55 Jaar terug:
de Ramp van '53
Expositie Watersnood
1953 in Streekarchief
'Van zee tot zee zal Hij regeren'
Uitslag zoutwaterwedstrijd SGO
perfect
Ingezonden
Psalmen in de
nacht
Workshop
haken
in bibliotheek
Oud papier
Goedereede
RGO
genomineerd
voor 'Leukste
middelbare
school van
Nederland'
^ieuw gedenkboek, 35 jaar na watersnood:
vr-S -CLXt
EIIATID^-^IEIJWS
full copy-service
jSS?
STICHTING
DIERENBELANG
HOEKSCHE
WAARD
PAGINA 7
VRIJDAG 1 FEBRUARI 2008
In enkele uren werd hoeve
'Veldzicht' hoeve 'Zeezicht'...
En dit twee nia;il binnen één
deccrniium, nl. in 1944 en in
li),'j:i Kn twee maal ook in de
maand l'ebruari, met al.s gevolg
dat alle gezaaide en al uitstaan
de winterlarwe veixlronk, al.s-
ook mei fatale gevolgen voor
zeer veel bevvoneis van Flakkee
en elders. Op de loto één der
bewoners bij de ravage, en aan
de horizon - wazig - de Kra-
nendijk met dijkwoning met
de alom bekende rode postbus
voor de streekpost. Vanaf deze
woning, ca. 400 Noord, was er
die zondag 1 februari een dijk
doorbraak bij de tweede vloed,
met een enorm stioomgeul,
waardoor ook tie (Irole Blok-
polder als centrumpolder van
Ooslllakkee binnen vijf luen
onder zeewalei ging. liarre tij
den en evacueren (2 tot 3 maal)
en hoge kosten voor burgers
en akkeibouw in de volgende
jaren, vanwege het zout.
Daai floor was er ook veel com
motie vanwege onhandelbare
kleiakkers door structuurscha
de. "Dat nooit weer!", was een
algemene uitspraak. Daarom:
Zout uil de zee, ni'i genoeg op
Hakkee! Op geen enkele hec
tare akkerland dus meer zoiitl
De plannen hiervoor de ijskast
in, in de onderste lade, en hel
Kierbesliiil komt dan in 2071
weer aan de orde. Dan kan
er tussenlijds ruitnle zijn voor
onderhoud en zonodig repai a-
tie aan sluizen en sluisdeuren.
CJéén akkerbouwers behoeven
dan meer onvrijwillig te ver
dwijnen en kunnen hun tarwe
blijven telen. Wat weer gunstig
kan zijn voor de alsmaar stij
gende brood- en brandstofprij
zen, enz.
Het zoetwalerkanaal? Daar zil
niemand op te wachten. Bur
gers, boeien en builenlui kini-
nen normaal verder leven. Kn
versnippering van kostbare
percelen akkerland kan ach
terwege blijven. Kvenals de
niiljoeiienverspilling. Kr zijn
ingentere zaken. Onder ande-
le ordehandhaving, enz., want
elke uitgebrande school, auU),
abri, of elke omgekomene door
geweld is er één Ie veel.
Laten vse dan ons goede voor
malige eiland zoel, fraai en
leelbaar houden! Dan valt er-
ook voor de recreant, te voet,
te paard, per rijwiel of per heli
- nog veel Ie genieten van de
goudgeel golvende korenvel
den, de groene bietenpercelen
(hoe lang nog?) en de prachtige
kleurenvariatie van de tulpen,
en niet te vergelen de heerlijk
ruikende paaisblauw bloeien
de luzerneklaver. Houden zo,
zeker ook de polders langs het
Haringvliel.
Wie heeft trouwens nog een
foto van de Kranendijkse dijk
doorbraak?
Een oud-beu'oner
van lioeve 'Zeezicht':
W.H. van Dix,
Hnhius de Krijgerlaan 7
3245 XE Somnielsdijk
)p zaterdag 2(j januari jl. heelt
Sport visserij (loeree-Overllak-
kee de vierde wedstrijd van
de competitie zoulwatervis-
seii 200^ gehouden. Er werd
weei' gevist in de Dinlelhaven
te Kuropoorl. (k'dmende de
hele wedstrijd, die om 11.00
uur begon en om 15.00 uur
eindigde, werd ondel' prima
weeisomslandigheden gevist.
Zo goed als hel met het weer
was zo slecht was het echter
met de vangst. Ondanks dal er
weinig werd gevangen was het
Jan Landman uit Oudenhoorn
die zijn posilie in het klas.se-
nienl stevig wisi Ie behouden.
