Reformatieherdenkingen
Kerk
diensten
Lege
Beroepings-
Het weer van volgende week...
Zanguur
Ouddorp
EIIAIIDEII-tllEUWS
WERK
Komende dagen minder koud
Bingo voor
55-plussers
Opbrengst
koekverkoop
Calvijn, een
mens. Luther,
een mens
Najaarsbeurs
De Krukel
Reformatie-
herdenking
Dirksland
EIIIVt1I]Bi.|ilEIJWS
Uitslagen
PAGINA 2
Ethiek
Wat beweegft ons?
Met opzet gebruik ik het
meervoud. Er worden rond 31
oktober tal van bijeenkomsten
belegd ter herdenking van de
Reformatie. Wat beweegt men
sen en wat beogen zij daarmee?
Juist als er in heel wat plaatsen
zulke, soms regionale, samen
komsten worden georgani
seerd, mag die vraag gesteld
worden en vraagt zij ook om
een antwoord.
Het zou kunnen zijn dat
dergelijke bijeenkomsten voor
velen iets weg hebben van
de diensten die in maart en
november op bid- en dank-
dagen belegd worden, al zijn
het dan geen officiële kerk
diensten. Ze horen dan min
of meer thuis op de kerkelijke
kalender.
Dat is een te waarderen
motief. Men wil ermee tot
uitdrukking brengen dank
baarheid voor wat God door
Luther, en later door Calvijn,
in Zijn Kerk in Europa heeft
gedaan.
Het gaat dan vooral om een
blik op het verleden. Men wil
dat vasthouden.
Is een blik op
het verleden genoeg?
Als dat mensen beweegt tot
het organiseren van een Refor
matieherdenking is dat prij
zenswaardig. Maar is het ook
genoeg? Moet er niet meer aan
de orde komen? In veel bijeen
komsten zal het heden afgezet
worden tegen het verleden. De
spits van de herdenking zal er
dan op neerkomen: Dat ver
leden moeten we vasthouden.
Dan komt zo'n herdenking
neer op een actualisering van
de boodschap van de Refor
matie in het heden. Wat doen
we nu met de Reformatie van
toen?
In het bovenstaande zullen
velen zich herkennen.
Heeft geschiedenis geen
gezag?
Onilangs las ik in het Refor
matorisch Dagblad een artikel
(2 augustus 2008) waarvan
de kop luidde: "Geschiedenis
heeft geen gezag. Identiteit van
de Kerk ligt niet in het verle
den, maar in haar toekomst."
De eerste zin van het arti
kel luidt: "Respect voor het
verleden is belangrijk voor
christenen, maar mag er niet
toe leiden dat ze zich door de
geschiedenis laten gijzelen."
De schrijver van het artikel
toont wel respect voor het ver
leden, maar ontleent - om het
in mijn woorden te zeggen -
zijn koers aan de toekomst. Dat
maak ik op uit de ondertitel,
dat de identiteit van de Kerk
in haar toekomst ligt. Ik ga er
vanuit dat deze weergave in de
krant conform de bedoeling is
van de spreker/schrijver.
Dit artikel en de daarin ver
woorde positiekeus heeft mij
beziggehouden bij de voorbe
reiding van een toespraak voor
een Reformatieherdenking.
Is zo'n bijeenkomst eigen
lijk een vlucht in het verleden,
waarbij je met je rug naar de
toekomst staat? Heb je geen
oog voor de veranderingen in
de tijd, en sluit je je eigenlijk af
voor het heden en vooral voor
de toekomst?
Op zichzelf is dat mogelijk.
Een beroep op het verleden
mag er nooit toe leiden om
uit het heden weg te vluch
ten in het verleden. Wie dat
doet heeft geen oog voor wat
om hem heen gebeurt, en wel
allerminst een oog voor de
toekomst. Wij, mensen, wor
den geroepen om de toekomst
tegemoet te gaan; om in de
toekomst het pand van het ver
leden te bewaren. Met opzet
gebruik ik deze woorden.
Hoe bewaren we het
verleden?
De vraag is dan wel: hoe
bewaren we het verleden in de
wereld van vandaag en mor
gen?
Naar mijn gedachte vraagt
dat om een open houding
tegenover vandaag en morgen.
Dus niet met de rug naar de
toekomst staan, maar rondkij
ken in het heden en een open
oog hebben voor wat komt en
voor wat dan van ons wordt
gevraagd.
Dat is echter niet het enige.
