Reactie op het rapport
'Meer dan de status alleen
Groenplan
voor voormalig Mavoterrein
Kerk
diensten
Lege
Wat vindt van embryoonderzoek
Beroepings-
WERK
EIIAI1DEI1-I1IE1JW5
Verkoop
perkplanten
Geslaagd
Open Huis
Vroonlande
Provincie
dingt met
Brouwersdam
mee naar
Europese
subsidie
EIIIVt1I]Et1.niElJW5
PAGINA 2
VRIJDAG 18 APRIL 2008
Ethiek
Prof. Dr. H. Jochemsen
Gisteren presenteerde het
Rathenau instituut een onder
zoeksrapport aan staatssecreta
ris Bussemaker van VWS. (Het
Rathenau instituut ondersteunt
de overheid bij besluitvorming
over nieuwe technieken met
onderzoek en debatten daar
over). Dit rapport doet verslag
van een publieksonderzoek
naar embryo-onderzoek in
Nederland en daarmee ver
wante zaken. De achtergrond
is dat momenteel een politieke
discussie loopt over de wense
lijkheid om het verbod op het
tot stand brengen van mense
lijke embryo's te handhaven
of op te heffen. Deze coalitie
heeft afgesproken dat men dat
verbod vooralsnog wil hand
haven. Maar de oppositie wil
dat opheffen zoals eerder de
bedoeling was. Ik geef hier
puntsgewijze een eerste reactie
op dit rapport.
1Allereerst een vooropmer
king. We hebben in dit rapport
te maken met een driehoeks
verhouding tussen publieke
opinie, ethiek en politiek. De
verhouding tussen die drie is
gecompliceerd. In hoeverre
vormen onderzoeksgegevens
over meningen in de bevol
king een ethische overweging?
Dat draagvlak onder de bevol
king belangrijk is voor politiek
beleid is duidelijk. Maar daar
mee hoeft het overheidsbeleid
nog niet zonder meer een neer
slag te zijn van meerderheids
opvattingen van dat moment
(contra Verdonk). De politiek
zal zich ook willen baseren op
ethische overwegingen. Maar is
de ethiek van de meerderheid
dan de juiste? Over deze span
ningsvelden zegt het rapport
niets. Een uitvoerige bespre
king hiervan valt begrijpelij
kerwijze buiten de context van
dit rapport, maar nu blijft de
status van dit publieksonder
zoek wel wat onduidelijk. In
het voorwoord zegt de direc
teur van het Rathenau insti
tuut: "Om een goede afweging
te kunnen maken is het belang
rijk om te weten wat Neder
landers vinden van embryo-
onderzoek en welke kennis ze
ervan hebben". Maar waaróm
dat belangrijk is en wat met die
kennis gedaan moet worden,
blijft onduidelijk. De Rathenau
onderzoekers zeggen in hun
interpretatie van de resultaten
dat dit onderzoek informatie
biedt over de overwegingen
en argumenten van burgers als
het gaat om het gebruik van
embryo's voor onderzoek en
welke argumenten daarbij het
zwaarst wegen. Deze inzichten
kunnen in debat gebracht wor
den bij de poliueke besluitvor
ming (p.l5, 16). Maar welke
rol ze daarbij zouden kunnen
spelen is onduidelijk.
2. Het opinieonderzoek laat
zien dat er behoorlijke verschil
len van mening bestaan onder
de bevolking ten aanzien van
de waardigheid van het men
selijke embryo en de toelaat
baarheid van medisch-weten-
schappelijk onderzoek met
menselijke embryo's. Al vindt
een ruime meerderheid dat dit
laatste toelaatbaar moet zijn.