Met 162 cm vis behield Jan zijn
eerste positie in hel op piuilen
gebaseerde klassement, (lezien
de vangsten een zeer mooie
prestatie. Op deze wedstrijd
werd trouwens een toch wel
enigszins bijzondere vis gevan
gen; een lint van maar liefst 39
cm. Deze werd gevangen door
Leo Koppenaal die hierdoor
als viercle eindigde. Ondanks
de matige vangsten was het
loch weer een spainiende wed-
strijtl waarbij gezelligheid ook
deze keer weer hoog in hei
vaandel stond. Voorlopig was
dit de laatste wedstrijd \an de
zoutwatercompetitie, die begin
november wordl voorlgezel.
Voor meer info over Sportvis-
serij Cloeree-Oxertlakkee /ie
website www.sporlvisserijgo.nl.
Hieronder de uilslag in cms
vis.
1. Jan landman, 162
2. Thomas Knol, 107
.-{..-Xrco Schaaf, 91
4. Leo Koppenaal, 74
<S. Niek Bazen, 57
6. Kees Vreeswijk, 34
7. jaap van Dalen, 30
7. Kees Struik, 30
8. Cor Bakelaar, 26
9. Bram Abrahamjan, 28
10. Kees van der Welle, 17
I 1l'iet Belder, O
1 I. Mario Nagtegaal, O
1 1Harry Arts, O
1 1. Andre van Heukelen, O
I 1. Kclco van Seeters, O
11. BenJordaan.O
U wilt uw
complete huisstijl
gedrukt hebben?
\ArtA/\A'.drukkertjdewaa!.nl
Gebr. de Waal bv
Drukkerij
Sommelsdijk
{0187)47 10 20
algemeen®
ebr-dewaal.com
Op 1 februari is hel 55 jaar gele
den dat in Zuidwest Nederland
op talloze plaatsen de dijken
doorbraken. Goeree-0\'ertlak-
kee kwam bijna geheel onder
water te staan. Bij de overstro
ming verloren op dit eiland 488
mensen het leven. Het zwaarst
getrotïen werden de dorpen
Oude-Ibnge, Nieuwe-longe en
Stellendam. In de hal van hci
lSC;0-gebouw is van 28 januari
tot eind februari een expositie
te zien van foto's over de Ramp
uit de collectie van het Sireek-
archief Ook is op de studiezaal
van het archief documentatie
over de Ramp en de Delta\ver-
ken te raadplegen. Tevens zul
len er filmhagmenten worden
\ertoond. Het ISGO en het
Streekarchief zijn te vinden aan
Dwarsweg 40 te Middelharnis.
L kunt de expositie en het
archief bezoeken \an maandag
t/m vrijdag van 9.00-12.00 ei^i
van 13.00-16.30 uur
In Kortgene - 't ligt in Zeeland,
was er óók een hoge vloed,
zodat menigeen het ergste
in die rampnacht duchten moet.
Daar werd ook een knul des Heeren
wakker door het golfgebniis.
Samen met haar kleinzoon klom -f
naar de zolder van haar huis.
Hoger steeg aldoor het water,
menigeen is nu in nood.
Men hoort hulpgeroep iceerklinken.
maar 't was God, Die bijstand bood.
"Grootmoe,
gaan we nu verdrinken...V
Vraagt de kleine. "Neen mijn kind,
we gaan zingen!" Ondanks golven.
ondanks 't bulderen van de wind.
in een nacht vol doodsgevaren,
gaf de Heere nog een psalm.
Hij ontsloot de weg naar Boven.
Grootmoe is bijzonder kalm.
Er komt stilstand in het water
Het kwam nu niet meer omhoog-
God wou haar voor leed bewaren,
want de zolder blijft nog droog,
't Waren niet de slechtste uurtjes,
aldaar zingend doorgebracht.
Psedm na psalm is er gezongen
in die vreselijke nacht.
En er was maar één verlangen:
'Heere, haal Uw pelgrim thuis!'
Heimwee was er in de ziele,
Heimwee naar het Vaderhuis.
Mcuir, des Heeren weg xuas anders.
Deze pelgrim bleef gespaard.
Op Gods tijd wordt pas de tanoe
immers in Gods schuur vergaard.
Als de hypocriet moet zwijgen
zingt Gods kind het hoogste lied.
't Bijgeloof hoever het gaan kan,
kent ook zulke uren niet.
Bovenstaand gedicht ont
vingen we van één van onze
lezers. Het omschrevene is
waar gebeurd. De vrouw was
de moeder van wijlen ds. H.
van C;ilst, die ook in Dirksland
predikant is geweest.