Bij zo'n opstelling in het heden
naar de toekomst, gaat het er
ook om het verleden te respec
teren en te honoreren.
Nu ben ik weer terug bij her
denkingen van de Reformatie.
Wat doen we op zo'n avond? In
verschillende bewoordingen
halen we de kern van wat in
de Reformatie hervonden en
beleden werd, naar voren.
Dat belijden van de Refor
matie - samengevat in de drie
sola's, alleen het Woord, de
genade en het geloof- raakt de
identiteit van de Kerk. Zal de
Kerk in de toekomst nog haar
reformatorische identiteit heb
ben - dan alleen door de pre
diking waarvan deze drie sola's
het hart vormen.
Daarmee is niet alles gezegd.
Er moet iets aan toegevoegd
worden. Die harde kern van de
Reformatie - het is de kern van
enkel genade en alleen geloof
- moet wel in de situatie van
vandaag vertolkt worden.
Actualiseren
Daarom dient een Reforma
tieherdenking de boodschap
van de Reformatie te actuali
seren. Hiermee bedoel ik: Wat
toen hervonden en beleden
werd, een plaats te geven in
de situatie van vandaag. Dat
is in confrontatie met de geest
van deze tijd, en met moderne
dwalingen in kerk en theolo
gie. Ze zijn er - helaas - net als
in de zestiende en voorgaande
eeuwen. Welnu, de boodschap
van de Reformatie - u kunt
ook zeggen: haar schat en
haar hart - is niet verouderd
of achterhaald. Ik hoop dat ze
als levend en als levenwekkend
wordt ervaren en gepredikt.
Dat moet echter wel gebeu-
W. H. Velema
ren voor mensen die in een
andere tijd leven en met ande
re problemen, dwalingen en
verzoekingen te maken hebben
dan vijfhonderd jaar geleden.
Het is de grote opdracht
van Kerk en theologie om .die
oude boodschap, die reforma
torische kern voor de mens en
de wereld van vandaag te actu
aliseren.
Hiermee bedoel ik: die
bo()d.schap te confronteren
met de geest van de tijd, en
haar in bewoordingen en pro
bleemstellingen van onze tijd
door te geven.
Heeft de geschiedenis geen
gezag? Ja, wat God deed in de
geschiedenis heeft beslissende
betekenis voor vandaag.
Dat betekent: niet alleen
maar repeteren, doch vooral
actualiseren: ingaan op de pro
blemen, dwalingen en verwar
ring van vandaag.
De identiteit van de Kerk ligt
niet primair in haar toekomst.
Het /al erom gaan of zij in de
toekomst de haar door God
geschonken identiteit weet te
bewaren en vruchtbaar weet te
maken.
Daar hoort bij een Reforma
tieherdenking ook vooruitzien
in en naar de toekomst bij. Dat
zou wezenlijk moeten zijn bij
een Reformatieherdenking.
De Reformatie eindigt pas
met de wederkomst van onze
Heere Jezus Ghristus!
MIDDELHARNIS/SOMMELSDIJK
Uitslagen van maandag
27oktober 2008
Afdeling 1
M. Klink - J. van Hoorn 1-1
C. Polder - G. Spee0-3
I. Koese- J.A. Dekker0-3
R Hermelink -
I. Mackloet3-0
Van Hoorn en Klink speelden
een evenwichtige partij, waarin
zich geen verrassingen voorde
den. Het werd remise. Polder
hield zich tegenover Spee lang
staande. Tot ver in de avond
leek het op remise uit te draai
en, maar op het laatst ging Pol
der toch nog in de fout. Koese is
zijn draai kwijt. Al in het begin
van de wedstrijd ging het mis.
En kort daarop nog een keer.
Toen was het bekeken.
Het heeft er naar uitgezien
dat Mackloet het zou gaan
maken. Hij kwam tegenover
Hermelink een schijf voor te
staan. Een moeilijk te verde
digen schijf, maar toch een
schijf. Het zou Hermelink niet
zijn geweest als hij die niet had
terugveroverd. Het lukte hem
zelfs als overwinnaar uit de
strijd te komen.
