Restauratie voertuig M67 goed
voor Jan Voermanprijs 2008
Medita^
Vervolg
verhaal
DAAD
Beroepings-
RTM-museum:
WERK
EIIAIIDEn-niEUWS
Kosten
Veel lof
De buitenkant en de binnenkant
van het geloof
Gedichten
wedstrijd
Kinder
boekenweek
EN
HDG Kinder
koren weer van
start
Opbrengst
Monumenten-
markt
Gebakken vis
Cursus
'Opkomen voor
jezelf'
PAGINA 5
VRIJDAG 19 SEPTEMBER 2008
OUDDORP - Het mag
alom bekend zijn dat
de vrijwilligers van het
RTM-museum fors aan
de (spoor)weg timmeren.
Hun activiteiten worden
steeds breder gewaar
deerd; dat blijkt niet alleen
uit de stijgende belang
stelling voor het museum
van de bezoekers, maar
ook landelijke instanties
weten het Trammuseum
te waarderen. Zo kreeg
het museum onlangs een
erkenning van het minis
terie en wordt er bij de
planologie steeds meer
rekening gehouden met
het museum. Afgelopen
zaterdag, op Open Monu
mentendag, kreeg het
museum erkenning van
deskundige vakbroeders
en ontving het de Jan
Voermanprijs 2008.
Door Adri van der Laan
Sinds hel Rl M-niuscuin In
1989, nfkomslig uil Hdlc-
voflsluis, luiar plaals aan lici
begin van de BroLiwersdain
haar plaats liccft gevonden, is
hel museum gestaag gegloeid.
Vooral in de beginjaren aan
de lirouvveisdam was hel niet
zo makkelijk om zijn huidig
alom gewaardeerde jxisilie te
behalen. In het begin keken
zowel bestuurders als sponsors
eerst de kal uil de boom. Maat-
vooral de laatste jaren heelt
men ontdekt dal hel niuseuin
meer is dan een soort hobby-
plaats voor 'mannen die graag
met treintjes spelen', en is het
museum een welkome aan
vulling op het toeristiseh pro
duct van de IJrouvversdam en
omgeving. De erkenning voor
hel museum en hun tijdend
materieel is dan ook duidelijk
geslegen. Hoogtepiiiilen als
de verlenging van de spoorlijn
over de piovinciegrens ritli-
ting Middelplaat op Zeeuws
grondgebied en de ol'lii iele
erkenning van hel Minislerie
van Verkeer eiV Watevslaal
hebben hiei zeker toe bijge-
tlragen.
Dl' lii'cr 'l'ii'demii (midi) win lui ItTM-mtiMiiiii i-ii dr ri'sl/iiirii/i-iiiw. I>iisrii'ii vüiir ili' M 67.
lulu:[dn van iln iMtui
De kosten voor het museum
worden vooral gedekt uit inci
dentele subsidies en gelden
van haar rlonateurs. Daarnaast
is een belangrijke bron van
inkomsten de linanciële en
materiele bijstand van spon-
scors, waarmee de vrijwilligers
van het museum aan de slag
kinnieii met de restauratie
van veelal sterk verwaarloosde
oude rijtuigen en loeoiriotie-
veii.
Zaterdag kregen de vrijwil
ligers nog eens landelijke
erkenning voor hun vele werk
zaamheden. Uit handen van
de heer J.J.I'h. Kunst, oud-
directeur van rie RK T, ont\'ing
het museum de Jan Voeritian-
prijs. De heet Kunst vertegen
woordigde een onalhankelijke
beooidelingscomniissie die
in o|jdracht van de Stithting
Veleianen autobussen en de
rrMmiveg-Stiehtiiig drie geno
mineerden vooi de Jan Voer
manprijs onderzocht wie voor
de deze geldprijs in aanmer
king zou komen. Lliteindelijk
zouden voor deze prijs de res-
tainatein's van de 'M 67' van
liet R'l'M-niuseum de uilver-
koienen zijn.
