Beter presteren
Kerkgang?
door
Ds. G. van Manen neemt afscheid
van Geref. Gem. Middelharnis
Kerk
diensten
Opening'100 jaar
Excelsior'
Lege
EIIAtlDEtl-niElJWS
Bingo
kleindierenver.
Dirksland
Damvereniging
Dirksland
Beginners-
cursus bijen
houden
Alphacursus in
Goedereede
Morgen
verkleed
schaatsen
EIIAI1DEtl,|1lEüW5
Drs. W. Chr. Hovius
'Ik ben met ulieden, al de dagen tot de voleinding der wereld'
Uw auto én caravan
Zondag 11 januari 2009
Lyriek van de Lage
Landen.
De canon in tachtig
gedichten.
J.M.J. Kieviet
PAGINA 2
VRIJDAG 9 JANUARI 2009
Ethiek
Een opmerkelijk rapport
Vorige maand veischeen er
een opmerkelijk rapport van
twee Amerikaanse wetenschap-
peis. Dat rapport is gebaseerd
op een onderzoek, uitgevoerd
via telefonische interviews
onder meer dan honderd dui
zend ouders van kinderen, die
in de fase van de schoolleeftijd
zijn. Uit dit onderzoek zou
blijken dat kinderen rri'inder
problemen hebben op school
wanneer zij opgroeien bij hun
echte, biologische ouders die
kerkelijk meeleven.
Ondersteunende cijfers
Het ingestelde onderzoek
zou de conclusie kunnen laten
trekken dat kinderen van wie
de ouders uiteen gegaan en
definitief gescheiden zijn, en
die bovendien ook nog eens
heel laks zijn in de kerkgang,
vijfmaal zoveel kans lopen in
een klas te blijven zitten en een
leerjaar te moeten overdoen.
Vastgesteld kon worden dat
vier en dertig procent van de
kinderen die thuis geen gezin
kennen met twee ouders of
die op zondag niet onder het
Woord van God komen, inmid
dels al een keer zijn blijven zit
ten en een klas hebben moeten
overdoen. En maar liefst min
stens tien procent van de kin
deren moet het zonder beide
ouders stellen, groeien dus
op in een vreemd gezin of in
andere opvang, en gaan nooit
naar de kerk.
In het zuiden en noorden
Tevens is gebleken dat in de
zuidelijke staten van Amerika,
waar heel veel mensen met een
donkere
huidskleur wonen, veel kin
deren geboren worden die uit
buitenechtelijke relaties ter
wereld komen. Maar in die
zuidelijke staten ligt hel kerk
bezoek juist heel hoog. Maar
liefst vijf en tachtig procent van
de bevolking is kerks!
In de noordelijke stalen
van Amerika wonen veel meer
blanken. Maar daar is het
beeld precies omgekeerd. Er
zijn veel meer kleine gezin
nen. Daar wonen de kinderen
bij hun eigen ouders totdat ze
het ouderlijk huis verlaten en
op eigen bestemming komen.
Maar in die staten komen de
kerken, enkele uitzonderingen
daargelaten, niet meer vol.
In ons land?
Nu kan men zeggen en er
zich van afmaken door te stel
len 'nu ja, zo ligt het in Amerika.
In ons land is dat toch anders'.
Maar we zouden schrikken als
we de getallen van echtschei
dingen onder ons oog krijgen.
En we weten toch ook hoe het
met de kerkgang in ons land is
gesteld! Het proces van ontker
kelijking gaat nog steeds door.
Leren we ervan?
Om te beginnen mogen
kinderen toch als een bekro
ning van het huwelijk worden
gezien. We krijgen kinderen,
we nemen hen niet! En daar
mee ligt een grote verant
woordelijkheid voor hen op
de schouders van de ouders.
Afgedacht van wat er soms
aan verdriet, ruzies, vreemd
gaan met een ander, soms zelfs
mishandelingen, aan een echt
scheiding voorafgaat, weten of
beseffen ouders vaak niet wat
kinderen wordt aangedaan bij
een uit elkaar gaan. Die kinde
ren hebben niet om het leven
gevraagd. Wij gaven als ouders
hen dat in de middellijke weg.