Afdeling 2
M. in't Veld - J.J. Meiaard.. 3-0
S. Maliepaard -J.A. Nipius 3-0
G. Kamp - R.Kwakernaak 3-0
R. Hage - R. van Rijnberk3-0
W. Vroegindeweij -
R.Jacobs3-0
J. Jordaan - B. du Pree3-0
J.J. Meiaard - S.W. Keijzer. 0-3
Het wil met Meiaard op dit
moment helemaal niet meer
lukken. Tegen In 't Veld ging
het al in de beginfase van de
strijd mis. Deze wist door een
slagzet twee schijven voor te
komen, en wat Meiaard ook
probeerde, het lukte niet
meer. En zo verging het hem
ook tegen Keijzer. Nauwelijks
waren ze van start gegaan of
Meiaard stond al een schijf
achter en ook daarna ging het
nog een paar keer fout.
Maliepaard deed het tegen
Nipius erg goed. Nipius hield
lang stand, maar op den duur
lukte het niet meer.
De nieuwelingen Kamp en
Kwakernaak speelden een
boeiende partij, waarin Kamp
door een mooie slagzet op
dam wist te komen. Toen was
er voor Kwakernaak geen hou
den meer aan. Hage bouwde
tegenover Van Rijnberk lang
zaam maar zeker een overwicht
op. Een mooie combinatie van
Hage was uiteindelijk beslis
send. Jacobs zat op een com
binatie te loeren, maar ging
daardoor in de mist. Met een
schijf achterstand wist hij het
niet te redden. Jordaan kwam
in zijn partij met Du Pree al vrij
snel een paar stukken voor. Dat
werd voor Du Pree fataal.
Morgen, zaterdag 1 novem
ber, zal in verenigingsgebouw
Eben-Haëzer, Preekhillaan 3
te Ouddorp het maandelijkse
zangimr weer worden gehou
den, van 18.45-19.45 uur. Na
het zingen is er tot 20.15 uur
gelegenheid om een kopje kof
fie te gebruiken. Iedereen is
hartelijk welkom.
Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag
Uitgave: uitgeversmij. Eilanden Nieuws b.v.
Verschijning: dinsdag huis-aan-huis
vrijdag abonnementen uitgave
Tel. (0187) 471020. Fax (0187) 485736
Postbus 8, 3240 AA Middelharnis. Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN AOMINSTRATIE
Tel. (0187)471020
E-mail: algemeen@gebr-dewaal.com
Tarief per mm 0,36. Contracttarieven op aanvraag
Sluitingstermijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
Sluitingstermijn overiijdensbericiiten: maandag 17.00 uur
en vrijdag 7.30 uur. Voor foutief geplaatste advertenties als gevolg
van onduidelijke advertentieopdrachten kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Bladmanager Gert Venweij, tel. (06) 50448359
Advertentie-verkoop: e-mail: g.verweij@gebr-dewaal.com
REDACTIE
hoofdredacteur: J. Villerius, tel. (0187) 471022
e-mail: j.villerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan zonder opgaaf
van redenen worden geweigerd.
ABONNEMENTEN:
Abonnementen (vrijdageditie) zijn bij vooruitbetaling en worden
automatisch veriengd. Opzeggingen schriftelijk vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
Postbank 167930
Rabobank Goeree-Overflakkee 3420.01.108
Lid NNP
Van toepassing zijn de Regelen voor het Advertentiewezen (ROTA).
PROTESTANTSE KERK IN
NEDERLAND
Beroepen te Genemuiden
(herv. wijkgem 2), ds. A.L.
van Zwet te Woudenberg; te
Groningen (g.v. Martinizie
kenhuis), ds. R. Koorneef te
Heerenveen, die dit beroep
heeft aangenomen; te Hasselt
(herv.), ds. G.G. Graafland te
Aalsmeer; te Hoogkerk-Oost-
wold (prot. gem. i.w.), ds. A.
Bruin te Didam; te Leerdam
(hervormd wijk West), ds.
H.J. van der Veen te Putten;
te Lent-Oosterhout-Ressen
(streekgemeente), ds. D. Kruyt
te Dokkum; te Middelburg
(herv. Ontmoetingskerk), ds.
K. van Meijeren te Barne-
veld; te Ommen (geref), ds.
J.J.N. Wilmink te Zwolle-Zuid
(Adventskerk); te Sliedrecht
(herv.), ds. J.A, Brussaard te
Barneveld (herv. wijk 5); te
Voorthuizen (hervormd wijk
1), ds. J.A.W. Verhoeven te
Oudewater-Hekendorp.
Aangenomen naar Capelle aan
den IJssel (Oostgaarde), ds.
H. Talsma te KoUumerzwaag;
naar Ommen (geref), ds.