Tijdens een korte ofhciële bij
een koinst in de werkplaats van
het R TM-mu.seuiri bleek dat
de M 67 een "kat met negen
levens" is. Het rijtuig werd in
191(i in gebruikgenomen als
postwagen van de Maas Burnt
Spoorweg. Toen de tramweg-
maatschappij in de jaren der
tig stevige concurrentie kreeg
van de 'wilde bussen' ging men
op zoek iraar een goedkopere
manier om locomotieven te
ontwikkelen.
Hierbij werden enkele postwa
gens, waaronder de huidige
M 67, oingebouwd tot diesel-
eiectrische motorwagens.
Na de oorlog en na verschil
lende keren in brand te heb
ben gestaan bouwde de RTM
het rijtuig weer op en kreeg
het oHicieel zijn naam M 67.
Tot aan het ophellën van de
tramdienst werd het gebruikt.
Na wat omwegen kwam hel
(credit bij het Spooiïvegiiiiise-
iim, waar het jarenlang stond
te verkommeren. In 1991
werd het overgebracht naar
Ouddorp, waar het nauwkeu
rig werd gerestaureerd. Het
rijtuig werd eigenlijk geheel
opnieuw gebouwd, maar nu
mei veilige materialen.
De heer Kunst had veel lof
voor de mensen van het RTM-
museum, die zo nauwgezet hun
werk hadden gedaan. Het was
dan ook met veel plezier dat hij
de prijs - een geldbedrag van
1.250 - aan tie tweede voor
zitter van de Stichting, de heer
Tiedema, kon overhandigen.
Deze nam de prijs dankbaar
in ontvangst, eit in zijn dank
woord betrok hij ook de vier
vrijwilligers die een groot aan
deel hebben gehad in de res
tauratie van de M 67; de heren
In 't Veld, Poorlvliet, Van Rijn
en Van den lol.
De ]an Voermanprijs is de eer
ste cultuurprijs voor histori
sche rail- en wegvoertuigen in
het land.
Wijlen Jan Voerman was pen
ningmeester van de Stichting
Veteraan Autobussen en de
Tiamweg-Stichting. Hij heeft
een belangrijke bijdrage gele
verd aan cultuurhistorisch
onderzoek op hel gebied van
openbaar vervoer in Neder
land. De prijs is ingesteld toen
Voerman op 80-jarige leeftijd
aischeicl nam van beide slich
tingen.
Daniel nu nam voor in zijn hart, dat hij zich niet zou verontreinigen met
de stukken van de spijze -van de koning.(Daniël 1 ;8)
Daniël zal zo'n 13 jaar geweest
zijn toen hij in Babel terecht
kwam, aan het hof van Nebu-
kadnessar.
Daar krijgt hij een andere
naam, een andere ideittiteit.
Het onderwijs is doordrenkt
met de Babylonische visie op
het leven. Kortom, Daniël
moet dingen accepteren. Maar
hij weet ook van een grens.
Hij zet ook ergens een streep.
Bij de gerechten van de tafel
van de koning. Die laat hij aan
zich voorbijgaan. Daaraan doet
Daniël niet mee.
U'aarom trekt hij een grens
bij de maaltijd? Ongetwijfeld
raakt dat aan het opgeven van
je zelfstandigheid. Wie deel
heeft aan de koninklijke tafel
die hoort bij Babel; die maakt
daar echt deel van uit. Vast en
zeker wilde Daniël ook ernst
maken met de spijswetten uit
de Thora. Het was een gelovi
gejood verboden onrein voed
sel te gebruiken. Hier spitst het
zich voor Daniël toe. Om trouw
te blijven aan de God van zijn
vaderen.
■Ja maar, Daniël! weet toch wat
je doet, je gooit je eigen gla
zen inl" "Overdrijf je trouwens
niet?" Nee. Het geloof heeft
blijkbaar ook een buitenkant.
Het geloof is niet alleen een
innerlijke zaak, maar er zit ook
een buitenkant aan. Het geloof
is aan een bepaalde levensstijl
te herkennen.
