Kennismaken
met Joods Amsterdam
Meditatie
Echtparentoernooi
Vervolg
verhaal
RAAD
DAAD
Beroepings-
EN U
WERK
EI1AI1DB1-I1IEUW5
O*
ZEILVLIEGRISICO
Jubileumreis
Excelsior
Het bloed van Jezus Christus
reinigt van alle zonden
Psalmzang
avond
De weg
der kleine
mensen
Hoofdstuk 14
GEVANGENEN
PAGINA 5
VTUJDAG 8 MEI 2009
De werkgroep Kerk
Israël en de commissie
Vorming Toerusting van
de Emmaüskerk te Middel-
harnis organiseert een uit
gebreide dagreis om Joods
Amsterdam te Ieren ken
nen. Tijdens een wandeling
kunt u de historische ont
wikkelingen van de Jood
se gemeenschap ervaren.
Hoewel er in de voormalige
Joodse wijk veel nieuwbouw
is verschenen, herinneren
talloze plekken aan het
vooroorlogse Joodse leven.
Daarnaast is het ook moge
lijk de vele monumenten te
bezoeken die ter nagedach
tenis aan de vervolgingen in
de Tweede Wereldoorlog in
deze buurt zijn opgericht.
l)c F.snoga is cIc sytiagoge van
de Portugees Israëlietisclie
(iemceiUe. Deze synagoge is in
1675 gebouwd aan hel Jonas
Daniël Meijerplein, tegenover
liet huidige Joods Historisch
Museum. De E.snoga is gcies-
laureeid, maai bevindt zich
»vell)ei}chouwd nog in origi
nele staat, (n dit complex is
ook de beroemde bibliotheek
F.ts Haïm-Liviaria Moiitezinos
ondergebracht.
Het joods Historisch Museum
is in 1932 ontstaan. Sinds 1987
is het museum gehuisvest in
een complex van vier voorma
lige synagogen van de N'IHS,
gebouwd tussen 1671 en 17,")2.
Het museum bezit een vet-
rassende collectie bijzondere
objecten. Naast de schoonheid
van de religieuze objecten zijn
er ook veel kunst en voorwer
pen uit het oude en moderne
joodse leven te zien. Er zijn
diverse afdelingen, zoals de
geschiedenis van Joden in
Nederland van 1600 tot heden,
de Joodse religie, het Kinder-
museinn, tijdelijke tentoonstel
lingen en het Prentenkabinet,
dat speciaal gebouwd is voor
de beroemde collectie Leben
oder Theater van Charlotte
Salonton.
De diamantindustrie heeft in
belangrijke mate bijgedragen
aan de integratie van de Joden
in Amsterdam. De oude stooni-
labriek is een imponerend
gebouw in de oude Joden-
buurt. Geopend in 1879 was
dit de grootste diamantslijpei ij
in Europa. Hier is te zien hoe
Deze vrnag- en arthvoordrubriek stnnl geheel ten dienste van de
lezei- die er kostenloos gebruik van kan maken. Uiu vragen op
velerlei gebied kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws,
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis, met in de linkerbovenhoek
'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door deskundigen
beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet rnel antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
WAAR VIND IK
GEHAAMTEN?
Waar lilijvi'tt eigetdijk de skelet
ten van (Ie kleine en grote zixig-
dieren die onze hossen bevolken'?
Ik xiiiid nog geen (ifgekloven holje
van een wezel, een vos oj een ree
terugWinir sterft hel xi'ild?
Antwoord: Damhert, edelhert
en wild zwijn waren vorige
eeuw in ons land uitgeroeid
en zijn pas in de vorige eetivv,
o.m. door de bemoeienis van
prins Ilendiik, heriugevoeid.
Ook moet u aantal en opper
vlak in goede verhouding zien.