Interessant is wel dat globaal
gesproken grotere bezwaren
leven tegen het lot stand brengen
van embryo's voor onderzoek dan
het gebruik van restembryo's
daarvoor (restembryo's zijn
embryo's die overbleven bij
behandeling met reageerbuis
bevruchting). Er bestaan ove
rigens de nodige spanningen
tussen diverse uitkomsten uit
het onderzoek. De onderzoe
kers van het Rathenau insti
tuut interpreteren dit zo dat de
samenleving voor een belang
rijk deel bestaat uit mensen die
wel dezelfde voor- en tegenar
gumenten zien maar deze ver
schillend wegen en zo tot ver
schillende conclusies komen
(p. 18). De meeste mensen
hebben dus begrip voor zowel
argumenten voor als tegen,
maar verbinden daaraan ver
schillende conclusies. Dit is een
tamelijk welwillende interpre
tatie. Mijns inziens kunnen we
de vraag stellen of het uitein
delijke ja of nee tegen gebruik
van embryo's bij onderzoek
(waarbij die embryo's dood
gaan) wel uitkomst is van een
zorgvuldige en rationele afwe
ging van de argumenten die
men zegt belangrijk te vinden.
In de eerste plaats moeten we
ons realiseren dat de argumen
ten door de onderzoekers wor
den aangereikt. De geïnter
viewden kunnen dan zeggen
in welke mate men die belang
rijk vindt. Tussen het uiteinde
lijke standpunt en het belang
dat men zegt te hechten aan
bepaalde argumenten bestaan
op zijn minst inspanningen.
Bijvoorbeeld: van degenen
die instemmen of neigen naar
instemmen met het tot stand
brengen van embryo's voor
onderzoek vindt 43 resp. 64%
het argument 'omdat tot stand
gebrachte embryo's men
selijk leven zijn, moeten ze
beschermd worden" belangrijk
of heel belangrijk. Maar als
men embryo's voor onderzoek
wil gebruiken, hoe belang
rijk vindt men dat genoemde
argument, dat zich op zichzelf
immers tegen dergelijk onder
zoek verzet? Natuurlijk kan
men zeggen: men vindt het
argument dat door dat onder
zoek straks misschien patiën
ten (beter) behandeld kunnen
worden, nog belangrijker. Maar
wat zegt het dan nog dat men
iets belangrijk vindt?
3. Ik ben geneigd de resulta
ten iets anders te interpreteren.
Er leeft onder de bevolking wel
iswaar een zeker onbehagen en
een gevoel van dreiging waar
het gaat om medisch onder
zoek met menselijk leven, dus
ook met embryo onderzoek.
Tegelijkertijd vindt een groot
deel van de burger medische
vooruitgang en het kunnen
behandelen van patiënten
waarden die zwaarder wegen
dan de bescherming van het
menselijke embryo. Zeker als
aan dat onderzoek enkele voor
waarden worden verbonden,
waadoor men de indruk krijgt
dat de besluitvorming daarom
trent zorgvuldig verloopt (het
geen, denk ik, op zich wel zo
is, maar een zorgvuldig geno
men besluit is nog geen ethisch
goed besluit).
In zekere zin vind ik voor
deze visie steun in het rapport.
De onderzoekers schrijven op
pagina 22 dat burgers minder
zoeken naar categorische ant
woorden en meer gericht zijn
op het identificeren van ver
schillen in handelingssituaties.
Hierbij gaat het om vragen
die een meer resultaatgericht
karakter hebben. Maar is een
dergelijke meer pragmatische
en op gewenste resultaten
gerichte benadering niet ken
merkend voor de overheer
sende toonzetting in de media
als het over dergelijke kwes
ties gaat? Ligt het niet voor de
hand dat in onze op consensus
gerichte samenleving mensen
wel bezwaren zien maar uitein
delijk toch voor het gewenste
resultaat gaan?
Opmerkelijk in dit verband is
dat van de mensen die instem
men met het tot statid brengen
van embryo's voor onderzoek,
62 docent het argument 'Het is
onmogelijk om de ontwikkelin
gen van de wetenschap tegen
te houden' (heel) belangrijk
vindt, terwijl dit percentage
veel lager ligt dan mensen die
zulk onderzoek afwijzen of
daartoe neigen. Het lijkt erop
alsof men voor het toelatende
standpunt steun zoekt bij de
gedachte dat je het toch niet
tegenhoudt.