Uit de 2" eeuw na Christus
is er een brief bekend (aan
Diognetus) waarin christenen
worden beschreven. En de
schrijver maakt duidelijk: die
chi istenen zijn aan de ene kant
heel gewone burgers. Ze heb
ben dezelfde kleren aan en ze
hebben m heel veel opzichten
dezelfde gewoonten. Maar.
op de een of andere manier
blijven ze vreemdelingen.
En hoe wordt dat zichtbaar?
Nou bijvoorbeeld; Ze trouwen
als ieder ander en ze krijgen
kinderen, maar ze leggen hun
kinderen niet te vondeling. Ze
delen hun tafel met anderen,
maar ze delen niet hun bed.
Ze zijn 'in' het vlees maar leven
niet 'naar' het vlees. Ze gehoor
zamen de vastgestelde wetten,
maar in hun eigen leven.over-
tieflën ze die wetten.
Blijkbaar waren de christenen
in die tijd herkenbaar doi^r
hun le\'ensstijl. Dal lijkt op wat
Daniël hier doet. Het geloof
heeft een zichtbare kantl
Maar let er op, in hoofdstuk 1
(Statenvertaling) staat; Daniël
nam voor in zijn hart dat hij
zich niet zou verontreinigen
met de stukken van de spijs
van de koning. Het hart is in de
bijbel de kern van je bestaan.
Waar de beslissingen vallen. De
uiterlijkheid van Daniël is diep
geworteld.
We moeten dus met twee woor
den spreken. Aan de ene kant;
geen eindeloze aanpassing aan
de wereld. Daniël trekt een
grens. De herkenbaarheid van
de gemeente is in het geding.
Maar de andere kant is...: je
hart mag er niet buiten blijven.
Soms kan chi-isten zijn heel
wat lijken. Het ziet er goed
uit. Heel stemmig of heel fris
en fruitig. En de grenzen wor
den helder genokken; dit wel,
dat niet. Want; zo zijn we dat
gewend in onze traditie. Of; zo
(loen wij dat als bewuste chris
ten vandaag... Prachtig. Maar
als je hart niet meedoet, kom
je in de vormendienst terecht.
Dan verstart en versteent ons
uiterlijk gedrag. Dan breken
de daden op je woorden. Dan
hou je het niet \o! in Babel. .Als
het er om gaat spannen. Daniël
had hel zich in zijn hart voorgeno
men... Hij liet zich leiden door
Gods geboden. Die geboden
te doen gaf hem vreugde. Zo
bleef hij staande.
Ds. G. van Meijeren,
Dirksland
Borrelen er mooie zinnen in
je hoofd, heb je zin om zinnen
te verzinnen? Doe dan ntee
met de gedrchtenwedstrijd van
Bibliotheek Zuid-Hollandse
Delta. Tijdens de Kinderboe
kenweek, die van 1 t/m 11 okto
ber wordt gehouden, kun je je
eigen zinnen verzintien en er
een mooi gedicht van maken.
Mail dit gedicht naar activitei
ten (gbibliotheekzuidholland-
sedelta.nl met vermelding van
je naam, leeftijd en adres. Je
gedicht mag overal over gaan
en je mag het in elke vorm
.schrijven. Elfjes, limericks,
haiku's of een poëzieveisje, het
mag allemaal. Het gedicht mag
echter niet langer zijn dan 30
dichtregels. Er zijn twee leef
tijdscategorieën, van 6 t/m 8
en van 9 t/m 12 jaar. In elke
categorie is er voor de winnaar
een prijs: een jaarabonnement
van een tijdschrift naar eigen
keuze.
Di^e vriKig- en (nilwoordndmek slaat ge'heei len dienste van de
lezer die er koslenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op
velerlei gebied kunt u .sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws,
Postbus (V, 3240 AA Middclhanüs, met in de linkerbovenhoek
'Vrageiirubrlek' vermeld. De vragen worden door deskundigen
beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet mei antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
MDIN'S DSNKSK
Wat liiid liiid/n i'iior hedoe/ing
met zijn beeld 'De denker'?
