Bang voor zout
Fiakkee? Welnee! Belangstelling kweken en duurzame
toekomst bevorderen
Vervolg
verhaal
Jaar van het Religieus Erfgoed:
Opening nieuwe locatie
Albeda College
eiiahdeh-hieuws
Ingezonden:
Kerken, kloosters, synagogen,
moskeeën
Ophalen
oud papier
Nieuwe-Tonge
Nieuwe bestemming
Database
i i - J
PAGINA 6
DINSDAG 22 JANUARI 2008
Het zal u wel opgevallen zijn
dat de laatste maanden een
hevige discussie is ontbrand
over de Zuiderdieppolder.
De vereniging Natuur en
Landschap Goeree-Over-
flakkee is van mening dat
de informade over het plan
in de pers zeer onvolledig
is geweest. Zo konden kre
ten ontstaai) als 'Fiakkee
wordt onder water gezet'
en 'Tegen ontpoldering op
Fiakkee'. Ook zijn er meer
dan 5.000 mensen van Goe-
ree-Overflakkee die hun
handtekening hebben gezet
om de plannen tegen te
houden. Dit betekent echter
ook, dat zo'n 40.000 mensen
zich, ondanks de intensieve
campagne, niet achter de
tegenbeweging geschaard
hebben. De mening van
deze mensen dreigt te wor
den ondergesneeuwd. Het
geheel ligt volgens ons
genuanceerd. Daarom zet
ten we hieronder de zaken
duidelijk op een rij.
Wat is er nu aan de hand? Rijk
en Provincie hebben besloten
in hel kader van Natura 2000
de Zuiderdieppolder een
nieuwe bestemming te geven.
Het is de bedoeling dat deze
polder op een zeer bijzondere
wijze wordt ingericht. Door het
Kierbesluit, waarbij de Haring-
vlietsluizen op een kier komen
te staan, wordt een deel van
het Haringvliet zout-brak. De
invloed van eb en vloed wordt
weer enigszins merkbaar, zoals
dat ook dagelijks twee keer aan
de zeekant gebeurt. Het inge
laten zoute water zal ook zijn
invloed hebben op natuurge
bied de Scheelhoek, ondanks
dat dit natuurgebied iets
hoger ligt en intact blijft. In
het gebied eromheen zal zout
water binnengelaten worden
via een sluisopening, zodat van
ontpoldering dus geen sprake
is. Op deze plek zal een prach
tig en vrijwel uniek natuurge
bied met open water, slikken,
gorzen en niet overstioomde
delen ontstaan met veel kan
sen voor planten en dieren.
Waarom zijn Rijk en Provincie
tot dit besluit gekomen zijn?
En hoe zit het met onze veilig
heid? Men kan namelijk wel
stellen dat wij op Goeree-Over-
flakkee op dit punt een verle
den hebben. Het is natuurlijk
onbestaanbaar djit in het voor
noemde besluit geen rekening
met onze veiligheid wordt
gehouden. Integendeel, zeker
in deze tijd zal onze kust onder
houden, versterkt en verbeterd
worden. Voortdurend wordt
gewerkt aan strand, dijken en
duinen. Nee, onze veiligheid
zal door dit 'zoute' voornemen
niet in gevaar worden gebracht.
Een flink aantal mensen heeft
de petitie van Werkgroep Zoet
Fiakkee ondertekend, met wel
licht in hun achterhoofd het
idee dat Goeree-Overflakkee
geheel dan wel gedeeltelijk aan
de zee wordt teruggegeven. In
het hele plan zal echter geen
buitendijk weggehaald wor
den 1 En terecht. Wel zal 400
ha nieuwe, bijzondere, zeldza
me, natte en robuuste natuur
ontstaan.
Heel belangrijk is ook dat de
waterkwaliteit verbeterd gaat
worden. De kwaliteit van het
water in rivier, monding, pol
ders en zee zal moeten gaan
voldoen aan de Europese
Kaderrichtlijn Water. Al in
2015 moet dat geregeld zijn.
De compenserende maatrege
len voor het ontstaan van een
deels zout Zuiderdiep, moet
zorgen voor deze verlDetering
van de kwaliteit van het water.
Het gevaar van de verzilüng
van de landbouwgrond achter
de dijk worden bestreden door
een buffer in de vorm van een
zoetwaterreservoir in het nieu
we natuurgebied en de druk
van het water uit het nieuwe
zoetwaterkanaal aan de noord
kant van het eiland. De afvoer
van het brakke water, dat nu op
diverse plaatsen op het eiland
naar boven komt, zal nog ver
beterd worden.