Geen ouderlijk huis te ken
nen, geplaagd te worden op
school - 'jullie pappa en mam
ma zijn (lekker) bij elkaar weg
hè' - dat alles zal ongetwijfeld
invloed op schoolprestaties uit
oefenen. En kinderen kunnen
onder elkaar ook wreed zijn.
Zouden we dat als ouders onze
jongen of ons meisje niet willen
besparen? En hoe kan een kind
nu kiezen tussen vader of moe
der? De Heiland leerde reeds:
'Wat God samengevoegd heeft,
schelde de mens niet'. Ik heb
echtparen gekend waarvan het
huwelijk op de klippen liep.
Beide ouders kregen omgang
met een andere partner. Maar
ze hebben de officiële schei
ding uitgesteld tot de kinderen
op zichzelf gingen wonen. Die
verantwoording namen ze, hoe
triest ook de afloop was.
De kerkgang
Uit het in het begin van dit
artikel aangegeven rapport
blijkt tevens hoe grote rol de
kerkgang speelt, ook bij kinde
ren op school. Helaas, ook in
de kerk getrouwde paren - met
het jawoord aan elkaar voor het
aangezicht van God gegeven -
ontkwamen en ontkomen niet
altijd aan echtscheiding. De
geregelde gang naar het huis
van God is evenwel zo belang
rijk, ook met onze kinderen.
Oud en jong worden uit het
Woord van God onderwezen.
Gelukkig die ouders die met
hun kinderen over de Heere
en Zijn dienst praten, maar in
het dagelijks gebed ook met
de Heere over hun kinderen.
De kerkgang en daardoor de
betrokkenheid op God en Zijn
dienst kunnen ook de harmo-
nie in het gezin zo bouwen en
versterken. Die werkt ook posi
tief uit op de schooljaren.
In het nieuwe jaar
Dit artikel verschijnt aan
het begin van een nieuw jaar.
Mogelijk is bij u of bij jou de
kerkgang sedert korte of lan
ge tijd erbij ingeschoten. Wat
let u of jou in dit nieuwe jaar
ook de kerkgang te hervatten?
Ik gun u en jou zo graag een
gelukkig en een vooral door
God gezegend leven. Mogelijk
bent u of ben jij wel een trou
we kerkganger. Poogde u of
jij die onkerkelijke buren wel
eens mee te krijgen onder de
boodschap van het Evangelie?
Dat behoeven we toch niet als
een geheim onder ons te bewa
ren? Dat kan en mag zelfs toch
niet? Wie weet hoeveel kwaad
en verdriet er door u of jou
voorkomen kan worden door
medemensen op het spoor van
de Bijbel te zetten! Want nog
altijd is het woord van Jakobus
waar en geldig: 'Wie een zon
daar van de dwaling van zijn
weg bekeert, die behoudt een
ziel van de dood en zal menigte
van zonden bedekken'. Ik wens
u en jou een heel gezegend
2009 toe in de weg die God wil
dat we gaan.
MIDDELHARNIS - Tij
dens de Nieuwjaarsdienst
van afgelopen donder
dagmorgen in de Gere
formeerde Gemeente van
Middelharnis heeft ds.
G. van Manen afscheid
genomen, i.v.m. zijn ver
trek naar de gemeente van
Elspeet. Middelharnis was
de eerste gemeente die ds.
Van Manen diende, van
2005-2008.
Als Schriftlezing liet de schei
dende predikant Psalm 146
lezen, de tekst voor de predi
king was Mattheüs 28 vers 20:
'En zie, Ik ben met ulieden, al
de dagen tot de voleinding der
wereld. Amen'.
Als thema voor de preek
noemde ds. Van Manen 'Een
troostrijke belofte', en stond
vervolgens stil bij drie hoofd
gedachten:
1. Wie deze belofte doet,
2. Wie deze belofte krijgt en
3. Wat deze belofte inhoudt.
Lettend op het verband van
de tekst komen we uit na
Pasen. Wellicht was 't bij de
verschijning van Christus aan
500 broeders op eenmaal dat
Christus dezx woorden sprak.
Ze zien Hem komen en aan
bidden Hem. Maar ook zullen
er zijn die twijfelend blijven
staan, of in verwondering en ze
vinden 't te groot dat de opge
stane Christus Zich aan hen
openbaart. Maar er zal ook wel
ongeloof zijn geweest. Tot al
dezulken spreekt Christus hier.