Het (gezonde) leven hier
wordt tot de hoogste waarde
waaraan bijna alles onderge
schikt gemaakt dreigt te wor
den.
4. Dit alles neemt niet weg
dat ik voor het grootste deel met
de aanbevelingen kan instem
men. Goede en evenwichtige
voorlichting over embryo's en
embryo-onderzoek over de
mogelijkheden en onmoge
lijkheden ervan, en niet in de
laatste plaats over onderzoek
naar lichaamsstamcellen, is
inderdaad wenselijk. Ook vind
ik het goed als in de samen
leving en in de politiek over
deze dingen op geïnformeerde
wijze gedebatteerd wordt. En
terecht wordt gepleit voor een
bezinning op zaken die de wet
nu wel toestaat, maar waarbij
nadere bezinning en regeling
wenselijk kan zijn.
En eerlijk gezegd vind ik dat
het ook in dit onderzoek wel
eens aan adequate voorlichting
ontbreekt. Op pagina 46 van
het rapport wordt informatie
gegeven over stamcelonder
zoek. In die informatieve tekst
wordt gesuggereerd dat de
mogelijkheden van lichaams
stamcellen en embryonale
stamcellen voor medisch thera
peutisch gebruik gelijkwaardig
zijn. Dat is niet zo. Als hierbij
vermeld was dat met lichaams
stamcellen vele klinische proe
ven lopen en heel wat patiënten
succesvol behandeld zijn, ter
wijl bij embryonale stamcellen
(bij mijn weten) nog niet één
patiënt baat heeft gehad, maar
dat integendeel embryonale
stamcellen een ernstig risico
inhouden van tumorgroei, dan
hadden de uitkomsten bij een
aantal vragen er waarschijnlijk
heel anders uitgezien. En dan
had men niets anders gedaan
dan de feitelijke stand van
zaken op dit morrtent melden.
Een tweede voorbeeld is
vraag 330 op pagina 143. Daar
wordt de vraag gesteld 'Vindt
u het juist dat ook bij het
samenbrengen van een eicel
en een andere lichaamscel
dan de zaadcel wordt gespro
ken over een embryo?' Ik vind
dat hier de kloontechniek van
schaap Dolly op een onheldere
en eufemistische manier wordt
verwoord. Als hierbij vermeld
was dat hier de techniek wordt
bedoeld waarmee het kloon-
lammetje Dolly tot stand was
gebracht, dan was deze vraag
naar mijn overtuiging anders
beantwoord.
Besluit
Al met al biedt dit onderzoek
interessante gegevens. Over de
interpretatie ervan kunnen de
meningen nog verschillen. En
dat geldt nog sterker over de
vraag wat we er in het beleid
eigenlijk mee moeten. Mis
schien is de belangrijkste func
tie 'van dit rapport wel dat 't
het debat zal (kunnen) bevor
deren.
PROTESTANTSE KERK IN
NEDERLAND
Beroepen te Bruchterveld,
ds. J. Schipper te Ommen;
te Linschoten (herv.), ds.
B.M. van den Bosch té Mas
tenbroek; te Nieuweroord-
Noordscheschut (herv.), ds.
J. Prosman te Genderen; te
Putten (hervormd wijk 5),
ds. F. Hoek te Ijsselmuiden-
Grafhorst; te Wanneper-
veen/Belt-Schutsloot, ds W.J.
Menkveld te Tange-Alteveer
(parttime).
Aangenomen naar Amsterdam
(vereniging van vrijz. protes
tanten), kandidaat J.J. van der
Vaart te Amsterdam.
Beroepbaar: kandidaat A.C. de
Kruijf, Gorinchemseweg 26,
4231 BH Meerkerk; kandidaat
H.C. Mulderij, Jaltadaheerd
151, 9737 HK Groningen.