Het argument dat zoet water
schaars is, is ongetwijfeld waar,
maar daarom worden in het
plan een nieuw zoetwaterka
naal en een zoetwaterboezem
in het vooruitzicht gesteld. Dit
verhoogt juist de reserve aan
zoet water en kan eventueel
dienen voor opvang van over-
Nederland is ongekend rijk aan religieus erfgoed. Het
varieert van kerken, synagogen, kloosters en kapellen
tot abdijen, moskeeën en begraafplaatsen. Door de ont
kerkelijking staat het religieus erfgoed echter onder
zware druk. Religieuze gemeenschappen hebben grote
moeite om de kosten te dragen van hun historische
gebouwen en kunstcollecties. Steeds meer kerken en
kloosters sluiten hun deuren. Van de circa 19.000 ker
ken die ooit in Nederland gebouwd zijn, bestaan er op
dit moment nog ongeveer 7.000. Anderzijds waarderen
veel mensen kerken, kloosters, pastorieën en abdijen
als beeldbepalend voor een stad of een dorp, terwijl
begraafplaatsen en kloostertuinen monumentale oases
van rust vormen.
Door Kees van Rixoort
Het jaar 2008 is uitgeroepen
tot Jaar van het Religieus Erf
goed. Pieter van Vollenhoven
verrichtte op donderdag 17
januari de officiële opening
in Utrecht. Daar, onder het
Claveisel van het Domplein,
évinden zich de restanten
van een van de eerste ste
nen kerken in Nederland: de
Heilige Kruiskapel. Met het
luiden van een klok in een
reconstructie van deze kapel,
gemaakt van 35.000 kilo ijs,
ging hetjaar van het Religieus
Erfgoed van start.
Doel van het themajaar is de
belangstelling voor en ken
nis van het religieus erfgoed
in Nederland te vergroten en
Nederland telt momenteel zo'n 4.220 kerkgebouwen 'in
functie'. In de komende decennia komen honderden ker
ken vrij door ontkerkelijking en samenvoeging van gemeen
ten en parochies. Voor een ander deel van de kerkgebou
wen geldt dat de kerkgenootschappen steeds meer moeite
zullen hebben om de kosten van dagelijks gebruik te dra
gen, laat staan gelden te genereren die noodzakelijk zijn
voor duurzame instandhouding.
In Nederland zijn 190 zelfstandige religieuze instituten
gevestigd, die sterk variëren in ledental en geschiedenis.
Sommige kloostergemeenschappen dateren uit de vroege
middeleeuwen. Als gevolg van secularisatie is een groot aan
tal kloosters gesloten of veranderd in bezinningscentra, gas
tenverblijven of opvangcentra voor vluchtelingen.
Nederland telt ruim 150 synagogen. Slechts 45 bezitten nog
een religieuze functie als plaats van gebed en studie van
de joodse gemeenschap. De oudste en grootste synagoge
staat in Amsterdam: de zeventiende-eeuwse Portugese Syna
goge.
De circa 850.000 moslims in Nederland bezoeken ongeveer
450 moskeeën. In veel gevallen gaat het om omgebouwde
schoolgebouwen, woningen en winkelpanden. (Bron:
www.20008re.nl)
Interieur Hervormde kerk Dirksland.
een duurzame toekomst van
dit erfgoed te bevorderen. Een
duurzame toekomst is lang
niet altijd vanzelfsprekend.
Gaat het om monumenten -
circa 4.000 gebouwen - dan
is er na enig zoeken nog wel
een nieuwe bestemming te
vinden, maar niet-bescherm-
de gebouwen verdwijnen vaak
onder de slopershamer, zeker
in stads- en dorpskernen waar
de druk op de schaarse ruimte
groot is.
Anderzijds groeit de belang
stelling voor geschiedenis, en
cultuur. De komst van nieuwe
Nederlanders met andere
levensovertuigingen brengt
jiieuwe invloeden in religi-
j^us bouwen met zich mee,
die uitnodigen tot reflectie
en dialoog. Naast de gebou
wen behoren kerkmeubilair,
boeken, gewaden, kerkorgels,
klokken, beeldhouwwerken
en schilderingen tot de natio
nale schatkamer van geschie
denis en kunst.
