Hennneringen Grote belangstelling voor informatieavond over glastuinbouw Kerk diensten Lege EIIAnDEtl-niEUWS Denk en Zet versus ENEO'52 Nederland in de Gouden Eeuw *Pesach' morgen te Oude-Tonge Paasdienst Ontmoetings- kerk EIIAI1DB1.niEUW5 Uw auto én caravan Zuidplaspolders Communicatie Voorkeurspositie Discussie t PAGINA 2 Ethiek VRIJDAG 14 MAART 2008 In een preek Soms zeg ik in een preek: Kijk eens terug op de weg waar langs de Heere u heeft geleid en wie Hij voor u is geweest. Ik voeg er dan aan toe: Eigenlijk zou ik nu een ogenblik stil wil len zijn. Dan hebt u de gele genheid om in stilte een stukje van uw leven te overzien. Ik begrijp wel dat ik zo'n stilte niet tijdens een preek kan inlassen. Het feit dat een domi nee tijdens een kerkdienst zijn gemeente attent maakt op het terugkijken op de levensgang kan toch zijn betekenis hebben. Evengoed als een predikant dé gemeente ertoe kan opwekken vooruit te zien, of het heden waar te nemen, kan hij ook aan het verleden herinneren. Uiteraard moet dat niet een zaak van nostalgie zijn; een poging om gevoelens te raken met een herinnering aan vroe ger. Neen, als ik dat doe, geeft de tekst er aanleiding toe. Dan doe ik het ook met vrijmoedig heid, al las ik geen lange pauze in de preek in. De berijming van Psalm 77 geeft zeker aan leiding tot zo'n terugdenken aan het verleden, 'k Zal geden ken hoe voor dezen ons de HEER heeft gunst bewezen, en wat er verder volgt in het berijmde vers 7. Nu onderweg Onlangs deed ik een ver- gelijkbare ervaring op, niet in een kerkdienst maar in een tram. Misschien vindt de lezer dit een wat vreemde overgang en ook een weinig gepaste ver gelijking. Laat ik mijn verhaal mogen vertellen. In de kranten had ik uit voerig gelezen over de ten toonstelling in het Haags Gemeentemuseum onder de titel 'Picasso in Den Haag'. Ik ben gewoon me breed te ori ënteren op het gebied van lite ratuur, kunst en cultuur, als ik die drie woorden achter elkaar mag gebruiken. Ten dele over lappen ze elkaar. Nu een zeer groot deel van het werk van Picasso in Den Haag te zien was, voelde ik me gedrongen om van diens werk en ontwik keling met eigen ogen kennis te nemen. Zo'n kans krijg je in Nederland niet weer. Niet dat alles even mooi en 'sma kelijk' was, maar je proeft wat onze cultuur oplevert, hoe je die productie ook waardeert. Vooral voor discussies met jon ge mensen - na een gehouden lezing - vind ik het belangrijk uit ervaring over de moderne cultuur te kunnen spreken. Met het oog op die ervaring heb ik Picasso in Den Haag bezocht. Terug in mijn jeugdjaren Nu komt waar het me eigen lijk in deze column om te doen is. Ik reisde per trein. Dat bete kent dat ik vanaf het Centraal Station in Den Haag de tram heb genomen naar het Staten kwartier, waar het Gemeente museum te vinden is. De tram ging door de oude binnenstad van Den Haag, langs de Laan van Meerdervoort, terwijl we ook de Sweelinckstraat pas seerden. Laat dit stukje bin nenstad nu precies de route zijn die ik als jong gymnasiast moest lopen. Vanuit het West land gingen we per bus naar het centrum van Den Haag. Dan moesten we ongeveer twintig minuten naar school lopen. Ik heb dat enkele jaren gedaan, tot ons gezin naar Den Haag verhuisde. De lezer begrijpt nu, waar om boven deze column als titel staat 'Herinneringen'. Zowel op de tramrit naar het muse um als terug naar