GEREE KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Almere-West, ds.
M.A. van Leeuwen te Rotter
dam-Oost.
NED. GEREE KERKEN
Beroepen te Hengelo (i.s.m.
CGK), ds. M. de Kreek te Rijs
bergen.
CHR. GEREE KERKEN
Beroepen te Damwoude, ds.
C.P. de Boer te Werkendam;
te Den Haag (justitiepredi-
kant te Zoetermeer), ds. W.J.
Plantinga te Den Haag-West,
die dit beroep heeft aangeno
men.
GEREE GEMEENTEN
Beroepen te Groningen, ds. W.
Harinck te Woerden; te Rand-
bui^ (Zuid Afrika), ds. F. Mulder
te Wageningen; te Terwolde-De
Vecht, ds. A. Schot te Nunspeet.
Bedankt voor Borssele, ds.
J.M.D. de Heer te Middel
burg-Centrum; voor Elspeet,
ds. C.A. van Dieren te Rijssen-
Noord; voor Rotterdam-Zuid-
wijk, ds. A.B, van der Heiden te
Benthuizen; voor Westkapelle,
ds. A.J. Gunst te Nieuwerkerk.
GEREE GEM. IN NED.
Beroepen te Ederveen en te
IJsselmuiden, ds. J. Roos te
Barneveld, die bedankte voor
Alblasserdam.
OUD GER. GEM. IN NED.
Aangenomen naar Wekerom,
kandidaat TL. Zwartbol te
Barneveld, die bedankte voor
de overige op hem uitgebrach
te beroepen.
Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag
Uitgave: uitgeversmij. Eilanden Nieuws b.v.
Verschijning: dinsdag hiuis-aan-huis
vrijdag abonnementen uitgave
Tel. (0187) 471020. Fax (0187) 485736
Postbus 8, 3240 AA Middelharnis. Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINSTRATIE
Tel. (0187)471020
E-mail: algemeen@gebr-dewaal.com
Tarief per mm 0,36. Contracttarieven op aanvraag
Sluitingstermijn zal<elijl<e advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
Sluitingstermijn overlijdensberichten: dinsdag en vrijdag 7.30 uur
Voor foutief geplaatste advertenties als gevolg van onduidelijke
advertentieopdrachten kan de uitgeverij niet aansprakelijk
worden gesteld.
Advertentie-verkoop: Gert Venweij, tel. (06) 50448359
e-mail: g.verweij@gebr-dewaal.com
REDACTIE
hoofdredacteur: J. Villerius, tel. (0187)471022
e-mail: j.villerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan zonder opgaaf
van redenen worden geweigerd.
ABONNEMENTEI<l:
Ationnementen (vrijdageditie) zijn bij vooruitbetaling en worden
automatisch veriengd. Opzeggingen schriftelijk vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
Postbank 167930
Ratiobank Goeree-Overflakkee 3420.01.108
Lid NNP
Van toepassing zijn de Regelen voor het Advertentiewezen (ROTA).
STELLENDAM - Vier leerlin
gen van het Edudelta College
(de Groenschool) te Sommels
dijk hebben als studiepro
ject een groenplan opgesteld
voor het voormalige Mavo
terrein in Stellendam. Door
Woningbouwvereniging Beter
Wonen is voor dit terrein een
bouwplan ontwikkeld voor
49 appartementen/woningen
en een fysioruimte. Dit plan
wordt gebouwd in drie woon
blokken. Aan de aankleding
van het gebied is veel aandacht
besteed. Wat dat betreft is het
terrein er niet alleen voor
de bewoners, maar ook voor
andere Stellendammers.