Twaalf maanden lang vindt
in het hele land een groot
en afwisselend activiteiten
programma plaats om een
breed publiek nader met
religieus erfgoed kennis te
laten maken. De activitei
ten variëren van wandel- en
fietstochten tot concerten,
festivals, open dagen en
evenementen. Voor jong en
oud, religieus of niet, geïn
teresseerd in kunst, cultuur
en geschiedenis. De organi
satie eni coördinatie van dit
programma gebeurt vanuit
de provinciale Steunpunten
Monumentenzorg en Arche
ologie en de provinciale Erf-
goedhuizen.
Naast het publieksactiviteiten
programma in de provincies
organiseert de Stichting 2008
Jaar van het Religieus Erfgoed
in samenwerking met diverse
partners enkele landelijke
projecten. Bijvoorbeeld: de
ontwikkeling van een publiek-
stoegankelijke database met
uitgebreide informatie over
bijna 18.000 religieuze gebou
wen en plekken in Nederland
(www.reliwiki.nl)Daarnaast
staan er vrijwilligersdagen
op het programma voor het
enorme aantal betrokken
en enthousiaste mensen dat
religieus erfgoed in stand en
toegankelijk houdt. Verder
komt er een educatief pro
gramma - titel: Rituelen - en
een muziekprogramma dat
interculturele ontmoetingen
tot stand moet brengen op bij
zondere religieuze locaties. De
afsluiting van het themajaar is
gepland in Zeeland, waar zich
in plaatsen als Middelburg,
Veere en Zierikzee een kost
baar deel van het Nederlandse
religieus erfgoed bevindt. Tij
dens het nationale symposium
Onroerend Religieus Erfgoed
wordt een aanzet gegeven tot
de ontwikkeling van een plan
van aanpak tot behoud van
het religieus erfgoed.
Meer informatie over hetjaar
van het Religieus Erfgoed is te
vinden op website www.2008re.
nl.
tollig water, Een bijkomend
belangrijk voordeel is ook nog
dat de boerenbedrijven op
de rest van het eilancl bij hun
bedrijfsvoering zullen kunnen
beschikken over water van
betere kwaliteit.
In het plan is ook ruimte voor
veel recreatie. Er zal een net
werk van wandel-, fiets- en
ruiterpaden worden aange
legd tussen Stellendam, het
kanaal van Dirksland en zo
mogelijk het havenkanaal van
Middelharnis. Het nu afgeslo
ten gebied 'de Scheelhoek'
zal worden opengesteld. Op
diverse plaatsen komen uit
kijkpunten en schuilhutten
om van de nieuwe en oude
natuur te genieten. Ook het
zoetwaterkanaal en een aan
te leggen zoetwaterpias zal
worden benut voor recreatie.
Deze recreatiepias kan worden
gebruikt door roeiers, kano-
ers en (sport)vissers. Vanuit
Stellendam kan weer gevaren
worden via het Kiekgat naar
het Havenhoofd. Verder zul
len picknickplaatsen en kam-
peerplekjes worden aangelegd
en er wordt ruimte gereser
veerd voor mountainbikers.
Dit geheel kan een belangrijke
economische impuls voor de
streek zijn, maar vooral voor
ons als inwoners wordt het
een gebied waar wij kunnen
genieten van rust en natuur en
we kunnen wandelen, fietsen,
varen, paardrijden en vissen.
Tot zover in het kort de plan
nen zoals die er nu liggen. In
onze ogen met brede en voor
uitziende blik opgesteld. Het
eiland zal een 900 ha groot
uniek natuurgebied krijgen,
omdat aansluiüng met de eilan
den in het Haringvliet en 't
Kiekgat ontstaat. De waterkwa
liteit zal verbeteren en vooral
het unieke zoet/zoute gebied
is vanuit biologisch oogpunt
van belang voor soortenrijk
dom en als kraamkamer voor
diverse levensvormen. Ook
voor recreanten geeft dat een
veel hogere belevingswaarde.
Als vereniging zijn wij dan ook
zeer verbaasd dat er zoveel
weerstand tegen deze plan
nen zou zijn. Alle commotie
die de laatste tijd ontstaan is
in de pers, door handtekenin
genacties en raamaffiches, ver
sterkt het beeld dat iedereen
tegen het plan is. Naar onze
mening is dat een te eenzijdig
beeld. Neemt niet weg dat we
begrijpen dat de plannen voor
de agrariërs ter plekke zeer
ingrijpend zijn. Wij zijn dan
ook zeker voorstander van een
goede compensatie voor deze
bedrijven, laat daar geen twij
fel over bestaan.
