Sparta Hygiëa een eeuw jong
Lezing over molens op
Goeree-Overflakkee
Winnaars kleurwedstrijd
kapsalon Silhouet
omantische kaarten
Eerste steenlegging Oranjehof
Den Bommel
Opbrengst
collecte
Oude raadhuis?
EIUMlDEn-niELIWS
Het is nu 100 jaar geleden, om precies te zijn op IQ
november 1908, dat in Middelharnis een gymnas
tiekvereniging met de naam 'Sparta' werd opge
richt. Het is daarmee één van de oudste, zoniet
de oudste, nog bestaande sportvereniging van het
eiland. In een eeuw tijd is er veel gebeurd binnen
de vereniging. Ooit begonnen als gymnastiek
vereniging is Sparta nu een volleybalvereniging.
Zaterdag 8 november a.s. organiseert Sparta Hygi
ëa van 10.00 tot 14.00 uur een volleybaltoernooi in
sporthal 'De Staver'.
Beginjaren
Wedstrijden en jubilea
De oorlogsjaren
Volleybal
Andere loten aan de
stam
Lokaliteiten
Heden
voor huwelijk
PAGINA 10
VRIJDAG 7 NOVEMBER 2008
Door Jan Both
De aanleiding tot de oprich
ting van Sparta is toch wel bij
zonder te noemen. Eind 1908
werden op de Flakkeesche
Drukkerij in Middelharnis
boekjes gedrukt over Zweedse
gymnastiek. Eén van de werk
nemers van de drukkerij, D.
Kerkhof, kreeg zo'n boekje
onder ogen en besloot ook
plaatselijk mensen enthousi
ast te maken voor gymnastiek.
Hij kreeg daarbij hulp van K.
Cohen, een uit Amsterdam
aflcomstige collega die veel
van gymnastiek afwist. Als
leermeester in de hchame-
lijke oefening ging Hendrikus
Gator uit Middelharnis optre
den, letterzetter in een druk
kerij...
Bij de oprichting had zich
gelijk al een twintigtal leden
opgegeven. De oefeningen
werden gehouden in de
Ambachtsschool op zaterdag
avond van 19.00 tot 21.00 uur.
De contributie werd gesteld
voor de leden op 15 cent per
persoon, terwijl bezoekers
toegang hadden tegen beta
ling van 5 cent. De naam van
de vereniging werd 'Spar
ta'. Die eerste jaren waren
alleen mannen lid, maar in
1914 kwam er een damesaf
deling bij en toen werd de
naam 'Hygiëa' toegevoegd.
Koninklijke erkenning kreeg
de vereniging op 7 februari
1914. Enkele maanden later
brak de Eerste Wereldoorlog
uit. Mede door de langdurige
mobilisatie stonden de acti
viteiten van de vereniging in
die oorlogsjaren 1914-1918
op een zeer laag pitje.
In de jaren twintig werd reeds
aan wedstrijden meegedaan,
want op Tweede Pinksterdag
1925 behaalde de damesafde
ling een tweede prijs in een
'marschwedstrijd'. Het ging
er in die jaren soms niet al te
zachtzinnig aan toe, want in
1927 moest een uitvoering
vroegtijdig worden gestaakt
vanwege het gedrag van enke
le dames en heren. Wat de
aanleiding was en wat er pre
cies gebeurde, is niet helemaal
duidelijk, maar de veldwachter
moest de zaal ontruimen...
Ter viering van het 20-jarig
bestaan, in 1928, wilde het
bestuur een turndag organi
seren, maar burgemeester en
wethouders weigerden hier
toestemming voor te geven.
Vervolgens werd een sou
per gehouden voor ereleden,
bestuur en leden, waaraan
voor eigen rekening deelgeno
men kon worden. De turners
waren in die tijd zeer enthousi
ast en reislustig, want op Twee
de Pinksterdag van het jaar
1930 waagden zij de reis naar
Leerdam om daar mee te doen
aan turnwedstrijden. De ver
eniging telde op dat moment
bijna 120 leden.
Voor fl. 350 werd begin jaren
dertig een piano gekocht,'maar
wegens geldgebrek moest die
in 1936 weer worden verkocht.
Inmiddels had men toen wel
een koffergrammofoon aange-
Sparta oud.
schaft, zodat op muziek gym
nastiekoefeningen konden
worden uitgevoerd.
In 1938 was het weer feest,
Sparta bestond 30 jaar. Bij dit
jubileum werd groots uitge
pakt, onder meer door het
organiseren van een tweedaags
sportfeest op 23 en 24 juni, dat
werd afgesloten met een prach
tig vuurwerk eindigende met:
'Hulde aan Sparta-Hygiëa'.