J J.N. Wilmink te Zwolle-Zuid;
het beroep van de synode tot
pred. met bijz. opdr. (univers.
docent Univ. Utrecht), ds. H.
van den Belt te Utrecht; naar
Putten (herv. wijkgem. 5),
ds. A. Jonker te Baarn; naar
Vught (justitiepredikant; door
de Gen. Synode), ds. A.C. van
Voorst te Brede*oort.
Bedankt voor Elim-'t Harde,
ds. R.W. van Mourik te Som
melsdijk; voor Veenendaal
(hervormd wijk 8), ds. J.S.
Heutink te Ede.
Beroepbaar: kandidaat J.S. Tel
genhof, Hoogeweg 2, 9746 TN
Dorkwerd. Tel. 050-5774230;
ds. G. Nieuwburg, Lijsterbe-
soord 32, 1112 EH Diemen.
Tel. 020-6950505; kandidaat
J. Visser, Willem Schuylenbur-
glaan 46, 3571 SJ Utrecht.
HERSTELD HERV. KERI^
Aangenomen naar Nijkerk-
Zwartebroek/Terschuur,
kandidaat B.D. Bonman te
PoortvUet, die bedankte voor
Andelst-Zetten e.o. in combi
natie met Ederveen en voor
Sirjansland.
GEREE KERKEN (VRIJG.)
Aangenomen naar Hattem-
Noord, ds. R.H. Knigge te
Amsterdam-Zuid-West, die
bedankte voor Almere-West,
voor Enumatil en voor Leer
dam icm Hardinxveld-Gies-
sendam.
CHR. GEREE KERKEN
Bedankt voor Kerkwerve, ds.
H. Polinder te Urk (Maranat-
hakerk).
GEREE GEMEENTEN
Beroepen te Apeldoorn, ds. W.
Visscher te Amersfoort; te Arn
hem, ds. C.G. Vreugdenhil te
Vlissingen; te Oosterland, ds.
D. de Wit te Rijssen-West.
We zaten de afgelopen dagen, en zitten ook nu nog, in een
opmprkelijke koude slotfase van oktober. Ook de eerste
novemberdag zal zeker niet bepaald zacht starten op de
eilanden, maar vooral komende week gaan de temperatu
ren richting de 13 graden overdag. Zo extreem koud als
in 1980, toen het kwik op 3 november zelfs het hele etmaal
rond nul bleef, wordt het zeker niet, maar we zitten nog
even beneden de langjarige temperatuurgemiddelden.
De belangrijkste schaakstukken op het weertoneel werden
de voorbije week drastisch verzet. Een krachtig hogedruk-
gebied op de noordelijke Adantische Oceaan was, teza
men met een omvangrijke lagedruktrog, richting Noord-
Europa en de Benelux weerbepalend. Lagedrukgebieden
gevuld met koude lucht werden zo gedwongen via onze
omgeving richting Frankrijk te koersen. Die lagedrukge-
biedjes zaten nogal ruim in hun jasje, zodat wind en regen
(buien) eigenlijk wel meevielen in de eilandenstreek.
Deze vrijdag leverde ook nog wel aardig weer op, maar
het was wel vrij koud (opkomende oostenwind). Afgelopen
dinsdagnamiddag zijn overigens de eerste nafte sneeuw
vlokken gesignaleerd in het land (zeer vroeg in het sei
zoen!). Op Goeree-Overflakkee werden nog geen 'natte
flatsen' gezien, zoals de kletsnatte of smekende sneeuw
vlokken ook wel worden genoemd. Overdag kwamen we
nog niet aan de 10 graden op deze vrijdag, terwijl de nacht
al minder koud verHep zonder noemenswaardige vorst in
de velden.
De wind, aanvankelijk nog matig, is trouwens omgegaan
naar het noordoosten en nam deze vrijdag al wat toe in
kracht. Er zou er op zaterdag met name toch nog wat
regen vanuit het zuidwesten kunnen binnenlekken van
wege genoemde Franse depressie. Echt een jofel weekein
de wordt het niet, want er zal meestentijds wel bewolking
zijn in Zuidwest-Nederland. Zondag zal relatief de betere
weerdag zijn.
Waarschijnlijk maakt de toegenomen noordooster het aan
vankelijk nog vrij koud voor het gevoel..
In het algemeen gaan vanaf zaterdag de temperaturen Wel
wat omhoog en dat lijkt niet meer dan logisch, want kou
der dan nu is het zelden in deze tijd van het jaar.