Als vereniging voor Natuur en
Landschap Goeree-Overflak
kee spreken we de hoop uit,
dat we met dit stuk meer dui
delijkheid hebben gegeven, de
angst hebben kunnen wegne
men voor een Zout Fiakkee en
wensen onze bestuurders veel
wijsheid toe.
Vereniging voor Natuur
en Landschapsbescherming
Goeree-Ovetflakkee
Zaterdagmorgen 26 januari
a.s. zullen vrijwilligers van de
Hersteld Hervormde gemeen
te
van Nieuwe-Tonge het oud
Capier weer ophalen. Gelieve
et papier uiterlijk 9.00 uur
aan de weg te zetten.
MIDDELHARNIS - Op
donderdag 24 januari is er
de officiële opening van
een nieuwe locatie van het
Albeda College aan de Pas
cal 40. In het gebouw van
Webego is door het Albeda
College ruimte gehuurd
om het competentiegericht
onderwijs en leren in een
contextrijke omgeving ver
der vorm te gaan geven.
Vanaf september 2007 wordt
hier een brede Arbeidmarkt
gekwalificeerde assistenten
opleiding (AKA) aangebo
den. Ook worden er verschil
lende functietrainingen gege
ven waaronder het Europees
Computer Rijbewijs, (ECDL)
en Typevaardigheid. Vanaf
januari wordt het Veiligheids-
certificaat (VCA) aangebo
den en in de loop van het
jaar is het mogelijk om ook
de cursus Heftruck Basis te
volgen.
Daarnaast zijn er meer
dere funcdetrainingen en
beroepsgerichte trajecten
in ontwikkeling. Het Albeda
College hoopt hiermee het
onderwijsaanbod op Goeree
Overflakkee op een volwaar
dige manier aan te vullen. De'
officiële opening vindt plaats
op donderdag 24 januari. Op
vrijdag 25 januari kunnen
belangstellenden de locatie
bezoeken; van 14.00 tot 16.00
uur is er open huis.
-53-
Maar als hij zijn gewicht overbrengt
op het op niets steunende been, knakt
hij zijwaarts voorover en vak zo groot
als hij is languit in de woflige mas
sa. Zijn pijp is daarbij uit zijn mond
gevlogen. Hij voelt de sneeuw koud
en nat boven zich toesluiten. Met een
ruk strompelt hij overeind en staat de
sneeuw van zich af te slaan. Maar in
zijn val heeft hij ook zijn ene klomp
verloren. Die moet hij eerst zoeken,
evenals zijn pijp. Weer graait hij in de
sneeuw en vindt de klomp meteen,
maar de pijp kan hij nergens vinden.
Die zal straks wel weer te voorschijn
komen als hij met de schop een pad
geruimd heeft. Maar de schop is in
het schuurtje achter de groentetuin.
Hij overweegt of hij maar wachten
zal met de konijnen te voeren tot het
wat lichter is, maar daar hij nu toch
natte voeten heeft, en een pad moet
maken, besluit hij om maar meteen
door de diepe sneeuw te waden.
Even later maakt hij een vierkante
ruimte in de hoek bij de deur en
graaft vandaar een kanaal achterom
het huis naar de weg. Daar gekomen,
is hij geheel buiten adem. Hij beseft
dat het zo geen doen zal zijn om
naar de kerk te gaan. Dat spijt hem
erg, want hij ziet altijd met verlangen
naar de zondag uit, ook al worden
dan meestal alleen maar leesdiensten
gehouden. Hij waadt door het voor
tuintje en opent de blinden. Zijn hoed
en schouders zijn al bedekt met een
laag sneeuw. Na zich nogmaals afge-
klopt te hebben, gaat hij terug in den
uze.
Moeder is ondertussen opgestaan en
is net van plan om de jongens wakker
te roepen, daar vader zo lang buiten
gebleven is. Maar hij zegt dat ze de
guust nog maar wat moet laten sla
pen, daar ze vanmorgen niet naar de
kerk zullen kunnen.
Tijdens het ontbijt vraagt Fransje
waar de vogels nu eten moeten vin
den met zoveel sneeuw op de grond.
Vader is juist van plan te zeggen,
dat die zich wel zullen redden, ter
wijl hij ten bewijze even naar bui
ten kijkt. Maar dan valt het hem op
dat hij de hele morgen nog geen
enkele mus heeft horen tjilpen. Dan
dringt het opeens tot hem door dat
al de huismussen levend begraven
zijn onder de dakpannen, waar ze
's nachts schuiling zoeken. Fransje
vraagt waarom de mussen dan niet
weggevlogen zijn toen het begon te
sneeuwen, waarop vader antwoordt
dat ze de hele nacht geslapen heb
ben en het pas ontdekten toen het
al te laat was en ze niet meer door
die zware laag sneeuw heen konden
komen. Fransje vindt dat heel erg.