Spontaan zegde de Groen-
school toe te willen meewer
ken aan het opstellen van een
groenplan. De vier leerlingen
Johan Brussaard, Sandra van
Assen, Kevin Osterwalder en
Bram Broere zijn er bij hun
plan van uitgegaan dat er een
aantrekkelijk gebied ontstaat
met een variatie aan plan
tensoorten en bovendien ook
onderhoudsvriendelijk. Ook
aan zithoekjes is gedacht. Het
plan geeft naast een overzicht
van de te planten struiken
en bomen een overzicht van
het onderhoud door de jaren
heen.
Het plan werd afgelopen
woensdag officieel aan het
Bestuur van de Woningbouw
vereniging overhandigd (zie
foto). Het Bestuur is erg blij
met het resultaat. Vooral ook
omdat het belangrijk is dat
hier de theorie in de praktijk
wordt gebracht. Bovendien
krijgt Stellendam er een prach
tig stuk groen bij.
Zondag 20 april 2008
OUDDORP - Hersteld Herv.
Gem. Dorp.skerk: 9.30 uur ds.
H. Lassche, bediening Heili
ge Doop en 18.30 uur kand.
Joh. Fekkes, Nijkerk. Eben-
Haëzer: 9.30 uur leesdienst
en 18.30 uur ds. H. Lassche
- Herv. Gem. 9.45 uur ds. J.
B. ten Hove, Katwijk aan Zee
en 18.00 uur kand. J. A. de
Kruijf Oud-Alblas - Geref.
Kerk 10.00 uur de heer K.
Baas en 18.30 uur ds. H.
L. van der Eijk - Ger. Gem.
9.30 en 18.30 uur leesdienst
- Doopsgezinde Gem. 9.30
uur ds. A. M. Langhout en
18.30 uur ds. J.Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem.
10.00 uur ds. H. J. Catsburg
en 18.30 uur ds. E, de Mots
- Hersteld Herv. Gem. 9.30
uur ds. J. Koppelaar, Abben-
broek en 18.00 uur kand. J.
P Stoel, Spijk.
STELLENDAM - Herv. Gem.
10.00 uur ds. G. C. Kunz,
Dordrecht en 17.00 uur de
heer T R. Rietveld, Ridder
kerk - Hersteld Herv. Gem.
10.00 uur ds. W. M. van der
Linden en 18.30 uur kand.
M. Diepeveen - Geref. Kerk
10.00 uur de heer A. Bijl en
T. Troost en 18.30 uur ds.
H. Mast.
MELISSANT - Hersteld Herv.
Gem. 10.00 en 18.00 uur ds.
P. Korteweg, v.m. bediening
Heilige Doop - Geref. Kerk
9.30 uur ds. G. Toes - Ger.
Gem. 10.00 uur leesdienst
en 14.30 uur ds. J. Schipper
- Ger. Gem. in Ned. 10.00
uur (H.A.) en 18.00 uur
(H.D.) ds. A. Schultink.
DIRKSLAND - Herv. Gem.
10.00 uur ds. J. Willemsen
en 18.00 uur ds. I. Hoornaar,
Ermelo - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur ds. J. Schipper
- Ziekenhuis: 14.30 uur de
heer J. Keuning.
HERKINGEN - Herv. Gem.
10.00 uur kand. A. A.
Teeuw, Ridderkerk en
18.00 uur kand. D. Jonge-
neel, Oud-Alblas - Hersteld
Herv. Gem. 9.30 uur ds. A.
van W^ijk en 18.00 uur ds.
J. Joppe, Sint Maartensdijk
- Ger. Gem. 10.00 en 18.00
uur ds. P Blok.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem.
10.00 uur ds. D. J. van
Eckeveld, Katwijk aan Zee
en 18.00 uur ds. R. W. van
Mourik - Lukaskapel HDG
10.30 uur ds. Th. W. H.
van der Heijden - Hersteld
Herv. Gem. 9.30 en 17.00
uur ds. L. M. Jongejan -
Exodus 10.00 uur ds. T.
Verduijn - Remonstrantse
Gem. 10.00 uur da. R. H.
J. Boeijinga-Alders - CAMA
Gem. 14.30 uur de heer K.
van Holten.