Een terugkeer van het veel te koude weer met stevige
nachtvorsten is niet te verwachten binnen een (ruime)
week. Wellicht dat we tegen half november wat serieuzere
koude krijgen.
Weerman Mare Putto
ACHTHUIZEN - De Plaatse
lijke Commissie van de SWO
in Achthuizen organiseert
op woensdag 12 november
a.s. een grote bingo voor alle
55-plussers van Oostflakkee in
't Buurthuus, Kloosterstraat 10
te Achthuizen. De bingomid
dag begint om 14.00 uur. Deel
name kost 4. Er zijn mooie
prijzen te winnen.
Bedankt voor Beekbergen, ds.
A. Schreuder te Rijssen-Zuid;
voor Brakel, ds. W.J. Karels
te Hardinxveld-Giessendam;
voor Nijkerk, ds. A. Schot te
Nunspeet; voor Rotterdam-
Alexanderpolder, ds. J.S. van
der Net te Houten; voor Sche-
veningen, ds. G.J. van Aalst
te Klaaswaal; voor Utrecht,
ds. A.B. van der Heiden te
Benthuizen.
MIDDELHARNIS - Op
donderdag 16 oktober
jl. hield de Christelijke
Scholengemeenschap
'Prins Maurits' te Mid
delharnis de traditionele
verkoopactie ten bate van
financieel geadopteerde
kinderen in India, Haiti
en Guatamala.
Deze actie is bijzonder suc
cesvol verlopen. De netto
opbrengt bedraagt ruim 8000
euro. Dankzij uw aankoop
ontvangen deze kinderen
het komende jaar weer voed
sel, kleding en onderwijs via
een betrouwbare Nederland
se hulpverleningsorganisa
tie met overheidskeurmerk
(C.B.F.). Iedereen die aan
dit resultaat heeft bijgedra
gen wordt hiervoor hartelijk
bedankt.
Zondag 2 november 2008
OUDDORP - Hersteld Herv.
Gem. DorJKkerli: 9.30 uur
kand. J. R Stoel, Spijk en
18.30 uur ds. H. Lassche.
Eben-Haëzer: 9.30 imr ds. H.
Lassche en 18.30 uur kand.
J. R Stoel, Spijk - Herv. Gem.
9.45 uur kand. F C. H. Klein-
bloesem, Nieuw-Lekkerland
en 18.00 uur ds. D. J. van
Eckeveld, Katwijk aan Zee
- Geref. Kerk 10.00 uur ds.
C. G. Kanten 18.30 uur ds.
F. den Hartogh - Oer. Gem.
9.30 leesdienst en 14.30 uur
student S. Maljaars - Doops
gezinde Gem. 9.30 en 18.30
uur ds. J.Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem.
10.00 uur ds. E. de Mots,
bediening Heilige Doop -en
18.30 uur ds. L. Wüllschle-
ger, Vlissingen - Hersteld
Herv. Gem. 9.30 uur ds. A.
Kot, Huizen en 18.00 uur ds.
H. Verheul, Woudenberg.
STELLENDAM - Herv. Gem.
10.30 uur ds. R. W. van
Mourik, bevestigingsdienst ds.
D. Hoolwerfexi 14.30 uur ds.
D. Hoolwerf, inlrededienst -
Hersteld Herv. Gem. H.OO
uur ds. A. van Wijk, Her
kingen en 18.00 uur ds. W.
M. van der Linden - Geref.
Kerk 10.00 uur ds. J. Koster
en 18.30uurds. C.G. Kant.
MELISSANT - Hersteld Herv.
Gem. 10.00 en 18.00 uur ds.
- P. Korteweg, v.m. herdenking
reformatie - Geref. Kerk 9.30
uur ds. M. de Zeeuw - Gen
Gem. 10.00 en 18.00 uur
student M. Maljaars - Ger.
Gem. in Ned. 10.00 en 18.00
uur leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem.
10.00 uur ds. S. J. van der
Vlies, Rotterdam en 17.30
uur ds. G. van Meijeren,
leerdienst I radio-opname
IKON-Ger. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. J. Schipper,
v.m. bediening Heilige Doop -
Ziekenhuis: 14.30 uur ds.
H. Lassche.
HERKINGEN - Herv. Gem.
10.00 uur kand.- K. M.