Hij vraagt ongerust of er nu in de
hele wereld geen enkele mosse meer
overgebleven is. Gelukkig kan vader
hem troosten door te zeggen dat er
op de boerderijen nog genoeg zijn,
omdat ze daar in hooiklampen en
onder afdaken de nacht doorbren
gen. Als de sneeuw weg is, komen die
vanzelf weer naar de huizen van de
mensen om broodkruimels.
Fransje kijkt door het raam naar de
bergen sneeuw in het tuintje en op
de weg. Het heggetje is hoegenaamd
niet meer te zien. Het is veranderd in
een witte dijk in een zee van wit water.
Zelfs het kleinste takje van de olmen
voor het huis draagt een hoge kam
van witte wol. De grote boerenschu
ren in de polder schijnen weggezakt
te zijn, daar er niets van te zien is dan
de zwartgeteerde muren. EJe witte
daken daarboven hebben zich opge
lost in de algemene grijsheid van de
winterwereld rondom. Opeens hoort
hij het verontruste slaan van een lijs-
te,-^ die met rofielig vleugelgeklap
vergeefs naar houvast zoekt op het
sneeuwbedekte heggetje.
Alil daer ei je nog een veugell roept
hij verheugd. Poete, magge'k 'n koste
broad geven? Vader zegt dat hij die
dan achter op het straatje moet gooi
en, want in het tuintje zakt de korst in
de sneeuw, en dan hebben de vogels
er nog niets aan.
Er komt geen enkele kerkganger
voorbij. Moeder vreest dat er niet veel
mensen in de kerk zullen zijn van
daag, behalve dan misschien dege
nen die er vlak in de buurt wonen.
Maar al kunnen ze niet naar de kerk,
dat wil nog niet zeggen dat ze de sab
bat dan niet zullen vieren. Zodra de
tafel schoon is, haalt vader een oud
dik boek uit het kammenet en zit er
een poosje in te bladeren. Het papier
is bruingevlekt, alsof iemand er koffie
op gemorst heeft, en de regels staan
heel dicht op elkaar. Hier en daar
staan donkere plaatjes, waar Fransje
niets van maken kan, want het zijn
alleftiaal krullen en bladeren rondom
het hoofd van een mens of de kop van
een raar beest.
Vader heeft blijkbaar iets gevonden
dat hij geschikt acht, want hij schraapt
zijn keel en zegt tegen de jongens die
in een boek zitten te lezen: Jongers,
je boeken dicht, en luusteren. Krans
je, zü je stille zitten? Dan begint hij
te lezen.
Het is een preek van Bernardus
Smytegelt, "in zijn leeven ghetrouw
Bedienaer des Euangehums te Mid-
delburgh", over de tekst.: ."Hij sal
ons gheleiden totter doodt toe (Psalm
XLVIII: 15)". Even verderop in de
preek komt deze passage voor:
Spant u nogh een weinig in. Tot-
ter doodt toe te leiden, dat heeft
driederlei zin. Eerst, zeit Godt, ik
leide u tot de doodt, dat is, ik zal u
leiden zoo lang als gij leeft tot uw
doodbedt toe. Ten tweeden, op uw
doodtbedt zal ik uw leidsman zijn,
als ghij daar met de doodt legt en
worstelt. Ten derden, als gij den
doodt ondergaan hebt, dan zal ik
u over en agter de doodt nogh lei
den. Is 't dan nog niet genoeg? Ik
zeg, tot aan de doodt, in de doodt,
als gij gepasseert zult wezen, na de
doodt zal ik uw leidsman wezen
als ik u in die naare valleije süere,
zelt Godt, ik zal digte bij u wezen;
daar zal niemand meer in uw herte
malen als ik; gij zult nergens meer
aan denken als aan- de genade
Godts in Christus.
Geen der giote guust vindt deze stijl
raar, want ze hebben die van kindsbeen
gehoord.- Van al de leespreken die ze
in de kerk horen, houden ze hel meest
van die van Smijtegelt, omdat ze een
voudig, duidelijk, en vooral kort zijn, en
misschien ook wel omdat er vaak (inver-
valste Zeeuwse woorden en uitdrukkin
gen in voorkomen. (wank vervolgd)