Hij zegt dat Hem alle macht is
gegeven op hemel en aarde.
Ook geeft Hij de discipelen de
opdracht het Woord te verkon
digen en te dopen. En daarbij
geeft Hij een rijke belofte, waar
alles van afhangt: 'Ik ben met
u'. Dat, is Christus, Die van
de Vadëf" alle macht in hemel
en op aarde heeft gekregen.
Macht om Zijn kerk op aarde
te beschermen en te leiden.
Voor Hem zal alle knie zich
buigen. Hebt u uw knieën ook
al voor Hem gebogen, onvoor
waardelijk? Als we nog onder
danen zijn van de vorst der
duisternis, moeten we onszelf
geen rust gunnen voordat we
een onderdaan zijn van Sions
goedertieren Koning. Hij heeft
't Zelf gezegd dat wie tot Hem
komt. Hij geenszins zal uitwer
pen, maar dat Hij Zijn rechter
hand op de schouder legt en
zegt: Ik ben met ulieden. Dat
zegt Hij, door Wie de Vader
alle dingen regeert. Dat is ook
het uitzien van de kerk: dat die
Christus met hen is.
Christus spreekt deze belofte
tot Zijn elf discipelen. Later
worden zij apostelen. Christus
verkiest zich ambassadeurs,
eenvoudige en ongeleerde
mensen, maar die wel van
God geleerd zijn. Geroepen
vanachter het visnet of uit het
tolhuis. Krachtdadig en inwen
dig geroepen door Woord en
Geest. Ze hebben geleerd hoe
groot hun zonden en ellenden
zijn. En dat htm gerechtighe
den tekort waren om voor God
te kunnen bestaan. Met de
wonden van hun zielen waren
ze op de beste plaats terecht
gekomen: bij het Lam Gods
dat de zonden der wereld weg-
Christelijk streel<blacl op gereformeerde grondslag
Uitgave: uitgeversmij. Eilanden Nieuws b.v.
Verschijning: dinsdag huis-aan-huis
vrijdag abonnementen uitgave
Tei. (0187) 471020. Fax (0187) 485736
Postbus 8, 3240 AA IVliddeiharnis. Langeweg 13, Sommeisdijk
ADVERTENTIES EN ADMINSTRATIE
Tel. (0187)471020
E-mail: info@eilandennieuws.nl
Tarief per mm 0,42. Contracttarieven op aanvraag
Sluitingstermijn zal(elijl<e advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
Sluitingstermijn overlijdensberichten: maandag 17.00 uur
en vrijdag 7.30 uur. Voor foutief geplaatste advertenties als gevolg
van onduidelijke advertentieopdrachten kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Bladmanager: Gert Verweij, tel. (06) 50448359
Advertentie-verkoop: e-mail: gertverweij@eilandennieuws.nl
REDACTIE
hoofdredacteur: J. Villerius, tel. (0187) 471022
e-mail: hansvilleriuseeilandennieuws.nl
Plaatsing van ingezonden berichten kan zonder opgaaf
van redenen worden geweigerd.
ABONNEMENTEN:
Abonnementen (vrijdageditie) zijn bij vooruitbetaling en worden
automatisch verlengd. Opzeggingen schriftelijk vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
Postbanl< 167930
Rabobank Goeree-Overflakkee 3420.01.108
Lid NNP
Van toepassing zijn de Regelen voor het Advertentiewezen (ROTA).
neemt. Toen zijn ze door het
geloof tot Hem gevlucht. En
mochten ze ervaren dat Chris
tus zich tot hen keerde en von
den ze Hem, de lang beloofde
Verlosser, de Messias, de Zalig
maker, de Borg, Ze werden
ook meer en meer aan Chris
tus verbonden, mochten Hem
door het geloof aanschouwen
en in Hem vinden alles wat ze
nodig hebben. Vlees en bloed
hebben hen dat niet geopen
baard, maar de Vader Die in
de Hemel is. Dat is het werk
van God Zelf Hopelijk zijn
er in de gemeente velen die
op dat plaatsje terecht mogen
komen, om in Hem alleen'alles
te vinden. Ook als Hij daarna
gaat openbaren dat Hij lijden
en sterven gaat. Hij is overge
leverd voor hun zonden. Borg-
tochtelijk. Als dat geopenbaard
wordt en Christus Zijn ver
dienste gaat toepassen op de
ziel, leidt dat onuitsprekelijke
verwondering en hunkert de
ziel om vrijgesproken te wor
den op grond van de gerech
tigheid van de gezegende Mid
delaar. Om Christus te leren
kennen, zowel in de staat van
Zijn vernedering als van Zijn
verhoging.