Teeuw, Papendrecht en
18.00 uur ds. J. Maas - Her
steld Herv. Gem. 9.30 uur
kand. drs. J. B. Boesaard,
Katwijk aan Zee en 18.00
uur ds. W. J. Teunissen,
Melissant - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur ds. R Blok.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem.
10.00 Uur ds. L. Quist-
Groot-Ammers en 18.00
uur ds. A. W. van der Plas,
Waddinxveen - Lukaskapel
HDG 10.30 en 15.30 uur ds.
T. W. van Bennekom, samen-
zangdienst - Hersteld Herv.
Gem. 9.30 en 17.00 uur ds.
L. M. Jongejan - Exodus
10.00 uur (H.D.) ds. T. Ver-
duijn - Remonstrantse Gem.
10.00 uur ds. J. F. Klijnsma
- CAMA Gem. 10.00 uur de
heer J. Nugter.
MIDDELHARNIS - Herv.
Gem. 10.00 en 18.00 uur ds.
H. Harkema, v.m. bediening
Heilige Doop - Geref. Kerk
10.00 en 17.00 uur ds. L. J.
Lingen (H.A.) - Ger. Gem.
9.30 en 18.00 uur ds. G. van
Manen - Chr. Geref. Kerk
9.30 en 18.00 uur ds. A. A.
Egas - Geref. Kerk (Vrijge
maakt) 9.30 uur leesdienst
en 17.00 uur ds. D. J. van
Diggele.
NIEUWE TONGE - Herv.
Gem. 9.30 uur ds. J. Maas en
18.00 uur ds. W. E Emaus,
Lekkerkerk - Hersteld Herv.
Gem. 9.00 uur ds. A. van
Wijk, Herkingen en 18.00
uur ds. J. W. van Estrik, Goe-
dereede - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem.
10.00 en 18.00 uur ds. L.
de Wit, v.m. bediening Hei
lige Doop - Ger. Gem. 10.00
uur leesdienst en 14.30 uur
ds. J. Schipper -.evangelie
Gem. Flakkee 10.00 uur
getuigenisdienst.
STAD a/h HARINGVLIET -
Herv. Gem. 10.00 uur ds.
A. van Kralingen, Ridder
kerk en 18.00 uur ds. B. A.
Belder, Schelluinen - Geref.
Kerk 10.00 uur ds. W.
Jeroense en 18.00 uur ds. I.
J. Bijlsma - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur leesdienst.
DEN BOMMEL - Herv. Gem.
10.00 uur ds. H. van Ginkel,
Goes en 18.00 uur Prof Dr.
W. Balke, 's-Gravenhage -
Geref. Kerk 10.00 uur ds. I.
J. Bijlsma en 18.00 uur de
heer J. van Geest.
OOLTGENSPLAAT - Herv.
Gem. 9.30 uur kand. A. ten
Brinke, Goes en 18.00 uur
ds. J. den Hoed, Sliedrecht
- Hersteld Herv. Gem. 9.30
uur kand. W. J. van den
Brink, Ede en 16.00 uur ds.
W. J. Teunissen, Melissant -
Geref. Kerk 9.30 uur ds. Ver
meulen en 18.00 uur ds. A.
S. Rienstra - Ger. Gem. 9.30
en 18.00 uur leesdienst.
LANGSTRAAT - Herv. Gem.
10.00 uur ds. C. Doorne-
weerd.
Deze krant verschijnt op de
31' oktober. In de protestantse
kerken is dat vanouds de dag
waarop wordt teruggezien naar
het wonder van de 16" eeuw: de
Reformatie van de kerk, de uit
leiding van Christus' gemeente
uit de Babylonische gevange
nis van Rome. Bij deze herden
king past geen enkele vorm van
enige zelIverhefBng. Want ze is
helemaal het werk van Boven
geweest. De Heere Zelf heeft
Zijn Woord weer als een licht
op de kandelaar geplaatst.
Waardoor de duisternis van
ongeloof en bijgeloof verdre
ven werd. Ondertussen heeft
Hij daarvoor wel mensen als
instrumenten gebruikt. Welke
namen horen daarbij? Die van
Zwingli in Zurich, van Bucer
in Straatsburg en van Knox
in Edinburgh. Maar vooral
natuurlijk die van Luther in
Wittenberg en van Calvijn in
Geneve. Met name over de
laatste komt langzamerhand
een stroom van publicaties op
gang; 2009 zal namelijk Cal-
vijnjaar zijn, het 500" geboorte
jaar van Johannes Calvijn. En
dat zal (kerkelijk) Nederland
weten...