Kort na het uitbreken van de
Tweede Wereldoorlog daalde
het ledenaantal tot 81. Sparta
moest zorgen voor verduis
tering van de ramen in de
kleedkamers van de HBS-zaal.
Ondanks de oorlog gaf Sparta
op 20 mei 1941 een uitvoe
ring, met aansluitend de ver
toning van een KNGV-film
met iets spectaculairs voor die
tijd: vertraagde beelden van
paard- en rekoefeningen. Voor
deze uitvoering was toestem
ming gegeven op voorwaarde
*^^~N
Sparlu nu.
dat de dames en meisjes geen
pakjes droegen die met rood
waren afgezet. Een uitvoering
in 1944 kon niet doorgaan
wegens gebrek aan gymschoe
nen en turnkleding. Omdat de
zaal van de HBS regelmatig
werd gevorderd, kon er eigen
lijk ook niet voldoende worden
geoefend voor een uitvoering.
Dieptepunt was wel de wegvoe
ring van oud-voorzitter David
Haagens op 3 november 1942.
Hij overleed twee jaar later in
een kamp in Silezië.
Na de oorlog steeg het leden
tal explosief, in 1946 was de
250 al gepasseerd. Tien jaar
lag dit boven de 300. Het ging
dus goed met de vereniging.
Naast gymnastiek deden de
heren af en toe mee aan een
volleybaltoernooi. Een echte
volleybalafdeling was er ech
ter nog niet. Eerst eind 1965
sloten de volleybalheren zich
aan bij de Nederlandse Vol
leybal Bond (Nevebo) en gin
gen ze competitie spelen. Een
jaar eerder was er ook een
volleybalgroep voor dames
opgericht. De trainingen wer
den gehouden in de sport
zaal van de Rijks HBS. Met
de komst van Maarten van
Helden kwam er meer struc
tuur in de volleybaltraining.
Maarten had al ervaring bij
een volleybalclub in zijn vori
ge woonplaats Doorn. Het
herenteam ging spelen in de
afdeling Grevelingen en later
in een district van de Nevobo.
De vereniging groeide naar
twee heren- en twee dames
teams. De heren haalden zelfs
de eerste klasse. In Stellen-
dam werd ook een volleybal
vereniging opgericht. Onder
de vlag van Sparta Hygiëa
speelde deze met de naam van
Sparta/VCG in de competitie.
VCG staat voor Volleybalclub
Goedereede. Zij haalden zelfs
de 100 leden, waaronder veel
jeugd. Deze vereniging is ech
ter opgeheven.
In 1969 werd door de Oranje
vereniging voor het eerst een
avondvierdaagse in Middel-
harnis-Sommelsdijk georga
niseerd. Enkele jaren later, in
juni 1972, werd voor de eerste
maal de Meneerse Avondvier
daagse door Sparta gehou
den, met 675 deelnemers. Het
daarop volgende jaar waren er
720 wandelaars en in 1975 was
het aantal al gestegen tot 994.
De tiende Avondvierdaagse
in 1981 telde maar liefst 1848
deelnemers.
Begin 1979 werd gestart met
een groep basketballers. Zij
gingen later op eigen benen
verder en vormen nu een zelf
standige vereniging onder de
naam 'Sparta G-O'.
SOMMELSDIJK - Ter gele
genheid van de opening van
de tweede vestiging van kap
salon Silhouet, in het nieuw-
bouwcomplex aan de Sperwer
te Sommelsdijk, heeft de kap
salon een kleurplatenwedstrijd
gehouden. In de maanden
augustus en september jl- wer
den de platen uitgedeeld en
inmiddels zijn de prijswinnaars
bekend. Ze hebben hun prij
zen ook al in ontvangst geno
men, en op de foto ziet u ze.
Het zijn Megan Velner, Janine
Gouswaard en Job van Strien.
Naast hun prijs kregen ze ook
nog een gratis knipbeurt.
De collecte voor het Diabe
tesfonds heeft in Ouddorp
3.249,28 opgebracht. Alle
gevers en collectanten wor
den hartelijk bedankt. Heeft
u de collectant van het Diabe
tes Fonds gemist en wilt u het
Diabetes fonds alsnog steunen?
Dan kunt u een gift overmaken
op giro 5766 t.n.v. het Diabetes
fonds te Amersfoort. Zie voor
meer informatie website www.
diabetesfonds.nl.