MIDDELHARNIS - Herv.
Gem. 10.00 uur ds. H. Har-
kema, bevestiging ambtsdrager
en 18.00 uur ds. H. Talsma,
Middelburg - Geref. Kerk
10.00 en 14.45 uur ds. L.J.
Lingen - Ger. Gem. 9.30 en
18.00 uur ds. G. van Manen
- Chr. Geref. Kerk 9.30 en
18.00 uur ds. A. A. Egas -
Geref. Kerk (Vrijgemaakt)
9.30 en 17.00 uur ds. O.
Reitsema.
NIEUWE TONGE - Herv.
Gem. 9.30 uur ds. J. Maas,
bediening Heilig Doop en
18.00 uur ds. E. Versluis,
Sint Annaland - Hersteld
Herv. Gem. 9.30 uur ds. H.
J. Boeren 18.00 uur ds. W
M. van der Linden, Stel
lendam - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur student J. van
Rijswijk.
OUDE TONGE - Herv. Gem.
10.00 uur ds. A. Goedvree,
Arnemuiden en 18.00 uur
ds. L. de Wit - Ger. Gem.
10.00 uur leesdienst en
15.00 uur student J. van
Rijswijk.
STAD a/h HARINGVLIET -
Herv. Gem. 10.00 uur ds.
D. SiebeHnk, Reeuwijk en
18.00 uur ds. F. Stevens,
Hoogeveen - Geref. Kerk
10.00 uur ds. N. J. A. van
Exel en 18.00 uur ds. A. W.
Estié - Ger. Gem. 10.00 en
18.00 uur leesdienst.
DEN BOMMEL - Herv. Gem.
10.00 en 18.00 uur ds. C.
Doorneweerd - Geref. Kerk
10.00 uur de heer J. Anninga
(gecombineerde dienst met Geref.
Kerk Ooltgensplaat) en 18.00
uur ds. G. van den Dool.
OOLTGENSPLAAT - Herv.
Gem. 9.30 uur ds. H. G. van
der Ziel en 18.00 uur ds. L.
W. den Boer, Sint Philips-
land - Hersteld Herv. Gem.
9.00 uur kand. B. D. Bou-
man, Poortvlieten 16.00 uur
ds. W. M. van der Linden,
Stellendam - Geref. Kerk
10.00 uur dienst in Geref.
Kerk Den Bommel en 18.00
uur de heer K. Baas - Ger.
Gem. 9.30 en 18.00 uur
leesdienst.
LANGSTRAAT - Herv. Gem.
10.00 uur kand. A. van Kra
lingen, Ridderkerk.
Het zien op Jezus
"Looking unto Jesus "-zoheethet
boek dat in 1658 in Engeland
verscheen. Dit jaar dus precies
3'/2 eeuw geleden. De schrijver
was een zekere Isaac Ambrose,
een eenvoudige Engelse domi
nee, een man met een rustig
en bedeesd karakter. Hij was
een ernstige predikant die zich
nogal eens te paard in de bos-
sen terugtrok om te mediteren
en te bidden.
In ons land is hij bekend gewor
den als Isaac Ambrosius. Zijn
naam is dus verlatijnsd. Menig
een denkt dat hij dezelfde is als
de kerkvader Artibrosius uit de
vroeg-christelijke kerk. Hij is
het dus niet. Want die Ambro
sius leefde 1300 jaar eerder.
Ambrose werd in 1604 gebo
ren in Olmskirk in Engeland
als zoon van een predikant. Na
zijn zesjarige theologische stu
die werd hij in 1627 bevestigd
als predikant van Castletown.
Van 1631 tot 1640 was hij
rondreizend predikant. Daar
na diende hij de gemeente van
Preston. Hij overleed in 1663,
minder dan 60 jaar oud.
Van deze dominee zijn tijdens
zijn leven enkele boeken ver
schenen. Maar vooral heeft
hij toch bekendheid gekregen
door het boek dat ik al noem
de. In 1664, dus maar zes jaar
na verschijning, kwam het uit
in onze taal. Vertaald door ds.