Omdat de discipelen de
opdracht kregen 'Ga dan heen'
hadden ze deze troostrijke
belofte zo nodig: 'En zie. Ik
ben met ulieden'. Een troost
rijke belofte voor de kerk van
alle eeuwen, om houvast aan
te mogen hebben. Ondanks
ongeloof en afmakingen. Niet
op prinsen het vertrouwen stel
len, maar de God Jakobs tot je
hulp hebben. Terwijl je 't jezelf
waardig maakt dat God eeu
wig tégen je is, betoont Chris
tus 't: Ik ben met ulieden, op
grond van Mijn borggerechtig-
heid. Wat kan echter ongeloof
en twijfel een ziel gevangen
nemen. Of de aanvechtingen
van de-satan. Christus heeft
echter overwonnen. Ik hoop
dat u daarom mag leren zien
op de overste Leidsinan en vol
einder des geloofs: Jezus.
DIRKSLAN D - De Dirkslandse
Kleindierenvereniging organi
seert maandag 12 januari weer
een bingoavond. Er worden
vijftien ronden gespeeld en een
superronde met een hoofdprijs
van 50. De eerste ronde is
gratis. Kinderen die met hun
(groot)ouders meekomen, spe
len de hele avond voor 4, De
avond wordt gehouden in ver
enigingsgebouw De Schakel,
Beatrixlaan 31 te Dirksland.
De aanvang is om 19.30 uur.
Opgeven kan via tel. nr. 0187
683811,
Jezus blijft bij Zijn kerk op
aarde. Dat kan alleen Christus
zeggen, het wijst op Zijn god
heid en alomtegenwoordig
heid. Zijn deugden verheerlijkt
Hij op aarde. Hij is de Koning
der koningen en Heere de
heren. Met Zijn majesteit en
genade blijft Hij bij en bewaart
en beschermt Hij Zijn kerk.
Waarom is dat voor de kerk
zo belangrijk? Omdat Gods
volk hun zonde en schuld elke
dag alleen maar groter maakt.
Daartoe zendt Hij Zijn Geest uit
op aarde. Die in alle waarheid
leidt en Christus gaat verheer
lijken, en Die Zijn kerk troost
en leidt. Ik ben met ulieden,
wat is dat dichtbij: Hij omringt
Zijn gemeente. Hij is de eerste
en de laatste, al de dagen tot
aan de voleinding der wereld,
dus niet één dag uitgezonderd.
Het wordt duister, de antichrist
komt en heeft 't op Christus en
Zijn gemeente gemunt. Maar
toch bereikt Jezus Zijn doel,
want Ik ben met ulieden. Ik
hoop dat u daar gelovig amen
op leert zeggen. Want Hfj heeft
't gezegd. Die niet liegen kan.
Laat dat ook bij afscheid tot
troost mogen zijn.
Aan het eind van de dienst
waren er toespraken van ds.
Van Manen zelf, van ouder
ling Van den Berge namens
de Particuliere Synode Zuid
en de Classis Tholen, en door
ouderling Koppelaar namens
gemeente en kerkenraad.
Uitslagen van 5 januari jl.
Afdeling 1:
H. Keuvelaar - W. Stolk 3-0
J. Knops - A. Jelier1-1
C. van Prooijen -
Joh. Wolfert0-3
D. Wolfert - M. v. 't Geloof 3-0
in vertrouwde handen
Bijen houden is een bij
zondere en boeiende hob
by. Een gedegen voorbe
reiding is noodzakelijk om
een goede start te maken.
Daarom organiseert de
Imkervereniging Goeree-
Overflakkee in samenwer
king met imkervereniging
Voorne-Putten een cursus
bijen houden voor beginners.