Antwoord: Dat was, met een
aarual andere, bestemd voor
een bionzen deui-, die moest
komen in het Musje des Arts
Décoratifs in Parijs. Rodin
maakte hiervoor irlzortrlei-
lijke voorstudies. Hij wilde
op de deur uitbeelden wat er
in het mnseirm voor decora
tieve kunsten allemaal te zien
was. Vandaar Le Penseur mei
het oog op de resultaten vair
't diepe nadenken, Le Baiser
als uitbeelding van de men
selijke liefde en bijv. Adam
et Eve vanwege de mense
lijke .schcppirrgsdrang. Rodin
werkle hieraan lot zijn dood
iir 1917. Daarna werden de
voorstudies als beelden ten-
loorrgesteld en werden ze
talloze malen nagetekend,
gefotografeerd, geschilderd
en nagehouwen in steen. De
bronzen deur raakte in het
vergeetboek en is nooit gere
aliseerd.
Wij kochten een bestek, dat vol
gens de xvinkelier van 'pleet' zil
ver gemaakt is. Wat is dat pre
cies en hoeveel zUver zit erin'?
Antwoord: Hel verneder
landste woord pleet kcjmt van
het Engelse silver plating en
dat wil zeggen, dat er een
laagje zilver is aangebracht
op ander metaal. Een betere
vertaling is natirurlijk; verzil-
veretr, tuaar blijkbaar wilde
deze winkelier het bestek als
eert soort zilver verkopen. Bij
het bedoelde 'tafelzilver' gaat
men uit xan zgn. vvrtmetaal,
bestaande uit koper met wat
nikkel om het le harden. Als
dal gereed is, wordt er een
laagje zilver op aangebracht
Dat getal 90 betekent, dat
er 90 gram zilver is gebruikt
voor een bijeen behorende
lepel en vork. Als het bestek
werkelijk van zilver gemaakt
was, zou er een keurteken van
de Waarborg goud en zilver'
op moeten staan.
HISTORISCHS DAG
Op welke dag en datum is Ame
rika nu werkelijk ontdekt?
Antwoord: Op vrijdag 12
oktober 1492, maar dat werd
destijds gerekend volgens
de Juliaanse kalender. Op 4
oktober 1582 volgde gelijk
15 oktober van onze huidige
Gregoriaanse kalender. Van
eerdere ontdekkingen weet
men wel iets af, maar daarvan
zijn geen data meer te achter
halen.
BALKON ONTGROENEN
Ons houten balkon slaat groen
uit. Hoe komt dal en wal is daar
legen le doen?
Antwoord: Er zijn algen of
mossen in het spel. Sporen
daarvan zijtr door de wind
aangevoerd en hebben zich op
het hout gehecht. Bij voldoen
de vocht en warmte zijn er
vorig jaar piepkleine plantjes
tot ontwikkeling gekomen die
nu verder uitgroeien. U kunt
ze weg boenen na xrjf dagen
droogte, als de wortels weinig
houvast meer hebben. Neem
daarvoor', een oude borstel,
die u vochtig maakt in lauw
water met een scheut cbkior-.
Als u daarna het houtwerk
behandelt met een houtbe
schermingsmiddel, dat tevens
rotting kan voorkomen, of uw
balkon flink in de verf houdt,
dan krijgen algen en mossen
geen kans meer in het hout te
wortelen.
PROTESTANTSE KERK IN
NEDERLAND
Beroepen te Eindhoven (stu
dentenpastor), ds.. M.J. Kreeft
te Hoogeloon-Eersel, die dit
beroep heeft aangenomen; te
Leidschendam (Heuvelwijk),
ds. F.J.M, de Vries Bouwstra te
Warnrenhuizen/Harenkarspel
(herv.); te Rotterdam-Lombar-
dijen (geref), ds. J. Breder-
veld te Rotterdani-Zurd-Ka-
tendrecht, die dit beroep heeft
aangenomen; te 's-Gravenzan-
de (hervormd wijk 1), ds. D.
van Duijvenbode te Urk.
HERSTELD HERV KERK
Bedankt voor Nijkerk-Zwar-
tebroek/Terschuur, ds. L.W.C.