In november 1981 zorgde
Sparta Hygiëa weer voor een
primeurtje door een cursus ski-
gym te organiseren, wat later
de basis ging vormen voor een
trimgroep.
Eens begonnen in de Ambachts
school ging de gymnastiek naar
de Rijks HBS, daar wist de ver
eniging verder uit te groeien.
Na de opening van de sport
hal in oktober 1969 werden
de meeste lessen van Sparta
daar gegeven. Per 1 oktober
1980 gingen er verschillende
lesuren over van de sporthal
naar de nieuwe sportzaal van
de LTS. Maar de leden van
Sparta zijn ook actief geweest
in de gymnastieklokalen van
enkele schoolgebouwen, zowel
in Middelharnis als in Som
melsdijk.
Sparta Hygiëa heeft in de afge
lopen honderd jaar veel wijzi
gingen meegemaakt. Tegen
woordig bestaat de vereniging
alleen nog uit een volleybalaf
deling. Drie teams spelen in
de recreatieve competitie, een
heren- en twee damesteams.
De naam Sparta Hygiëa is
een begrip op het eiland. De
vereniging viert zaterdag 8
november a.s. op sportieve
wijze, door het organiseren
van een volleybaltoernooi in
'De Staver', haar honderdjarig
jubileum.
DIRKSLAND - In de
serie (cultuur)historische
lezingen van de Stichting
Kunst- en Cultuureduca
tie Goeree-Overflakkee
verzorgt Wim Bosdijk een
middag over de molens
op Goeree-Overflakkee.
De lezing is op woensdag
12 november. Plaats van
handeling is serviceflat
Vroonlande aan de Staak-
weg te Dirksland.
Door Kees van Rixoort
Bosdijk, bestuurslid van de
Molenstichting Goeree-Over
flakkee, staat stil bij de ont
wikkeling van de molens in
Nederland. Bezoekers kunnen
een kort historisch overzicht
tegemoet zien plus uitleg over
de diverse typen rnolens, waar
onder de molens voor bijzon
dere doeleinden, zoals hout
zaagmolens, verfmolens en
papiermolens.
Het belangrijkste onderdeel
van de lezing bestaat uit de
geschiedenis van de molens op
Goeree-Overflakkee. Dit aan de
hand van een aantal dia's. Ook
vertelt Wim Bosdijk een en
ander over de techniek, de wer
king en functie van de verschil
lende onderdelen van de molen
en de taken van de molenaar.
Tot slot is er aandacht voor de
Molenstichting Goeree-Over
flakkee, die dit jaar het twin
tigjarig bestaan viert. Bosdijk
Op de wens van VVD-voorman Piet van de Ree (Oostflakkee)
om het oude raadhuis van Ooitgensplaat, na aankoop door
de gemeente, onder te brengen bij de Molenstichting Goeree-
Overflakkee, reageert deze stichting met grote terughoudend
heid.
Eind oktober kondigde Van de Ree een motie aan om het
zeventiende-eeuwse monument voor 6 euroton terug te kopen.
Dit om het beeldbepalende pand te behoeden voor verpaupe
ring of ongewenste bestemmingen. Besluitvorming moet nog
plaatsvinden, maar de meeste andere fracties in de gemeen
teraad van Oostflakkee stonden niet afwijzend tegenover het
initiatief van de V VD-er. Overigens stelde Van de Ree dat het
beheer ook in goede handen kan zijn bij andere stichtingen
die zich met cultuurhistorisch erfgoed bezighouden. Gezien
de reactie van de Molenstichting - en uitgaande van het besluit
tot aankoop van het oude raadhuis door de gemeente - zal het
daar wel van komen. Volgens de molenstichting vragen onze
kerheden op het gebied van financiering en exploitatie om een
andere opzet van de stichting en zou het beheer van het oude
raadhuis van Ooitgensplaat "een geweldige hoeveelheid werk
met zich niee brengen, hetgeen in onze bestaande opzet moei
lijk te realiseren is."
zal de taken en werkzaamhe
den van de stichting toelichten,
evenals de subsidiëring en fond
senwerving, het onderhoud
van de molens en de publiciteit.
Dit alles tegen de achtergrond
van het feit dat molens beho
ren tot het nationale historisch
erfgoed en nog altijd bijdragen
aan het beeld van Nederland.
Op Goeree-Overflakkee staan
anno 2008 nog twaalf van deze
beeldbepalende elementen.
De lezing van Wim Bosdijk is
op 12 november, van 15.00 tot
17.00 uur. De entree is 5 euro;
donateurs van de Stichting
Kunst- en Cultuureducatie
Goeree-Overflakkee bestalen
3,50 euro. Aanmelden kan via
het secretariaat van de stich
ting, tel. 0187 - 601048.