Het eerste gelegenheidsge-
schrift is er al. Enkele weken
geleden kwam een biografie
van Calvijn uit. De schrijver is
prof dr. H.J. Selderhuis, hoog
leraar kerkgeschiedenis aan
de Theologische Universiteit
te Apeldoorn en tevens direc
teur van het Instituut voor
Reformatieonderzoek. Eerlijk
gezegd: het is niet de eerste
levensbeschrijving van Calvijn
die verschijnt. Veel andere
auteurs gingen Selderhuis
voor. Als ik alleen al naar m'n
eigen boekenplankje kijk, zie ik
de volgende namen op allerlei
boekenruggen: E. Doumergue
(1907), W.F. Dankbaar (1957),
W.J. Bouwsma (1991), A.E.
McGrath (1994) en B. Cottret
(2005). En nu opnieuw zoiets.
En toch anders dan de vorige.
Dat vindt de auteur natuurlijk.
Anders had hij zich niet aan het
schrijven ervan gezet. Selder
huis verantwoordt de verschij
ning van zijn eigen boek op zijn
manier. Zoals hij ook dit boek
op de hem typerende wijze vol
schreef "Ik heb dit boek niet uit
vriendschap, noch uit vijandsclmp
geschreven, want ik lieb bij Calvijn
geen van beide gevoelens. Ik lieb
eerlijk gez£gd bij Calvijn helemaal
geen gevoelens, maar de man fas
cineert doordat hij onbewust een
wereldwijde geloofsgemeenschap in
het leven heeft geroepen, zowel veel
jubel als afkeer wist op te wekken,
met zoveel beperkingen toch zoveel
wist te produceren." Selderhuis
vervolgt met te zeggen dat hij
heeft geprobeerd het levensver
haal van zijn hoofdpersoon te
vertellen, met het doel "hoe die
man in elkaar zat.Calvijn heeft
zelf ooit gezegd dat een mens in
zijn brieven het meest zichtbaar
wordt. Welnu, Calvijns brieven
zijn "de belangrijkste bron voor
dit boek." Hoewel ook gebruik
is gemaakt van zijn preken en
andere geschriften. In ieder
geval: er is niet zozeer geput uit
boeken die anderen over hem
schreven.. De schrijver is bewust
terug gegaan naar de bronnen
van Calvijn zelf Maar dat mag
van een historicus natuurlijk
ook verwacht worden.
Ik moet zeggen: dit boek leest
als een roman. Ja, een beetje
als een psychologische roman.
Selderhuis wil de lezer in de
huid van Calvijn laten kruipen
en hem zo van binnenuit doen
kennen. Ik zeg niet dat hem dat
wat mij betreft geheel gelukt is,
maar wel geeft hij af en toe een
verrassende kijk op de mens
Calvijn. Een klein beetje gekun
steld is de opzet overigens wel.
De lijn in het boek is chronolo
gisch en tegelijkertijd geeft de
schrijver voor elke periode - het
zijn er tien -een typering van de
reformator. Hij probeert hem
achtereenvolgens te tekenen
als wees, pelgrim, vreemdeling,
vluchteling, prediker, slachtof
fer, weduwnaar, patiënt, zeiler
en soldaat. Niet zozeer dus als
denker, schrijver, pastor, leraar
en kerkstichter - zoals anderen
hem wel hebben beschreven.
Het boek is vlot geschreven. Af
en toe naar mijn indruk wel wat
al te frivool. I)e stijl is in ieder
geval niet die van de streng-
schijnende Calvijn zelf Maar
er is veel uit dit prettig lezende
boek te leren. Blijft de vraag:
wie was deze man nu? Wat heeft
hem nu vooral gemaakt tot wie
hij was? Wel, dan kom ik terecht
bij wat Calvijn - zij het summier
- heeft getuigd over zijn eigen
VRIJDAG 31 OKTOBER 2008
bekering. Hij noemt zijn beke
ring subila. Meestal wordt dat
vertaald met 'plotseling', maar
volgens Selderhuis bedoelde
Calvijn vooral 'onverwacht'.
Hoe het zij, ik denk dal hel niet
zo ver van elkaar vandaan ligt.
C^alvijn zegt er nog meer over.