Een boer kan dank zij goede
graslandverzorging, kunstmest
en veevoer 23 volwassen run
deren |)er ha houden, maar de
wildsland is tientallen malen
diumer! Er leeft hier nauwe
lijks één ree op 100 ha opper
vlak bos en heide. Afgeschoten
en gewonde dieren worden
door jagers en boswachters
meegenomen, behalve bijv. in
de Ooslvaardersplas.sen. Zie
ke dieren zoeken een schuil
plaats. In de natuur blijven
alleen sterke botten gespaaid
en dan nog uitsluitend indien
ze op gunstige jilaatsen liggen.
De liunuislaag in de bossen
is zuur en loogt de kalkhou-
dende beenderen uit, zodat ze
snel verteren. 'lére skeletten
van vogels, hazen, konijnen,
wezels, enz., worden vaak lijn
gekauwd door wilde zwijnen,
vossen, honden en verwilder
de katten. En dan zijn er de
zgn. doodgravertjes: kleine,
maar zeer sterke insecten met
de Latijnse naam Necropho-
las, die op de reuk van dode
gewervelde dieren afkomen en
met een aantal soortgenoten
de grond eronder omwoelen
tol het kadaver erin verdwe
nen is. Dan legt het wijlje van
deze aaskever er haar eieren
in en zorgen de larven vooi de
rest.
VIDEO-KWALITEIT
Ik heb nog veel videobanden met
opniunen van mijn kinderen.
Hoe hond ik ze zo hmg mogelijk
op peil, zodat de beelden niet ver
vagen of verdwijnen
Antwoord; De opnamen zullen
niet gauw vervagen. Elk jaar
een keertje heen en weer spoe
len is voldoende om te voorko
men dat de opgerolde banden
hier en daar de beelden gaan
'overzetten'. Bewaar ze in de
doos in een droge, afsluitbare
kamerkast en op die manier bij
een constante temperatuiu'. Of
zet ze of laat ze overzetten op
een DVD,
,'\ls ik in mijn vokantie ga zeil-
xiliegen, geldt daarbij dan ook de
n f gesloten reisverzekering?
Antwoord: Nee, de meeste
maatschappijen sluiten bij reis
verzekeringen gevaarlijke spor
ten uit. Daaronder vallen berg
beklimmen, boksen, jagen op
diamanten worden geslepen
en wordt informatie verstrekt
over de verschillende soorten
diamanten.
De dagtocht wordt gehouden
op dinsdag 13 oktober a.s. en
staat onder leiding van joodse
gidsen. De reis wordt georga
niseerd door de werkgroep
Kerk Israël i.s.m. de com
missie Vorming -f Toerusting
van de Eirimaüskerk te Mid
delhamis. Deelname kost lo
p.p. (incl. busreis, koflie/thee,
lunch, diner, entreeprijzen en
gidsen). Belangstellenclen die
nen zich zo spoedig inogelijk
op te geven. Dat kan bij ds.
L.J. Lingen, tel. Ü187 482944,
e-mail predikant(a'emmaus-
kerkmiddelhainis.nl.ofbijPiet
de Munck, tel. 0187 642419,
e-mail vorniingentoerusting{a
emmauske rkmiddelharnis.nl.
Betaling van het deelname-
geld dient eveneens z.s.m. te
worden overgemaakt cjp reke-
ningnr. 37..51.81.016t.n.v. L.J.
Lingen onder vermelding van
Isaëlreis Amsterdam. Op web
site www.einmauskerkmid-
delharnis.nl (kerk en Israel)
kunt u de folder downloaden
met daarin het hele dagpro-
granmia.
DIRKSIAND - Het gemengd
koor Excelsior uit Dirksland
heeft ter gelegenheid van haar
100 jarig bestaan een mooie
jubileumreis naar Trier in
Duitsland gemaakt.
Op vrijdag 1 mei vertrok de
bus met 40 personen naar
de oudste stad van Duitsland
aan de Moezel. Onderweg
werden stops gemaakt en op
zaterdag 2 mei heeft men een
mooie boottocht op de Moe
zel gemaakt van 4 uur onder
schitterende weersomstandig
heden van Trier naar de toe
ristenplaats Bernkastel-Kues.
