Tonge. En onderweg deed hij
het bedrijf van de biologische
tuinder Ronald Vader aan.
Hel echtpaar Vader verbouwt,
naast vele biologische groenten
drie hectare Nicola aardappe
len, die hun weg vinden naar
zowel Nederlandse, Duitse,
Scandinavische als Engelse
afnemers. Toch gaat Vaders
voorkeur uit naar regionale
afzet van zijn producten, o.a.
om daarmee het aantal voed-
selkilometers zoveel mogelijk
te beperken. Voordat Heijkoop
per flets bij het gemeentehuis
van Oude-Fonge arriveerde
liet hij zich eerst uitvoerig bij
de Vaders, op Boerderij Biolo
gisch Goed, informeren.
D1RKSL.A.ND - Cieen enkele
starter op de woningmarkt in
Dirksland heeft tot nu toe een
aanvraag ingediend voor een
starterslening. De gemeente
stelde de regeling vorig jaar
in om starters een financieel
steuntje in de rug te geven bij
het kopen van een woning.
Volgens enkele raadsleden
geniet de regeling onvoldoen
de bekendheid. Wethouder
Koningswoud brengt de star
terslening binnenkort nog eens
onder de aandacht, ook die
van makelaars en banken. Wel
licht heeft dat effect. Dirksland
kiest niet voor hel optrekken
van de maximale koopprijs van
265.000 tot 350.000 euro om
in aanmerking te komen voor
de lening. "Help je dan wel de
juiste doelgroep bij het finan
cieren van een eigen woning?",
vraagt Koningswoud zich
hardop af. "Het college denkt
van nief." (Tek.sl: Kea van RixoorI)
L Doe op zaterdag
- 26 september
mee aan de
l' Paauwe
fietstocht en
schrijf u in.
lemanédk mijn stijl tot zijn stijl maakt. Iemand die
meedenkt en zich in mijn leuen uerdiept. Ik uoel me
begrepen. En tóch is het mijn interieur, mijn stijl! ■^,^eè20'
www.interieur-paauwe.nl ^^^Ifor^'^^ jo
aNinenwir* ligt ulakWj Zierikzee; 50 outominuten can Rotterdam, Roosendaul en Terneuzen.