De cursus start op 5 februari
2009 met de eerste van een
5-tal theorielessen. Vanaf april
worden er ongeveer 10 prak
tijklessen gegeven. Tijdens
de praktijklessen worden alle
handelingen die gedurende
het bijenseizoen noodzakelijk
zijn uitvoerig behandeld. De
kosten voor deelname bedra
gen 175.
Aan het einde van de cursus
ontvangen de deelnemers het
officiële diploma beginnend
imker van de Nederlandse Bij
enhoudersvereniging (NBV)
en krijgen de deelnemers, wan
neer ze lid worden van Imkers
vereniging G-O, meteen ook
hun eerste bijenvolk.
Voor aanmelding of meer
informatie kunt u tot 1 febru
ari a.s. terecht bij Chris Koorn-
neef, tel. 0187-493319, of bij
Arie de Lint, tel, 0187-641463,
e-mail a,de.hnt@planet.nl.
Op woensdag 14 januari gaat
bij de Hervormde Gemeente
van Goedereede een Alpha
cursus van start. Daarin wor
den de basisprincipes van het
christelijk geloofbesproken. De
cursus bestaat uit tien avonden
en een kort weekend. U kunt
zich nu nog opgeven. Jong of
oud, gelovig of niet-gelovig, al
jaren in de kerk of er nog nooit
geweest, iedereen is van harte
uitgenodigd! Voor opgave of
meer informatie kunt u contact
opnemen met Lieske Sperling,
tel. 06-13228058, e-mail lies-
kesperlingCo) Filternet.nl.
OUDDORP - Morgenmiddag,
zaterdag lOjanuari, organiseert
IJsclub Ouddorp van 13.00 tot
16.00 uur een wedstrijd 'ver
kleed schaatsen' op de ijsbaan.
Hofdijksweg 44 te Ouddorp.
Vanaf 13.00 uur kunnen deel
nemers gratis inschrijven bij
het loket op de ijsbaan. Voor
de mooist verklede schaatser(s)
is er een gevulde enveloppe.
De prijsuitreiking is om 16.00
uur.
OUDDORP - Hersteld Herv.
Gem. Dorpskerk: 9.00 uur
ds. H. Lasscheen 18.30 uur
kand. J. A. Kloosterman,
Ede. Ehen-Haëzer: 9.00 uur
kand. J. A. Kloosterman,
Ede en 18.30 uur ds. H.
Lassche - Herv. Gem. 9.45
uur ds. J. N. Zuijderduijn,
Nieuw Lekkerland en 18.00
uur ds. J. C. Breugem,
Goudswaard - Geref. Kerk
10.00 uur (H.A.) ds. C. G.
Kanten 18.30 uur ds. G.J.
Mink - Ger. Gem. 9.30 uur
leesdienst en 14.30 uur ds.
J. Schipper - Doopsgezin
de Gem. 9.30 uur dr. R. H.
Hartkamp en 18.30 uur de
heer W. Tanis.
GOEDEREEDE - Herv. Gem.
10.00 en 18.30 uur ds. E.
de Mots - Hersteld Herv.
Gem. 9.30 en 18.00 uur
ds. R. van Kooten, Apel
doorn.
STELLEN DAM - Herv. Gem.
10.00 uur ds, D. Hoolwerf
en 17,00 uur de heer T,
R, Rietveld, Ridderkerk -
Hersteld Herv. Gem. 11.00
uur ds. H. Lassche, Oud
dorp én 18.00 uur kand. M.
Diepeveen - Geref. Kerk
10.00 uur ds. J. Bijlsma en
18.30 uur ds. C. G. Kant.
MELISSANT-HersteldHerv.
Gem. 10.00 uur kand. B.
D. Bouman, Poortvliet en
14.30 uur ds. R Korteweg,
afscheid - Geref. Kerk 9.30
uur drs. R H. L. Lo - Ger.
Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst - Ger. Gem. in
Ned. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem.
10.00 uur ds. G. van Meije-
ren en 18.00 uur ds. M.
Mosterd - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur ds. J. Schip
per - Ziekenhuis; 14.30
uur de heer A. Dubbeld.
HERKINGEN - Herv. Gem.