het Cen traal Station (twee keer bijna twintig minuten) kwamen de beelden uit mijn jeugd bij mij boven. Het was vijfenzestig jaar geleden dat ik in die stra ten als jongen liep, vanuit het centrum naar de school en weer terug. Een gepaste vergelijking? Misschien zal de lezer vra gen: Is het wel een gepaste vergelijking om de ervaring van deze tramritten (heen en weer) te leggen naast wat ik als domi nee soms de gemeente als vraag voorleg? Ik heb daar ook over zitten denken; vooral omdat ik tijdens die rit stof opdeed voor deze column. Tussen haakjes: hoe en waar je als columnist al niet aan een onderwerp kunt komen. Toch vind ik de verge lijking niet ongepast. Tijdens die beide ritten ging een stuk van mijn leven aan mij voorbij. Ik beleefde mijn jaren als jong gymnasiast weer - al sjouwend met je flink gevulde tas, heen en weer! Ik zag ook hoe God die jon gelingsjaren gebruikt heeft om mij voor te bereiden op de studie theologie; en daarmee op mijn latere levenstaak. Ik mocht vooral op de terugweg - na een bad in de producten van onze moderne cultuur - er over denken hoe God mijn leven geleid heeft. Daar hoor den die Haagse gymnasiumja ren ook bij. Dankbaar In de tram terug heb ik twee dingen gedaan: God gedankt voor Zijn leiding in mijn jon ge leven! En vervolgens: met dankbaarheid teruggedacht aan mijn ouders die zich zelf veel hebben ontzegd om, zoals dat toen heette, hun jongens te laten leren! Ik was de vier de uit dat grote domineesge zin die het gymnasium mocht volgen en de studie daar vol- W, H. \^LEMA tooien. Het gaat tegenwoordig heel anders. Misschien toch goed voor middelbare scho lieren om deze herinneringen van een oude man voorgelegd te krijgen! Tenslotte Hiermee zou ik kunnen besluiten. Toch ga ik nog even verder. Om mijn tijd zo effectief mogelijk te beste den ('uit te kopen'), ben ik in Utrecht nog het Catharijne Museum gaan bezoeken. Ik was nu toch onderweg. Daar trof ik bij mijn rondgang mid delbare scholieren aan - dus van de leeftijd waarover ik hierboven schreef. Ze maak ten aantekeningen en waren met elkaar in gesprek. Ik kon niet nalaten aan enkelen te vragen van welke school zij kwamen! Mijn vermoe den - gewekt door gedrag en kleding - werd bevestigd: Van het LodensteincoUege in Amersfoort. Ik heb maar niet gezegd wat ik zelf die dag alle maal beleefd heb. Wel heb ik hun mijn naam genoemd als teken van herkenning. Wonderlijk, zo'n ontmoe ting met de jongere generatie op een dag vol herinneringen aan meer dan zestig jaar gele den. in vertrouwde handen OUDE-TONGE - De publieke tribune in de raadszaal in het gemeen tehuis van Oude-Tonge was donderdagavond tot op de laatste stoel bezet. Er moesten zelfs extra stoelen worden aangerukt om iedereen een plekje te geven. Zo blijkt maar weer dat wanneer een onder werp aansprekend genoeg is, de belangstelling voor 'de politiek' groot kan zijn. Reden tot de grote opkomst was de raadsinformatie- avond over een eventuele vestiging van glastuinbouw op Oostflakkee. De inbreng van zowel raad, college, gastsprekers, insprekers en publiek zorgde voor een boeiende avond waarop de voor- en nadelen via de voor- en tegenstanders van glastuinbouw uitgebreid aan bod konden komen.' Door Dorien Kickert Burgemeester Jan Heijkoop benadrukte in zijn openings woord dat het deze avond ging om informatievoorziening en niet om een meningsvorming. In