Het koor genoot van de prach
tige wijnhellingen en de mooie
vaarroute, 's Avonds werd een
jubileumconcert gegeven in de
prachtige Heilig Kreuzkirche
van Trier. Een mooi concert
in deze akoesüek-rijke basi
liek onder leiding van dirigent
Charles van der Veeke en de
Russische pianiste Yrina Zhyn-
kina. Ook vveiden de diverse
mooie attracties van de stad
Trier bezocht. Het koor kan
terugzien op een geslaagd
evenement ter gelegenheid
van haar 100 jarig bestaan in
november 2009.
groot wild, onderwatersport,
parachutespringen, wildwater
varen, wintersport en zeiivlie-
gen, tenzij tijdig een aanvullen
de premie worclt voldaan.
WAAHOM OOIEVAAR?
Hoe komt een vogel toch aan die
vreemde naam ooievaar
Antwoord: Omstreeks de Mid
deleeuwen noemden onze
voorouders dit dier 'odevare'
en dat zal komen van 'ode-
baar', hetgeen schatbrenger
betekende. Ode stamt namelijk
van het Oudsaksische od
bezit, .schat) en baar is afgeleid
van baren en beren, dat allebei
dragen betekende.
PROTESTANTSE KERK IN
NEDERE4ND
Beroepen te Beekbergen, ds.
A. Meiling te Akkerwoude-
Murmerwoude; te Boskoop
(wijk oost), kandidaat G.J.
Roest te Utrecht; te Hage-
stein, kandidaat H.J.T Lub
bers te VVekerom; te Hem
men, ds. invv. A.E.L Zaal te
VVesepe; te Mijdrecht, ds. mw.
L.L Nagelkerke-van Wierin-
gen te Dirks-horn, die dit
beroep heeft aangenomen; te
Nuenen, ds. mw. .S.C. Crou-
wel te Braunschweig (Duits
land), die dit beroep heelt
aangenomen; te Schoonoord
(federatieve gem.), ds. J.A.
■Schneider te De Lier, die dit
beroep heeft aangenoinen; te
Schofjnrewoerd (herv.), kan
didaat R.R. Eisinga te Moor
drecht; te VVommels-Hidaard,
ds. A.E. Veerman-van Dijk te
Drogehain, die dit beroep
heeft aangenomen; te IJssel-
muiden, ds. VV.Th. H. Moehn
te Oldebroek.
Aangenomen naar Leiden
(herv. Marewijkgem.), ds. T.
Jacobs te Broek op Lange-
dijk. naar Oude-Tonge, kan
didaat PM. van 't Hof te Sint-
Annaland.
Bedankt voor Den Bommel
(herv.), ds. K.E. Schonewille
te 's-Gravenmoei.
Beroepbaar: kandidaat (dr)
L.J. Tiesinga, Sperwer 6,
9781 XR Bedum. Tel. 050-
3013558. E-mail: ljtiesinga@
xs4all.nl.
HERSTELD HERV KERK
Bedankt voor Loon op Zand,
ds. A.C. Rijken te Gameren.
GEREE KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Harkstede, ds.
L.G. Boonstra te Ten Post; te
Maassluis icm de Lier, ds. G.E.
Messelink te Waardhuizen.
GEREE GEMEENTEN
Beroepen te Arnhem, ds. A.
Schreuder te Rijssen-Zuid;
te Middelharnis, ds. J.M.D.
de Heer te Middelburg-Cen
trum; te Rhenen, ds. D. de
Wit te Rijssen-West; te Urk,
ds. J. van Belzen te Veenen-
daal.
Bedankt voor Groningen, ds.
J.J. Lanis te Kampen; voor
Leiderdorp, ds. P. Mulder te
Krimpen aan den IJssel.
GEREE GEM. IN NED.
Bedankt voor IJsselmuiden,
ds. J. Roos te Barneveld.
VRIJE OUD GER. GEM.
Aangenomen naar Olde
broek, kandidaat D.C. Flap
per te Staphorst.