10.00 uur ds. H. Harkema
en 18.00 uur kand. A. A.
Teeuw, Ridderkerk - Her
steld Herv. Gem. 9.30 uur
ds. A. van Wijk en 18.00
uur ds. M. B. van der Palm,
Nieuw en Sint Joosland -
Ger. Gem. 10.00 en 18.00
uur leesdienst.
SOMMELSDIJK - Herv.
Gem. 10.00 uur kand. A.
ten Brinke, Alblasserdam
en 18.00 uur ds. G. H,
Abma, Gouda - Lukaska-
pel HDG 10.30 uur ds. M.
B. v. d. Akker, Nieuwerkerk
a/d IJssel - Hersteld Herv.
Gem. 9.30 en 17.00 uur ds.
L. M. Jongejan - Exodus
10.00 uur ds. H. Visser -
Remonstrantse Gem. geen
opgave - CAMA Gem.
10.00 uur de heer J. W.
Grievink.
MIDDELHARNIS - Herv.
Gem. 10.00 uur ds. B.Jon-
geneel, Dussen en 18.00
uur ds. J. Blom, Ridder
kerk - Geref. Kerk 10.00 en
17.00 uur ds. L. J. Lingen
- Ger. Gem. 9.30 en 18.00
uur leesdienst - Chr. Geref.
Kerk 9.30 en 18.00 uur ds.
J. Westerink - Geref. Kerk
(Vrijgemaakt) 9.30 uur
leesdienst en 17.00 uur ds.
D. J. van Diggele.
NIEUWE TONGE - Herv.
Gem. 9.30 uur kand. T. R.
Rietveld, Ridderkerk en
18.00 uur ds. H. Harkema
- Hersteld Herv. Gem. 9.30
uur ds. H.J. Boeren 18.00
uur kand. B. D. Bouman,
Tholen - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur ds. R Blok.
OUDE TONGE - Herv. Gem.
10.00 uur kand. A. A. van
den Berg, Gouda en 18.00
uur kand. A. L. de Kwaads-
teniet, Rotterdam - Ger.
Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst - Evangelie
Gem. Flakkee 10.00 uur
pastor B. de Haan.
STAD a/h HARINGVLIET -
Herv. Gem. 10.00 uur ds.
H. J. Catsburg en 18.00
uur ds. T. W. van Benne-
kom - Geref. Kerk 10.00
uur ds. B. J. Oldenhuis en
18.00 uur ds. A. J. Krol -
Ger. Gem. 10.00 en 18.00
uur leesdienst.
DEN BOMMEL - Herv.
Gem. 10.00 uur ds. T W.
van Bennekom, afscheid
en bevestiging ambtsdragers
en 18,00 uur kand. A. ten
Brinke, Alblasserdam -
Geref. Kerk 10.00 Uur de
heer K. Baas en 18.00 uur
ds. A. S. Rienstra.
OOLTGENSPLAAT - Herv.
Gem. 9.30 en 18.00 uur ds.
H. G. van der Ziel - Her
steld Herv. Gem. 11.00
uur kand. B. D. Bouman,
Poortvliet en 15.30 uur ds. -
M. B. van der Palm, Nieuw
en St. Joosland - Geref.
Kerk 9.30 uur de heer P.
A. de Jongh en 18.00 uur
ds. G. den Hartogh - Ger.
Gem. 9.30 en 18.00 uur ds.
D. W. Tuinier.
LANGSTRAAT - Herv. Gem.
10.00 uur ds. A. Belder.
De canon van Nederiand is in.
Welbekend: vijftig onderwer
pen die samen een overzicht
bieden van de geschiedenis
van ons land. Vooral bedoeld
als leidraad voor het onderwijs.
Maar ook handig voor ieder
een die zich voor de historie
van ons land interesseert.
Min of meer analoog hier
aan verscheen de canon van
de lyriek in de Lage Landen.
Tachtig gedichten uit de litera
tuur van Nederland en Vlaan
deren. Weloverwogen geselec
teerd, samen een beeld vor
mend van de rijke poëtische
traditie in de Nederlandse taal.