de Toekomstvisie 2030 worden diverse scenario's gegeven voor de toekomst van Flakkee. Eén van de scenario's behelst het eventueel vestigen van glastuinbouw op Oost- flakkee. Deze visie staat echter nog geenszins vast en er is nog volop gelegenheid om hier over te discussiëren. De infor matieavond bood deze kans, want naast een aantal inspre kers werden ook de aanwe zigen op de publieke tribune uitgenodigd om zich over het onderwerp uit te spreken. Piet Bregman, oud LTO-be- stuurder, en Ellen Verkoelen, directeur van de Milieufede ratie Zuid-Holland waren uit genodigd om, ieder vanuit een eigen gezichtspunt, de diverse facetten van de glastuinbouw te belichten. Als voorbeeld presenteerden zij de ontwik kelingen rond de vestiging van het glastuinbouwgebied in de Zuidplaspolders. Beiden hadden bij de totstandkoming van dit project nauw samenge werkt. "Het Westland moest leef baarder worden. Er werd dus gezocht naar andere locaties," zo legde Bregman uit. De Zuidplaspolders werden daar toe aangewezen. De polder moest een voorbeeld worden van een goede mix van natuur en recreatie, woningbouw en glastuinbouw. Er werd geko zen voor een nieuwe aanpak, waarbij de communicatie hoog in het vaandel stond. "Met niet minder dan 22 partijen is over leg gepleegd, waarbij goed is geluisterd naar de geluiden uit de samenleving. Om een aantrekkelijke landschappelij ke inrichting te bereiken zijn architectenbureaus ingescha keld om de kassen inpasbaar Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag Uitgave: uitgeversmij. Eiianden Nieuws b.v. Verschijning: dinsdag huis-aan-huis vrijdag abonnementen uitgave Tel. (0187) 471020. Fax (0187) 485736 Postbus 8,3240 AA Middelharnis. Langeweg 13, Sommelsdijk ADVERTENTIES EN ADMINSTRAHE Tel. (0187)471020 E-mail: algemeen@gebr-dewaal.com Tarief per mm 0,36. Contracttarieven op aanvraag S/uifingsfermi/n zate/i/fce advertenties: maandag en donderdag 14.00 uur Sluitingstermijn overlijdensbericliten: dinsdag en vrijdag 7.30 uur Voor foutief geplaatste advertenties als gevolg van onduidelijke advertentieopdrachten kan de uitgeverij niet aansprakelijk worden gesteld. Advertentie-verifoop: Gert Verweij, tel. (06) 50448359 e-mail: g.verwelj@gebr-dewaal.com REDACTIE hoofdredacteur: J.Villerius, tel. (0187)471022 e-mail: j.vlllerius@gebr-dewaal.com Plaatsing van Ingezonden berichten kan zonder opgaaf van redenen worden geweigerd. ABONNEMENTEN: Abonnementen (vrijdageditie) zijn bij vooruitbetaling en worden automatisch verlengd. Opzeggingen schriftelijk vöör 30 november Wijzigingen graag twee weken voor ingaan doorgeven. REKENINGNUMMERS: Postbank 167930 Rabobank Goeree-Overflakkee 3420.01.108 Lid NNP Van toepassing zijn de Regelen voor het Advertentiewezen (ROTA). te maken. Zo ontstond een zogenaamd 'glastuinbouw- bedrijvenlandschap', waarin water, bedrijven en (bedrijfs) woningen op een goede manier verweven werden. De kansen van dit project lagen met name in de werkgelegen heid, de schone productie en de energielevering. De kracht lag in de samenwerking tus sen alle partijen, die een win- win situatie opleverde," aldus Bregman. Ook Ellen Verkoelen blikte terug op de ontwikkelingen in de Zuidplaspolders. Eerder had zij al kenbaar gemaakt absoluut niet tégen glastuin bouw te zijn. "Maar dan wel geconcentreerd op die plaat sen die er voor aangewezen zijn (de