Op zaterdag 16 mei zal in de
Rehobóthkerk te Sommels-
dijk een psalmzangavond
worden gehouden ten baten
van Stichting Stephanos. De
aanwezigen zingen de psal
men, terwijl de Bovenstem
vereniging uit Ouderkerk
aan den IJssel o.l.v. Arie van
der Vlist de bovenstem zingt.
Ds. L.M. Jongejan en ds. A.A.
Egas zullen de te zingen psal
men voorzien van een korte
toelichting. Het thema is
'Psalmen onder de kinderen
van Korach'. De avond begint
om 19.30 uur.
Het bloed van de gekruisigde
C-hristus is de prijs, die voor
het eeuwig behoud van de
Kerk moest worden betaald.
Er was een losprijs van buiten
gewone waarde voor nodig en
God achtte dit bloed van Zijn
Zoon zó kostbaar, dat het daar-
\oor toereikend was! Het was
immers een gróte menigte, die
verlost moest worden, "een
schare die niemand tellen kon"
(Openb. 7:9), en de zonden van
ieder van deze verlosten waren
zoveel als het zand in de zee
of de bladeren van hei bos. Zij
waren "rechtvaardig gevange
nen" (Jes. 49:24). De ketenen,
waannee zij waren gebonden,
waren zwaar; de gevangenis,
waarin zij gevangen waren, was
niet te ontvluchten; zij, die hen
verdrukten waren machtig.
Er was dus een grote losprijs
nodig, maar die losprijs was
beschikbaar. Het bloed van de
Gekruisigde werd door God
\'oldoende geacht! Gods recht-
iaardigheid kon niets meer
eisen, want Hij was volkomen
tevreden met deze losprijs! Zó
kostbaar waardeert God dit
bloed, dat Hij het zelfs vol
doende acht om alle vonnissen,
die door de overtreding van de
Wet aan de zondaar worden
opgelegd, volledig te betalen;
ja, zelfs om de Wet zijn veroor
delende kracht te ontnemen,
zodat het een rechtvaardige
zaak voor Ciod is, om een zon
daar vrij te spreken ofte ver-
(jordelen! De vloek van de Wet
is dan ook niet langer onver
mijdelijk en noodzakelijk! God
kan hem, zonder Zijn recht
geweld aan te doen, ophetTen
en in plaats daarvan Zijn zegen
schenken. Wat moet de waarde
van het bloed geweldig groot
zijn, als dat in staat is een vloek
in een zegen - een rechtvaardi
ge vloek in een rechtvaardige
zegen - te veranderen!
Zó kostbaar acht God dit bloed,
dat Hij door de kracht daar
van de weg tot het heiligdom
voor de zondaar openzet; zoals
geschreven is: "hebbende vrij
moedigheid, om in te gaan in
het heiligdom, door het bloed
van Jezus" (Hebr. 10:19). Het
is dat bloed, dat machtig is
om deze weg te openen, om
de poort te ontsluiten, om het
voorhangsel te .scheuren. En
zó wordt die weg, die voor een
zondig mens anders de weg
naar de dood zou zijn geweest,
nu de weg naar het leven: de
"levende weg"! Ja, dan wordt
het zelfs de énige weg naar
het leven, de énige en zekere
weg voor hem om daarop te
gaan, de énige en zekere plek
in een gevallen wereld, waar
op hij zijn voet kan zetten.
Daardoor kan de zondaar nu
veihg binnentreden! En het
strekt God tot eer, hem toe te
laten! Het heiligdom wordt
door zijn binnenkomst niet
verontreinigd, want het bloed
van de Gekruisigde is daar, om
dit te voorkomen. Hij hoeft
niet verontrust te zijn of terug
te deinzen, want het bloed dat
de weg opent, geeft hem óók
vrijmoedigheid om te komen;
het neemt de angst weg van
het schuldig geweten, dat hem
anders daarvan zou kunnen
weerhouden. Dat bloed stelt
hem in staat te komen met een
"waarachtig hart, in de volle
verzekerdheid des geloofs, zijn
hart gereinigd zijnde van het
kwaad geweten en zijn lichaam
gewassen zijnde met rein
water" (Hebr. 10:22).