Ruijgrok te Monster.
GEREE KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Vlissingen, ds. P.R.
Baas te Doornspijk (voorm.
zend.pred.).
CHR. GEREE KERKEN
Beroepbaar: kandidaat A.
van Olst, Gentiaanstraat 235,
7322 BH Apeldoorn. Tel. 055-
3662493; kandidaat S. Pos, H.
Elconiussttaat 16 bis, 3553 VD
Utrecht. Tel. 06-16060245.
GEREE GEMEENTEN
Beroepen: te Apeldoorn, ds. P.
van Ruitenburg te Chilliwack
(Can.); te Boskoop, ds. G.J. van
Aalst te Klaaswaal; te Drachtetr,
ds. B.J. van Boven te De Valk-
Wekerom; te Groningen, ds.
M. Karens te Werkendam; te
Kalamazoo (VS), ds. J.M.D. de
Heer te IVIiddelburg-Centruni;
te Krabbendijke, ds. A.H. Ver
hoef te St. Catharines (Ontario-
Canada); te Leiderdorp, ds. W.
Visschei' te Amersfoort; te Pic
ture Butte (Canada), ds. D. de
Wit te Rijssen-West; te Rhenen,
ds. D. de Wit te Rijssen-West;
te Terneuzen, ds. A.B. van
der Heiden te Bentliuizen; te
Vlaardingen, ds. W. Silfhout te
Capelle aan den IJssel-Middel-
watering.
GEREE GEM. IN NED.
Bedankt voor Urk, ds. A.
Schultink te Bruinisse.
SOMMELSDIJK - Het Jonge-
land en Hetjeugdland nodigen
jou uit om te komen zingen. In
deze twee HDG kinderkoren
worden door zo'n 50 kinde
ren christelijke kinderliedjes,
opwekkingsliedjes en oude
bekende zondagsschoolliede
ren gezongert, begeleid door
piano, dwarsfluit en gitaar-. De
repetities worden elke vrijdag
avond van 19.00 tot 20.00 uur
gehouden in 'De Samaritaan'
te Sonniielsdijk. De eerste keer
van het nieuwe seizoen is op
vanavond, vrijdag 19 septem
ber; Als je graag zingt, mag
je gerust eens meedoen. Alle
kinderen van de basisscliool,
ook uit omliggende dorpen,
zijn welkom. De kinderkoren
verlenen een aantal keer hun
medewerking aan de sanien-
zangdiensten op zondagmid
dag die in 'De Lukaskapel' varr
verpleeghuis 'De Samaritaan'
gehouden worden. Ook wordt
er af en toe op de afdelingen
van 'De Samaritaan' gezongen.
Daarnaast zijn er nog uitvoe
ringen rond Kerst en Pasen.
Voor meer informatie over
de koren kan contact worden
opgenomen met Marianne
de Vries, tel. 487519, of met
Nelleke van den Boogerl, tel.
489712.
GOEDEREEDE - De Monu-
mentenmai'kt te Goedereede
heeft 9500 opgebracht.
De prijzen (zie nieronder)
die gewonnen zijn met het
Rad van avontuttr kunnen
tegen inlevering van het lot
worden afgehaald aan het
adres Oostdijkseweg 55 te
Goedereede. Fietstas: blauw
76; Boek4-DVD: blauw 22;
Schoenpoetsmachine: oranje
60; Telefoon: oranje 45; Puz
zeldoos: groen 93; Bedelket-
ting: groen 8; Sporttas: groen
22; Jeugdboek: groen 120.
STELLEN DAM - Op zaterdag
27 september zal Fanfareor
kest De Hoop vis bakken op
het Oranjepletn te Stellendam.
Vanaf 8.00 uur zijn de Stel-
lendamse tong, schar, schol
en poon weer verkrijgbaar'.
De opbrengst komt geheel ten
goede aan het iristrirmenten-
fonds van de fanfare.
In Het Diekhuus in Middel-
harnis en in het Haegse Huus
in Stellendar-ri start op 24 sep
tember de cursus 'Opkomen
voor jezelf' voor jongeren van
7 t/ni 15 jaai', die meer zeUver-
trouïven willen krijgen 'm de
omgang met leeftijdsgenoten.