zogenaamde glas-as) en niet heel Nederland er mee vol zetten." Toen na de Nut- en Noodzaak discussie, waaraan Rijk, Provincie en Gemeente hadden deelgenomen, werd besloten de Zuidplaspolders te ontwikkelen, had de Milieufe deratie een aantal eisen op tafel gelegd. Er moest o.a. compact worden gebouwd in de buurt van openbaar vervoer, ruimte komen voor nieuwe natuur en het typisch Hollandse landschap diende te worden behouden. "Ook wilden wij als Milieufederatie geen uit breiding van de glastuinbouw. Die eis hebben wij omgezet in het punt dat éls er dan glas tuinbouw moest komen, deze wel duurzaam moest worden ingericht. Dus zorgen voor wateropvang, energiebenut- ting, lichtoverlast voorkomen, landschappelijk inpassen en zorgen voor een goede logis tieke afwikkeling." Ellen Ver koelen prees eveneens de goede samenwerking tussen alle partijen en de uitgebreide communicatie met alle betrok kenen. "Openheid en transpa rantie is de weg tot succes. Alle betrokkenen zijn steeds uitge breid geïnformeerd. Samen gevat kan gesteld worden dat er in dit gebied de verrom- meling is tegengegaan en dat goede samenwerking loont." Haar presentatie sloot zij af met een prikkelende stelling aan de aanwezigen: "Gebieds ontwikkeling in Oostflakkee moet zich richten op de kern competenties van het gebied en haar bewoners." Twee insprekers, de heren Coolbergen en Van Noord, beiden eigenaar van een Flak- kees glastuinbouwbedrijf, pleitten er voor om, Sis er sprake zou zijn van nieuwe glastuinbouw, ook de bestaan de glastuinbouwbedrijven bij de ontwikkelingen te betrek ken. Zij wilden zelfs wel een voorkeurspositie. Minder positieve geluiden kwamen er van de Vereniging Natuur en Landschap Goeree-Overflak kee. "In ons landschapsont wikkelingsplan passen geen» grootschalige ontwikkelingen. De kassen worden te hoog om te camoufleren met bomen. Er komt overlast van het licht van de kassen. Grotere ver keersdrukte. Wat willen we: rust, ruimte en natuur of glas? Laten we kijken naar onze kernkwaliteiten," zo somde Jos Hendriks een aantal argu menten op. Met een muzikale inbreng van het duo Boer boom/Korteweg, die er op neer kwam dat glastuinbouw naar hun mening toch echt niet wenselijk zou zijn, werd de inspreekronde afgesloten. De gemeenteraad was vervol gens aan zet om vragen te stel len. Alleen de PvdA had van de pauze gebruik gemaakt om een flink aantal vragen op te stellen. Wandy Nagtegaal vroeg onder meer naar de plannen rond verbreding van de N59, het geschatte aantal arbeidsplaatsen, het gevaar van lichtoverlast en de inpas baarheid van de kassen in het landschap .Ook vroeg zij zich af hoe renaabel de glastuinbouw zou zijn? Deze laatste vraag leefde eveneens bij de CU en de VLO. Niet al haar vragen konden beantwoord worden. De infrastructuur zal voor lopig een probleem zijn, het aantal arbeidsplaatsen hangt af van het soort bedrijf, zelfs met 95% lichtdichtheid wordt het niet echt donker (zelfs 1% licht betekent 'niet donker), de kassen kunnen inderdaad hoog worden en zijn dan nau welijks inpasbaar, aldus was in grote lijnen de reactie van Piet Bregman en Ellen Verkoelen. Op de vraag van CDA-er Ria van Rossum of de gemeente nu geen onderhandelings punt had over het migratiesal do, reageerde Ellen Verkoelen afwijzend. "Nee, want u wilt dit zelf Er ligt geen verzoek van rijk of provincie om dit te doen. GS heeft