Zó kostbaar acht God dit bloed
dat Hij, alleen op grond daar
van, zonder de minste toevoe
ging van iets anders, zelfs de
ergste zondaren kan vergeven,
behouden, rechtvaardig ver
klaren en aannemen! Het is
op grond van dit bloed, dat
Hij hun geweten voor zuiver
en onbezwaard houdt. Hoewel
hun besef van zonde wordt ver
diept en vermeerderd, drukt
htm gevoel van schuld hen niet
langer terneer, zoals dat voor
heen het geval was.
Door hun oog gevestigd te
houden op dit dierbaar bloed,
houdt Hij hun geest in vol
maakte vrede. Hij doet hen
zien, hoe dat bloed ervan
getuigt, dat Ciods toorn al op
een Ander werd uitgestort en
dat de veroordeling is wegge
daan. En zo leidt Hij hen van
dag tot dag verder, "opdat
Hij hen onstrafTelijk kon stel
len voor Zijn heerlijkheid, in
vreugde, in de dag van de ver
schijning van Zijn Zoon" (Judas
24). Zó kostbaar acht God het
bloed van Zijn Zoon, dat Hij
daardoor in het hart van zon
daren kan binnenkomen en
daar Zijn verblijf in houden,
erin wonen als in Zijn uitverko
ren tempel! Het is de bespren
keling van het zondaarshart
met dit bloed, wat plaats heeft,
zodra wij Gods Woord in zijn
kracht aannemen, waardoor
het geschikt wordt gemaakt om
een tabernakel voor de Heilige
te zijn! Het is het zicht op dit
bloed, waardoor de zondaar
zich zalig en gelukkig voelt
in die innige relatie met God;
want hoe zou hij zich anders
kunnen voelen, met zó'n Gast
in zijn huis, de Heilige inwo
nend bij de onheilige?
Zé) kostbaar acht God dit bloed,
dat Hij het tot antwoord stelt
op de verschillende twijfels en
angstaanjagende ledenerin-
gen, waarin het eigen hart en
de satan onze geest probeien
te verstrikken, hetzij in het
naderen tot God of nadat zij al
tot Hem gekomen is.
Drukken de zonden, die u
in vorige jaren begaan hebt,
zwaar op u? Hij zegt: "Aan
schouw dil bloed!" Wordt uw
geest verduistert, door een
gevoel van onwaardigheid?
Hij zegt weer: "Aanschouw dit
bloed en zie daarin alles wat
die onwaardigheid voor Mijn
ogen volledig wegneeint!" Krij
gen onreine gedachten, die als
een vloedgolf door elke ingang
van het hart kunnen binnen
stromen, de overhand op u?
Hij zegt opnieuw: "Aanschouw
dit bloed, want "het reinigt
van alle zonden!" (Efez. 1:7 en
Joh. 1:17). Geen énkele vorm
van onreinheid kan de kracht
van dit bloed verminderen, of
het bezoedelde zoi^daarshart
daarvoor minder toegankelijk
maken!
Zó kostbaar acht God dil bloed,
dat Hij om de verwerping
daarvan de wereld zal veroor
delen! Verachting van dit bloed
wtjrdt door Hem voor ztVn
zware zonde gerekend, dat de
verdoemenis van de wereld er
van afliangt. "Het bloed des
Testamenls onrein te achten",
of het in die zin te behande
len, zal de oorzaak zijn van
de "zoveel te zwaarder straf',
waarover de Apostel zo drei
gend spreekt, die bo\en het
hoofd van de ongelovige hangt
(Hebr. 10:29). Dit is 'nu juist
zijn veroordeling, zijn zonde
bij uitstek: hij is een verachter
van het bloed! Hierom "blijft
de toom Gods op hem".
Het is niet op één, maar op véél
manieren, dat God ons Zijn
oordeel over de waarde van
dit bloed bekend maakt, zodat
er van onze kant geen enkele
mogelijkheid tot vergissing kan
bestaan! Als wij ogen hebben,
móeten wij het wel zien; als wij
oren hebben, móeten wij het
wel hoien. Het is niet slechts
één bekendmaking, maar wel
duizend heeft Hij er laten ver
kondigen.