In dit boek is het geciteerd op
pagina 27: "Ik was Zijn (Gods)
doodvijand, en er was in mij geen
spatje gehooizaamlieid aan Hem,
maar ik was vol boosaardigheid,
vol hoognwed en van een duivelse
hardnekkigheid om tegen God in
te gaan en mijzelf in de eeuwige
dood te storten. En zo was het met
mij gegaan als mijn God mij niet in
Zijn medelijden ontvangen had en
Hij de eindeloze scluillen van Zijn
baiinhaiiigheid voor mij ontsloten
luid.
Van Calvijn naar Luther. Uitge
verij De Banier liet een boekje
verschijnen in de serie Graankor
rels, dat Luthers preek over de
bruiloft te Kana weergeeft. Hij
hield deze preek op 15 januari
1525 in Wittenberg. Het was in
het jaar dat hijzelf trouwde met
de voormalige non Katharina
von Bora.
Het is een heel praktische
preek. Luther geeft daarin de
regels van het huwelijk, zoals
hij ze in de Heilige Schrift las.
Hij behandelt gaandeweg vier
aandachtspunten: 1) de grote
eer van de huwelijke staat, 2)
hoe de echtelijke staat godzalig
te beginnen, 3) hoe in het chris
telijk huwelijk te leven en 4) of
man en vrouw ook weer van
elkaar mogen scheiden. Wat dat
laatste betreft, is het antwoord:
nee', met een korte toelichting.
Over de andere drie punten
is Luther uitvoeriger. Bijvoor
beeld als het gaat over de eer
van het christelijke huwelijk.
Die bestaat uit acht delen, vol
gens hem. Het eerste is dat
God het huwelijk heeft inge
steld. Hij is er de initiator van.
Als het tweede noemt Luther
dat de Heere het huwelijk al in
het paradijs aan de mens heeft
gegeven. Het huwelijk is ouder
dan de zonde op aarde. God
heeft ook bijzondere voorrech
ten aan de gehuwden gegeven.
Dat is de vijfde eer. Als zevende
voorrecht geldt dat de Heere
Jezus Zijn openbare optreden is
begonnen "om het feest van enke
le boerenmensen bij te wonen..."
Aangaande die bruiloft, aldus
Luther, "gedraagt de Heere Jezm
Zich net als de andere mensen. Hij
gaat ook broederlijk en vriendelijk
met hen om. Hij straalt hier geen
goddelijke nmjesteit uit, maar Hij
vertoont Zich >in de eenvoudigste
knechtsgestalte" [27^.
Gods Zoon is mens geworden.
Het blijkt al te Kana in Galilea,
waar Hij het beginsel von Zijn
tekenen deed. De Zaligmaker als
mens onder de mensen - voor
een mens als Luther was.
N.a.v.: Dr Herman J. Selderhuis,
Calvijn een mem. Uitge
verij De Groot Goudriaan
te Kampen. Hard cover
ISBN 90-435-1527-6.
336pag. Prijs €24,90.
Maarten Luther, De gou
den huwelijhregels. Serie
Graankorreb, 2. Uitgeverij
De Banier, Utrecht. Klein
formaat. ISBN 90-336-
0767-7. 64 pag. Prijs
7,90.
J.M.J. Kieviet
GOEDEREEDE - Peuterspeel
zaal De Krukel houdt zaterdag
8 november a.s. van 9.00-12.00
uur haar najaarskinderkle-
ding- en speelgoedbeurs in de
peuterspeelzaal aan Jongkoen-
straat 1 te Goedereede. Ook
wordt er ovenverse zelfgebak-
ken taart en cake verkocht.
Heeft u nog kinderkleding en
speelgoed liggen waar u van
af wilt maar dat nog verkocht
kan worden, dan kunt u dit
vanaf donderdag 6 november
a.s. inleveren bij de peuter
speelzaal. Ook als u voor De
Krukel wilt bakken, kunt u
zich aanmelden, telefonisch
via nummer 0187 490202. Alle
opbrengsten zijn ten baten van
peuterspeelzaal De Krukel.
In het kerkgebouw van de
Gereformeerde Gemeente te
Dirksland wordt heden vrij
dagavond een Reformatieher
denking gehouden. De heer
G. Slootweg uit Middelharnis
zal iets vertellen over het leven
van Guido de Brés. Het Dirks-
lands Mannenkoor en kinder
koor luventa uit Dirksland
zullen eveneens hun mede
werking verlenen. De aanvang
is om 19.00 uur. Er wordt een
collecte gehouden voor het
Deputaatschap Bijbelversprei
ding van de Gereformeerde
Gemeenten.