opdracht om een nieuw gebietl te zoeken maar dat hoeft niet persé hier te zijn." Het publiek op de tribune, als laatste aan de beurt om zijn mening te geven, liet diverse geluiden horen: kan er geen referendum komen?, was een voorstel. We moeten vasthou den aan het vastgestelde land schapsontwikkelingsplan, stel de Pim Balde van de NLGO nogmaals. Glastuinbouw kan grote economische voordelen bieden, zeker in de verede- lingskassen met grote werkge legenheid, gaf Dick Hylkema namens de tuinbouwsector aan. Dat laatste beaamde Ellen MIDDELHARNIS - Het is zo langzamerhand een traditie geworden dat Damclub Denk en Zet zo nu en dan eens een wedstrijd tegen damvereniging ENEO'52 uit Melissant speelt. Zo'n wedstrijd vond maan dagavond plaats. Er werd dap per voor de punten gestreden en het gebeurde op een uiter mate vriendschappelijke wijze. Melissant nam al gauw de lei ding door de winst van C. Vis been, en de club gaf deze voor sprong niet meer uit handen. Er mag worden teruggezien op een geslaagde damavond, waarvan Melissant de terechte winnaar werd. Onderstaand de uitslagen. ENEO'52 - Denk en Zet J. Looij -1. Mackloet2-0 A. het Jonk - C. Spee0-2 H. Visbeen - A. v.d. Veer.... l-I C. Visbeen - H.H. Verolme 2-0 E Kom-J. Kruik0-2 C. Mijnders - C. PolderI-l B. Grootenboer - J. Jordaan1-1 H. de Geus - C. Lugtenburg2-0 Eindstand9-7 Verkoelen, maar zij stelde daarbij bovendien dat het bij de komst van glastuinbouw naar Oostflakkee geen ver- edelingskassen zou betreffen maar buikproductie. Na de levendige discus sie besloot burgemeester Heijkoop de avond met de constatering dat er veel aspec ten aan de komst van glastuin bouw kleven. Hij stelde vast dat de avond als onderdeel van het democratisch pro ces en met interactie naar de bevolking in goede harmonie was verlopen. Zondag 16 maart 2008 Zevende Lijdenszondag OUDDORP - Hersteld Herv. Gem. Dorpskerk: 9.30 uur ds. G. Meuleman en 18.30 uur ds. P. C. Hoek, Sint Anna- land. Eben-Haëzer: 9.30 uur ds. P. C. Hoek, Sint Anna- land en 18.30 uur ds. G. Meuleman - Herv. Gem. Locatie mfg Dorpstienden: 9.45 uur ds. A. Belder, Nieuwe Tonge, openbare geloofsbe lijdenis en 18.00 uur ds. C. Molenaar, Papendrecht - Geref. Kerk 10.00 uur ds. J. W. Wind en 18.30 uur ds. C. G. Kant - Ger. Gem. 9.30 en 18.30 uur leesdienst - Doopsgezinde Gem. 9.30 uur pastor G. J. Kroon en 18.30 uur ds. J. Smink. GOEDEREEDE - Herv. Gem. Biddag 10.00 uur ds. E. de Mots en 18.30 uur ds. E Vernooij, StolwijkHersteld Herv. Gem. 9.30 uur ds. J. W. van Estrik en 18.00 uur kand. G. A. van de Brink, Bunschoten. STELLEN DAM - Herv. Gem. 10.00 uur ds. E. van den Ham, Zoetermeer en 17.00 uur ds. B. Jongeneel, Dus- sen-Hank - Hersteld Herv. Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. H. van der Ziel, Poederoijen - Geref. Kerk 10.00 uur ds. C. G. Kant en 18.30 uur ds. L. J. Lingen. MELISSANT - Hersteld Herv. Gem. 10.00 uur ds. L. Groenenberg, Schoonre- woerd en 18.00 uur ds. A. Vlietstra, Katwijk aan Zee - Geref. Kerk 9.30 uur ds. J. J. Blom - Ger. Gem. 10.00 uur leesdienst en 18.00 uur ds. A. J. Gunst - Ger. Gem. in Ned. 10.00 en 18.00 uur leesdienst. DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur ds. G. van Meije- ren, openbare geloofsbelijdenis en 18.00 uur ds. J. de Jong, Waddinxveen - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees dienst - Ziekenhuis: 14.30 uur