Joannes Lampe, predikant in
Obdam [NH]. De Nederlandse
titel luidt: Het zien op Jezus. Nog
steeds wordt het gelezen. Zelf
bezit ik de 10" druk uit 1910,
met een voorwoord van dr.
G.A. Wumkes. In 2003 ver
scheen de 18' druk. Door mid
del van dat artikeltje wil ik aan
dacht vragen voor een uitgaaf
in dagboekvorm, in 2006 uit
gekomen bij uitgeverij Groen
te Heerenveen en verzorgd
door de heer J.M. Vermeulen.
Het oorspronkelijke boek van
Ambrosius telt vele honderden
bladzijden. Ik vermoed dat ook
hiervoor geldt: veel geprezen,
maar weinig gelezen. Dat zal te
maken hebben met de omvang,
maar ongetwijfeld ook met het
verouderde taalgebruik. Het is
met het oog op een zo mogelijk
grotere toegankelijkheid dat de
heer Vermeulen, die ook ande
re dagboeken samenstelde,
een selectie uit dit omvangrijke
boek heeft gemaakt en het alles
in de vorm van een dagboek
heeft gegoten. Ik meen dat
hij dat op zorgvuldige manier
heeft gedaan. De tekst is gere
digeerd, zinnen zijn ingekort
en verouderde woorden zijn
vervangen. En dat alles zonder
de oorspronkelijke auteur te
kort te doen.
Vermeulen heeft de oorspron
kelijke (volg)orde van Ambrosi
us' boek keurig aangehouden.
Elk dagboekstukje heeft een
eigen kern en afsluiting. Per
dag is een bijbeltekst afgedrukt
uit de geselecteerde tekst. De
te lezen schriftgedeelten zijn zo
uitgekozen dat zoveel mogelijk
bijbelgedeelten uit het Oude
en Nieuwe Testament aan bod
komen.
Wat Ambrosius met zijn boek
heeft bedoeld, blijkt uit de uit
voerige ondertitel: Een gezicht
van liet eeuwig Evangelie of van
de zielsogen op Jezus, zoals Hij het
grote werk van 's mensen zaligheid
heeft uitgevoerd van eeuwigheid
voor alle tijden, in de duistere tijd
voor Zijn komst, en verder in de
volheid des tijds in Zijn geboorte,
leven, lijden, sterven, opstanding,
hemelvaart, zitten en bidden ter
rechterhand Gods en wederkomst
tot het laatste oordeel.
Dit boek van Ambrosius is
ontstaan vanuit de prediking.
Deze bescheiden en eenvou
dige dominee was vooral door
één ding gegrepen. En dat
was: de Heere Jezus te zien.
Niet met de gewone, lichame
lijke ogen, maar met de ogen
van het geloof Hem te zien, en
door het zien Hem te kennen.
En door het kennen Hem te
overdenken. En door het over
denken Hem te aanbidden.
Het oorspronkelijke boek
bestaat, na de inleiding, uit
een viertal delen. 1) Het zien
op Jezus zoals Hij was voor alle
tijden tot de schepping. 2) Het
zien op Jezus zoals Hij was van
de schepping tot Zijn menswor
ding. 3) Het zien op Jezus zoals
Hij was en is van Zijn mens
wording tot Zijn wederkomst.
4) Het zien op Jezus zoals Hij
zal zijn in Zijn wederkomst.
Ambrosius verklaart in elk van
die onderdelen eerst het Voor
werp van het zien, namelijk de
Heere Jezus Christus. Daarna
bespreekt hij dan de kunst van
het zien op dit Voorwerp. Dal
tekent hij als een geloofswerk-
zaamheid. Of eigenlijk: wel
negen geloofswerkzaamheden,
namelijk het kennen van de Heere
Jezus, het overdenken van Hem,
het verlangen naar en het hopen
op Hem, het geloven in Hem, hel
beminnen van, het verblijden in
en het aanroepen van Hem en ten
slotte het gelijkvormig worden aan
de Heere Jezus.