De lezing van Wim Bosdijk
behoort tot een serie. Op het
programma staan ook nog
lezingen over de watersnood
ramp van 1953 en het herstel
op Goeree-'Overflakkee (27
januari 2009) en oude boerde
rijen op Goeree-Overflakkee
(medio maart 2009).
Zie voor meer informatie web
site www.kcego.n}.
R
Gebr. De Waal BV Drukkerij
(0187)47 10 20
In Den Bommel wordt al
weer geruime tijd gewerkt
aan de realisering van het
bouwproject Oranjehof.
Op de plek waar tot enkele
jaren geleden nog 'Tuin
dorp' stond (aan de Bene
den Oostdijk en de Ds.
C.W. van de Poelstraat), is
de toenmalige bebouwing
vrijwel geheel gesloopt en
verrijst er nu een woonge-
biedje dat luistert naar de
naam Oranjehof. In het
plangebied komen in totaal
36 woningen, nl. 18 levens-
loopbestendige woningen,
10 rijtjeswoningen (waar
van 6 starterwoningen en
4 eengezinswoningen) en 8
halfvrijstaande. Afgelopen
vrijdagmiddag werd de
'eerste steen' gelegd voor
het nieuwbouwcomplex, of
liever: in één van de nieu
we gevels werd een gedenk
steen rondom van voegspe
cie voorzien. Een karweitje
dat aan voorzitter A. de
Waal van woningbouwver
eniging Den Bommel was
toebedacht.
Door Hans Villerius
Al 16 jaar lang heeft woning
bouwvereniging Den Bommel
niet kunnen bouwen in het
dorp, maar duidelijk bestond
er behoefte aan een woonzorg
complex en een zorgsteunpunt
in het gebouw, van waaruit de
zorg voor zowel de bewoners
van het complex als voor dorps
genoten zie zorg nodig heb
ben geregeld kon worden. De
enige locatie om iets dergelijks
op te realiseren, was die van
Tuindorp; uiteindelijk werd
Voorzitter De Waal van woningbouwvereniging Den Bommel 'legt de eerste steen' van bouwproject Oranjehof.
Een kritisch medebestuurslid controleerde nog even of de steen wel netjes recht zat.Foto's: Ham Klleriv.
dan ook besloten dit te slopen.
Behalve een woonzorgcomplex
zouden hier ook starters- en
gezinswoningen kunnen wor
den gebouwd. Projectontwik
kelaar Kroon werd in de arm
genomen, evenals architec
tenbureau Born, dat een con-
ceptplan maakte. Vervolgens
werd een projectgroep opge
richt waarin alle belangheb
bende partijen vertegenwoor
digd waren, zoals gemeente
Oostflakkee, Ebbe en Vloed,
de woningbouwvereniging,
de architect en de aarfnemer.
Onder andere door ingediende
bezwaren tegen het bouwplan
heeft e.e.a. best wel vertraging
opgelopen, maar uiteindelijk
kon toch met de bouw worden
gestart. "We weten dat Tuin
dorp bij veel bewoners van
Den Bommel een bijzondere
plaats innam", sprak woning-
boiiwvoorzitter A. de Waal vrij
dagmiddag. "Tuindorp, met
zijn ruimte en zijn kolossale
kastanjebomen, was een beetje
een begrip in het dorp. In het
nieuwe bouwplan is er dan ook
voor gekozen om de gedachte
aan Tuindorp toch wat in leven
te iiouden. Er is een mooi her-
beplantingsplan en er zal toch
nog iets van ee,n hofje in terug
te vinden zijn. Bovendien zal
de naam van het woonzorg
complex ook 'Tuindorp' zijn.
De bouw van het gehele pro
ject is een impuls voor den
Bommel en zal bijdragen aan
de leefbaarheid van het do'rp",
aldus De Waal. Met het oog op
de toekomst wees hij er ook
op dat in afwachting van meer
bouwmogelijkheden die de
provincie zal moeten scheppen,
er meer aan herstructurering
gedaan zal moeten worden.
"Met andere woorden: zwaar
verouderde complexen slopen
en er nieuwe woningen voor
in de plaats bouwen". Men is
inmiddels bezig met een nieuw
plan. Daarbij zal een complex
zeer kleine en verouderde
bejaardenwoningen worden
gesloopt en (starters)wonin-
gen zullen ervoor in de plaats
komen. "Want de jeugd is een
belangrijke doelgroep", aldus
De Waal.