ds. G. van Manen. HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 uur ds. J. Maas, bediening Heilige Doop en 18.00 uur ds. R H. van Trigt, Ouderkerk a/d IJssel - Hersteld Herv. Gem. 9.30 uur ds. H. J. Boer, Nieuwe Tonge en 18.00 uur ds. A. van Wijk - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst. SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00 uur ds. L. Quist, Groot-Ammers en 18.00 uur ds. C. Doorneweerd - Lukaskapel HDG 10.30 uur ds. R. W. van Mourik - Hersteld Herv. Gem. 9.00 en 16.00 uur ds. J. C. den Toom, v.m. bediening Heilig Avondmaal en nam. dank zegging Heilig Avondmaal - Exodus 10.00 uur ds. T. Verduijn - Remonstrantse Gem. 10.00 uur ds. L. van Asselt - CAMA Gem. 10.00 uur de heer A. Post. MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00 uur ds. T. W. van Bennekom en 18.00 uur kand. A. C. Baan, Nieuw Lekkerland - Geref. Kerk 10.00 uur ds. H. Out en 17.00 uur ds. P. A. Broere - Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur ds. G van Manen - Chr. Geref. Kerk 9.30 en 18.00 uur ds. A. A. Egas - Geref. Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 uur leesdienst en 16.30 uur ds. B. van Zuijlekom. NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 uur ds. E. E Ver- gunst, Ridderkerk en 18.00 uur ds. T. W. van Bennekom - Hersteld Herv. Gem. 9.30 uur ds. L. W Ch. Ruijgrok, Monster en 18.00 uur ds. A. de Groot, Numansdorp - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. E Blok. OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur kand. A. L. de Kwaadsteniet, Rotterdam en 18.00 uur ds. A. van Lin gen, Kinderdijk - Ger. Gem. 10.00 en IS.OOuur leesdienst - Beréa Gem. 10.00 uur de heer H. Scheermeijer. STAD a/h HARINGVLIET - Herv. Gem. 10.00 uur ds. H. J. Catsburg, openbare geloofs belijdenis en 18.00 uur ds. W. Meijer, Yerseke - Geref. Kerk 10.00 uur ds. D. A. J. Sonne- veld en 18.00 uur ds. G den Hartogh - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst. DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00 uur ds. C. Doorne weerd en 18.00 uur ds. P. H. van Harten, Ridderkerk - Geref. Kerk 10.00 uur ds. J. C. van Westenbrugge en 18.00uurds.Th.de Kok. OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30 uur ds. M. B. van den Akker en 18.00 uur ds. H. G. van der Ziel - Her steld Herv. Gem. 11.30 uur ds. H. van der Ziel, Poede roijen en 16.00 uur kand. B. D. Bouman, Poortvliet - Geref. Kerk 9.30 uur ds. W. De stad Praag mag dan zijn Gouden Straatje hebben, het Verre Oosten zijn Gouden Driehoek, maar wij, Nederlan ders, hebben toch maar onze Gouden Eeuw. En daar zijn we bar trots op. Die Gouden Eeuw van ons spreekt immers nog steeds tot onze verbeelding. De Gouden Eeuw komt min of meer overeen met de zeven tiende eeuw. Ze was de periode in de Nederlandse geschiede nis waarin handel en militaire macht, maar ook wetenschap en diverse vormen van kunst, een hoge bloei bereikten in de lage landen, ja zelfs een top positie in de wereld innamen. Overigens moeten we ons bij die kwalificatie beperken tot de noordelijke zeven Verenig de Provinciën. De Zuidelijke Nederlanden bevonden zich in die eeuw op een veel lager cul tureel en staatkundig niveau. Als beginjaar van de gouden ontwikkeling wordt wel 1602 aangehouden, het jaar waarin de Verenigde Oost-Indische Compagnie werd opgericht. Of ook wel 1609, het eerste jaar van het TwaalQarig Bestand. Letterlijk een volle eeuw heeft het allemaal niet geduurd. 