Vermeulen houdt deze onder
delen ook keurig aan in zijn
samenvattende publicatie in de
vorm van dit dagboek.
Laat ik tenslotte iets weergeven
uit het begin van Ambrosius'
boek, in het dagboek te vinden
onder 1 januari. "Christus alleen
is hel geheel en al van des mensen
gelukzaligheid: een Zon om te ver
lichten, een Medicijnmeester om te
genezen, een vurige Muur om te
beschermen, een Vriend om te ver
troosten, een Parel om te verrijken,
een Ark om hem te dragen, een
Rots om hem in de droevigste ver
drukkingen te ondersteunen. Een
Verberging tegen de wind en een
Schuilplaats tegen de vloed. Alleen
Christus is de ladder tussen hemel
en aarde, de Middelaar tussen God
en de mens, een verborgenheid
waann de engelen des hemeb bege
rig zijn om in te zien. Hier is een
recht zalig onderwerp. En wie zou
niet begerig zijn om dat in te zien,
om daar kennis van te mogen heb
ben Kom dan en laat om deze Zon
der gerechtigheid aanschouwen..
U begrijpt dat dit tegelijkertijd
een uitnodiging is om u dage
lijks te laven aan de inhoud
van dit prachtige boek.
N.a.v.: Isaac Ambrosius, Het zien
op Jezus. Bijbels dagboek.
Samengesteld en inge
leid door J.M. Vermeu
len. Uitgeverij Groen te
Heerenveen. Gebonden.
ISBN 90-5829-683-0.
399 pag. Prijs €22,50.
J.M.J. Kieviet
NIEUWE-TONGE - Op zater
dag 26 april van 9.00-12.30
uur worden bij het kerkge
bouw van de Gereformeerde
Gemeente te Nieuwe-Tonge
weer perkplanten van De Waal
Hoveniers verkocht. Ook wor
den er bloembakken verkocht
die vorstbestendig zijn, en u
kunt ook zelf uw bakken laten
vullen, waarvoor tevens de
benodigde kwahteitspotgrond
te koop is.
DIRKSLAND - Op zater
dag 12 april heeft serviceflat
Vroonlande een Open Huis
gehouden. Er zijn meer dan
100 bezoekers geweest, die
belangstelling hebben getoond
voor het wonen met service
in Vroonlande. De bezoe
kers kregen onder het genot
van koffie met gebak op een
groot scherm de nieuwe web
site van Vroonlande te zien
(www.vroonlande.nl). Bestuur
en directie hebben persoonlijk
alle bezoekers geïnformeerd
over het wonen met zorg en
service in Vroonlande.
DEN HAAG - Zuid-Holland
gaat meedoen aan het Euro
pese project MEET. MEET
staat voor de Engelse woorden
mobility, environment, event
en traffic. De integrale bereik-
baarheidsinitiatieven binnen
het project Brouwersdam slui
ten hier goed bij aan. Dit pro
ject is erop gericht om, samen
met onder meer de gemeenten
Goedereede en Schouwen-
Duiveland, de ondernemers
en de provincie Zeeland, het
gebied Brouwersdam te ont
wikkelen tot trendsettend
strand- en watersportcentrum.
Hiervoor is in november 2007
de Economische Visie Brou
wersdam opgesteld. Voor de
integrale bereikbaarheid gaat
het om plannen voor vaar-
verbindingen (watertaxi), een
historische stoomtram en een
betere en toeristische benut
ting van bestaande vervoers
mogelijkheden (Goereebus).
Voor het gehele project MEET
wordt samen met andere (bui
tenlandse) partners een subsi
dieaanvraag ingediend bij de
Europese Unie. In september
dit jaar besluit de EU of deze
wordt goedgekeurd.