OUDDORP - Bibliotheek
Ouddorp verzorgt een work
shop haken voor beginners en
gevorderden, want volgens de
bibliotheek is haken weer hele
maal terug van weggeweest.
Aan hét eind van de workshop
hebben de beginners de basis
onder de knie een gaan de
gevorderden met een hippe
gehaakte corsage of iets deige-
lijks naar huis. Iedereen krijgt
het 100'% retro haakboek mee
naar huis om thuis verder aan
de slag te gaan. Cursusleidster
Marion de Koning neemt deze
dag ook verschillende boeken
en heel veel voorbeelden mee,
zodat er voldoende inspira
tie kan worden opgedaan. De
workshop wordt gehouden
op donderdag 14 februari van
10.00-12.30 uur en 's middags
van 13.30 tot 16.30 uur Deel
name kost€ 15 p.p. incl. koHie/
thee met iets lekkers en mate
riaal (haaknaald en wol) en het
I00'7c retro haakboek. Biblio
theek Zuid-Hollandse Delta
vestiging Ouddorp is te vinden
aan Hofdijksweg 20. Opgeven
kan telefonisch (0187 667744)
of via website www.bibliotheek-
zuidhollandsedelta.iil
De Stichting Koninklijke Kanfa-
re Apollo te Goedereede haalt
morgen, zaterdag 3 februari,
weer oud papier en huishou
delijk karton op in Goederee
de en in Goedereede Haven
hoofd. Gelieve het papier
\'ÓQX 8.30 uur goed gebundeld
gereed te zetten.
MIDDELHARNIS - Regionale
Scholengemeenschap Goeree-
Overflakkee te Middelharnis
is door het radioprogramma
Radio 538 genomineerd als één
van de vier al!ei4eukste scholen
\an Nederland. De andere drie
geselecteerden worden ook
deze week bekendgemaakt.
Programmamaker Frank Dane
gaat samen met zijn check out
team bij deze scholen langs.
Op dinsdag 5 februari wordt
in de grote pauze Scholenge
meenschap Goeree-0%erflak-
kee bezocht en wordt deze
beoordeeld op verschillende
opdiachten. De ieei4ingen
moeten zoveel mogelijk in het
wit gekleed naar school komen
en gaan creatief aan de slag
met de kleuren van Radio 538
en afbeeldingen van de Lucht
macht.
Het is vandaag precies 55 jaar geleden dat de waters
nood Zuidwest Nederland teisterde. In de aanloop naar
de nationale herdenking van 'de Ramp', vijfjaar gele
den in Oude-Tonge en in Ouwerkerk, werd hier ruime
aandacht aan besteed, ook in deze krant, dankzij de
grote inzet van de heer D. Hoogzand, die de ingrijpen
de gebeurtenissen op Goeree-Overflakkee tijdens en
na de overstromingen van 1 februari 1953 uitvoerig op
schrift heeft gesteld en daar een omvangrijke en waar
devolle artikelenserie over produceerde in Eilanden-
Nieuws. Dorp voor dorp kwam erin aan de orde, soms
zelfs met meerdere afleveringen per dorp. Later ver
scheen de serie in boekvorm, onder de titel 'Zoals het
is gebeurd'. Wie - voor zover hij of zij dat nog niet heeft
gedaan - kennis wil nemen van de gebeurtenissen rond
de rampnacht over Goeree-Overflakkee, doet er goed
aan zich in dit boek te verdiepen. Een soortgelijk boek
IS zo'n twee weken geleden verschenen, alleen dan over
de gebeurtenissen in Zeeland.
Door Hans Villerius
Onder de titel 'Van zee tot zee
/al Hij regeren' schreef auteur
de heer L. Vogelaar uit Scher-
penzeel een gedenkboek dat
middels ooggetuigenverslagen,
foto's en artikelen veel infor
matie geeft per gemeente uil
het getroflén gebied. Hel werk
bestaat uit twee delen. Het eer
ste deel werd twee weken gele
den gepresenteerd en omvat
Zeeuws-VlaanderenWalche
ren, Noord- en Zuid-Beveland
en 'fholen. In deel twee, dat
nog uit moet komen, hoopt
de auteur Schouwen-Duive-
land, Goei-ee-0\erIlakkee en
de andere getroH'en gebieden
te behandelen. Kenmerkend
voor de serie 'Van zee tot zee
zal Hij regelen' (ontleend aan
de berijming van psalm 72 vers
4) is dat Vogelaars werk zich
loes|:)itst op de Ciereformeerde
(Gemeenten. Niet dat het boek
nu zo vol staat met allerlei din
gen nit of van dit kerkverband,
maar wel zijn de persoonlijke
verhalen van betrokkenen in
hel boek hoofdzakelijk uit dit
kerkverbatid alkomstig.