1672 was een rampjaar. Toen was het volk redeloos, de sta ten radeloos en het land leek reddeloos. Van vier kanten kwamen toen de vijanden op de Nederlanden af: er was oor log met Engeland, Frankrijk, Munster en Keulen. De Gou den Eeuw was over haar hoog tepunt heen en een periode van economische en culturele neergang zette in. Over onze Gouden Eeuw is al heel wat geschreven. Een klassieker, tegelijkertijd een aanrader, is het in 1882 ver schenen lijvige boek van Con rad Busken Huet, Het land van Rembrandt. Studiën over de Noordnederlansche-beschaving uit de zeventiende eeuw. Nog steeds een genot om te lezen. Van veel recenter datum is de prachtige studie van de meesterverteller prof dr. A.Th. van Deursen, De last van veel geluk, uit 2004. De geschiedenis van Nederland, 1555-1702, aldus de onderti tel. Het Historisch Nieuwsblad recenseerde dit boek destijds als volgt: "Dit is een prachtig boek. Op elke pagina is Van Deursen heel persoonlijk aanwezig en toch gaat hij nergens pontificaal voor zijn object staan. Er is niemand die zo helder het verhaal van de geschie denis kan vertellen!" De aanleiding voor dit stukje in de krant is de verschijning van nog een ander boek. Wel iswaar al in 2003 uitgekomen, maar pas onlangs mij in de hand gelopen. De titel is even eenvoudig als bekoorlijk: Nederland in de Gouden Eeuw. De auteur is Nelleke Noordervliet, een niet onvermaard schrijf ster van korte verhalen en his torische romans. Een boek van haar hand heeft in ieder geval kwaliteit. Dat blijkt ook in dit deel van haar oeuvre. De aantrekkelijkheid van dit boek wordt bij eerste aanblik vooral bepaald door de tiental len prachtige afdrukken van schilderijen en andere kunst voorwerpen uit de Nederland se 17^ eeuw. Vanaf de voorkaft blikt de lezer het glunderende gezicht van kapitein Reinier Reael toe, onderdeel van het schilderij van zijn korporaal schap, bekend als 'De magere compagnie', in 1637 uitgebeeld door Frans Hals en Pieter Cod- de. Van voor- tot achterkaft is het een fraai kijkboek. Maar het is veel meer. Mevrouw Noordervliet heeft een aan trekkelijke schrijfstijl. Niet al te barok, wat luchtig, maar toch trefzeker in de typering van sfeer en ornament. Tege lijkertijd met fraaie spanning- bogen in het verhaal van de tijd en de kenmerken van die tijd. Met oog voor details. Zoals bijvoorbeeld naar aanleiding van het 'Portret van een vieisje in het blauw', gepenseeld door Cornehsz. Verspronk in 1641. "Ze heeft haar mooiste jurk aan, een blauwe, bestikt met goudgalon, rond de hals een met kant afgezette batisten kraag en aan de mouwen dito manchetten. Haar moeder heeft er waarschijnlijk net zo een, misschien in een iets andere kleur. Ze draagt ouwelijke parels en heeft een witte veer als waaier of aaier in haar handjes. Ze is misschien tien. Of acht. Een Hollands meisje met bellefleuren op haar wangen. Zo dadelijk holt ze weg om te gaan spelen. Het is een frisse voorjaars dag. Het water in Amstel, Spaame of Rapenburg rimpelt in de wind. Het meisje zwaait naar een man, die turf vervoert in een bootje, en probeert een hondje mooi te laten zitten. Het meisje in het blauw kijkt naar later maar ziet niets, hooguit een spiegel waarin haar heden wordt weerkaatst. En toch schuift de tijd onherroepelijk verder en