Het zou goed voor ons zijn als
wij dit volkomen begrepen,
want dan zouden wij inzien,
hoever wij dat bloed bene
den zijir waarde schatten! Wie
onder ons is in staat, dat onein
dig kostbaar bloed te kennen
en te waarderen, zoals het dat
verdient? Wij gebruiken leoor-
den, om de waarde er van uit
te drukken; maar wat buiten
het bereik van woorden ligt, is
voor ons helemaal duister.
De meeste mensen verbeelden
zich, al voldoende kennis van
die waarde te bezitten en dat
het enige wat zij nodig heb
ben, niet een hogere waarde
ring van dit bloed moet zijn,
iriaar alleen maar een diepere
indruk van de waardering,
die zij al bezitten! Maar is dat
werkelijk zo? Is dit de echte
kwaal? Is dit de oorzaak daar
van? Nee, toch! Wat de mensen
ook mogen veronderstellen te
bezitten, laat dit hen weten, dat
zij juist in hun waardering van
het bloed te kort schieten!
Zij behoren zich ernstig te
bezinnen over de viaag: "Heb
ik op dit ogenblik wel een
juiste en betrouwbare waar
dering van dit bloed? Als ik die
had, hoe kan mijn hart dan zo
onrustig zijn en door twijfel
geschokt worden? Is die twijfel
al niet eeir duidelijk bewijs, dat
ik in mijn waardering van dat
bloed ernstig tekort schiet?"
isl'i dat zo bij u is, pas dan het
geneesmiddel toe bij de tver-
kelijke oorzaak van de kwaal!
Laten wij onze ogen richten op
het bloed van de Gekruisigde
en op de verschillende wijzen,
waarop God in Zijn Woord
de onmetelijke waarde ervan
bekend heeft gemaakt. Laten
wij die nauwkeurig lezen en
goed op ons laten inwerken.
Dan zullen wij de juiste waarde
ontdekken, die aan dit bloed
wordt toegekend door Hem,
die het overgaf om te worden
vergoten. Er is géén betere
manier om twijfels op te heffen
en ze niet alleen voor een tijd,
maar voor altijd weg te nemen,
dan ons al die verschillende
omstandigheden voor de geest
te brengen, waariir God zo
heerlijk Zijn verkondiging van
de waarde van dit bloed heeft
samengevat.
Laten wij nooit ophouden,
ons oog steeds daarop geves
tigd te houden! En wanneer
onze geest moedeloos wordt
of de satan twijfels influistert,
laten wij dan opnieuw ons oog
daarop richten en steeds weer
terugkeren tot diezelfde Bij
belwoorden die, wanneer de
Heilige Geest onze ogen opent,
ons inzicht zullen vermeerde
ren en verhelderen. Dan zul
len wij hoe langer hoe meer en
met toenenrende ontvankelijk
heid daarvoor, de oneindige
heerlijkheid van dit Godde
lijk bloed begrijpen. Het zien
daarvan alleen is al genoeg om
de storm van het meest door
schuld verslagen geweten, dat
ooit onder het besef van een
veroordelende Wet sidderde,
te stillen.
Honitius Bonnr (1808-1889)
GOLTGENSPLAAT - Bij Ten
nisvereniging Ooltgensplaat
aan de Sportlaan te Oolgens-
plaat beloofde het Echtparen-
toernooi van zaterdag 2 mei
een prachtige dag te worden.