Hand van God
Dit betekent levens - en ook de
titel verwijst er al naar - dat dit
tweedelige werk in een bepaalde
context gezien moet worden:
'Van zee tot zee zal Hij regeren'.
Gods hand ligt in de gebeurtenis
sen rond I februari 1953, zoals
trouwens in de gehele wereldge
schiedenis. En zeker ook dit ele
ment wilde de auteur met zijn
werk belichten en benadrukken.
De Ramp was een roepstem van
God, en na de watersnood werd
daar ook steeds weer op gewe
zen, zo geeft Vogelaar aan in zijn
'Woord vooraf'. En dat dit geen
eigen mening van de .schrijver
betreft, maakt hij in het begin
van het eerste deel al duidelijk,
waar hij beschrijft hoe meer
dere predikanten, zonder dat
ze zelf precies wisten waar het
om zou gaan, korte tijd voordat
de watersnood losbrak te voor
voelen kregen en daar ook over
preekten dat er ingrijpende
gebeurtenissen te verwachten
waren. Gebeurtenissen ener
zijds als slrafl'ende hand van
God omdat Nederland Hem en
Zijn dienst zo zeer verlaten had,
maar anderzijds als roepstem
van God om tot Hem terug te
keren.
Gebeurtenissen
Verder \'alt in het begin van
deel 1 ook kort iels te lezen
o\er de plannen van
1953 omtrent de zeegaten,
hoe meteorologisch gezien
de watersnood is ontstaan, en
hoe menigeen 'het er niel op
had' toen ze 's middags \óór
de Ramp zagen dat bij eb de
waterstand in 't geheel niet
zakte...
Daarna volgen in een zevental
hoofdstukken de gebeurtenis
sen in de nacht van 31 januari
op 1 februari, eerst meer in z'n
algemeenheid en daarna toege
spitst op de diverse plekken in
Zeeuws-Vlaanderen, Walche
ren, Noord- en Zuid-Beveland
en Tholen. "Per plaats wordt
niet meer dan een im|iressie
gegeven", geeft Vogelaar in
zijn 'Woord vooraf' aan. En
dat is waar In 't kort, of zo u
wilt in vogelvlucht, worden de
gebeurtenissen verteld. Hel
aantal verhalen zou met vele
tientallen uil te breiden zijn.
schrijft de auteur er ook bij.
"Het is slechts het topje van de
ijsberg van al het leed dat gele
den is". Niettemin klinkt in de
korte vertellingen overduide
lijk door welk een rampspoed
cle vloedgolven betekenden, en
wat het is om daardoor o\'er-
vallen te worden. Maar ook de
wonderlijke gebeurtenissen Ie
midden van het allesvernie-
tigende geweld waarbij \eel
erger plotsklaps werd afge
wend en waar zéker ook Clods
leiding in erkend werd, of hel
geloofsvertrouwen dat sommi
gen mochten beoefenen in de
bewarende hand van diezelfde
God. Het komt er allemaal in
naar voren. Tussen de tekst
door staan vele zwart-wiifoto's
van de getroffen gebieden en
van personen die in de tekst
worden genoemd, maar ook
afschriften van artikelen uit
kranten en bladen (ook nil
Eilaiiden-Nieuws van 28 febru
ari 1953), brieven, rouwadxei-
tenties en berichten uil die
tijd. Van dit laatste ook enkele
malen van de hand van de op
het eiland welbekende wijlen
Th. de Waal.
Geref. Gemeenten
Bij efke plaats die beschreven
wordt, staan ook vermeld de
samenstelling per I februari
1953 van de kerkenraad (met
bijbehorende namen) van de
aldaar gevestigde Cierefor-
meerde Ciemeente, de namen
van de kosters, de samenstel
ling van het aantal kerkleden
aldaar en het aantal slacluoflérs
dat in die kerkelijke gemeente
viel.