De samensteller is Paul Claes,
een veelzijdig Vlaams auteur
en vertaler. Ooit ontving hij
voor zijn vertaaloeuvre de
Martinus Nijhoff-prijs. Het is
een prachtig uitgevoerd boek
in een klassiek design en met
veel illustraties. Een juweel om
te bekijken alleen al. En opval
lend laag geprijsd.
Bloemlezingen van ooit ver
schenen- poëzie zijn er al talloos
veel. Zo schreef veel jaren gele
den Victor E. van Vriesland
zijn monumentale Spiegel van
de Nederlandse poëzie 1100-1900,
een verzameling van vele, vele
honderden gedichten. Paul
Claes deed het anders. Hij
selecteerde nauwgezet, zodat
hij met tachtig gedichten een
- naar zijn oordeel - repre
sentatief overzicht behield. De
hele periode is onderverdeeld
in vier parten: middeleeuwen,
nieuwe tijd, romantiek en
moderne tijd. Elk tijdvak heeft
een afzonderlijke inleiding
gekregen. Elk gedicht wordt
toegelicht. De situering plaatst
het in de tijd en ruimte waarin
het is ontstaan. Verder volgen
zo nodig woordverklaringen.
De technische analyse behan
delt strofebouw, versmaat en
stijlkenmerken. De themati
sche analyse beschrijft struc
tuur en inhoud.
"Hebban olla vogela nestas hagun-
nan kinase hie enda thu...("Alle
vogels zijn aan hun nest begon
nen, behalve ik en jij.Behoort
deze regel tot de Nederlandse
lyriek? Waarschijnlijk wel. Mis
schien regels uit een primitief
minnelied. In ieder geval is
het de (in 1931 ontdekte) tot
dusver oudst bekende Oudne
derlandse tekst. Claes begint er
zijn boek mee. Het eerste voor
beeld van poëzie van de Lage
Landen. Redelijk veel aan
dacht geeft hij aan wat overge
leverd is uit de middeleeuwen.
Enkele namen: Hendrik van
Veldeke, de eerste Dietse dich
ter die we bij naam kennen,
en Hadewijch, de mystieke
schrijfster uit Antwerpen. Eén
van haar mengeldichten: "Alle
dinghe I Sijn mi te inghe; Ie ben
so wijt: I Om een onghescepen I
Hebbic begrepen I In eweghen tijt.
Verder natuurlijk veel anonie
me liederen: Heer Halewijn en
7a)«c koningskinderen. Ook Anna
Bijns, de Ib'-eeuwse militante
toomse dichteres, eveneens uit
Antwerpen, rekent hij tot die
eerste periode.
De nieuwe tijd, vanaf de l6''
eeuw, bracht vernieuwing op
alle terreinen. Met name de
17" eeuw was op economisch,
politiek en cultureel gebied
in de Noordelijke Nederlan
den een Gouden Eeuw. Zowel
de schilder- als de dichtkunst
bloeiden. Bij de laatste horen
namen als Hooft, Bredero,
Huygens en vooral Joost van
de Vondel. Maar ook Jacobus
Revius is in dit boek opgeno-
mert met zijn "Ten zijn de Joden
niet, Heer Jesu, die u cruysten..."
Vondel krijgt de eer met wel
drie gedichten, waaronder
het ontroerende liedje bij het
sterven van zijn zoontje: "Con-
staniijntje, l' zaligh kijntje, I Che
rubijntje van om hoogh..
De 18'' eeuw was zowel in het
zuiden als in het noorden een
periode van neergang. Er is
nauwelijks iets geschreven dat
de tijd heeft overleefd.
Dat wordt weer anders in de tijd
van de romantiek. De eeuw die
begint met Bildeudijk, de grote
ongenietbare... Hij schreef zijn
eigen doodsgedicht: "Befloerste
trom I Noch rouwgebrom I Ga rom-
m'lende om..." Ook De Génestet
komen we tegen: "O land van
mest en mist, van vuilen, kouden
regen..." en natuurlijk Nicolaas
Beets met het tere "De moerbei-
toppen ruischten; God ging voor
bij..." Ook van Guido Cezelle
zijn drie gedichten opgeno
men, waaronder "Dien avond
en die rooze.