Vanaf 8.30 uur druppelden
de deelnemers binnen. Na
ontvangst met koffie/thee met
gebak konden de eerste deel
nemers om negen uur begin
nen aan hun partijtjes. Niet
alle paren waren 'echt', zo
waren er stelletjes van broer
en zus maar ook moeder en
zoon. Opvallend was ook dat
er aardig wat jongere paren
meededen en dat de bijbeho
rende koters aardig in de weer
waren in het kleine speeltuin-
tje dat deel uitmaakt van het
tennispark. De jongere paren
gingen elkaar te lijf als jonge
honden terwijl de oudere
paren het voorzichtig aan
deden. Tenslotte is het een
gezelligheidstoernooi. Het
was ook een gezellige drukte
op het terras van de vereni
ging. Veel mensen uit het dorp
kwamen kijken en iets eten of
drinken uit de splinternieuwe
kantine van de club. Zelfs kwa
men er een paar nieuwe leden
aanwaaien. Nieuwe leden kan
de tennisvereniging heel goed
gebruiken om meer mensen
aan het bewegen te krijgen.
Dit jaar is het de eerste keer
dat een groot aantal vrijwil
ligers meehelpt aan veel acti
viteiten voor alle leden en de
jeugd. De twee gravelbanen
liggen er geweldig bij en er
is veel speelruimte voor alle
leden en jeugdleden. In de
meimaand zijn de zaterdagen
nog gereserveerd voor thuis
spelende teams die de naam
van Ooltgensplaat proberen
hoog te houden. Wilt u ook
lid worden van de vereniging,
een telefoontje naar de secre
taris van de club is voldoende,
tel. 0187-631162. Zie ook web
site www.tvooltgensplaat.nl.
31
P.A. de Rover
Wat de cholera betreft, geloof ik, dat
deugdelijk voedsel en goed drinkwa
ter de beste voorbehoedmiddelen zijn,
gezien het verloop der ziekte. En dat
de vooruitgang van de ontwikkeling
van de mens Gods oordelen oproept,
dat wil er bij mij ook niet in. De mens
mag toch de krachten, die God in de
natuur gelegd heeft, gebruiken?"
"Zeer zeker, mijn waarde dokter, maar
hoe gebruikt de mens die krach
ten? Als hij daarop steunt en daarbij
zijn God verlaat, dan roept hij Gods
oordelen over zich in, dat kan niet
anders. Hoe verder de mens komt in
zijn menselijk kunnen, hoe meer hij
op zichzelf gaat steunen, hoe hoog
moediger hij wordt. Dan gaat hij zich
een god wanen en dan.... het is altijd
weer de oude zonde; hoogmoed. En
zo kon het wel eens geschieden, dat
de uitvinding \'an de stoomkracht een
vloek voor de mens werd."
De hele rivier weet, dat de Ver-
trou"en een afgescheiden
schuit is. De riethalmen aan de
oever geven het elkaar fluisterend door.
De wind vertelt het aan de knotwilgen;
die schudden hun hoolcl erover. De
rappe golven zeggen het elkaar. De
mensen, die op de rivier varen en die
aan de oever wonen, weten het. En het
riet en de knotwilgen, de wind en de
golven zijn barmhartiger dan de men
sen. Zij wijzen Willem en Annemie niet
met de vinger na, de mensen wel. Zij
schelden niet, de mensen wel. Zij wer
pen niet met stenen en modder, de
mensen wel.
De golven dragen je schuit, de wind
stuwt hem voort, zij helpen je naar
het doel van je reis; de mensen gun
nen je geen vracht, geen eten, geen
plaats op de rivier, noch aan de wal.
Mensen zijn zo wreed als dieren. Wie
niet wil, zoals zij willen, moet wegge
worpen, vertrapt worden. Zelfs wie
niet denken wil als zij, niet geloven
wil als zij, omdat zijn consciëntie het
hem verbiedt, omdat Gods Woord het
hem verbiedt.
't Wordt moeilijk voor Willem en
Annemie. Willem is naar Agines van
der Plas gegaan. Hij heeft veel voor
hem gevaren. Agines heeft hem de
werf afgejaagd. Hij heeft geen werk
voor afgescheidenen." Willem had dit
verwacht, maar de honger neep.
Hij is naar Gorkum gegaan. Hij heeft
er over willen spreken met Ds Huis
man, maar die is intussen verhuisd
naar Utrecht. Hij heeft aangeklopt bij
dokter Weyland. Die heeft hem wat
ondersteuning gegeven, maar veel
kon het niet zijn. Zijn piaktijk leed
onder het feit, dat hij het bestaan had
mee te gaan op afgescheiden oefenin
gen.