De ouderbijeenkomst is op
woerrsdag 17 september om
19.00 uur. De cursirs is tien
keer op woensdagen vanaf 24
september'. Er zijn twee groe
pen, van 14.30-16.00 in Het
Diekhuus en van 17.00-18.30
uur in het Haegse Huus. Wil
je meer vrienden of vriendin
nen maken, kritiek en peste
rijen makkelijk van je afzetten,
uitkomen voor je rrrening en
ook eerrs een keertje 'nee' zeg
gen in plaats van 'ja' of gewoon
omdat je iets echt niet wilt, dan
is de cursus 'Opkomen voor
Jezelf wellicht iets voor jou. In
een groep met leeftijdsgenoten
oefen je om een goed contact
op le bouwen met jongens err
meisjes op jouw school, in jouw
buurt, op je sportclub, e.d.', en
krijg je meer zelfvertrouwen.
Je raakt ook meer bedreven in
van jezelf afbijten als dat nodig
is, zodat je je üjner' voelt op
school, op straal en waar je ook
bent. De kosten van de cursus
bedragen 50. De organisatie
is in handen van Jongeren
werk Goeree-Overflakkee. IJ
kunt zich aanmelden of meer
informatie opvragen bij Mari
an Eikelhof tel. 010-4186953.
-121
Er spreekt zulk een blijdschap uit haar
woorden, dat haar laatste zin bijna als
een juichkreet klinkt.
Bijna niemand in het hele gezel
schap heeft zijn ontroering kunnen
bedwingen en als Kee zwijgt hebben
de meeste vrouwen en ook een aantal
mannen hun zakdoek nodig om de
sporen ervan weg te wissen. Alleen
vaders broers uit Holland zitten met
bleke gezichten op hun handen le
staren.
Nu gaat vader over zijn ervaringen
in het riet vertellen. Ofschoon zijn
stem van ontroering en aandoening
trilt, klinkt ook uit zijn woorden gro
te vreugde, daar hij nu reeds de \'ei'-
lioring van zijn gebed mag zien, dat
Fransje een koninklijke begrafenis
zou hebben. Hij raakt zo in vervoe-
r'ing, dat hij zomaar een gezang op
Snelt dun jaren, snelt vrij henen,
Met uw hiijdscbap en verdriet
Welke ramp ik moog' beivenen.
God, mijn God, verandert niet.
Blijft ons alles hier begeven.
Voortgeleid door Zijne hand,
Schouw ik, uü dit nietig leven,
In mijn eeuwig vaderland.'
Dan is het moeders beurt om te spre
ken. Met een x'oor haar ongewone
vrijmoedigheid zegt ze; Och, dan
eit dat 'n belofte ewist, toen amme
vorige weke uut Jesaja vièrtig elez.en
aen: Hij zal Zijne kudde weiden gelijk
een herder; Hij zal de lammeren in
Zijne armen vergaderen, en in Zijnen
schoot dragen! Fransje is tiius! roept
ze met hoge stem - maar wordt dan
door blijdschap en smart overmand.
Het leven gaat door.
Het varken en de helft van de aardap
pels HOi'den verkocht. De opbrengst
daarvan en de inhoud van vaders
zorgvuldig aangelegde spaarpotje
zijn juist voldoende om de rekening
van het ziekenhuis te betalen, afge
zien dan van het kistje. En toch is
ook dat betaald, en dat niet alleen,
maar de begrafenis, en het graf, en
het luiden van de klok, en de vele
extra boodschappen uit de winkel
eveneens.
}a, want het geld dat vader van
de vrouwe van d'oeve en van Van
Houientje gekreger-r heeft, is niet
het enige dat den trze is komen bin-
neiistromen. Vaders broers hebben
eveneens diep in hun zakken getast
en Kee heeft ook vijfentwintig gul
den onder haar bordje laten liggen.