maakt de haren van het meisje langzaam grijs, terwijl om liaar heen wordt geboren en gestorven. Het boek is verdeeld in een viertal parten. Eerst komt het dagelijkse leven aan de orde. Zoals dr. Van Deursen ooit deed in zijn 'Het kopergeld van de Gouden Eeuw' en 'Mensen van klein vermogen'. De lezer vaart mee in de trekschuit van Delfs- haven naar Leiden, hij deelt in de zorgen van Susanne van Baerle die het grote huis op het Plein in Den Haag zal gaan betrekken en is als het kind dat zo graag met het prachtige poppenhuis wil spelen maar dat niet mag. Vervolgens worden de lijnen breder getrokken. Aandacht voor de Republiek en haar helden: de stadhouders en de regenten, maar ook de han delaars en de diplomaten, de reders en de zeehelden. De mannen - en enkele vrouwen - waaraan de Republiek met haar ingewikkelde bestuurs structuur haar opgaan en haar blinken heeft te danken. Het derde hoofddeel heet Han del en expansie. Waar werd het geld eigenlijk mee verdiend in die decennia?' Ja, inderdaad, vooral met handel en koop manschap. Er was expansie naar het noorden, naar het zui den, maar ook naar het oosten en naar het westen. Alle kanten op dus. Nelleke Noordervliet beschrijft het uitvoerig. Het slothoofdstuk geeft aan dacht aan De burgerij ten voe ten uit. De burgers van dit land... Nee, denk niet dat er het gewone volk, het plebs, mee bedoeld wordt. Nee, de burgerij, dat is de gezeten en invloedrijke burgerschap om wie het hier gaat. Hun stijl van leven wordt geschetst. Aan kerk en godsdienst geeft dit boek een ondermaatse aan dacht, dat moet helaas gezegd. Anderzijds, wat er over verteld wordt is vrij van karikatuur Het is een mooi tijdsbeeld dat hier wordt geschetst. Een prachtige eeuw. Maar let op, het was niet alles goud wat er blonk. En ook niet alles blonk. Maar Nelleke Noordervliet beschrijft het allemaal toch zo dat de lezer onwillekeu rig wenst er toen en daar een poosje bij geweest te zijn. N.a.v.: Nelleke Noordervliet, Nederland in de Gouden Eeuw. Uitgeverij Waan- ders te Zwolle en Rijks museum te Amsterdam. ISBN 90-400-8921-3. Paperback. 192 pag. Prijs 22,95. J.M.J. Kieviet Op woensdagmorgen 19 maart komt Jeannet van Duren van Christenen voor Israel naar verenigingsgebouw Diaconia aan de Kerkring te Oude-Ton ge. Daar zal zij spreken over het onderwerp 'Pesach'. Zij legt de Seder maaltijd uit die de joden houden voor het Paasfeest. Er zal een collecte gehouden worden, en er is een stand met Israelproducten. Iedereen is deze morgen hartelijk welkom. S.v.p. wel vooraf opgeven, dat kan via de telefoonnummers 652329 of 642131De aanvang is om 9.30 uur. MELISSANT-Op zondagmor gen Eerste Paasdag wordt in de Ontmoetingskerk te Melissant een speciale paasdienst gehou den, waaraan medewerking zal worden verleend door het gospeltrio 'Rejoice' uit Mid delharnis. Voorganger is ds. P. Baane uit Alphen a/d Rijn. De aanvang is om 9.30 uur. Iedereen is hartelijk welkom in tijdens de dienst in het kerk gebouw aan de Nieuweweg te Melissant. Tevens is de dienst te beluisteren via radio Flakkee op 105.3FM of via de kabel op 107.1. A. Boer en 18.00 uur ds. J. C. van Westenbrugge - Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur leesdienst. LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00 uur ds. H. G van der Ziel.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 2008 | | pagina 2