En nu ligt daar hun mooie, sterke
schuit met die mooie, sterke naam
Vertrouwen op het boegsel. Ze heb
ben samen gebeden, Willem en Anne
mie, gebeden dag aan dag. Maar de
hemel leek van koper.
.\nnemie is mager geworden. De
kleine Dirk heeft driftig haar borst
gezocht, maar daar niet meer gevon
den, wat hem verzadigen kon. Hij
schreide veel, de kleine Dirk.
Willem is naar de gemeente van Cray-
estein gegaan, een kleine gemeente
van kleine mensen. Hij is op de ker
keraadsvergadering gekomen en de
scriba heeft van dit onderhoud aan
getekend: Art. 3. Komt in de verga
dering het lidmaat der gemeente
Tromp, verzoekend de bedeeling
te mogen genieten, welk verzoek in
overweging zoude genomen wor
den, waarna hij vertrok. Is besloten
behalve 50 cents bedeeling per week
hem in plaats van een mud aardap
pelen per maand f3.00 toe te leg
gen voor deze maand". Maar zal
Willem dit iedere maand herhalen?
De schuit kon niet banken deze zomer,
de honger nijpt en Annemie is weer
in verwachting.
Een vrachtje verhuisboel naar Zwijn-
drecht brengt weinig in. En 't is een
druppel op een gloeiende plaat.
Maar daar in Zwijndrecht hoort Wil
lem praten over een groep van men
sen, die op een werf wonen. Onder
hen zijn schippers en zij hebben altijd
vracht. Zij lijden geen gebrek.
Willem vertelt het goede nieuws aan
Annemie, Die schudt haar hoofd.
"Die nieuwlichters, Willem, ik heb er
nooit veel goeds van gehoord. Laten
we niet met hen aanleggen. Laten we
vertrouwen op God. De Heere zal uit
komst geven."
'Ja, ja, maar met als we lijdelijk neer
blijven zitten. Hij wil, dat we cle mid
delen, die voorhanden zijn, gebrui
ken. Misschien is dit een aanwijzing."
"Ik geloof niet, dat zij in de weg zijn,
Willem."
"Dat kunnen we onderzoeken', zegt
hij hoopvol, "dat merken we gauw
genog."
Ze hoort die hoopvolle klank in zijn
stem en haar weerstand is verzwakt
door de kommer. Toch waarschuwt
een stem, diep in haar.
Vlak voor de scheepsvyerf laat Willem
het anker vallen. Het is tegen de mid
dag.
Een paar mannen komen naar de
waterkant.
Met enkele slagen heeft Willem zijn
roeibootje naar de wal gebracht.
"Waar is jullie baas?" vraagt Willem.
"Er is hier geen baas. We zijn allemaal
broeders en zusters", geeft een der
mannen ten antwoord.
"Nou ja, maar d'r is hier toch wel
iemand, die zo'n beetje het opper-
toezicht heeft? Waar ik mee praten
kan?"
"Ga maar naar die loods daar", en de
man wijst hem een grote schuur.
Willem kijkt eens rond. Op de werf
ligt een grote, oude Keulenaar. Die
moet zeker opgekalefaterd worden.
Een heel karwei om zo'n schuit op de
wal te krijgen.
Dan gaat hij naar de loods, een ruime,
langwerpige en net bedmmerde zaal.
Aan de ene zijde zitten een veertigtal
mannen en vrouwen aan een lange
tafel. Ze zijn allen op dezelfde wijze
gekleed: de mannen in duffels buis
en broek en met een grove muts op
't hoofd; de \'rouwen in zwart baaien
rok en jak. Zij dragen een nauw om 't
hoofd sluitend mutsje, dat geen enkel
haarlokje laat zien. Aan de andere zij
de van de zaal zitten een dertigtal kin
deren met in hun midden een man
van middelbare leeftijd.
(wordt vervolgd)