En De Visser, die als buurman een
der dragers was, heeft eveneens
een bankbiljet achtergelaten, even
als de vader van Jan Blok, en wie
al niet meer'. Zelfs La Bruyère heeft
tien gulden laten bezorgen. Het is
allemaal te veel om op te noemen.
Precies een week na de begrafenis
kwam de laatste liefdegift binnen,
en toen vader al dat geld bij elkaar
opgeteld en de onkosten er afge
trokken had, bleek er zoveel over
te zijn, dat moeder daar rouwgoed
voor de kinder'en van heeft kunnen
kopen, tegen kontaitte betaling. En
toen was het geld ook op - er was
geen cent te kort en er was geen cent
te veel. Fransje was dus wel degelijk
een Koningskind, en de Koning
zelf lieeft er voor gezorgd, dat Zijn
prinsje een koninklijke begrafenis
had.
Maar er is nog r-neer.
Hoewel de sierlijke pronk waarmee
sommige graven worden omgeven in
hun ogen een gruwel is, zal dat van
Fransje geen onherkenbaar, na enige
jaren overwoekerd heuveltje blij
ven, met als enig kenteken een ver-
\veerd paaltje ntet een nummer erop.
Daar heeft Leentje de Visser voor
gezorgd.
Op een zaterdagmiddag ts ze op de
fiets naar \ader en moeder gereden,
en heeft toen het beleefde maar heel
dringende verzoek tot hen gericht of
ze een klein zerkje op Fransje's graf
mocht laten plaatsen. Daar keken
vader en moeder eerst wel 'n beetje
vreemd van op, en heel even heeft
moeder zich afgevraagd of ze wel aan
die 'roomse gewoonte' konden toege
ven. Maar Leentje heeft hen zo sme
kend aangekeken, en er sprak zo'n
(mgeveinsde liefde voor hun kind uit
haar blik en woorden, dat ze het hart
niet hadden dat verzoek te weigeren.
Dat steentje staat nu aan Fransje's
hoofdeinde en draagt het eenvoudige
opschrift:
FRANSJE WESTSTRATE
Daaronder staat de datum ^an zijn
geboorte en overlijden, en verder
alleen nog: Jesaja 40 vers 11. Als
Fransje zelf de twee naar elkaar toe
gebogen takken, die deze woorden
omlijsten, eens had kunnen zien, zou
hij vast in verrukking geweest zijn.
En aan het voeteneinde heeft Kees
de Visser, ongevraagd, een klein
maar volkomen gaaf denneboompje
geplant. Daar is hij helemaal voor
naar een boomkwekerij in Brabant
geweest.
Het leven gaat door.
Langzaam maar zeker rijen zich de
dagen aaneen tot weken, en even lang
zaam maar zeker wordt de afstand tus
sen hen en Fransje groter. En r'raar die
mate wordt het schreeuwende heim
wee en verlangen naar zijn dierbare
gestalte sterker en ondraaglijker. Wel
honderden keren besterft de vraag op
hun lippen: Waar is Fransje? Wantje,
in haar onschuld, heeft het zelfs een
keer hardop gezegd.
Moeder lieeft de rietpluimen ver
brand, omdat ze het gezicht ervan
rriet langer verdragen kon vanwege
de smartelijke herinneringen die
deze onweerstaanbaar bij haar oprie
pen. Het kroesje van het verdronken
land staat op de boverrste plank in de
spinne, waar niemand het kan zien.
En zijn ledikantje staat met het laag
ste gedeelte zo ver onder het schui
ne dak geschoven als het maar kan.
Bovendien is het overdekt met een
grote doek, gemaakt van twee licht-
bonte schorten, die moeder nu toch
niet draagt.
Toch komen ze dagelijks honderden
kleine dingen van hem tegen, die
hen in al hun stomheid als het ware
toeschreeuwen; Waar is Fransje? En
herinnert niet elk plekje in en om het
huis voortdurend aan hem? Er zijn
dagen dat rnoeder, terwijl ze stil haar
werk loopt te doen, van stap tot stap
al die wrede laatste dagen opnieuw
doorleeft. (wordt venolgd)