Voor overlevende xaii de
watersnood Bram Smits uil
Stavenisse, die de Ramp aan
levende lijve heeft ondervon
den, had de toespitsing van
het boek op de Gereformeerde
Gemeenten niet gehoeven, zei
hij toen aan hem een exem-
|ilaar w erd overhandigd tijdens
de boekpresentatie. "Vroeger
was ik Oud-Gereformeerd en
nu ga ik naar een andere refor
matorische kerk. Toch ben ik
gewoon vrij. Het hoeft voor
mij geen naam te hebben. Om
zo'n boek nu toe te spitsen op
een bepaalde kerk, vind ik niet
gepast. De ramp overkwam
iedereen." Kennelijk had de
auteur loch reden om 't zo
te doen. En iels daarvan lijkt
door te klinken in eveneens
zijn 'Woord vooraf', waar hij
schrijli over wonderlijke red
dingen en geestelijke ervarin
gen te midelen van de oorde
len. "Dal alles is het waard oiu
opgetekend te worden. Opdat
we niel vergeten". Maar zeker
ook die andere gebenrlenis
in 1953, maar dan in het ker
kelijke leven van de Gerefor
meerde Gemeenten, zal ertoe
hebben bijgedragen dat Voge
laar heeh gekozen voor een
loespilsing op dit kerkverband.
In juni van dal jaar voltrok zich
hierin namelijk een scheuring,
die heden ten dage nog v(jort-
bestaal. En (lok hieraan wordt
een kort hoofdstuk in deel I
\an dil werk gewijd.
Gevolgen
De tweede helft van hel boek
wordt gevuld mei onderwer
pen die in het directe ver
lengde van de watersnood lig
gen: hel verblijf van evacués
elders in tien lande, hoe de
luilpverlening - ook hnancieel
en vanuit hel buileuland - op
gang kwam, de wederf>pbouw,
én de indirecte gevolgen van
de Ramj) op zowel het soci
ale, economische en culturele
leven in het gebied, dat door
de Deltawerken uit zijn isole
ment raakte en open kwam te
liggen voor (cle in\ loeden van)
'de overkant'.
Een tweedelige boekenserie
dus, die teruggrijpt op de ver
schrikkelijke gebeurtenissen
van 1953 in Zuidwest Neder
land, geplaatst in de context
zoals men die 55 jaar geleden
binnen de kerken nog beleefde
en wilde bezien, en met een
loespilsing op de Gerefor
meerde (iemeenlen. Al wil dit
laatsie zeker niet zeggen dat
andere kerkxerbanden er niet
in aan de orde komen. We zijn
benieuwd naar de verschijning
\an het tweede deel, waarin
Goeiee-Overllakkee pas aan
bod komt. Voor beide delen
- een uitgave van De Rams
hoorn te Goes - geldt een tijde
lijke selaanbieding van 22,50
per deel.
Met dank aan Boekhandel Van
der Boom te Somnielsdijk, die
ons een exemplaar ter recensie
gaf Op de foto twee afbeeldin
gen uit het boek.
•7.
'7*
-mt
'il
Deze week willen wij graag uw aan
dacht voor Roekoe, een zilvergrijze
duif die vermoedelijk gewond is
geweest, het dier kan niet goed vlie
gen, een beetje fladderen is alles.
Het is een jonge duif, en wij zoeken
voor Roekoe onderdak. Wie heeft een
plaatsje voor deze vondeling. Roekoe
wacht op u in een kooi in de hal.
Dan wachten ook nog twee binnen konijn-
l)es op een nieuwe
baas.
Witje is een heel
lief diertje, een
\ondeling.
Snuffie is een grijs
konijntje. een
mannetje. Snuffie
is ook \riendelijk,
maar bang voor
kinderen.
(^ok 4 grotere
konijnen zijn op
zoek naar een nieuw hok. Dit zijn echt
konijnen die naar buiten kunnen.
En dan nog eens een oproep voor een
drietal honden die al een hele tijd bij ons
zijn.
Max, een jack Russel van 7 jaar bruin/wit,
gecastreerd. De hond luistert goed, kan bij
grotere kinderen, en heeft een hekel aan
katten. Max is heel lief, maar wel druk.
Trix is zwart/wit, een soort boerenibk van
9 jaar. Trix is vriendelijk voor grotere kin
deren, kan niet bij katten en doet lelijk
naar honden. Zij kan alleen thuis blijven
en is waaks.
Ook Saar is al een hele tijd bij ons, zwart/
wit en 4 jaar, een kruising border collie.
Saartje kan bij grotere kinderen, speelt
heel graag, is ook graag builen en kan
alleen thuis blijven. De hond houdt niet
van katten.
Wie komt eens kijken. Max, Saar en 'Frixie
wachten op u en hopen op een nieuwe
baas.
Max
De Dierenstee,
Groene Kruisweg
14, Numans-
dorp. Tel. (0186)
655150.
W'ebsite: www.die-
renstee.nl.
Openingstijden:
maandag t/m zcder-
dag van 11.00 tot
16.00 uur
.Saartje
Trix