Datzelfde geldt van de selectie
van de dichters die behoren
tot de moderne tijd. Ik zal hun
namen niet noemen. Naarmate
de tijd dichterbij de onze komt,
zal, zo lijkt me, de selectie niet
zo gemakkelijk zijn geweest. De
allernieuwste poëzie is overi
gens niet opgenomen, gewoon
omdat de canon daarvan nog
onduidelijk is. Opgenomen
werden alleen overleden dich
ters en degenen die voor 1930
zijn geboren. Een verstandige
keus.
Voor alle bloemlezingen en
dus ook voor deze geldt dat de
schifting een subjectief element
in zich draagt. Waarom bij
voorbeeld van de barok-dich-
ters wel Heiman Dullaert maar,
niet Jeremias de Decker (met
zijn: "Christus gekruyst") uitge
kozen. In de rij van dichters
uit de 20" eeuw mis ik pijnlijk
Anton van Duinkerken. Diens
strijdlustige "Ballade van de
katholiek" behoort mijns inziens
onmiskenbaar tot de canon.
Datzelfde geldt van "De achttien
doden" van Jan Campeit.
Dat alles is echter geen hin
dernis om de inhoud van
deze bundel zeer aan te prij
zen. Voor wie wat gevoel heeft
voor de eigen poëzie biedt
het een feest van herkenning.
De samensteller noemt zijn
boek "het liefde,s/cind van een
levenslange relatie met lYriek.
Voor leken biedt het hopeWjV.
een eerste houvast, voor lief
hebbers een betrouwbare lei
draad, voor kenners een nieuw
kijk op de oudl canon."
Daarnaast mag ieder zijn eigen
canon hebben, 'Uit die van
mezelf citeer ik tenslotte een
gedicht van Jacqueline van
der Waals, Haar naam konjt in
Claes' canon helaas niet voor.
Het is een gedicht dat Geer
ten Gossaert (die de bundel
van Claes wel heeft gehaald) zo
prachtig vond dat hij er graag
zijn gehele werk voor wilde
opgeven om dit ene geschre
ven te hebben. Het lijkt me ook
een passende passage voor de
jaarwisseling.
"Die mijns harten vrede zijt, /En
de enig ware ruste, Reine bron
van klare lusten, Zuiv're zon van
zaligheid. I Laat mij willen en niet
willen, I Wat Gij wilt en niet en
wilt, I Blijde gaande door het stille
I Leven in Uw vree verstild. I Bui
ten U is niets dan strijd, /Niets dan
moeiten, niets dan zorgen. Laat
mij, in Uw rust geborgen, Slapen
gaan in eeuwigheid.
N.a.v. Paul Claes, Lyriek van
de Lage Landen. De
canon in tachtig gedich
ten. Uitgeverij De Bezige
Bij, Amsterdam. Gebon
den. Geïllustreerd. ISBN
90-234-3288-3. 368
pag. Prijs €24,90.
DIRKSLAND - Tijdens
de nieuwjaarsreceptie van
gemengd koor Excelsior te
Dirksland heeft de voorzit
ter, mevrouw Dolieslager,
het jubileumjaar feestelijk
geopend. Het koor bestaat dit
jaar honderd jaar. Een groots
jubileumconcert wordt gege
ven op zaterdag 28 november
2009. Er waren vijf nieuwe
projecdeden aanwezig die
het koor willen helpen met
dit concert. Er werd door de
leden een toast uitgebracht
op het feestjaar. Aan het con
cert is ook een goed doel
verbonden, nl. stichting de
Opkikker. Vandaar ook de
naam Concert for Joy. Families
met chronisch zieke kinderen
kunnen hier een beroep op
doen om voor het gezin een
leuke dag te organiseren.
De gezinnen moeten wel van
Goeree-Overflakkee, Schou-
wen-Duiveland of Voorne
Putten komen, en het geheel
staat in verbinding met het
ziekenhuis te Dirksland, Er
komt ook een oproep aan het
bedrijfsleven om dit concert
mogelijk te maken. De eerste
gift voor dit jubileum is bin
nen: van Shell Vrijwilligers-
fonds Gepensioneerden werd
namens oud-werknemer Arie
van Vliet een bedrag van
€300 gedoneerd. Projectie
den kunnen zich woensdag
a.s. nog melden in de Schakel
Dirksland, om 20.00 uur.
